कृषी मंत्रालय
विपणन हंगाम 2024-25 साठी खरीप पिकांसाठी किमान हमी भावात (एमएसपी) वाढ करायला केंद्रीय मंत्रिमंडळाची मंजुरी
Posted On:
19 JUN 2024 9:30PM by PIB Mumbai
नवी दिल्ली, 19 जून 2024
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अध्यक्षतेखाली केंद्रीय मंत्रिमंडळाने आज विपणन हंगाम 2024-25 साठी सर्व अनिवार्य खरीप पिकांसाठीच्या किमान हमी भावात (एमएसपी)/ किमान आधारभूत किमतीत वाढ करायला आज मंजुरी दिली.
उत्पादकांना त्यांच्या उत्पादनासाठी योग्य किंमत मिळावी यासाठी खरीप पिकांच्या एमएसपीमध्ये वाढ केली आहे. मागील वर्षाच्या तुलनेत कारळे (रु. 983/- प्रति क्विंटल) त्यानंतर तीळ (रु. 632/- प्रति क्विंटल) आणि तूर/अरहर (रु. 550/- प्रति क्विंटल) अशी तेलबिया आणि कडधान्यांसाठी एमएसपीमध्ये सर्वाधिक वाढीची शिफारस करण्यात आली आहे.
Minimum Support Prices for all Kharif crops for Marketing Season 2024-25
Rs. per quintal
|
Crops
|
MSP
2024-25
|
Cost* KMS
2024-25
|
Margin over
cost (%)
|
MSP
2023-24
|
MSP Increase
in 2024-25
over 2023-24
|
|
|
Cereals
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Paddy
|
Common
|
2300
|
1533
|
50
|
2183
|
117
|
|
|
Grade A^
|
2320
|
-
|
-
|
2203
|
117
|
|
|
Jowar
|
Hybrid
|
3371
|
2247
|
50
|
3180
|
191
|
|
|
Maldandi"
|
3421
|
-
|
-
|
3225
|
196
|
|
|
Bajra
|
2625
|
1485
|
77
|
2500
|
125
|
|
|
Ragi
|
4290
|
2860
|
50
|
3846
|
444
|
|
|
Maize
|
2225
|
1447
|
54
|
2090
|
135
|
|
|
Pulses
|
|
|
|
|
|
|
|
Tur /Arhar
|
7550
|
4761
|
59
|
7000
|
550
|
|
|
Moong
|
8682
|
5788
|
50
|
8558
|
124
|
|
|
Crops
|
MSP
2024-25
|
Cost* KMS
2024-25
|
Margin over
cost (%)
|
MSP
2023-24
|
MSP Increase
in 2024-25
over 2023-24
|
|
|
|
|
|
|
Urad
|
7400
|
4883
|
52
|
6950
|
450
|
|
Oilseeds
|
|
|
|
|
|
|
Groundnut
|
6783
|
4522
|
50
|
6377
|
406
|
|
Sunflower Seed
|
7280
|
4853
|
50
|
6760
|
520
|
|
Soybean (Yellow)
|
4892
|
3261
|
50
|
4600
|
292
|
|
Sesamum
|
9267
|
6178
|
50
|
8635
|
632
|
|
Nigerseed
|
8717
|
5811
|
50
|
7734
|
983
|
|
Commercial
|
|
|
|
|
|
|
Cotton
|
(Medium Staple)
|
7121
|
4747
|
50
|
6620
|
501
|
|
(Long Stapler
|
7521
|
-
|
-
|
7020
|
501
|
*सर्व देय खर्चाचा संदर्भ. भाड्याने घेतलेले मानवी श्रम, बैल मजूर/यंत्र मजूर, भाडेतत्वावर दिलेले भाडे, बियाणे, खते, खत, सिंचन शुल्क यांसारख्या सामग्रीच्या वापरावर झालेला खर्च , अवजारे आणि शेत इमारतींवरील घसारा, खेळत्या भांडवलावरील व्याज, पंप संच चालवण्यासाठी डिझेल/विद्युत इ.विविध खर्च आणि कौटुंबिक श्रमाचे योग्य मूल्य यांचा समावेश आहे.
भात (ग्रेड अ),ज्वारी (मालदांडी) आणि कापूस (लांब मुख्य)साठी खर्चाची माहिती स्वतंत्रपणे संकलित केलेली नाही.
विपणन हंगाम 2024-25 साठी खरीप पिकांसाठी हमी भावातील वाढ ही केंद्रीय अर्थसंकल्प 2018-19 च्या घोषणेनुसार भाव निश्चित करण्याच्या अखिल भारतीय भारित सरासरी उत्पादन खर्चाच्या किमान 1.5 पट आहे. बाजरी (77%) आणि त्यानंतर तूर (59%), मका (54%) आणि उडीद (52%) यांच्या बाबतीत शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादन खर्चापेक्षा जास्त खर्च अपेक्षित आहे. उर्वरित पिकांसाठी, शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादन खर्चापेक्षा 50% अधिक असण्याचा अंदाज आहे.
अलीकडच्या वर्षांत सरकार या पिकांसाठी उच्च किमान हमी भाव देऊन कडधान्ये आणि तेलबिया यांसारख्या तृणधान्यांव्यतिरिक्त/पोषणमूल्य असलेली धान्य/ श्री अन्न अशा इतर पिकांच्या लागवडीस प्रोत्साहन देत आहे.
2003-04 ते 2013-14 या कालावधीत खरीप हंगामात समाविष्ट 14 पिकांपैकी , बाजरीसाठी एमएसपीतील कमाल वाढ रु.745/- प्रति क्विंटल आणि मुगासाठी रु.3,130/- प्रति क्विंटल होती. 2013-14 ते 2023-24 या कालावधीत, एमएसपी मध्ये किमान परिपूर्ण वाढ मक्यासाठी रु.780/- प्रति क्विंटल होती आणि कमाल पूर्ण वाढ ही कारळासाठी रु.4,234/- प्रति क्विंटल होती. तपशील परिशिष्ट-I मध्ये आहेत.
2004-05 ते 2013-14 या कालावधीत, खरीप विपणन हंगामाअंतर्गत समाविष्ट 14 पिकांची खरेदी 4,675.98 लाख मेट्रिक टन (एलएमटी) होती, तर 2014-15 ते 2023-24 या कालावधीत या पिकांची खरेदी 7.58 लाख मेट्रिक टन होती. वर्षनिहाय तपशील परिशिष्ट-II मध्ये आहेत.
2023-24 च्या उत्पादनाच्या तिसऱ्या सुधारित अंदाजानुसार, देशातील एकूण अन्नधान्य उत्पादन 3,288.6 लाख मेट्रिक टन आणि तेलबियांचे उत्पादन 395.9 लाख मेट्रिक टन वर पोहोचण्याचा अंदाज आहे. 2023-24 मध्ये, तांदूळ, कडधान्ये, तेलबिया आणि पौष्टिक तृणधान्ये/श्री अन्न आणि कापसाचे खरीप उत्पादन अनुक्रमे 1,143.7 एलएमटी, 68.6 एलएमटी, 241.2 एलएमटी, 130.3 एलएमटी आणि 325.2 लाख गाठी असण्याचा अंदाज आहे.
Annexure-I Rs.per quintal
|
Crops
|
MSP
2003-04
|
MSP
2013-14
|
MSP
2023-24
|
. .
Increase in
MSP in
2013-14
over 2003-
04
|
. .
Increase in
MSP in
over 2023-24 over
2013-14
|
|
|
Cereals
|
|
|
A
|
B
|
C
|
D=B-A
|
E=C-B
|
|
|
Paddy
|
Common
|
550
|
1310
|
2183
|
760
|
873
|
|
|
Grade A^
|
580
|
1345
|
2203
|
765
|
858
|
|
|
Jowar
|
Hybrid
|
505
|
1500
|
3180
|
995
|
1680
|
|
|
MaldandiA
|
-
|
1520
|
3225
|
|
1705
|
|
|
Bajra
|
505
|
1250
|
2500
|
745
|
1250
|
|
|
Ragi
|
505
|
1500
|
3846
|
995
|
2346
|
|
|
Maize
|
505
|
1310
|
2090
|
805
|
780
|
|
|
Pulses
|
|
|
|
|
|
|
|
Tur /Arhar
|
1360
|
4300
|
7000
|
2940
|
2700
|
|
|
Moong
|
1370
|
4500
|
8558
|
3130
|
4058
|
|
|
Urad
|
1370
|
4300
|
6950
|
2930
|
2650
|
|
|
Oilseeds
|
|
|
|
|
|
|
|
Groundnut
|
1400
|
4000
|
6377
|
2600
|
2377
|
|
|
Sunflower Seed
|
1250
|
3700
|
6760
|
2450
|
3060
|
|
|
Soybean (Yellow)
|
930
|
2560
|
4600
|
1630
|
2040
|
|
|
Sesamum
|
1485
|
4500
|
8635
|
3015
|
4135
|
|
|
Nigerseed
|
1155
|
3500
|
7734
|
2345
|
4234
|
|
|
|
|
Commercial
|
|
|
|
|
|
Cotton
|
(Medium
Staple)
|
1725
|
3700
|
6620
|
1975
|
2920
|
|
|
(Long Staple)"
|
1925
|
4000
|
7020
|
2075
|
3020
|
|
Annexure-II
Procurement of Kharif Crops 2004-05 to 2013-14 and 2014-15 to
2023-24
In LMT
|
Crops
|
2004-05 to 2013-14
|
2014-15 to 2023-24
|
|
|
Cereals
|
|
|
A
|
B
|
|
|
Paddy
|
4,590.39
|
6,914.98
|
|
|
Jowar
|
1.92
|
5.64
|
|
|
Bajra
|
5.97
|
14.09
|
|
|
Ragi
|
0.92
|
21.31
|
|
|
Maize
|
36.94
|
8.20
|
|
|
Pulses
|
|
|
|
|
Tur /Arhar
|
0.60
|
19.55
|
|
|
Moong
|
0.00
|
1
|
|
|
Urad
|
0.86
|
8.75
|
|
|
Oilseeds
|
|
|
|
|
Groundnut
|
3.45
|
32.28
|
|
|
Sunflower Seed
|
0.28
|
|
|
|
Soybean (Yellow)
|
0.01
|
1.10
|
|
|
Sesamum
|
0.05
|
0.03
|
|
|
Nigerseed
|
0.00
|
0.00
|
|
|
Commercial
|
|
|
|
|
Cotton
|
34.59
|
63.41
|
|
|
Total
|
4,675.98
|
7,108.65
|
|
Jaydevi PS/P.Jambhekar/P.Malandkar
सोशल मिडियावर आम्हाला फॉलो करा:
@PIBMumbai 
/PIBMumbai 
/pibmumbai 
pibmumbai[at]gmail[dot]com 
/PIBMumbai 
/pibmumbai
(Release ID: 2026797)
Visitor Counter : 269