ફાઇનાન્સિયલ એક્સપ્રેસ લેખ શીર્ષક "44,000 કરોડના પાવર પ્રોજેક્ટ્સમાં વિલંબ, સપ્લાય વધારવાની યોજનાને અસર થઈ શકે છે" (જુલાઈ 18, 2024) પાવરગ્રીડના ટ્રાન્સમિશન પ્રોજેક્ટ્સ સંબંધિત અચોક્કસ માહિતી ધરાવે છે.

રેકોર્ડની સ્પષ્ટતા

પાવરગ્રીડ દ્વારા અમલમાં મુકવામાં આવેલ રૂ. 60,439 કરોડના મૂલ્યના 50 પ્રોજેક્ટોમાંથી લેખ રૂ. 29,300 કરોડ સરેરાશ 32 મહિનાના વિલંબનો સામનો કરે છે. ગ્રેટ ઈન્ડિયન બસ્ટાર્ડ (GIB) વિસ્તારોમાં ટ્રાન્સમિશન લાઈનો અંગે સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદાને કારણે માત્ર 6 પ્રોજેક્ટ્સ (કુલ મૂલ્ય: રૂ. 6,500 કરોડ) વિલંબનો સામનો કરે છે. સમસ્યાના ઉકેલ સાથે, આ પ્રોજેક્ટ્સ વર્ષના અંત સુધીમાં પૂર્ણ થવાના ટ્રેક પર છે. લેખમાં ભૂલથી સિસ્ટમને મજબૂત કરવાની યોજનાઓ અને જનરેશન ઇવેક્યુએશન પ્રોજેક્ટ્સ તરીકે કન્સલ્ટન્સી અસાઇનમેન્ટનો સમાવેશ થાય છે, જે વિલંબના આંકડાને વધારી દે છે.

પ્રોજેક્ટ્સ પર સ્પષ્ટતા

1. NER સિસ્ટમ સ્ટ્રેન્થનિંગઃ નોર્થ ઈસ્ટર્ન રિજન અને સિક્કિમમાં પ્રોજેક્ટ્સ (રૂ. 15,829 કરોડ) સિસ્ટમને મજબૂત કરવા માટે છે, જનરેશન ઈવેક્યુએશન માટે નહીં. અરુણાચલ પ્રદેશ અને સિક્કિમમાં 62% થી વધુ કામો અને બાકીના પૂર્વોત્તર રાજ્યોમાં 98% થી વધુ કામો પહેલાથી જ ચાલુ છે.
2. રાયગઢ-પુગલુર પ્રોજેક્ટ: આ પ્રોજેક્ટ 2020થી સંપૂર્ણ રીતે કાર્યરત છે.
3. અન્ય સિસ્ટમ સ્ટ્રેન્થનિંગ પ્રોજેક્ટ્સ: ચાર પ્રોજેક્ટ્સ (રૂ. 5,700 કરોડ) રાઈટ ઑફ વે સમસ્યાઓ અને સિસ્ટમ બંધ થવાને કારણે વિલંબ અનુભવે છે.
4. ફાઇબર ઓપ્ટિક કેબલ ઇન્સ્ટોલેશન: આ પ્રોજેક્ટ પાવર ઇવેક્યુએશન માટે નથી. જો કે, તે લગભગ પૂર્ણ છે (99%થી વધુ).

POWERGRIDના ટ્રાન્સમિશન પ્રોજેક્ટ્સમાં વિલંબને કારણે કોઈ નવી જનરેશન ક્ષમતા અવરોધાતી નથી. પાછલાં પાંચ વર્ષમાં અમલમાં મૂકાયેલા તમામ પ્રોજેક્ટો જનરેશન શરૂ થાય તે પહેલાં પૂર્ણ થઈ ગયા હતા. ટ્રાન્સમિશન સ્કીમ્સનું આયોજન ભવિષ્યમાં માંગની સ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને કરવામાં આવે છે અને કમિશનિંગના વર્ષથી લાઈનો તેમની સંપૂર્ણ ક્ષમતામાં લોડ થઈ શકશે નહીં. જ્યાં સુધી અંતિમ ટ્રાન્સમિશન સિસ્ટમ તૈયાર ન થાય ત્યાં સુધી પાવર ખાલી કરવા માટે, જરૂરિયાત મુજબ વચગાળાની વ્યવસ્થા પણ કરવામાં આવે છે. આ સુનિશ્ચિત કરે છે કે RE પાવરને ખાલી કરવામાં કોઈ અડચણ નથી.

ભારતમાં, અમે હાઈ વોલ્ટેજ એસી ટ્રાન્સમિશન સિસ્ટમને 24-36 મહિનાની અંદર અને HVDC સિસ્ટમને પાંચ વર્ષમાં પૂર્ણ કરવાનો લક્ષ્યાંક રાખીએ છીએ, જે અન્ય દેશોમાં ટ્રાન્સમિશન સ્કીમના અમલીકરણમાં લાગેલા સમય કરતાં ઘણો ઓછો છે જે સામાન્ય રીતે 8-9 વર્ષ કરતાં વધુ હોય છે.

પ્રોજેક્ટને નિર્ધારિત સમયમર્યાદામાં પૂર્ણ કરવાની ટ્રાન્સમિશન સ્કીમનો અમલ કરનાર ટ્રાન્સમિશન સિસ્ટમ પ્રોવાઇડર (TSP)ની એકમાત્ર જવાબદારી છે. TSP દ્વારા પ્રોજેક્ટની પ્રગતિમાં અવરોધ ઊભો કરતી સમસ્યાઓના નિરાકરણ માટે સમયાંતરે તમામ પ્રયાસો કરવામાં આવે છે. વધુમાં, ટેરિફ આધારિત સ્પર્ધાત્મક બિડિંગ (TBCB) પ્રોજેક્ટ્સના કિસ્સામાં, પ્રોજેક્ટ પૂર્ણ કરવામાં વિલંબ માટે TSPs પર યોગ્ય દંડ લાદવામાં આવે છે.

છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ઊર્જા વપરાશ અને ટોચની માંગ બંનેમાં સતત ઊંચી વૃદ્ધિ હોવા છતાં, ભારતે તેની શક્તિની જરૂરિયાતોને સફળતાપૂર્વક પૂરી કરી છે. 2032 સુધી માંગ સફળતાપૂર્વક સંતોષાય તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે રાજ્યો સાથે પરામર્શ કરીને વિકસિત યોજનાઓ ચાલી રહી છે.

AP/GP/JD