જમ્મુ અને કાશ્મીરના લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર શ્રી મનોજ સિંહાજી, કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળમાં મારા સાથી શ્રી પ્રતાપરાવ જાધવજી, અન્ય તમામ મહાનુભાવો અને જમ્મુ અને કાશ્મીરના ખૂણે ખૂણેથી આવેલા મારા યુવા મિત્રો, અન્ય તમામ ભાઈઓ અને બહેનો!

મિત્રો,

આજે સવારે જ્યારે હું દિલ્હીથી શ્રીનગર આવવાની તૈયારી કરી રહ્યો હતો. એમ જ મારું મન ભારે ઉત્સાહથી ભરાઈ ગયું. અને હું વિચારતો હતો કે આજે મારા મનમાં આટલો ઉત્સાહ કેમ વધી રહ્યો છે. તેથી બે કારણોએ મારું ધ્યાન ખેંચ્યું. સારું, ત્રીજું કારણ પણ છે. કારણ કે હું લાંબો સમય અહીં રહ્યો છું અને કામ કર્યુ છે, તેથી હું ઘણા જૂના લોકો સાથે પરિચિત છું. વિવિધ વિસ્તારો સાથે ખૂબ જ ઊંડો સંબંધ રહ્યો છે. તેથી યાદો તાજી રહે તે ખૂબ જ સ્વાભાવિક છે. પરંતુ મારું ધ્યાન ખૂબ જ સ્વાભાવિક રીતે બે કારણો તરફ દોરવામાં આવ્યું હતું. આજના કાર્યક્રમમાં જમ્મુ-કાશ્મીરના વિકાસને લગતા પ્રોજેક્ટ્સનું કામ અને બીજી લોકસભા ચૂંટણી પછી કાશ્મીરના ભાઈ-બહેનો સાથે આ મારી પહેલી મુલાકાત છે.

મિત્રો,

હું ગયા અઠવાડિયે ઇટાલીમાં G-7 બેઠકમાં હાજરી આપીને પાછો ફર્યો છું. અને મનોજજીએ કહ્યું તેમ, સતત ત્રીજી વખત સરકારની રચના, આ સાતત્યની વૈશ્વિક અસર ખૂબ જ મોટી છે. આનાથી આપણા દેશને જોવાની રીત બદલાઈ જાય છે. વિશ્વના અન્ય દેશો ભારત સાથેના સંબંધોને વધુ મજબૂત કરવાને પ્રાથમિકતા આપે છે. આજે આપણે ખૂબ નસીબદાર છીએ. આજે ભારતના નાગરિકોનો મૂડ, આ આપણો દેશ છે, આપણે કહી શકીએ કે આપણા સમાજની આકાંક્ષા સર્વકાલીન ઉચ્ચ છે. અને સર્વકાલીન ઉચ્ચ આકાંક્ષાઓ જ દેશની સૌથી મોટી તાકાત છે. જે આજે ભારતનું ભાગ્ય છે. જ્યારે આકાંક્ષા વધારે હોય છે ત્યારે સરકાર પાસેથી લોકોની અપેક્ષાઓ પણ ઘણી વધી જાય છે. આ માપદંડો પર પરીક્ષણ કર્યા પછી, લોકોએ અમારી સરકારને ત્રીજી વખત પસંદ કરી છે. મહત્વાકાંક્ષી સમાજ કોઈને બીજી તક આપતો નથી. તેની પાસે માત્ર એક પરિમાણ છે - પ્રદર્શન. તમે તમારા સેવા સમયગાળા દરમિયાન શું કર્યું છે? અને તે તેની આંખો સામે દેખાય છે. તે સોશિયલ મીડિયા દ્વારા કામ કરતું નથી, તે ભાષણો દ્વારા કામ કરતું નથી, અને દેશે જે અનુભવ્યું અને જોયું તેનું પરિણામ છે કે આજે એક સરકારને ત્રીજી વખત તમારી સેવા કરવાનો મોકો મળ્યો છે. જનતાને અમારામાં વિશ્વાસ છે અને માત્ર અમારી સરકાર જ તેમની આકાંક્ષાઓ પૂરી કરી શકે છે. જનતાને અમારા ઈરાદાઓ અને અમારી સરકારની નીતિઓમાં વિશ્વાસ છે, તેના પર આ મહોર લગાવવામાં આવી છે. અને આ એક મહત્વાકાંક્ષી સમાજ છે, તે સતત સારું પ્રદર્શન ઈચ્છે છે, તે ઝડપી ગતિએ પરિણામો ઈચ્છે છે. તે હવે વિલંબ સ્વીકારતો નથી. તે થાય છે, તે ચાલે છે, તે થશે, આપણે જોઈશું, આ કરીશું અને પછી આપણે ફરી મળીશું, તે સમય ગયો. લોકો કહે છે કે ભાઈ, આજે સાંજે શું થશે? આજનો મૂડ છે. લોકોની અપેક્ષાઓને અનુસરીને અમારી સરકાર કામગીરી કરે છે અને પરિણામો બતાવે છે. આ પ્રદર્શનના આધારે આપણા દેશમાં 60 વર્ષ બાદ 6 દાયકા બાદ ત્રીજી વખત સરકાર ચૂંટાઈ છે. અને આ ચૂંટણીના પરિણામો, ત્રીજી વખત સરકાર બનાવવાની આ ઘટનાએ સમગ્ર વિશ્વને મોટો સંદેશ આપ્યો છે.

મિત્રો,

લોકસભા ચૂંટણીમાં મળેલા જનાદેશનો મોટો સંદેશ સ્થિરતાનો છે. 20 વર્ષ પહેલાનો દેશ, એટલે કે એક રીતે, તે છેલ્લી સદી હતી, આ 21મી સદી હતી, તે 20મી સદી હતી. છેલ્લી સદીના છેલ્લા દાયકામાં અસ્થિર સરકારોનો લાંબો સમયગાળો જોવા મળ્યો છે. તમારામાં એવા ઘણા યુવાનો છે જેઓ તે સમયે જન્મ્યા પણ નહોતા. તમને આશ્ચર્ય થશે કે આટલો મોટો દેશ છે અને 10 વર્ષમાં 5 વખત ચૂંટણી થઈ. એટલે કે દેશમાં ચૂંટણીઓ થતી રહી અને કોઈ કામ ન થયું. અને તે અસ્થિરતાને કારણે, તે અનિશ્ચિતતાને કારણે, જ્યારે ભારત માટે ઉડાન ભરવાનો સમય હતો, ત્યારે અમે જમીન પર બેસી ગયા. આપણે દેશ માટે ઘણું નુકસાન સહન કર્યું. એ યુગને પાછળ છોડીને ભારત હવે સ્થિર સરકારના નવા યુગમાં પ્રવેશ્યું છે. આનાથી આપણી લોકશાહી વધુ મજબૂત થઈ છે. અને જમ્મુ-કાશ્મીરના લોકો, તમે લોકોએ લોકશાહીને મજબૂત કરવામાં મોટી ભૂમિકા ભજવી છે. આજે આપણે અટલજી દ્વારા આપવામાં આવેલ માનવતા, લોકશાહી અને કાશ્મીરિયતના વિઝનને વાસ્તવિકતામાં ફેરવતા જોઈ રહ્યા છીએ. તમે આ ચૂંટણીમાં લોકશાહીને જીત અપાવી છે. તમે છેલ્લા 35-40 વર્ષનો રેકોર્ડ તોડ્યો છે. આ દર્શાવે છે કે અહીંના યુવાનો લોકશાહી પ્રત્યે કેટલો વિશ્વાસ ધરાવે છે. અને આજે હું આ કાર્યક્રમોમાં આવ્યો છું. પણ મને લાગ્યું કે કાશ્મીરના મેદાનોમાં જઈને ફરી એકવાર કાશ્મીરના મારા ભાઈ-બહેનોનો રૂબરૂ આભાર માનું છું. તેઓએ આ ચૂંટણીમાં ઉત્સાહપૂર્વક ભાગ લીધો છે અને લોકશાહીનો ઝંડો ઊંચક્યો છે, તેથી જ હું તમારો આભાર માનવા આવ્યો છું. ભારતના લોકતંત્ર અને બંધારણ દ્વારા નિર્મિત માર્ગો પર ચાલીને એક નવો અધ્યાય લખવાની આ શરૂઆત છે. મને વધુ આનંદ થયો હોત જો આપણા વિપક્ષે પણ કાશ્મીરમાં આટલા ઉત્સાહ સાથે લોકશાહીની ઉજવણી કરી હોત, આટલું મોટું મતદાન થયું હોત, આ ઉત્સાહનું વાતાવરણ હતું, કાશ મારા દેશના વિપક્ષના લોકોએ પણ મને સાથ આપ્યો હોત તો સારું થાત. જો મેં કાશ્મીરના ભાઈ-બહેનોના વખાણ કર્યા હોત અને તેમને પ્રોત્સાહન આપ્યું હોત તો મને ખૂબ આનંદ થયો હોત. પરંતુ આવા સારા કામમાં પણ વિપક્ષોએ દેશને નિરાશ કર્યો છે.

મિત્રો,

જમ્મુ-કાશ્મીરમાં આ પરિવર્તન છેલ્લા 10 વર્ષમાં અમારી સરકારના પ્રયાસોનું પરિણામ છે. આઝાદી પછી આપણી દીકરીઓ અને સમાજના અન્ય નબળા વર્ગના લોકોને તેમના અધિકારોથી વંચિત રાખવામાં આવ્યા હતા. સબકા સાથ, સબકા વિકાસના મંત્રને અનુસરીને અમારી સરકારે દરેકને અધિકારો અને તકો આપી છે. પાકિસ્તાનના શરણાર્થીઓ, આપણા વાલ્મિકી સમુદાય અને સફાઈ કામદારોના પરિવારોને પ્રથમ વખત સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીમાં મતદાન કરવાનો અધિકાર મળ્યો છે. વાલ્મીકી સમાજ માટે એસ.સી કેટેગરીના લાભ મેળવવાની વર્ષો જૂની માંગણી પૂર્ણ કરવામાં આવી છે. પ્રથમ વખત એસટી સમુદાય માટે વિધાનસભામાં બેઠકો અનામત રાખવામાં આવી છે. 'પદ્દરી આદિજાતિ', 'પહારી વંશીય જૂથ', 'ગડ્ડા બ્રાહ્મણ' અને 'કોળી' આ તમામ સમુદાયોને પણ STનો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો છે. પંચાયત, નગરપાલિકા અને મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનમાં પ્રથમ વખત OBC અનામત લાગુ કરવામાં આવી છે. બંધારણ પ્રત્યે સમર્પણ શું છે? બંધારણનું તેના અક્ષર અને ભાવનામાં શું મહત્વ છે? બંધારણ ભારતના 140 કરોડ દેશવાસીઓનું જીવન બદલવાની, તેમને અધિકારો આપવા અને તેમને ભાગીદાર બનાવવાની તક આપે છે. પરંતુ અગાઉ આપણને બંધારણમાં આટલો મોટો ભરોસો હતો, તેને નકારવામાં આવતો રહ્યો. દિલ્હીમાં બેઠેલા શાસકોએ તેની ચિંતા નહોતી કરી. આઝાદીના આટલા વર્ષો સુધી તે કર્યું નથી. આજે હું ખુશ છું કે આપણે બંધારણમાં જીવી રહ્યા છીએ, આપણે બંધારણનો ઉપયોગ કરીને કાશ્મીરના જીવનને બદલવાના નવા રસ્તાઓ શોધી રહ્યા છીએ. જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં આજે ભારતનું બંધારણ સાચા અર્થમાં અમલમાં આવ્યું છે. અને જેમણે હજુ સુધી બંધારણનો અમલ કર્યો નથી તે કાશ્મીરના યુવાનો, કાશ્મીરની દીકરીઓ, કાશ્મીરની જનતાના ગુનેગાર, દોષિત, દોષિત છે. અને મિત્રો, આ બધું એટલા માટે થઈ રહ્યું છે કારણ કે કલમ 370ની દિવાલ જેણે દરેકને વિભાજીત કરી હતી તે હવે પડી ગઈ છે.

ભાઈઓ અને બહેનો,

કાશ્મીર ખીણમાં આપણે જે પરિવર્તન જોઈ રહ્યા છીએ તે આજે આખી દુનિયા જોઈ રહી છે. હું એ લોકોને જોઈ રહ્યો છું જેઓ અહીં G-20 ગ્રુપમાં આવ્યા છે. તે દેશોના લોકો જ્યારે પણ મળે છે ત્યારે કાશ્મીરના પણ વખાણ કરતા રહે છે. જે રીતે આતિથ્યનો વિસ્તાર કરવામાં આવ્યો છે, લોકો તેની ખૂબ પ્રશંસા કરે છે. આજે જ્યારે G-20 જેવી આંતરરાષ્ટ્રીય ઈવેન્ટ શ્રીનગરમાં થાય છે ત્યારે દરેક કાશ્મીરીની છાતી ગર્વથી ભરાઈ જાય છે. આજે જ્યારે અમારા બાળકો મોડી સાંજ સુધી લાલ ચોકમાં રમે છે ત્યારે દરેક ભારતીય આનંદથી ભરાઈ જાય છે. આજે, જ્યારે સિનેમા હોલ અને બજારોમાં ઉત્તેજના છે, ત્યારે દરેકના ચહેરા પર રોશની આવી જાય છે. મને થોડા દિવસો પહેલાની એ તસવીરો યાદ છે, જ્યારે દાલ લેકના કિનારે સ્પોર્ટ્સ કારનો જબરદસ્ત શો હતો. તે શો, આખી દુનિયાએ જોયું કે આપણું કાશ્મીર કેટલું આગળ વધ્યું છે, હવે અહીં પ્રવાસનના નવા રેકોર્ડની ચર્ચા થાય છે. અને આવતીકાલે આંતરરાષ્ટ્રીય યોગ દિવસ છે. તે પણ પ્રવાસીઓના આકર્ષણનું કારણ બનવા જઈ રહ્યું છે. ગયા વર્ષે, મનોજજીએ કહ્યું તેમ, જમ્મુ-કાશ્મીરમાં 2 કરોડથી વધુ પ્રવાસીઓ અહીં આવ્યા છે, જે એક રેકોર્ડ બ્રેક છે. આનાથી સ્થાનિક લોકોના રોજગારને વેગ મળે છે, તે વધે છે, રોજગાર વધે છે, આવક વધે છે અને ધંધો વિસ્તરે છે.

મિત્રો,

હું દિવસ-રાત આવું જ કરું છું. મારા દેશ માટે કંઈક કરો. મારા દેશવાસીઓ માટે કંઈક કરો. અને હું જે પણ કરી રહ્યો છું તે સારા ઈરાદાથી કરી રહ્યો છું. કાશ્મીરની અગાઉની પેઢીઓએ જે સહન કર્યું તેમાંથી બહાર નીકળવા માટે હું ખૂબ જ ઈમાનદારી અને સમર્પણ સાથે કામ કરી રહ્યો છું. અમે દરેક અંતરને પાર કરવાના તમામ પ્રયાસો કરી રહ્યા છીએ પછી તે દિલનું હોય કે દિલ્હીનું. કાશ્મીરમાં દરેક વિસ્તાર, દરેક પરિવારને લોકશાહીનો લાભ મળે અને દરેક પ્રગતિ કરે તે સુનિશ્ચિત કરવા આપણે બધાએ સાથે મળીને કામ કરવું પડશે. અગાઉ પણ કેન્દ્ર સરકાર તરફથી પૈસા આવતા હતા. પરંતુ આજે કેન્દ્ર સરકાર તરફથી મળેલ દરેક પૈસો તમારા કલ્યાણ માટે ખર્ચવામાં આવે છે. અમે ખાતરી કરીએ છીએ કે નાણાંનો ઉપયોગ તે કામ માટે થાય છે જેના માટે તે દિલ્હીથી આવ્યો છે અને તેના પરિણામો પણ દેખાય છે. જમ્મુ-કાશ્મીરના લોકો સ્થાનિક સ્તરે તેમના પ્રતિનિધિઓને ચૂંટે છે, તેમના દ્વારા તમે સમસ્યાઓના ઉકેલના માર્ગો શોધી કાઢો છો, આનાથી વધુ સારું શું હોઈ શકે? તેથી હવે વિધાનસભાની ચૂંટણીની તૈયારીઓ પણ શરૂ થઈ ગઈ છે. એ સમય દૂર નથી જ્યારે તમે તમારા મતથી જમ્મુ-કાશ્મીરની નવી સરકાર પસંદ કરશો. તે દિવસ પણ ટૂંક સમયમાં આવશે જ્યારે જમ્મુ અને કાશ્મીર ફરી એક રાજ્ય તરીકે તેનું ભવિષ્ય સુધારશે.

મિત્રો,

તાજેતરમાં જ જમ્મુ-કાશ્મીરના વિકાસ સાથે સંબંધિત 1500 કરોડ રૂપિયાથી વધુના પ્રોજેક્ટ અહીં શરૂ કરવામાં આવ્યા છે. કૃષિ અને સંબંધિત ક્ષેત્રો માટે 1800 કરોડ રૂપિયાના પ્રોજેક્ટ્સ પણ શરૂ કરવામાં આવ્યા છે. હું જમ્મુ-કાશ્મીરના લોકોને આ પ્રોજેક્ટ્સ માટે અભિનંદન આપું છું. અહીં હું રાજ્ય પ્રશાસનને પણ અભિનંદન આપીશ કે તેઓ સરકારી નોકરીઓમાં પણ ઝડપથી ભરતી કરી રહ્યાં છે. છેલ્લા 5 વર્ષમાં લગભગ 40 હજાર સરકારી ભરતીઓ કરવામાં આવી છે. હાલમાં આ કાર્યક્રમ થકી અંદાજે બે હજાર જેટલા યુવાનોને રોજગારી પત્રો મળ્યા છે. કાશ્મીરમાં લાખો કરોડો રૂપિયાનું રોકાણ કરવામાં આવી રહ્યું છે અને સ્થાનિક યુવાનો માટે હજારો નવી નોકરીઓનું સર્જન થઈ રહ્યું છે.

ભાઈઓ અને બહેનો,

રોડ અને રેલ કનેક્ટિવિટી હોય, શિક્ષણ અને સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર હોય કે પછી વીજળી અને પાણી, દરેક મોરચે જમ્મુ-કાશ્મીરમાં મોટા પાયે કામ થઈ રહ્યું છે. પીએમ ગ્રામીણ માર્ગ યોજના હેઠળ અહીં હજારો કિલોમીટરના નવા રસ્તાઓ બનાવવામાં આવ્યા છે. જમ્મુ-કાશ્મીરમાં નવા નેશનલ હાઈવે અને એક્સપ્રેસ વે બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. કાશ્મીર ખીણને પણ રેલ કનેક્ટિવિટીથી જોડવામાં આવી રહી છે. ચિનાબ નદી પર બનેલા વિશ્વના સૌથી ઊંચા રેલ્વે પુલની તસવીરો જોઈને દરેક ભારતીય ગર્વથી ભરાઈ જાય છે. ઉત્તર કાશ્મીરની ગુરેઝ ખીણને પ્રથમ વખત વીજળી ગ્રીડ સાથે જોડવામાં આવી છે. ખેતી હોય, બાગાયત હોય, હેન્ડલૂમ ઉદ્યોગ હોય, રમતગમત હોય કે સ્ટાર્ટ-અપ, કાશ્મીરમાં દરેક માટે તકો ઊભી કરવામાં આવી રહી છે. અને હું હમણાં જ અહીં સ્ટાર્ટઅપની દુનિયા સાથે જોડાયેલા યુવાનોને મળવા આવ્યો છું. મને આવવામાં મોડું થયું કારણ કે હું તેને ઘણું સાંભળવા માંગતો હતો, તેની પાસે ઘણું બધું કહેવાનું હતું, તેનો આત્મવિશ્વાસ મારા મનને ખૂબ જ પ્રોત્સાહિત કરતો હતો અને સારો અભ્યાસ અને સારી કારકિર્દી છોડીને પોતાની જાતને સ્ટાર્ટ અપ્સમાં નાખી દીધી છે અહીંના યુવાનોએ. તેઓ મને કહેતા હતા કે કોઈએ તેને બે વર્ષ પહેલા શરૂ કર્યું હતું, કોઈએ તેને ત્રણ વર્ષ પહેલા શરૂ કર્યું હતું અને આજે તેઓએ પોતાનું નામ બનાવ્યું છે. અને તેમાં તમામ પ્રકારના સ્ટાર્ટઅપ્સ છે. આયુર્વેદ અને ખોરાકને લગતા વિષયો પણ છે. ઈન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજીની નવી સિદ્ધિઓ ત્યાં દેખાઈ રહી છે, સાયબર સિક્યોરિટી વિશે ચર્ચા જોવા મળી રહી છે. તે ફેશન ડિઝાઇન છે, તે હોમ સ્ટેનો વિચાર છે જે પ્રવાસનને વેગ આપે છે. આનો અર્થ એ થયો કે કદાચ જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં ઘણા બધા ક્ષેત્રોમાં સ્ટાર્ટઅપ્સ હોઈ શકે છે અને મારા મિત્રો માટે તે ખૂબ જ આનંદની ક્ષણ હતી કે મારા જમ્મુ અને કાશ્મીરના યુવાનો સ્ટાર્ટઅપની દુનિયામાં પોતાની ઓળખ બનાવી રહ્યા છે. હું આ તમામ યુવાનોને અભિનંદન આપું છું.

મિત્રો,

આજે જમ્મુ અને કાશ્મીર સ્ટાર્ટ-અપ્સ, કૌશલ્ય વિકાસ અને રમતગમતનું મોટું હબ બની રહ્યું છે. અને મારો અભિપ્રાય છે કે જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં જે રમત પ્રતિભા છે તે અદ્ભુત છે. અને હવે હું દ્રઢપણે માનું છું કે અમે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર બનાવી રહ્યા છીએ, વસ્તુઓ ગોઠવી રહ્યા છીએ, નવી રમતોને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યા છીએ. જમ્મુ-કાશ્મીરના બાળકો મોટી સંખ્યામાં આંતરરાષ્ટ્રીય રમતગમતની દુનિયામાં પ્રખ્યાત થશે. અને જમ્મુ-કાશ્મીરના બાળકો મારા દેશને ગૌરવ અપાવશે, આ હું મારી પોતાની આંખોથી જોઈ રહ્યો છું.

મિત્રો,

અહીં મને જણાવવામાં આવ્યું કે કૃષિ સંબંધિત ક્ષેત્રમાં લગભગ 70 સ્ટાર્ટ અપની રચના કરવામાં આવી છે. તેનો અર્થ એ કે હું કૃષિ ક્ષેત્રમાં ક્રાંતિ જોઈ રહ્યો છું. અને ખેતીને આધુનિક બનાવવાનો નવી પેઢીનો આ મત છે. વૈશ્વિક બજારને જોવાનો તેમનો અભિગમ ખરેખર પ્રેરણાદાયી છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં અહીં 50 થી વધુ ડિગ્રી કોલેજો બનાવવામાં આવી છે. આ આંકડો નાનો નથી. જો આપણે આઝાદી પછીના છેલ્લા 50-60 વર્ષો અને આ 10 વર્ષો પર નજર કરીએ તો આપણને ઘણો તફાવત જોવા મળશે. પોલિટેકનિકમાં બેઠકો વધવાથી અહીંના યુવાનોને નવા કૌશલ્યો શીખવાની તક મળી છે. આજે જમ્મુ-કાશ્મીરમાં IIT, IIM, AIIMS બની રહી છે, ઘણી નવી મેડિકલ કોલેજો બની છે. પર્યટન અને હોસ્પિટાલિટી ક્ષેત્રોમાં સ્થાનિક સ્તરે કૌશલ્ય પણ વિકસાવવામાં આવી રહ્યું છે. ટુરિસ્ટ ગાઈડ માટેના ઓનલાઈન કોર્સ હોય, શાળા-કોલેજો-યુનિવર્સિટીમાં યુવા ટુરિઝમ ક્લબની સ્થાપના હોય, આ બધા કામો આજે કાશ્મીરમાં મોટા પાયે થઈ રહ્યા છે.

મિત્રો,

જમ્મુ-કાશ્મીરમાં થઈ રહેલા વિકાસ કાર્યોનો કાશ્મીરની દીકરીઓને ઘણો લાભ મળી રહ્યો છે. સરકાર સ્વ-સહાય જૂથો સાથે સંકળાયેલી બહેનોને પ્રવાસન, આઈટી અને અન્ય કૌશલ્યોની તાલીમ આપવાનું અભિયાન ચલાવી રહી છે. દેશમાં બે દિવસ પહેલા જ ‘કૃષિ સખી’ કાર્યક્રમ શરૂ થયો છે. આજે જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં પણ 1200 થી વધુ બહેનો 'કૃષિ સખી' તરીકે કામ કરી રહી છે. જમ્મુ-કાશ્મીરની દીકરીઓને પણ નમો ડ્રોન દીદી યોજના હેઠળ તાલીમ આપવામાં આવી રહી છે. તે પાઈલટ બની રહી છે. જ્યારે મેં થોડા મહિના પહેલા દિલ્હીમાં આ સ્કીમ શરૂ કરી ત્યારે જમ્મુ-કાશ્મીરની ડ્રોન ડીડીઓએ પણ તેમાં ભાગ લીધો હતો. આ તમામ પ્રયાસો કાશ્મીરની મહિલાઓની આવકમાં વધારો કરી રહ્યા છે અને તેમને રોજગારની નવી તકો આપી રહ્યા છે. અમારી સરકાર દેશની 3 કરોડ બહેનોને લખપતિ દીદી બનાવવાના લક્ષ્ય તરફ ઝડપથી આગળ વધી રહી છે.

ભાઈઓ અને બહેનો,

ભારત પ્રવાસન અને રમતગમતમાં વિશ્વની મોટી શક્તિ બનવા તરફ આગળ વધી રહ્યું છે. જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં આ બંને ક્ષેત્રોમાં ઘણી સંભાવનાઓ છે. આજે, જમ્મુ અને કાશ્મીરના દરેક જિલ્લામાં ઉત્તમ રમતગમતનું ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર બનાવવામાં આવી રહ્યું છે. અહીં ખેલો ઈન્ડિયાના લગભગ 100 કેન્દ્રો બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. જમ્મુ-કાશ્મીરના લગભગ સાડા ચાર હજાર યુવાનોને રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પર્ધાઓ માટે તાલીમ આપવામાં આવી રહી છે. આ આંકડો ઘણો મોટો છે. એક રીતે જોઈએ તો જમ્મુ અને કાશ્મીર શિયાળુ રમતોની દ્રષ્ટિએ ભારતની રાજધાની બની રહ્યું છે. અહીં ફેબ્રુઆરીમાં જ ચોથી ખેલો ઈન્ડિયા વિન્ટર ગેમ્સનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં દેશભરમાંથી 800થી વધુ ખેલાડીઓએ ભાગ લીધો હતો. આ પ્રકારની ઈવેન્ટ્સ ભવિષ્યમાં અહીં આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પોર્ટ્સ ઈવેન્ટ માટે નવી શક્યતાઓ ઊભી કરશે.

મિત્રો,

આ નવી ઊર્જા, આ નવો ઉત્સાહ અને આ માટે તમે બધા અભિનંદનને પાત્ર છો. પરંતુ શાંતિ અને માનવતાના દુશ્મનોને જમ્મુ-કાશ્મીરની પ્રગતિ પસંદ નથી. આજે તેઓ જમ્મુ-કાશ્મીરના વિકાસને રોકવા અને અહીં શાંતિ સ્થપાય નહીં તે સુનિશ્ચિત કરવાનો છેલ્લો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. સરકારે તાજેતરની આતંકવાદી ઘટનાઓને ખૂબ ગંભીરતાથી લીધી છે. ગૃહમંત્રીએ જમ્મુ-કાશ્મીર પ્રશાસનની સાથે તમામ વ્યવસ્થાઓની સમીક્ષા કરી છે. હું તમને ખાતરી આપું છું કે અમે જમ્મુ-કાશ્મીરના દુશ્મનોને પાઠ ભણાવવામાં કોઈ કસર છોડીશું નહીં. જમ્મુ-કાશ્મીરની નવી પેઢી કાયમી શાંતિ સાથે જ જીવશે. જમ્મુ-કાશ્મીરે જે પ્રગતિનો માર્ગ પસંદ કર્યો છે તેને અમે વધુ મજબૂત કરીશું. ફરી એક વાર હું તમને બધાને આ અનેક વૈવિધ્યસભર નવા પ્રોજેક્ટ્સ માટે અભિનંદન આપું છું અને આવતીકાલે શ્રીનગરની ધરતી પરથી સમગ્ર વિશ્વને આંતરરાષ્ટ્રીય યોગ દિવસનો સંદેશ મોકલવામાં આવશે, આનાથી વધુ શુભ અવસર કયો હોઈ શકે. મારું શ્રીનગર ફરી એકવાર વિશ્વ મંચ પર ચમકશે. હું તમને બધાને ખૂબ ખૂબ શુભેચ્છા પાઠવું છું. ખૂબ ખૂબ આભાર!

AP/GP/JD