ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ବୈଠକରେ ୧୦,୩୭୧.୯୨ କୋଟି ଟଙ୍କାର ବଜେଟ୍ ବ୍ୟୟ ଅଟକଳ ସହିତ ଭାରତରେ ଏଆଇ କୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ କରିବା ଏବଂ ଏଆଇକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ର ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରାଯାଇଛି ।

ଇଣ୍ଡିଆ ଏଆଇ ମିଶନ ସରକାରୀ ଏବଂ ବେସରକାରୀ କ୍ଷେତ୍ରରେ କୌଶଳଗତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଏବଂ ଭାଗିଦାରୀ ମାଧ୍ୟମରେ ଏଆଇ ଉଦ୍ଭାବନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ବ୍ୟାପକ ଇକୋସିଷ୍ଟମ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବ । କମ୍ପ୍ୟୁଟିଂ ଆକ୍ସେସ୍ କୁ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ କରିବା, ଡାଟା ଗୁଣବତ୍ତା ରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା, ସ୍ୱଦେଶୀ ଏଆଇ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ, ଶୀର୍ଷ ଏଆଇ ପ୍ରତିଭାଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିବା, ଶିଳ୍ପ ସହଯୋଗକୁ ସକ୍ଷମ କରିବା, ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ପୁଞ୍ଜି ପ୍ରଦାନ କରିବା, ସାମାଜିକ ଭାବରେ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଏଆଇ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡିକ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଏବଂ ନୈତିକ ଏଆଇକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଦ୍ୱାରା ଏହା ଭାରତର ଏଆଇ ଇକୋସିଷ୍ଟମର ଦାୟିତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ, ସମାବେଶୀ ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବ ।

ଡିଜିଟାଲ ଇଣ୍ଡିଆ କର୍ପୋରେସନ (ଡିଆଇସି) ଅଧୀନରେ 'ଇଣ୍ଡିଆ ଏଆଇ' ଇଣ୍ଡିପେଣ୍ଡେଣ୍ଟ ବିଜନେସ୍ ଡିଭିଜନ (ଆଇବିଡି) ଦ୍ୱାରା ଏହି ମିଶନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ ଏବଂ ଏଥିରେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଉପାଦାନ ରହିଛି:

1.    ଇଣ୍ଡିଆ ଏଆଇ କମ୍ପ୍ୟୁଟ କ୍ୟାପାସିଟି: ଭାରତର ଦ୍ରୁତ ବିସ୍ତାରିତ ଏଆଇ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ଏବଂ ଗବେଷଣା ଇକୋସିଷ୍ଟମର ବଢୁଥିବା ଚାହିଦାକୁ ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ଇଣ୍ଡିଆ ଏଆଇ କମ୍ପ୍ୟୁଟିଂ ସ୍ତମ୍ଭ ଏକ ଉଚ୍ଚସ୍ତରୀୟ ସ୍କେଲେବଲ୍ ଏଆଇ କମ୍ପ୍ୟୁଟିଂ ଇକୋସିଷ୍ଟମ ନିର୍ମାଣ କରିବ। ପବ୍ଲିକ-ପ୍ରାଇଭେଟ୍ ପାର୍ଟନରସିପ୍ ଜରିଆରେ ନିର୍ମିତ ୧୦,୦୦୦ କିମ୍ବା ତା'ଠାରୁ ଅଧିକ ଗ୍ରାଫିକ୍ସ ପ୍ରୋସେସିଂ ୟୁନିଟ୍ (ଜିପିୟୁ)ର ଏଆଇ କମ୍ପ୍ୟୁଟ ଭିତ୍ତିଭୂମି ଏହି ଇକୋସିଷ୍ଟମରେ ରହିବ। ଏହାବ୍ୟତୀତ, ଏଆଇ ମାର୍କେଟପ୍ଲେସ୍ ଏଆଇ ଉଦ୍ଭାବକମାନଙ୍କୁ ଏକ ସେବା ଏବଂ ପ୍ରାକ୍-ପ୍ରଶିକ୍ଷିତ ମଡେଲ୍ ଭାବରେ ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯିବ। ଏହା ଏଆଇ ଉଦ୍ଭାବନ ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ବଳ ପାଇଁ ଏକ-ଷ୍ଟପ୍ ସମାଧାନ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ ।

2. ଇଣ୍ଡିଆ ଏଆଇ ଇନୋଭେସନ ସେଣ୍ଟର : ଇଣ୍ଡିଆ ଏଆଇ ଇନୋଭେସନ ସେଣ୍ଟର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସ୍ୱଦେଶୀ ଲାର୍ଜ ମଲ୍ଟିମୋଡାଲ ମଡେଲ (ଏଲଏମଏମ) ଏବଂ ଡୋମେନ୍-ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମୌଳିକ ମଡେଲର ବିକାଶ ଏବଂ ନିୟୋଜନ କରିବ । 

3.    ଇଣ୍ଡିଆଏ ଆଇ ଡାଟାସେଟ୍ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ – ଇଣ୍ଡିଆ ଏଆଇ ଡାଟାସେଟ୍ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଏଆଇ ଇନୋଭେସନ୍ ପାଇଁ ଗୁଣାତ୍ମକ ଅଣ-ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଡାଟାସେଟ୍ ଆକସେସକୁ ସୁବ୍ୟବସ୍ଥିତ କରିବ। ଭାରତୀୟ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ଏବଂ ଗବେଷକମାନଙ୍କୁ ଅଣ-ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଡାଟାସେଟ୍ ଗୁଡିକର ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଆକସେସ୍ ପାଇଁ ୱାନ-ଷ୍ଟପ୍ ସମାଧାନ ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ସମନ୍ୱିତ ଡାଟା ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ବିକଶିତ କରାଯିବ ।

4.    ଇଣ୍ଡିଆ ଏଆଇ ଆପ୍ଲିକେସନ୍ ଡେଭଲପମେଣ୍ଟ ଇନିସିଏଟିଭ୍ – ଇଣ୍ଡିଆ ଏଆଇ ଆପ୍ଲିକେସନ୍ ଡେଭଲପମେଣ୍ଟ ଇନିସିଏଟିଭ୍ କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ, ରାଜ୍ୟ ବିଭାଗ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠାନରୁ ପ୍ରାପ୍ତ ସମସ୍ୟା ବିବରଣୀ ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏଆଇ ଆପ୍ଲିକେସନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବ। ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ବୃହତ ସ୍ତରର ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନୈତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବାର ସମ୍ଭାବନା ସହିତ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଏଆଇ ସମାଧାନର ବିକାଶ/ ସ୍କେଲିଂ / ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବ ।

5.    ଇଣ୍ଡିଆ ଏଆଇ ଫ୍ୟୁଚର ସ୍କିଲ୍ସ – ଇଣ୍ଡିଆ ଏଆଇ ଫ୍ୟୁଚର ସ୍କିଲ୍ସ ଏଆଇ ପ୍ରୋଗ୍ରାମରେ ପ୍ରବେଶରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ପରିକଳ୍ପନା କରାଯାଇଛି ଏବଂ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର, ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ସ୍ତରୀୟ ଏବଂ ପିଏଚଡି ପ୍ରୋଗ୍ରାମଗୁଡିକରେ ଏଆଇ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ବୃଦ୍ଧି କରିବ । ଏହାବ୍ୟତୀତ ଭାରତର ଟିୟର-୨ ଓ ଟିୟର-୩ ସହରରେ ଡାଟା ଓ ଏଆଇ ଲ୍ୟାବ୍ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇ ମୌଳିକ ସ୍ତରର ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ।

6.    ଇଣ୍ଡିଆ ଏଆଇ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ଫାଇନାନ୍ସିଂ : ଇଣ୍ଡିଆ ଏଆଇ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ଫାଇନାନ୍ସିଂ ସ୍ତମ୍ଭ ଡିପ୍-ଟେକ୍ ଏଆଇ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ଗୁଡ଼ିକୁ ସମର୍ଥନ ଏବଂ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବା ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତର ଏଆଇ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକୁ ସକ୍ଷମ କରିବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ପାଣ୍ଠି ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ ପରିକଳ୍ପନା କରାଯାଇଛି।

7.    ସୁରକ୍ଷିତ ଏବଂ ବିଶ୍ୱସ୍ତ ଏଆଇ - ଏଆଇର ଦାୟିତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିକାଶ, ନିୟୋଜନ ଏବଂ ଗ୍ରହଣକୁ ଆଗେଇ ନେବା ପାଇଁ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଗାର୍ଡରେଲର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ସ୍ୱୀକାର କରି, ସୁରକ୍ଷିତ ଏବଂ ବିଶ୍ୱସ୍ତ ଏଆଇ ସ୍ତମ୍ଭ ସ୍ୱଦେଶୀ ଉପକରଣ ଏବଂ ଢାଞ୍ଚାର ବିକାଶ, ଉଦ୍ଭାବକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଆତ୍ମ-ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ ଚେକ୍ଲିଷ୍ଟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମାର୍ଗଦର୍ଶିକା ଏବଂ ପରିଚାଳନା ଢାଞ୍ଚା ସହିତ ଦାୟିତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଏଆଇ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡିକର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାକୁ ସକ୍ଷମ କରିବ ।

ଅନୁମୋଦିତ ଇଣ୍ଡିଆ ଏଆଇ ମିଶନ ଭାରତର ବୈଷୟିକ ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ନବସୃଜନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବ ଏବଂ ଘରୋଇ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ କରିବ। ଏହା ଦ୍ୱାରା ଦେଶର ଜନସଂଖ୍ୟାଗତ ଲାଭକୁ ଉପଯୋଗ କରିବା ପାଇଁ ଉଚ୍ଚ କୁଶଳୀ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହେବ। ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନକାରୀ ଜ୍ଞାନକୌଶଳକୁ କିପରି ସାମାଜିକ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ ଏବଂ ଏହାର ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇପାରିବ ତାହା ଭାରତକୁ ବିଶ୍ୱକୁ ଦେଖାଇବାରେ ଇଣ୍ଡିଆ ଏଆଇ ମିଶନ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ।

BS