પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે નવી દિલ્હીમાં વિજ્ઞાન ભવનમાં કન્ફેડરેશન ઑફ ઇન્ડિયન ઇન્ડસ્ટ્રી (સીઆઈઆઈ) દ્વારા આયોજિત જર્ની ટુવર્ડ્સ વિકસિત ભારતઃ અ પોસ્ટ યુનિયન બજેટ 2024-25 કોન્ફરન્સ'ના ઉદ્ઘાટન સત્રને સંબોધન કર્યું હતું. આ પરિષદનો ઉદ્દેશ વિકાસ માટે સરકારની વિશાળ દ્રષ્ટિ અને ઉદ્યોગની ભૂમિકાની રૂપરેખા પ્રસ્તુત કરવાનો છે. ઉદ્યોગ, સરકાર, રાજદ્વારી સમુદાય અને થિંક ટેન્ક્સમાંથી 1000થી વધુ સહભાગીઓએ આ પરિષદમાં રૂબરૂ હાજરી આપી હતી, જ્યારે ઘણા લોકો દેશ અને વિદેશમાં વિવિધ સીઆઈઆઈ કેન્દ્રોથી જોડાયા હતા.

આ પ્રસંગે ઉપસ્થિત જનમેદનીને સંબોધતા પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, જ્યારે દેશનાં નાગરિકોએ જીવનનાં દરેક પાસામાં સ્થિરતા હાંસલ કરી હોય અને ઉત્સાહથી ભરપૂર હોય, ત્યારે દેશ ક્યારેય પીછેહઠ ન કરી શકે. તેમણે આ પ્રસંગે તેમને આમંત્રણ આપવા બદલ કોન્ફેડરેશન ઓફ ઇન્ડિયન ઇન્ડસ્ટ્રી (સીઆઇઆઇ) પ્રત્યે કૃતજ્ઞતા વ્યક્ત કરી હતી.

વિકાસ વિશે આશંકાઓનાં સંબંધમાં વેપારી સમુદાય સાથે રોગચાળા દરમિયાન થયેલી ચર્ચાનો ઉલ્લેખ કરીને પ્રધાનમંત્રીએ એ સમયે તેમણે વ્યક્ત કરેલા આશાવાદને યાદ કર્યો હતો અને દેશમાં અત્યારે ઝડપથી થઈ રહેલી વૃદ્ધિનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "આજે આપણે ચર્ચા કરી રહ્યા છીએ - વિકસિત ભારત તરફની યાત્રા. તેમણે કહ્યું હતું કે, આ માત્ર ભાવનામાં પરિવર્તન જ નથી, પણ આ આત્મવિશ્વાસમાં પરિવર્તનને પ્રતિબિંબિત કરે છે." તેમણે દુનિયામાં પાંચમા ક્રમનાં સૌથી મોટાં અર્થતંત્ર તરીકે ભારતનાં સ્થાન પર ભાર મૂક્યો હતો તથા ત્રીજા સ્થાન તરફ ઝડપથી આગળ વધવાની વાત પર ભાર મૂક્યો હતો.

પ્રધાનમંત્રીએ એ સમયને યાદ કર્યો હતો, જ્યારે વર્ષ 2014માં હાલની સરકાર સત્તા પર આવી હતી અને અર્થતંત્રને પાટા પર લાવવા માટે અત્યારે જે સમયની જરૂરિયાત છે, તેના પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે વર્ષ 2014 અગાઉનાં એ યુગ તરફ ધ્યાન દોર્યું હતું, જ્યારે દેશ નાજુક પાંચ અર્થતંત્રોની યાદીમાં સામેલ હતો અને લાખો કરોડ રૂપિયાના ભ્રષ્ટાચાર અને કૌભાંડોથી ઘેરાયેલો હતો. સરકારે શ્વેતપત્રમાં દર્શાવેલી આર્થિક સ્થિતિની વિશિષ્ટતાઓનો વિચાર કર્યા વિના પ્રધાનમંત્રીએ ઉદ્યોગજગતના અગ્રણીઓ અને સંસ્થાઓને આ દસ્તાવેજની સમીક્ષા કરવા અને ભૂતકાળની આર્થિક સ્થિતિ સાથે તેની તુલના કરવા પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે વર્તમાન સરકારે ભારતના અર્થતંત્રને નવી ઊંચાઈએ પહોંચાડ્યું છે અને તેને ભયંકર સ્થિતિમાંથી ઉગારી લીધું છે.

તાજેતરમાં રજૂ થયેલા બજેટની કેટલીક હકીકતો રજૂ કરતાં પ્રધાનમંત્રીએ વર્તમાન 48 લાખ કરોડ રૂપિયાના બજેટની તુલના વર્ષ 2013-14ના 16 લાખ કરોડ રૂપિયાના બજેટ સાથે કરી હતી, જે ત્રણ ગણો વધારો દર્શાવે છે. સંસાધન રોકાણનું સૌથી મોટું પગલું મૂડીગત ખર્ચ વર્ષ 2004માં રૂ. 90,000 કરોડ હતું, જે વર્ષ 2014 સુધીનાં 10 વર્ષમાં વધીને 2 લાખ કરોડ રૂપિયા થઈ ગયું હતું, જે 2 ગણું વધારે છે. તેની સરખામણીમાં આ મહત્વપૂર્ણ ઈન્ડિકેટર આજે 5 ગણાથી વધુ વધારા સાથે 11 લાખ કરોડ રૂપિયાને પાર પહોંચી ગયું છે.

તેમની સરકાર ભારતીય અર્થતંત્રના દરેક ક્ષેત્રની દેખરેખ રાખવા માટે કટિબદ્ધ છે એ વાત પર ભાર મૂકીને પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "જો તમે વિવિધ ક્ષેત્રો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશો, તો તમને ખ્યાલ આવશે કે ભારત આ દરેક ક્ષેત્ર પર કેવી રીતે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યું છે." અગાઉની સરકાર સાથે સરખામણી કરતાં શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, છેલ્લાં 10 વર્ષમાં રેલવે અને હાઇવેનાં બજેટમાં 8 ગણો વધારો થયો છે. દરમિયાન, કૃષિ અને સંરક્ષણ બજેટમાં અનુક્રમે 4 અને 2 ગણો ઉછાળો જોવા મળ્યો છે.

પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, દરેક ક્ષેત્રનાં બજેટમાં રેકોર્ડ વધારો કરવેરામાં વિક્રમજનક કપાત પછી હાથ ધરવામાં આવ્યો છે. પ્રધાનમંત્રીએ માહિતી આપી હતી કે, "વર્ષ 2014માં રૂ. 1 કરોડની આવક ધરાવતાં એમએસએમઇએ અનુમાનિત કરવેરા ભરવાનાં હતાં, હવે રૂ. 3 કરોડ સુધીની આવક ધરાવતાં એમએસએમઇ પણ આનો લાભ લઈ શકે છે. 2014માં 50 કરોડ રૂપિયા સુધીની કમાણી કરતા MSMEને 30 ટકા ટેક્સ આપવો પડતો હતો, આજે આ દર 22 ટકા છે. 2014માં કંપનીઓ 30 ટકા કોર્પોરેટ ટેક્સ ભરતી હતી, આજે 400 કરોડ રૂપિયા સુધીની આવક ધરાવતી કંપનીઓ માટે આ દર 25 ટકા છે.

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, આ કેન્દ્રીય બજેટ માત્ર બજેટની ફાળવણી અને કરવેરામાં ઘટાડા વિશે જ નથી, પણ સુશાસન વિશે પણ છે. શ્રી મોદીએ યાદ કર્યું હતું કે, વર્ષ 2014 અગાઉ બજેટમાં તંદુરસ્ત અર્થતંત્રનો પાયો ઊભો કરવા માટે મોટી જાહેરાતો કરવામાં આવતી હતી. જો કે, ખૂબ જ જાહેરાતોને જમીન પર તેમના અમલીકરણની વાત આવે ત્યારે પ્રકાશનો દિવસ જોવા મળ્યો ન હતો. તેઓ ફાળવવામાં આવેલી રકમનો પણ સંપૂર્ણપણે આંતરમાળખા પર ખર્ચ કરી શકતા ન હતા, પરંતુ મુખ્ય મથાળાઓ જાહેરાતોના સમયે જ બનતી હતી. શેર બજારો પણ નાના કૂદકાની નોંધણી કરતા હતા, અને તેમની સરકારોએ ક્યારેય પણ પ્રોજેક્ટોને સમયસર પૂર્ણ કરવાને પ્રાધાન્ય આપ્યું ન હતું. "અમે છેલ્લા 10 વર્ષમાં આ પરિસ્થિતિને બદલી છે. શ્રી મોદીએ ઉમેર્યું હતું કે, તમે સૌએ દરેક માળખાગત પ્રોજેક્ટને જે ઝડપે અને ઝડપથી પૂર્ણ કરી રહ્યા છીએ તેના સાક્ષી છો.

વર્તમાન વૈશ્વિક પરિદૃશ્યની અનિશ્ચિતતાઓનો ઉલ્લેખ કરીને પ્રધાનમંત્રીએ ભારતના વિકાસ અને સ્થિરતાના અપવાદ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. ભારતના વિદેશી હૂંડિયામણના ભંડારમાં મજબૂત વૃદ્ધિ જોવા મળી છે અને ભારત નીચી વૃદ્ધિ અને ફુગાવાના વૈશ્વિક પરિદ્રશ્યમાં ઊંચી વૃદ્ધિ અને નીચો ફુગાવો દર્શાવી રહ્યું છે. તેમણે રોગચાળા દરમિયાન ભારતની રાજકોષીય સમજદારીને પણ દુનિયા માટે રોલ મોડલ ગણાવી હતી. વૈશ્વિક ચીજવસ્તુઓ અને સેવાઓની નિકાસમાં ભારતનું યોગદાન સતત વધી રહ્યું છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, રોગચાળો, કુદરતી આપત્તિઓ અને યુદ્ધો જેવા નોંધપાત્ર વૈશ્વિક આંચકાઓ છતાં વૈશ્વિક વિકાસમાં ભારતનું પ્રદાન 16 ટકા સુધી પહોંચ્યું છે.

પ્રધાનમંત્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, "દેશ વિકસિત ભારતના સંકલ્પો સાથે આગળ વધી રહ્યો છે." પીએમ મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, છેલ્લા 10 વર્ષમાં 25 કરોડ લોકો ગરીબીમાંથી બહાર આવ્યા છે અને તેમણે જીવન જીવવાની સરળતા વધારવા અને જીવનની ગુણવત્તાને વધારવાના સરકારના પ્રયાસો પર ભાર મૂક્યો હતો.

પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, સરકાર ઉદ્યોગ 4.0નાં ધોરણોને ધ્યાનમાં રાખીને કૌશલ્ય વિકાસ અને રોજગારી પર વધારે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. પ્રધાનમંત્રીએ મુદ્રા યોજના, સ્ટાર્ટઅપ ઇન્ડિયા અને સ્ટેન્ડ અપ ઇન્ડિયા અભિયાનનાં ઉદાહરણો આપ્યાં હતાં અને જાણકારી આપી હતી કે, 8 કરોડથી વધારે લોકોએ નવા વ્યવસાયો શરૂ કર્યા છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે ભારતમાં 1.40 લાખ સ્ટાર્ટઅપ્સ છે જે લાખો યુવાનોને રોજગારી આપે છે. આ વર્ષના બજેટમાં 2 લાખ કરોડ રૂપિયાના બહુચર્ચિત પીએમ પેકેજનો ઉલ્લેખ કરીને પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, તેનાથી 4 કરોડથી વધારે યુવાનોને લાભ થશે. તેમણે સમજાવ્યું હતું કે, "પ્રધાનમંત્રી પેકેજ સંપૂર્ણ અને વિસ્તૃત છે. તે એન્ડ-ટુ-એન્ડ સોલ્યુશન્સ સાથે જોડાયેલું છે." વડા પ્રધાન મોદીએ પીએમ પેકેજ પાછળનું વિઝન આગળ જણાવ્યું હતું અને કહ્યું હતું કે તેનો હેતુ ગુણવત્તા અને મૂલ્યની દ્રષ્ટિએ ભારતની માનવશક્તિ અને ઉત્પાદનોને વૈશ્વિક સ્તરે સ્પર્ધાત્મક બનાવવાનો છે. શ્રી મોદીએ યુવાનો માટે કૌશલ્ય અને સંસર્ગમાં વધારો કરવા માટે શરૂ કરવામાં આવેલી ઇન્ટર્નશિપ યોજના પર પણ વાત કરી હતી, જેથી તેમની રોજગારીની તકોમાં વધારો થશે તેમજ સાથે-સાથે મોટા પાયે રોજગારીનું સર્જન કરનારા લોકોને પ્રોત્સાહન મળશે. એટલે પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, સરકારે ઇપીએફઓનાં યોગદાનમાં પ્રોત્સાહનોની જાહેરાત કરી છે.

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, સરકારનો ઉદ્દેશ અને પ્રતિબદ્ધતા સ્પષ્ટ છે અને તેની દિશામાં કોઈ પરિવર્તન નથી. 'રાષ્ટ્ર પ્રથમ'ની પ્રતિબદ્ધતા 5 ટ્રિલિયન ડોલરના અર્થતંત્રના લક્ષ્ય, સંતૃપ્તિ અભિગમ, ઝીરો ઇફેક્ટ-ઝીરો ડિફેક્ટ પર ભાર અને આત્મનિર્ભર ભારત અથવા વિકસિત ભારતની પ્રતિજ્ઞામાં પ્રતિબિંબિત થાય છે. તેમણે યોજનાઓના વિસ્તરણ અને દેખરેખ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા અને તેના પર ભાર મૂક્યો હતો.

પ્રધાનમંત્રીએ અંદાજપત્રમાં ઉત્પાદનનાં પાસા પર ચર્ચા કરી હતી. તેમણે મેક ઇન ઇન્ડિયા અને વિવિધ ક્ષેત્રોમાં વિવિધ ક્ષેત્રોમાં એફડીઆઇનાં નિયમો સરળ બનાવવાનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો, જેમાં મલ્ટિ પર્પઝ લોજિસ્ટિક્સ પાર્ક, 14 ક્ષેત્રો માટે પીએલઆઇ સામેલ છે. આ બજેટમાં દેશના 100 જિલ્લાઓ માટે પ્લગ-એન્ડ-પ્લે ઇન્વેસ્ટમેન્ટ-રેડી ઇન્વેસ્ટમેન્ટ પાર્કની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, "આ 100 શહેરો વિકસિત ભારતનું નવું કેન્દ્ર બનશે." પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, તેમની સરકાર હાલનાં ઔદ્યોગિક કોરિડોરનું આધુનિકીકરણ પણ કરશે.

સૂક્ષ્મ, લઘુ અને મધ્યમ ઉદ્યોગ મંત્રાલય (એમએસએમઇ)ને સશક્ત બનાવવા માટે તેમની સરકારનાં વિઝનને વ્યક્ત કરતાં પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, તેમણે તેમની સામેનાં પડકારોનું સમાધાન કરવાની સાથે-સાથે તેમને જરૂરી સુવિધાઓ પ્રદાન કરવાની સાથે-સાથે સમસ્યાઓનું સમાધાન કર્યું છે. "અમે વર્ષ 2014થી સતત કામ કરી રહ્યા છીએ, જેથી એમએસએમઇને જરૂરી કાર્યકારી મૂડી અને ધિરાણ મળી રહે, તેમની બજાર સુલભતા અને સંભાવનાઓમાં સુધારો થાય અને તેમને ઔપચારિક સ્વરૂપ આપવામાં આવે." શ્રી મોદીએ ઉમેર્યું હતું કે, તેમણે વધુમાં તેમના માટે કરવેરામાં ઘટાડો અને ઓછા પાલનબોજની ખાતરી આપી છે.

પ્રધાનમંત્રીએ અંદાજપત્રમાં કેટલાંક મુદ્દાઓ પર ભાર મૂક્યો હતો, જેમ કે પરમાણુ ઊર્જા ઉત્પાદન માટે ફાળવણીમાં વધારો, કૃષિ માટે ડિજિટલ પબ્લિક ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, ખેડૂતોની જમીનનાં પાર્સલની સંખ્યા પ્રદાન કરવા માટે ભૂ-આધાર કાર્ડ, અંતરિક્ષ અર્થતંત્ર માટે રૂ. 1000 કરોડનું વેન્ચર કેપિટલ ફંડ, ક્રિટિકલ મિનરલ મિશન અને ખાણકામ માટે ઑફશોર બ્લોક્સની આગામી હરાજી. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, "આ નવી જાહેરાતો પ્રગતિના નવા માર્ગો ખોલશે."

ભારત દુનિયામાં ત્રીજા ક્રમનું સૌથી મોટું અર્થતંત્ર બનવાની દિશામાં અગ્રેસર છે ત્યારે સનરાઇઝ ક્ષેત્રોમાં ખાસ કરીને તકોનું સર્જન થઈ રહ્યું છે એ બાબતનો ઉલ્લેખ કરીને પ્રધાનમંત્રીએ ભવિષ્યમાં નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવવા માટે સેમિકન્ડક્ટર વેલ્યુ ચેઇનમાં નામ રોશન કરવાની જરૂરિયાત વ્યક્ત કરી હતી. એટલે પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, સરકાર સેમિકન્ડક્ટર ઉદ્યોગને પ્રોત્સાહન આપવા પર ભાર મૂકી રહી છે. તેમણે ખાસ કરીને મોબાઇલ ઉત્પાદન ક્રાંતિનાં વર્તમાન યુગમાં ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન આપવા પર પણ વાત કરી હતી. ભૂતકાળમાં આયાતકાર બનવાથી ભારત કેવી રીતે ટોચના મોબાઇલ ઉત્પાદક અને નિકાસકારમાં પરિવર્તિત થયું તે અંગે તેમણે સમાંતર દોર્યું. પીએમ મોદીએ ભારતમાં ગ્રીન જોબ્સ સેક્ટરના રોડ મેપનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો, જે ગ્રીન હાઇડ્રોજન અને ઇ-વ્હીકલ ઉદ્યોગોને પ્રોત્સાહન આપે છે. આ વર્ષના બજેટમાં સ્વચ્છ ઊર્જાની પહેલોની ભારે ચર્ચા થઈ રહી છે એ બાબતની નોંધ લઈને પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, આજના યુગમાં ઊર્જા સુરક્ષા અને ઊર્જામાં પરિવર્તન બંને અર્થતંત્ર અને ઇકોલોજી માટે સમાનપણે મહત્ત્વપૂર્ણ છે. નાના પરમાણુ રિએક્ટર્સ પર થઈ રહેલા કાર્યોનો ઉલ્લેખ કરીને શ્રી મોદીએ કહ્યું હતું કે, તેનાથી ઉદ્યોગને ઊર્જા સુલભતા સ્વરૂપે લાભ થવાની સાથે આ ક્ષેત્ર સાથે સંબંધિત સંપૂર્ણ સપ્લાય ચેઇનને પણ નવી વ્યાવસાયિક તકો મળશે. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "આપણાં ઉદ્યોગો અને ઉદ્યોગસાહસિકોએ હંમેશા દેશનાં વિકાસ માટે તેમની કટિબદ્ધતા દર્શાવી છે." પ્રધાનમંત્રીએ વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે, તેઓ તમામ સૂર્યોદય ક્ષેત્રોમાં ભારતને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે સ્થાન અપાવવામાં મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા અદા કરશે.

પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, "અમારી સરકારમાં રાજકીય ઇચ્છાશક્તિનો અભાવ નથી. અમારા માટે દેશ અને તેના નાગરિકોની આકાંક્ષાઓ સર્વોપરી છે." ભારતના ખાનગી ક્ષેત્રને વિકસિત ભારતનું નિર્માણ કરવા માટેનું એક મજબૂત માધ્યમ ગણાવતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, સંપત્તિનું સર્જન કરનાર ભારતની વિકાસગાથામાં મુખ્ય પ્રેરક બળ છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, ભારતની નીતિઓ, પ્રતિબદ્ધતા, દ્રઢ નિશ્ચય, નિર્ણયો અને રોકાણ એ વૈશ્વિક પ્રગતિનો પાયો બની રહ્યાં છે. વૈશ્વિક રોકાણકારોમાં ભારતમાં વધી રહેલી રુચિ તરફ ધ્યાન દોરતા પ્રધાનમંત્રીએ તાજેતરમાં રાજ્યના મુખ્યમંત્રીઓને નીતિ આયોગની બેઠકમાં રોકાણકારોને અનુકૂળ ચાર્ટર તૈયાર કરવા, રોકાણ નીતિઓમાં સ્પષ્ટતા લાવવા અને રોકાણ માટે સાનુકૂળ વાતાવરણ ઊભું કરવા માટે કરેલી હાકલ વિશે માહિતી આપી હતી.

આ પ્રસંગે કેન્દ્રીય નાણાં અને કોર્પોરેટ બાબતોનાં મંત્રી શ્રીમતી નિર્મલા સીતારમણ, કેન્દ્રીય વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રી શ્રી પિયુષ ગોયલ અને કન્ફેડરેશન ઑફ ઇન્ડિયન ઇન્ડસ્ટ્રી (સીઆઇઆઇ)નાં પ્રમુખ શ્રી સંજીવ પુરી ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં.

AP/GP/JD

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com