ನೀತಿ ಆಯೋಗ ಇಂದು “ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್: ಜಾಗತಿಕ ಮೌಲ್ಯ ಸರಪಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು” ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ವರದಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ. ವರದಿಯು ಭಾರತದ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ವಲಯವನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತದೆ, ಅದರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್‌ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಲು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಗಳ ಕುರಿತು ಇದು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.

ಜಾಗತಿಕ ಮೌಲ್ಯ ಸರಪಳಿಗಳು (GVCs) ಆಧುನಿಕ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿವೆ, ವಿನ್ಯಾಸ, ಉತ್ಪಾದನೆ, ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ವಿತರಣೆಯಾದ್ಯಂತ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಯೋಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರದ 70% ಅನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್, ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್‌ಗಳು, ಆಟೋಮೊಬೈಲ್‌ಗಳು, ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಮತ್ತು ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್‌ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ತುರ್ತು ಅಗತ್ಯವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್‌ ಕ್ಷೇತ್ರ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ, ಅದರ 75% ರಫ್ತುಗಳು GVC ಗಳಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿವೆ.

ಭಾರತದ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷ 2023 ರಲ್ಲಿ 155 ಶತಕೋಟಿ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಡಾಲರ್‌ ತಲುಪುವ ತ್ವರಿತ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಕಂಡಿದೆ. ಉತ್ಪಾದನೆಯು  ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷ 17 ರಲ್ಲಿ 48 ಶತಕೋಟಿ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಡಾಲರ್‌ನಿಂದ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷ 2023 ರಲ್ಲಿ 101 ಶತಕೋಟಿ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ದ್ವಿಗುಣಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮೊಬೈಲ್‌ ಫೋನ್‌ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಅವಲಂಬನೆ ಇತ್ತು. ಇದು ಈಗ ಒಟ್ಟು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯ 43% ರಷ್ಟಿದೆ. ಭಾರತವು ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್ ಆಮದುಗಳ ಮೇಲಿನ ತನ್ನ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದೆ, ಈಗ ದೇಶೀಯವಾಗಿ 99% ಅಷ್ಟು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತಿದೆ.

ಮೇಕ್ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ಇಂಡಿಯಾದಂತಹ ಉಪಕ್ರಮಗಳು, ಸುಧಾರಿತ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತು ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸುವುದು, ವಿವಿಧ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಗಳಿಂದ ಬೆಂಬಲಿತವಾಗಿದೆ, ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಿ ಹೂಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿದೆ. ಈ ದಾಪುಗಾಲುಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಭಾರತದ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯು ಮಧ್ಯಮವಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ, ಜಾಗತಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಕೇವಲ 4% ನಷ್ಟು ಭಾಗವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇದುವರೆಗೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಜೋಡಣೆಯ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದೆ, ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಘಟಕಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸೀಮಿತ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಜಾಗತಿಕ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯು 4.3 ಟ್ರಿಲಿಯನ್ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಡಾಲರ್‌ ಮೌಲ್ಯ ತಲುಪಿದೆ, ಚೀನಾ, ತೈವಾನ್, ಅಮೆರಿಕ, ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾ, ವಿಯೆಟ್ನಾಂ ಮತ್ತು ಮಲೇಷಿಯಾದಂತಹ ದೇಶಗಳು ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಹೊಂದಿವೆ. ಭಾರತವು ಪ್ರಸ್ತುತ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಸರಿಸುಮಾರು 25 ಶತಕೋಟಿ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಡಾಲರ್‌ನಷ್ಟು ರಫ್ತು ಮಾಡುತ್ತಿದೆ, ಜಾಗತಿಕ ಬೇಡಿಕೆಯಲ್ಲಿ 4% ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ ಜಾಗತಿಕ ಪಾಲು 1% ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಇದೆ. ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು, ಭಾರತವು ಹೈಟೆಕ್ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸ್ಥಳೀಕರಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ, ಆರ್ & ಡಿ ಹೂಡಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ವಿನ್ಯಾಸ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ನಾಯಕರೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತಿದೆ.

ಭಾರತದ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಪ್ರಸ್ತುತ ಮೌಲ್ಯವು ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷ 2023 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ 101 ಶತಕೋಟಿ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಡಾಲರ್‌ ನಷ್ಟಿದೆ. 86 ಶತಕೋಟಿ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಡಾಲರ್‌ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಸರಕುಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 15 ಶತಕೋಟಿ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಡಾಲರ್‌ ಘಟಕಗಳ ತಯಾರಿಕೆ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅದೇ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ರಫ್ತುಗಳು ಒಟ್ಟು 25 ಬಿಲಿಯನ್ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಡಾಲರ್‌ ನಷ್ಟಿತ್ತು, ಇದು ಜಾಗತಿಕ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ದೇಶೀಯ ಮೌಲ್ಯವರ್ಧನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಕ್ಷೇತ್ರವು 15% ರಿಂದ 18% ರ ನಡುವೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದೆ ಮತ್ತು ಸರಿಸುಮಾರು 1.3 ಮಿಲಿಯನ್ ಉದ್ಯೋಗಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ.

ಭಾರತದ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷ 2030 ರ ವೇಳೆಗೆ 278 ಶತಕೋಟಿ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಡಾಲರ್‌ ಗೆ ಏರಬಹುದು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಮುನ್ಸೂಚನೆಯು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಸರಕುಗಳಿಂದ 253 ಶತಕೋಟಿ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಡಾಲರ್‌ ಮತ್ತು ಘಟಕಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಿಂದ 25 ಶತಕೋಟಿ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಡಾಲರ್‌ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಉದ್ಯೋಗ ಸೃಷ್ಟಿಯು ಸುಮಾರು 3.4 ಮಿಲಿಯನ್‌ಗೆ ಬೆಳೆಯುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ, ರಫ್ತು 111 ಶತಕೋಟಿ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಡಾಲರ್‌ ತಲುಪುವ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಇದೆ.

ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮೂರನೇ-ಅತಿದೊಡ್ಡ ಜಾಗತಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಾಗುವ ಭಾರತದ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯು ಅದರ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ-ಚಾಲಿತ ವಲಯಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ದೃಷ್ಟಿಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಹಣಕಾಸಿನ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸಿನೇತರ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಅನುಕೂಲಕರವಾದ ವ್ಯಾಪಾರ ವಾತಾವರಣ ಮತ್ತು ದೃಢವಾದ ನೀತಿ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ, ಭಾರತವು ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷ 2030 ರೊಳಗೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ 500 ಶತಕೋಟಿ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಡಾಲರ್‌ ತಲುಪುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಗುರಿಯು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಸರಕುಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು 350 ಬಿಲಿಯನ್ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಡಾಲರ್‌  ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. 150 ಬಿಲಿಯನ್ ಘಟಕಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಿಂದ ಬರುವ ಅಂದಾಜಿದೆ. ಈ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು 5.5 ಮಿಲಿಯನ್‌ನಿಂದ 6 ಮಿಲಿಯನ್ ಜನರಿಗೆ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ರಫ್ತು 240 ಶತಕೋಟಿ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಡಾಲರ್‌ ತಲುಪುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದೇಶೀಯ ಮೌಲ್ಯ ಸೇರ್ಪಡೆ 35%ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಸಮಾನಾಂತರವಾಗಿ, ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ಗಳಂತಹ ಸ್ಥಾಪಿತ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ಘಟಕಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಉಪಯೋಗಿಸುವ ವಸ್ತುಗಳು, IoT ಸಾಧನಗಳು ಮತ್ತು ಆಟೋಮೋಟಿವ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್‌ನಂತಹ ಉದಯೋನ್ಮುಖ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವೈವಿಧ್ಯಗೊಳಿಸಲು ಹೆಚ್ಚು ಗಮನ ನೀಡಬೇಕಾಗಿದೆ. ಈ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ವೈವಿಧ್ಯೀಕರಣವು ವಿಕಸನಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಗ್ರಾಹಕರ ಬೇಡಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರಗತಿಗಳ ಲಾಭವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ನವೀನ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ನಾಯಕನಾಗಿ ಇರಿಸುತ್ತದೆ.

ಈ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಪಥವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಹಣಕಾಸಿನ, ಹಣಕಾಸು, ನಿಯಂತ್ರಕ ಮತ್ತು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಡೊಮೇನ್‌ಗಳಾದ್ಯಂತ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಗಳನ್ನು ಈ ವರದಿ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಘಟಕಗಳು ಮತ್ತು ಬಂಡವಾಳ ಸರಕುಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು, ಆರ್ & ಡಿ ಮತ್ತು ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು, ಸುಂಕದ ತರ್ಕಬದ್ಧಗೊಳಿಸುವಿಕೆ, ಕೌಶಲ್ಯ ಉಪಕ್ರಮಗಳು, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ವರ್ಗಾವಣೆಗಳ ಸುಗಮಗೊಳಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ದೃಢವಾದ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಉತ್ಪಾದನಾ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು, ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. 

ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕ ನಾಯಕನಾಗಿ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಭಾರತವು ಅಪಾರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹೆಚ್ಚು ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಲಾಭ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ, ಮೌಲ್ಯ ಸರಪಳಿ ಏಕೀಕರಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಜಯಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಭಾರತವು ತನ್ನ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ವಲಯವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗ ಸೃಷ್ಟಿಯ ಮೂಲಾಧಾರವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಬಹುದು.

ವರದಿಯನ್ನು ಓದಲು ಅಥವಾ ಡೌನ್‌ಲೋಡ್‌ ಮಾಡಲು ಈ ಲಿಂಕ್‌ ಒತ್ತಿ : https://www.niti.gov.in/sites/default/files/2024-07/GVC%20Report_Updated_Final_11zon.pdf

*****