ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಸಿರು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಮಿಷನ್ ನ ಭಾಗವಾಗಿ, ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಉಕ್ಕು ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಮೂರು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಮಂಜೂರು ಮಾಡಿದೆ. ಈ ಹಿಂದೆ ಹೊಸ ಮತ್ತು ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಸಚಿವಾಲಯವು ಈ ಮಿಷನ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಉಕ್ಕು ವಲಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಯೋಜನೆಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಹೊರಡಿಸಿತ್ತು.

ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಯೋಜನೆಗಳ ಮೂಲಕ ಉಕ್ಕು ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹಸಿರು ಜಲಜನಕವನ್ನು ಬಳಸಲು ಸುಧಾರಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು ಯೋಜನೆಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ಈ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಯೋಜನೆಗಳು ಹಸಿರು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಆಧಾರಿತ ಉಕ್ಕು ತಯಾರಿಕೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಸುರಕ್ಷಿತ ಮತ್ತು ಸುಭದ್ರ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಬಹುದು, ತಾಂತ್ರಿಕ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಮೌಲ್ಯೀಕರಿಸಬಹುದು, ಅವುಗಳ ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಬಹುದು, ಆ ಮೂಲಕ ಕಡಿಮೆ ಇಂಗಾಲದ ಕಬ್ಬಿಣ ಮತ್ತು ಉಕ್ಕಿನ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಅದರಂತೆ, ಮೂರು ಘಟಕಗಳಿಗೆ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಗಳನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಯಿತು (i) ಲಂಬ ಶಾಫ್ಟ್ ಬಳಸಿ ಶೇ.100 ರಷ್ಟು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಬಳಸಿ ಡಿಆರ್ ಐ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಯೋಜನೆ, (ii) ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು / ಕೋಕ್ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಬ್ಲಾಸ್ಟ್ ಕುಲುಮೆಯಲ್ಲಿ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು (iii) ಲಂಬ ಶಾಫ್ಟ್ ಆಧಾರಿತ ಡಿಆರ್ ಐ ತಯಾರಿಕೆ ಘಟಕದಲ್ಲಿ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಚುಚ್ಚುಮದ್ದು.

ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಗಳ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಹೊಸ ಮತ್ತು ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಸಚಿವಾಲಯವು ಉಕ್ಕು ವಲಯದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ಮೂರು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಮಂಜೂರು ಮಾಡಿದೆ, (ಎ) ಮ್ಯಾಟ್ರಿಕ್ಸ್ ಗ್ಯಾಸ್ ಮತ್ತು ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (ಒಕ್ಕೂಟದ ಸದಸ್ಯರು: ಜೆನ್ಸೋಲ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್, ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಭುವನೇಶ್ವರ, ಮೆಟ್ಸೋಲ್ ಎಬಿ, ಸ್ವೀಡನ್) ದಿನಕ್ಕೆ 50 ಟನ್ (ಟಿಪಿಡಿ) ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಸ್ಥಾವರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ (ಟಿಪಿಡಿ), (ಬಿ) ಸಿಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್ ಕ್ಯಾಸ್ಟಿಂಗ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (ಒಕ್ಕೂಟದ ಸದಸ್ಯ: 40 ಟಿಪಿಡಿ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಸ್ಥಾವರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಬಿಎಸ್ ಬಿಕೆ ಪ್ರೈವೇಟ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್, ಟೆನ್ ಎಯ್ಟ್ ಇನ್ವೆಸ್ಟ್ ಮೆಂಟ್, ಐಐಟಿ ಭಿಲಾಯ್ ಮತ್ತು (ಸಿ) ಸ್ಟೀಲ್ ಅಥಾರಿಟಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (ರಾಂಚಿ) ಸ್ಥಾವರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ 3200 ಟಿಪಿಡಿ.

ಲಭ್ಯವಿರುವ ಒಟ್ಟು ಆರ್ಥಿಕ ನೆರವು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ 347 ಕೋಟಿ ರೂ. ಈ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಯೋಜನೆಗಳು ಮುಂದಿನ 3 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಾರಂಭ ಮಾಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ, ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.

ಯೋಜನೆಯ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಪಡೆಯಬಹುದು.

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಸಿರು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಮಿಷನ್ ಅನ್ನು 2029-30ರ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದವರೆಗೆ 19,744 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳ ವೆಚ್ಚದೊಂದಿಗೆ 2023ರ ಜನವರಿ 4ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಶುದ್ಧ ಇಂಧನದ ಮೂಲಕ ಆತ್ಮನಿರ್ಭರ (ಸ್ವಾವಲಂಬಿ) ಆಗಬೇಕೆಂಬ ಭಾರತದ ಗುರಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಶುದ್ಧ ಇಂಧನ ಪರಿವರ್ತನೆಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮಿಷನ್ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಗಮನಾರ್ಹ ಡಿಕಾರ್ಬನೈಸೇಶನ್ ಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ, ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಇಂಧನ ಆಮದಿನ ಮೇಲಿನ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹಸಿರು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ನಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.

RELATED:

https://pib.gov.in/PressReleaseIframePage.aspx?PRID=1954950

https://pib.gov.in/PressReleaseIframePage.aspx?PRID=2002034

*****