ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰਾਲਾ
ਕੈਬਨਿਟ ਨੇ ਮੰਡੀਕਰਨ ਸੀਜ਼ਨ 2024-25 ਲਈ ਸਾਉਣੀ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ (ਐੱਮਐੱਸਪੀ) ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦਿੱਤੀ
Posted On:
19 JUN 2024 7:57PM by PIB Chandigarh
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਕੇਂਦਰੀ ਕੈਬਨਿਟ ਨੇ ਅੱਜ ਮੰਡੀਕਰਨ ਸੀਜ਼ਨ 2024-25 ਲਈ ਸਾਉਣੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਲਾਜ਼ਮੀ ਫ਼ਸਲਾਂ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ (ਐੱਮਐੱਸਪੀ) ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮੰਡੀਕਰਨ ਸੀਜ਼ਨ 2024-25 ਲਈ ਸਾਉਣੀ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਪਜ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਭਾਅ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਪੂਰਨ ਵਾਧੇ ਦੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ਅਤੇ ਦਾਲਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਾਈਜਰਸੀਡ (ਰੁ. 983/- ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ) ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਿਲ (ਰੁ. 632/- ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ) ਅਤੇ ਅਰਹਰ (ਰੁ. 550/- ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ) ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਮੰਡੀਕਰਨ ਸੀਜ਼ਨ 2024-25 ਲਈ ਸਾਰੀਆਂ ਸਾਉਣੀ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ
ਰੁ. ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ
|
ਫ਼ਸਲਾਂ
|
ਐੱਮਐੱਸਪੀ 2024-25
|
ਲਾਗਤ* ਕੇਐੱਮਐੱਸ 2024-25
|
ਲਾਗਤ 'ਤੇ ਲਾਭ (%)
|
ਐੱਮਐੱਸਪੀ 2023-24
|
2023-24 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 2024-25 ਵਿੱਚ ਐੱਮਐੱਸਪੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ
|
|
|
ਅਨਾਜ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ਝੋਨਾ
|
ਆਮ
|
2300
|
1533
|
50
|
2183
|
117
|
|
|
ਗ੍ਰੇਡ ਏ^
|
2320
|
-
|
-
|
2203
|
117
|
|
|
ਜਵਾਰ
|
ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ
|
3371
|
2247
|
50
|
3180
|
191
|
|
|
ਮਾਲਡੰਡੀ"
|
3421
|
-
|
-
|
3225
|
196
|
|
|
ਬਾਜਰਾ
|
2625
|
1485
|
77
|
2500
|
125
|
|
|
ਰਾਗੀ
|
4290
|
2860
|
50
|
3846
|
444
|
|
|
ਮੱਕੀ
|
2225
|
1447
|
54
|
2090
|
135
|
|
|
ਦਾਲਾਂ
|
|
|
|
|
|
|
|
ਤੁਅਰ/ਅਰਹਰ
|
7550
|
4761
|
59
|
7000
|
550
|
|
|
ਮੂੰਗੀ
|
8682
|
5788
|
50
|
8558
|
124
|
|
|
ਫ਼ਸਲਾਂ
|
ਐੱਮਐੱਸਪੀ 2024-25
|
ਲਾਗਤ* ਕੇਐੱਮਐੱਸ 2024-25
|
ਲਾਗਤ 'ਤੇ ਲਾਭ (%)
|
ਐੱਮਐੱਸਪੀ 2023-24
|
2023-24 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 2024-25 ਵਿੱਚ ਐੱਮਐੱਸਪੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ
|
|
|
|
|
|
|
ਮਾਂਹ
|
7400
|
4883
|
52
|
6950
|
450
|
|
ਤੇਲ ਬੀਜ
|
|
|
|
|
|
|
ਮੂੰਗਫਲੀ
|
6783
|
4522
|
50
|
6377
|
406
|
|
ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦੇ ਬੀਜ
|
7280
|
4853
|
50
|
6760
|
520
|
|
ਸੋਇਆਬੀਨ (ਪੀਲਾ)
|
4892
|
3261
|
50
|
4600
|
292
|
|
ਤਿਲ
|
9267
|
6178
|
50
|
8635
|
632
|
|
ਨਾਈਜਰਸੀਡ
|
8717
|
5811
|
50
|
7734
|
983
|
|
ਵਪਾਰਕ
|
|
|
|
|
|
|
ਕਪਾਹ
|
(ਦਰਮਿਆਨਾ ਸਟੈਪਲ)
|
7121
|
4747
|
50
|
6620
|
501
|
|
(ਲੰਬਾ ਸਟੈਪਲਰ)
|
7521
|
-
|
-
|
7020
|
501
|
* ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਲਾਗਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤੇ ਖ਼ਰਚੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਿਰਾਏ ਦੀ ਮਨੁੱਖੀ ਮਜ਼ਦੂਰੀ, ਬਲਕ ਮਜ਼ਦੂਰੀ/ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਮਜ਼ਦੂਰੀ, ਪੱਟੇ 'ਤੇ ਲਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਜ਼ਮੀਨ, ਬੀਜਾਂ, ਖਾਦਾਂ, ਖਾਦ, ਸਿੰਚਾਈ ਦੇ ਖਰਚੇ, ਔਜ਼ਾਰਾਂ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸੰਦਾਂ 'ਤੇ ਘਟਾਇਆ ਜਾਣਾ, ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਪੂੰਜੀ 'ਤੇ ਵਿਆਜ, ਪੰਪ ਸੈੱਟ ਆਦਿ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਲਈ ਡੀਜ਼ਲ/ਬਿਜਲੀ, ਫੁਟਕਲ ਖਰਚੇ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਮੁੱਲ।
ਝੋਨਾ (ਗਰੇਡ ਏ), ਜਵਾਰ (ਮਾਲਦੰਡੀ) ਅਤੇ ਕਪਾਹ (ਲੰਬਾ ਸਟੈੱਪਲ) ਲਈ ਲਾਗਤ ਡੇਟਾ ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਕਲਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਮੰਡੀਕਰਨ ਸੀਜ਼ਨ 2024-25 ਲਈ ਸਾਉਣੀ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕੇਂਦਰੀ ਬਜਟ 2018-19 ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਐਲਾਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ ਨੂੰ ਸਰਬ ਭਾਰਤੀ ਔਸਤ ਉਤਪਾਦਨ ਲਾਗਤ ਦੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 1.5 ਗੁਣਾ ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਤਪਾਦਨ ਲਾਗਤ 'ਤੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਮਾਰਜਿਨ ਬਾਜਰੇ (77 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ) ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੁਅਰ (59 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ), ਮੱਕੀ (54 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ) ਅਤੇ ਮਾਂਹ (52 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ) ਦਾ ਸਥਾਨ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਫ਼ਸਲਾਂ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਤਪਾਦਨ ਲਾਗਤ 'ਤੇ 50 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੇ ਮਾਰਜਿਨ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ।
ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਉੱਚ ਐੱਮਐੱਸਪੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਕੇ, ਅਨਾਜ ਜਿਵੇਂ ਦਾਲਾਂ ਅਤੇ ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ, ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ-ਅਨਾਜ/ਸ਼੍ਰੀ ਅੰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
2003-04 ਤੋਂ 2013-14 ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੌਰਾਨ ਸਾਉਣੀ ਦੇ ਮੰਡੀਕਰਨ ਸੀਜ਼ਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦੀਆਂ 14 ਫ਼ਸਲਾਂ ਲਈ, ਬਾਜਰੇ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ ਵਿੱਚ 745/- ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਅਤੇ ਮੂੰਗੀ ਲਈ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਪੂਰਨ ਵਾਧਾ 3,130/- ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਸੀ ਜਦਕਿ 2013-14 ਤੋਂ 2023-24 ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਮੱਕੀ ਲਈ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਸੰਪੂਰਨ ਵਾਧਾ 780/- ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾਈਜਰਸੀਡ ਲਈ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਪੂਰਨ ਵਾਧਾ 4,234/- ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਸੀ। ਵੇਰਵੇ ਅਨੁਬੰਧ-I ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ।
2004-05 ਤੋਂ 2013-14 ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸਾਉਣੀ ਦੇ ਮੰਡੀਕਰਨ ਸੀਜ਼ਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦੀਆਂ 14 ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਖ਼ਰੀਦ 4,675.98 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ (ਐੱਲਐੱਮਟੀ) ਸੀ ਜਦਕਿ 2014-15 ਤੋਂ 2023-24 ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਖ਼ਰੀਦ 7,108.65 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਸੀ। ਸਾਲ-ਵਾਰ ਵੇਰਵੇ ਅਨੁਬੰਧ-II 'ਤੇ ਹਨ।
2023-24 ਲਈ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਤੀਜੇ ਅਗਾਊਂ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਅਨਾਜ ਉਤਪਾਦਨ 3288.6 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ 395.9 ਐੱਲਐੱਮਟੀ ਨੂੰ ਛੂਹ ਰਿਹਾ ਹੈ। 2023-24 ਦੌਰਾਨ ਚਾਵਲ, ਦਾਲਾਂ, ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ-ਅਨਾਜ/ਸ਼੍ਰੀ ਅੰਨ ਅਤੇ ਕਪਾਹ ਦਾ ਸਾਉਣੀ ਉਤਪਾਦਨ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 1143.7 ਐੱਲਐੱਮਟੀ, 68.6 ਐੱਲਐੱਮਟੀ, 241.2 ਐੱਲਐੱਮਟੀ, 130.3 ਐੱਲਐੱਮਟੀ ਅਤੇ 325.2 ਲੱਖ ਗੰਢਾਂ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ।
ਅਨੁਬੰਧ-I
ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ
|
ਫ਼ਸਲਾਂ
|
ਐੱਮਐੱਸਪੀ
2003-04
|
ਐੱਮਐੱਸਪੀ
2013-14
|
ਐੱਮਐੱਸਪੀ
2023-24
|
2003-04 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 2013-14 ਵਿੱਚ ਐੱਮਐੱਸਪੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ
|
2013-14 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 2023-24 ਵਿੱਚ ਐੱਮਐੱਸਪੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ
|
|
|
ਅਨਾਜ
|
|
|
A
|
B
|
C
|
D=B-A
|
E=C-B
|
|
|
ਝੋਨਾ
|
ਆਮ
|
550
|
1310
|
2183
|
760
|
873
|
|
|
ਗ੍ਰੇਡ ਏ^
|
580
|
1345
|
2203
|
765
|
858
|
|
|
ਜਵਾਰ
|
ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ
|
505
|
1500
|
3180
|
995
|
1680
|
|
|
ਮਾਲਦੰਡੀ ਏ
|
-
|
1520
|
3225
|
|
1705
|
|
|
ਬਾਜਰਾ
|
505
|
1250
|
2500
|
745
|
1250
|
|
|
ਰਾਗੀ
|
505
|
1500
|
3846
|
995
|
2346
|
|
|
ਮੱਕੀ
|
505
|
1310
|
2090
|
805
|
780
|
|
|
ਦਾਲਾਂ
|
|
|
|
|
|
|
|
ਤੁਅਰ/ਅਰਹਰ
|
1360
|
4300
|
7000
|
2940
|
2700
|
|
|
ਮੂੰਗ
|
1370
|
4500
|
8558
|
3130
|
4058
|
|
|
ਮਾਂਹ
|
1370
|
4300
|
6950
|
2930
|
2650
|
|
|
ਤੇਲ ਬੀਜ
|
|
|
|
|
|
|
|
ਮੂੰਗਫਲੀ
|
1400
|
4000
|
6377
|
2600
|
2377
|
|
|
ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦੇ ਬੀਜ
|
1250
|
3700
|
6760
|
2450
|
3060
|
|
|
ਸੋਇਆਬੀਨ (ਪੀਲਾ)
|
930
|
2560
|
4600
|
1630
|
2040
|
|
|
ਤਿਲ
|
1485
|
4500
|
8635
|
3015
|
4135
|
|
|
ਨਾਈਜਰਸੀਡ
|
1155
|
3500
|
7734
|
2345
|
4234
|
|
| |
|
ਵਪਾਰਕ
|
|
|
|
|
|
ਕਪਾਹ
|
(ਦਰਮਿਆਨਾ ਸਟੈਪਲ)
|
1725
|
3700
|
6620
|
1975
|
2920
|
|
|
(ਲੰਬਾ ਸਟੈਪਲ)
|
1925
|
4000
|
7020
|
2075
|
3020
|
|
ਅਨੁਬੰਧ-II
ਸਾਉਣੀ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਖ਼ਰੀਦ 2004-05 ਤੋਂ 2013-14 ਅਤੇ 2014-15 ਤੋਂ 2023-24
ਐੱਲਐੱਮਟੀ ਵਿੱਚ
|
ਫ਼ਸਲਾਂ
|
2004-05 ਤੋਂ 2013-14
|
2014-15 ਤੋਂ 2023-24
|
|
|
ਅਨਾਜ
|
|
|
A
|
B
|
|
|
ਝੋਨਾ
|
4,590.39
|
6,914.98
|
|
|
ਜਵਾਰ
|
1.92
|
5.64
|
|
|
ਬਾਜਰਾ
|
5.97
|
14.09
|
|
|
ਰਾਗੀ
|
0.92
|
21.31
|
|
|
ਮੱਕੀ
|
36.94
|
8.20
|
|
|
ਦਾਲਾਂ
|
|
|
|
|
ਤੁਰ/ਅਰਹਰ
|
0.60
|
19.55
|
|
|
ਮੂੰਗੀ
|
0.00
|
1
|
|
|
ਮਾਂਹ
|
0.86
|
8.75
|
|
|
ਤੇਲ ਬੀਜ
|
|
|
|
|
ਮੂੰਗਫਲੀ
|
3.45
|
32.28
|
|
|
ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦੇ ਬੀਜ
|
0.28
|
|
|
|
ਸੋਇਆਬੀਨ (ਪੀਲਾ)
|
0.01
|
1.10
|
|
|
ਤਿਲ
|
0.05
|
0.03
|
|
|
ਨਾਈਜਰਸੀਡ
|
0.00
|
0.00
|
|
|
ਵਪਾਰਕ
|
|
|
|
|
ਕਪਾਹ
|
34.59
|
63.41
|
|
|
ਕੁੱਲ
|
4,675.98
|
7,108.65
|
|
************
ਡੀਐੱਸ
(Release ID: 2027113)
Visitor Counter : 89