நித்தி ஆயோக் உறுப்பினர் பேராசிரியர் ரமேஷ் சந்த், வேளாண் மற்றும் விவசாயிகள் நல அமைச்சகம், இந்திய வேளாண் ஆராய்ச்சிக் கழக நிறுவனங்கள் மற்றும் தொழில்துறையினர் முன்னிலையில் "தற்சார்பு இலக்கை நோக்கி சமையல் எண்ணெய்களின் வளர்ச்சியை விரைவுபடுத்துவதற்கான பாதைகள் மற்றும் உத்திகள்" என்ற தலைப்பிலான அறிக்கையை துணைத் தலைவர் திரு சுமன் பெரி நேற்று வெளியிட்டார். நித்தி ஆயோக்கின் மூத்த ஆலோசகர் (வேளாண்) டாக்டர் நீலம் படேல் இந்த அறிக்கையை சமர்ப்பித்தார்.

கடந்த தசாப்தங்களில், நாட்டில் சமையல் எண்ணெயின் தனிநபர் நுகர்வு வியத்தகு முறையில் அதிகரித்து, ஆண்டுக்கு 19.7 கிலோவை எட்டியுள்ளது என்று அறிக்கை எடுத்துக்காட்டுகிறது. தேவையின் இந்த எழுச்சி உள்நாட்டு உற்பத்தியை கணிசமாக விஞ்சியுள்ளது, இது உள்நாட்டு மற்றும் தொழில்துறை தேவைகளை பூர்த்தி செய்ய, இறக்குமதியை பெரிதும் நம்புவதற்கு வழிவகுக்கிறது. 2022-23 ஆம் ஆண்டில், இந்தியா 16.5 மில்லியன் டன் (MT) சமையல் எண்ணெய்களை இறக்குமதி செய்தது, உள்நாட்டு உற்பத்தி, நாட்டின் தேவைகளில் 40-45%-ஐ மட்டுமே பூர்த்தி செய்கிறது. இந்த நிலைமை சமையல் எண்ணெய்களில் தன்னிறைவை அடையும் நாட்டின் இலக்குக்கு கணிசமான சவாலை முன்வைக்கிறது.

இந்த அறிக்கை, நாட்டின் சமையல் எண்ணெய் துறையின் தற்போதைய நிலை மற்றும் அதன் எதிர்கால திறனை விரிவாக ஆராய்கிறது. தற்போதுள்ள சவால்களை எதிர்கொள்வதற்கான விரிவான செயல்திட்டத்தை இது முன்வைக்கிறது, தேவை-விநியோக இடைவெளியைக் குறைப்பதில் கவனம் செலுத்துகிறது மற்றும் தன்னிறைவை அடைவதற்கான புதிய அணுகுமுறைகளை உருவாக்குகிறது. பிசினஸ்-அஸ்-வழமைபோல் (BAU) சூழ்நிலையில், சமையல் எண்ணெயின் தேசிய விநியோகம் 2030 ஆம் ஆண்டில் 16 மெட்ரிக் டன்னாகவும், 2047 ஆம் ஆண்டில் 26.7 மெட்ரிக் டன்னாகவும் அதிகரிக்கும் என்று எதிர்பார்க்கப்படுகிறது.

எதிர்கால சமையல் எண்ணெய் தேவைகளைப் பற்றிய பன்முக புரிதலைப் பெறுவதற்கான தேவை முன்னறிவிப்புக்கான மூன்று தனித்துவமான அணுகுமுறைகளை அறிக்கை கருதுகிறது: (1) நுகர்வு நடத்தையில் ஒரு குறுகிய கால நிலையான வடிவத்தை அனுமானித்து, மக்கள்தொகை கணிப்புகள் மற்றும் அடிப்படை தனிநபர் நுகர்வு தரவைப் பயன்படுத்தி 'நிலையான/வீட்டு அணுகுமுறை'; (2) ஐ.சி.எம்.ஆர்-தேசிய ஊட்டச்சத்து நிறுவனம் (ஐ.சி.எம்.ஆர்-என்.ஐ.என்) நிறுவிய பரிந்துரைக்கப்பட்ட ஆரோக்கியமான உட்கொள்ளல் அளவுகளின் அடிப்படையில் 'நெறிமுறை அணுகுமுறை'; மற்றும் (3) இரண்டு சூழ்நிலைகளின் கீழ் அதிகரித்து வரும் வருமான நிலைகள் மற்றும் விலை ஏற்ற இறக்கங்களால் உந்தப்பட்ட வாழ்க்கை முறை மற்றும் உணவுப் பழக்கவழக்கங்கள் காரணமாக உணவு நுகர்வு முறைகளில் நடத்தை மாற்றங்களின் திறனை அங்கீகரிக்கும் 'நடத்தை அணுகுமுறை': காட்சி 1 இல், நுகர்வு தனிநபர் 25.3 கிலோவாக (வளர்ந்த நாடுகளின் சராசரி), தேவை-விநியோக இடைவெளி 2030 ஆம் ஆண்டில் 22.3 மில்லியன் டன்னாகவும், 2047 ஆம் ஆண்டில் 15.20 மெட்ரிக் டன்னாகவும் இருக்கும் என்று கணிக்கப்பட்டுள்ளது. சூழ்நிலை II இல், தனிநபருக்கு 40.3 கிலோ (அமெரிக்காவுடன் ஒப்பிடத்தக்கது) அதிக நுகர்வு அளவைக் கருதுகிறது, இந்த இடைவெளி 2030 ஆம் ஆண்டில் 29.5 மெட்ரிக் டன்னாகவும், 2047 ஆம் ஆண்டில் 40 மெட்ரிக் டன்னாகவும் விரிவடைகிறது. BAU சூழ்நிலையில், நாட்டின் சமையல் எண்ணெய் தேவை 2028 ஆம் ஆண்டில் காட்சி -I மற்றும் 2038 ஆம் ஆண்டில் காட்சி-II ஐ எட்டும், அங்கு உயர் வருமான வளர்ச்சி சூழ்நிலையில், மதிப்பிடப்பட்ட 8% வருடாந்திர வளர்ச்சியைக் கருதி, நாட்டின் சமையல் எண்ணெய் தேவை 2025 ஆம் ஆண்டின் முற்பகுதியில் காட்சி-I ஆக இருக்கும் என்று எதிர்பார்க்கப்படுகிறது, இது BAU நிலைமை மற்றும் காட்சி-II உடன் ஒப்பிடும்போது மூன்று ஆண்டு முன்னேற்றம் 2031 ஆம் ஆண்டில், BAU சூழ்நிலையில் எதிர்பார்த்ததை விட ஏழு ஆண்டுகள் முன்னதாகவே, விரைவான பொருளாதார வளர்ச்சியின் காரணமாக இன்னும் அதிக தேவையைக் காட்டுகிறது.

'நிலையான / வீட்டு அணுகுமுறையின்' அடிப்படையில், 2030 மற்றும் 2047 ஆம் ஆண்டுகளில் முறையே 14.1 மில்லியன் டன் அளவிற்கு மற்றும் 5.9 மில்லியன் டன் அளவிற்கு சிறிய தேவை-விநியோக இடைவெளி இருக்கும் என்று கணிப்புகள் சுட்டிக்காட்டுகின்றன. இருப்பினும், இந்திய மருத்துவ ஆராய்ச்சிக் கழகம் – தேசிய ஊட்டச்சத்து பயிற்சி நிறுவனம் பரிந்துரைத்த தனிநபர் நுகர்வு பின்பற்றப்பட்டால், 2030 மற்றும் 2047-ம் ஆண்டுகளில், நாட்டில் முறையே 0.13 மில்லியன் டன் மற்றும் 9.35 மில்லியன் டன் உபரி இருக்கும் என்று கணிக்கப்பட்டுள்ளது.

இந்தத் துறையில் தன்னிறைவை அடைய, தற்போதுள்ள இடைவெளியைக் குறைக்கவும், நீண்டகால நிலைத்தன்மையை உறுதி செய்யவும் பல நிலையான தலையீடுகளை அறிக்கை பரிந்துரைக்கிறது. முன்மொழியப்பட்ட உத்தி மூன்று முக்கிய தூண்களில் கட்டமைக்கப்பட்டுள்ளது: (i) பயிர் தக்கவைத்தல் மற்றும் பல்வகைப்படுத்தல், (ii) கிடைமட்ட விரிவாக்கம் மற்றும் (iii) செங்குத்து விரிவாக்கம். 'கிடைமட்ட விரிவாக்க உத்தி'சமையல் எண்ணெய் பயிர்களை பயிரிடுவதற்கு, அர்ப்பணிக்கப்பட்ட பகுதியை உத்தி ரீதியாக அதிகரிப்பதை நோக்கமாகக் கொண்டுள்ளது. இந்த உத்தி, குறிப்பிட்ட எண்ணெய் வித்துக்களுக்கு அதிக நிலத்தை சாகுபடிக்கு கொண்டுவர முற்படுகிறது. தன்னிறைவை அடைவதற்கான சாத்தியமான வழிகளில், தரிசு நிலங்களை அதிக விளைச்சல் தரும் எண்ணெய் வித்து பயிர்களுக்கு பயன்படுத்துதல் மற்றும் பனை சாகுபடி மூலம் மாற்றுவதற்கு மிகவும் பொருத்தமான தரிசு நிலங்கள் ஆகியவை அடங்கும், மேலும், பயிர் தக்கவைப்பு மற்றும் சாத்தியமான பகுதிகளில் திறமையாக பல்வகைப்படுத்தலை ஊக்குவித்தல் ஆகியவை அடங்கும். மாற்று பயிர்களுடன் ஒப்பிடும்போது, உற்பத்தியின் நம்பகத்தன்மையை தீர்மானிக்க செலவு-பயன் பகுப்பாய்வு தேவைப்படலாம். 'செங்குத்து விரிவாக்க உத்தி'தற்போதுள்ள எண்ணெய் வித்து சாகுபடியின் விளைச்சலை அதிகரிப்பதில் கவனம் செலுத்துகிறது. மேம்பட்ட விவசாய நடைமுறைகள், சிறந்த தரமான விதைகள் மற்றும் மேம்பட்ட உற்பத்தி தொழில்நுட்பங்கள் மூலம் இதை அடைய முடியும்.

மேலும், அறிக்கையில் கோடிட்டுக் காட்டப்பட்டுள்ள 'மாநில வாரியான நாற்கர அணுகுமுறை' சமையல் எண்ணெய்களில் "தற்சார்பு இந்தியாவை" அடைவதற்கான மதிப்புமிக்க கருவியை வழங்குகிறது. இந்த அறிக்கை நான்கு, கால் பகுதிகளைப் பயன்படுத்தி மாநில தொகுப்புகளை அடையாளம் காட்டுகிறது [அதாவது, (i) அதிக பகுதி-அதிக மகசூல் (HA-HY), (iii.) நாடு முழுவதும் பயிரிடப்படும் சமையல் எண்ணெய் பயிர்களுக்கு அதிக பரப்பளவு-குறைந்த மகசூல் (HA-LY), (iii) குறைந்த பகுதி-அதிக மகசூல் (LAHY), மற்றும் (iv) குறைந்த பகுதி-குறைந்த மகசூல் (LA-LY)]. அதிக சாகுபடி பரப்பு மற்றும் மகசூல் (HA-HY) கொண்ட மாநில தொகுப்புகள் செயல்திறனை மேம்படுத்துவதிலும், முன்னணி உலகளாவிய உற்பத்தியாளர்களிடமிருந்து சிறந்த நடைமுறைகளைப் பின்பற்றுவதிலும் கவனம் செலுத்தலாம். மாறாக, அதிக பரப்பளவு ஆனால் குறைந்த விளைச்சல் (HA-LY) உள்ள மாநிலங்களுக்கு செங்குத்து விரிவாக்கத்தை (அதாவது, விளைச்சலை அதிகரிக்கும்) நோக்கமாகக் கொண்ட தலையீடுகள் தேவைப்படுகின்றன.  குறைந்த பகுதி, அதிக மகசூல் மாநிலங்களில் (LA-HY), கிடைமட்ட விரிவாக்கம், செயல்திறனை பராமரிக்கும் போது சாகுபடியை விரிவுபடுத்துதல் ஆகியவற்றை நோக்கி கவனம் செலுத்தலாம். இறுதியாக, குறைந்த பரப்பளவு மற்றும் குறைந்த மகசூல் (LA-LY) கொண்ட பகுதிகள் கிடைமட்ட மற்றும் செங்குத்து விரிவாக்கம் இரண்டிலும் கவனம் செலுத்த வேண்டும். இந்த கிளஸ்டர்களை மூலோபாய ரீதியாக குறிவைத்து வடிவமைக்கப்பட்ட தலையீடுகளை செயல்படுத்துவதன் மூலம், நாடு அதன் உற்பத்தி திறனை அதிகரிக்க முடியும் மற்றும் சாத்தியமான நுகர்வு அதிகரிப்புகளால் முன்வைக்கப்படும் அருகிலுள்ள கால சவால்களை திறம்பட எதிர்கொள்ள முடியும்.

இந்த அறிக்கையில் பரிந்துரைக்கப்பட்ட மூலோபாய தலையீடுகள், இறக்குமதி சார்புநிலையைக் குறைப்பதற்கான ஒரு துடிப்பான பாதையை வழங்குகின்றன. மூலோபாய தலையீடுகளை செயல்படுத்துவதன் மூலம், உள்நாட்டு சமையல் எண்ணெய் உற்பத்தியை 43.5 மில்லியன் டன் கணிசமாக அதிகரிக்கும் திறனை நாடு கொண்டுள்ளது என்று அறிக்கை குறிப்பிடுகிறது. இந்த கணிசமான அதிகரிப்பு இறக்குமதி இடைவெளியைக் குறைப்பது மட்டுமல்லாமல், சமையல் எண்ணெய்களில் தன்னிறைவை நோக்கிய பாதையில் நாட்டை நிலைநிறுத்தும் திறனைக் கொண்டுள்ளது. அந்த அறிக்கையில் கூறப்பட்டுள்ளதாவது:

எண்ணெய் வித்து பயிர்களை மூலோபாய ரீதியாக தக்கவைத்து பல்வகைப்படுத்துதல் மற்றும் தானிய சாகுபடிக்கு இழந்த பகுதிகளில் கவனம் செலுத்துதல் ஆகியவை ஒன்பது மாநிலங்களில் நாட்டின் சமையல் எண்ணெய் உற்பத்தியை 20% அதிகரிக்கும், இது 7.36 மில்லியன் டன் எண்ணெய் வித்து உற்பத்தியைச் சேர்க்கும் மற்றும் இறக்குமதி சார்புநிலையை 2.1 மில்லியன் டன் குறைக்கும்.

நாடு முழுவதும் தரிசு நிலங்கள் எண்ணெய் வித்து சாகுபடியை கிடைமட்டமாக விரிவுபடுத்துவதற்கான நம்பிக்கைக்குரிய வாய்ப்பை வெளிப்படுத்துகின்றன. எண்ணெய் வித்து சாகுபடிக்கு பத்து மாநிலங்களில் மூன்றில் ஒரு பங்கு நெல் தரிசு நிலத்தைப் பயன்படுத்துவதன் மூலம், எண்ணெய் வித்து உற்பத்தியை 3.12 மில்லியன் டன் அதிகரிக்கப்பதோடு இறக்குமதி நம்பகத்தன்மையை 1.03 மில்லியன் டன் குறைக்கும்.

மேம்பட்ட தொழில்நுட்பங்கள் மற்றும் பயனுள்ள மேலாண்மை நடைமுறைகளை பரவலாக ஏற்றுக்கொள்வதன் மூலம், ஆமணக்கில் 12% முதல் சூரியகாந்தியில் 96% வரை மகசூல் இடைவெளியை இணைப்பது, அதாவது செங்குத்து விரிவாக்கம், நாட்டின் உள்நாட்டு எண்ணெய் வித்து உற்பத்தியை 17.4 மெட்ரிக் டன் வரை அதிகரிக்க முடியும். இதன் மூலம் சமையல் எண்ணெய் இறக்குமதி 3.7 மில்லியன் டன் அளவிற்கு குறையும்.

பாமாயில் மட்டும், இலக்கு விரிவாக்கத்தின் மூலம், 34.4 மில்லியன் டன் சமையல் எண்ணெயை அதிகரிக்க முடியும், இது தற்போதுள்ள தேவை-விநியோக இடைவெளியை களைவதில் கணிசமான முன்னேற்றம் காணும். 284 மாவட்டங்களில் ஐ.சி.ஏ.ஆர்-ஐ.ஐ.ஓ.பி.ஆர் அடையாளம் காணப்பட்ட பயன்படுத்தப்படாத திறனைப் பயன்படுத்துவதில் இந்த முயற்சி கவனம் செலுத்த வேண்டும், இது எண்ணெய் பனை சாகுபடிக்கு நாடு முழுவதும் கூடுதலாக 2.43 மில்லியன் ஹெக்டேர் நிலத்தை மதிப்பிடுகிறது. மேலும், ஐ.சி.ஏ.ஆர்-ஐ.ஐ.ஓ.பி.ஆர் அடையாளம் காணப்பட்ட மாவட்டங்களில் (அதாவது, 6.18 மில்லியன் ஹெக்டேர்) அமைந்துள்ள தரிசு நிலங்களின் மூன்றில் இரண்டு பங்கு தந்திரோபாய ரீதியாக பயன்படுத்துவது மேலும் கிடைமட்ட விரிவாக்கத்திற்கான குறிப்பிடத்தக்க வாய்ப்பை வழங்குகிறது.

அரிசி தவிடு, 1.9 மெட்ரிக் டன் சமையல் எண்ணெயின் மதிப்பிடப்பட்ட திறனை வழங்குகிறது, தற்போது 0.85 மெட்ரிக் டன் பயன்படுத்தப்படவில்லை. இதேபோல், பருத்தி விதை கூடுதலாக 1.4 மில்லியன் டன் சமையல் எண்ணெய் உற்பத்திக்கான திறனை முன்வைக்கிறது, இது நாட்டின் சமையல் எண்ணெய் தேவை-விநியோக இடைவெளி அல்லது இறக்குமதி மூலம் மேலும் 9.7% குறைப்புக்கு பங்களிக்கிறது.

ஒட்டுமொத்தமாக, முன்மொழியப்பட்ட உத்தி ரீதியான தலையீடுகள், முறையே 2030 மற்றும் 2047-க்குள் 36.2 மில்லியன் டன் மற்றும் 70.2 மில்லியன் டன் சமையல் எண்ணெய் விநியோகத்தை அடைய முடியும். தற்போதுள்ள உற்பத்தி அளவுடன் இணைந்து முன்மொழியப்பட்ட மூலோபாய தலையீடுகளிலிருந்து மதிப்பிடப்பட்ட சமையல் எண்ணெய் உற்பத்தியில் சாத்தியமான ஆதாயம், அண்மைய காலத்தில் மிகவும் தேவைப்படும் சூழ்நிலையைத் தவிர (அதாவது, நடத்தை அணுகுமுறை காட்சி-II) தவிர அனைத்து சூழ்நிலைகளிலும் சமீபத்திய வளர்ச்சி போக்குடன் (CAGR 3%) தன்னிறைவை அடையும் என்று எதிர்பார்க்கப்படுகிறது. இந்த சூழ்நிலையின் கீழ் 2030 ஆம் ஆண்டின் உடனடி இலக்கால் திட்டமிடப்பட்ட தேவையை பூர்த்தி செய்ய, 5.2-2021 காலத்திற்கு 2030% CAGR தேவைப்படும், இது சமீபத்திய வளர்ச்சி நிலைமையிலிருந்து 2.2% அதிகரிப்பைக் குறிக்கிறது. இந்த இலக்கு அதிகரிப்பை அதிக கவனம், கடுமையான செயலாக்கம் மற்றும் தீவிர அணுகுமுறை மூலம் அடைய முடியும்.

கூடுதலாக, சமையல் எண்ணெய் தன்னிறைவுக்கான அடித்தளத்தை வலுப்படுத்துவதற்கு விதை பயன்பாடு மற்றும் பதப்படுத்தும் திறன்களை மேம்படுத்துவது முக்கியமானது என்பதை அறிக்கை எடுத்துக்காட்டுகிறது, உயர்தர விதைகள் மட்டுமே அதிகரித்த உற்பத்திக்கு கணிசமாக (15-20%) பங்களிக்க முடியும் என்பதைக் குறிக்கிறது, இது மற்ற விவசாய உள்ளீடுகளின் திறமையான நிர்வாகத்துடன் இணைந்தால் இன்னும் அதிக அளவை (45%) எட்டும். இருப்பினும், தற்போதைய விதை மாற்று விகிதம் (SRR) 80-85% என்ற இலக்கை விட குறைவாக உள்ளது, இது நிலக்கடலையில் 25% முதல் ராப்சீட் கடுகு 62% வரை உள்ளது, இது ஒட்டுமொத்த மகசூல் முன்னேற்றத்தைத் தடுக்கிறது. தற்போதுள்ள ஆலைகளை நவீனமயமாக்குவது மற்றும் பதப்படுத்தும் உள்கட்டமைப்பில் மூலோபாய ரீதியாக முதலீடு செய்வது செயல்திறனை மேம்படுத்தும் மற்றும் கழிவுகளைக் குறைக்கும் என்றும் அறிக்கை பரிந்துரைத்தது, ஏனெனில் நாட்டின் காய்கறி எண்ணெய் துறை பல சிறிய அளவிலான, குறைந்த தொழில்நுட்ப ஆலைகளால் வகைப்படுத்தப்படுகிறது, கணிசமான கூடுதல் திறன் கொண்டது, அதன் சமையல் எண்ணெய் சுத்திகரிப்பு திறனில் 30% மட்டுமே பயன்படுத்துகிறது.

சமையல் எண்ணெயில் தன்னிறைவை அடைவது ஒரு முக்கியமான தேசிய முன்னுரிமை என்பதால், இந்த பாதையை வெற்றிகரமாக வழிநடத்த, ஏழு முக்கிய எண்ணெய் வித்து வளரும் மாநிலங்களில் (ராஜஸ்தான், மகாராஷ்டிரா, மத்தியப் பிரதேசம், உத்தரப் பிரதேசம், ஹரியானா, ஆந்திரப் பிரதேசம் மற்றும் கர்நாடகா) 1,261 விவசாயிகளை உள்ளடக்கிய முதன்மை கள ஆய்விலிருந்து பெறப்பட்ட மதிப்புமிக்க நுண்ணறிவுகளின் அடிப்படையில் இந்த அறிக்கையின் பரிந்துரைகள் மற்றும் முன்னோக்கி செல்லும் வழி. எண்ணெய் வித்துக்களின் பரப்பளவைத் தக்கவைத்தல், விதை கண்டுபிடிப்பு மற்றும் தர உத்தரவாதம், மேம்படுத்தப்பட்ட மற்றும் மேம்பட்ட உற்பத்தி தொழில்நுட்பங்களை ஏற்றுக்கொள்வது, பதப்படுத்துதல் மற்றும் சுத்திகரிப்பு மூலம் மதிப்பு கூட்டுதல், பயனுள்ள சந்தைப்படுத்தல் மற்றும் வலுவான சந்தை இணைப்புகள், பொது-தனியார் கூட்டாண்மைகளை ஊக்குவித்தல், சமச்சீரான வளர்ச்சிக்கான ஆற்றல்மிக்க வர்த்தகக் கொள்கையை உருவாக்குதல், சமையல் எண்ணெய்களுக்கான தேசிய இயக்கத்தின் நோக்கத்தை விரிவுபடுத்துதல் உள்ளிட்ட, சமையல் எண்ணெய்களில் தன்னிறைவை அடைவதற்கான பல பரிந்துரைகளுடன் அறிக்கை முடிவடைகிறது. பரிந்துரைக்கப்பட்ட உணவு வழிகாட்டுதல்கள் குறித்த பொது விழிப்புணர்வை மேம்படுத்துதல், உணவுத் தொழிலில் உள்நாட்டு எண்ணெய் வித்து நுகர்வை ஊக்குவித்தல் மற்றும் எண்ணெய் வித்து விளைச்சலில் உள்ள ஏற்றத்தாழ்வுகளை நிவர்த்தி செய்வதற்கு தரவு உந்துதல் அணுகுமுறை மற்றும் பிராந்திய இடைவெளிகளைக் குறைக்க வலுவான அமைப்புகள் தேவை என்றும், தேசிய உணவுப் பாதுகாப்பு மற்றும் பொருளாதார நிலைத்தன்மையுடன் சமையல் எண்ணெய் துறையில் "தற்சார்பு இந்தியாவை" உறுதி செய்வதற்காக சமையல் எண்ணெய் துறையை மாற்றுவதற்கு ஆராய்ச்சி மற்றும் மேம்பாட்டில் முதலீடு முக்கியமானது என்றும் அறிக்கை மேலும் எடுத்துக்காட்டுகிறது.

அறிக்கையை பின்வரும் முகவரியில் அணுகலாம்

https://www.niti.gov.in/sites/default/files/2024-08/Pathways_and_Strategy_for_Accelerating_Growth_in_Edible_Oil_towards_Goal_of_Atmanirbharta_August%2028_Final_compressed.pdf

***

MM/KPG/DL