ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ అధ్యక్షతన జరిగిన కేంద్ర మంత్రివర్గం గనులు మరియు ఖనిజాల (అభివృద్ధి మరియు నియంత్రణ) చట్టం, 1957 (' ఎం ఎం డీ ఆర్ చట్టం')కి 12 కీలకమైన మరియు వ్యూహాత్మక ఖనిజాలైన బెరీలియం, కాడ్మియం, కోబాల్ట్, గాలియం, ఇండియం, రెనియం, సెలీనియం, టాంటాలమ్, టెల్లూరియం, టైటానియం, టంగ్‌స్టన్ మరియు వనాడియం. సంబంధించి రాయల్టీ రేటును పేర్కొనడానికి రెండవ షెడ్యూల్‌కు సవరణను ఆమోదించింది. 

ఇది మొత్తం 24 కీలకమైన మరియు వ్యూహాత్మక ఖనిజాల కోసం రాయల్టీ రేట్ల హేతుబద్ధీకరణను పూర్తి చేస్తుంది. 2022 మార్చి 15న గ్లాకోనైట్, పొటాష్, మాలిబ్డినం మరియు ప్లాటినం గ్రూప్ ఆఫ్ మినరల్స్ మరియు లిథియం, నియోబియం మరియు రేర్ ఎర్త్ అనే 3 కీలకమైన ఖనిజాల రాయల్టీ రేటును 12 అక్టోబర్, 2023న ప్రభుత్వం నోటిఫై చేసిందని గమనించాలి.

ఇటీవల, గనులు మరియు ఖనిజాలు (అభివృద్ధి మరియు నియంత్రణ) సవరణ చట్టం, 2023, ఆగస్టు 17, 2023 నుండి అమలులోకి వచ్చింది. ఎం ఎం డీ ఆర్ చట్టం యొక్క మొదటి షెడ్యూల్‌లోని పార్ట్ డీ లో 24 క్లిష్టమైన మరియు వ్యూహాత్మక ఖనిజాలను జాబితా చేసింది. ఈ 24 ఖనిజాల మైనింగ్ లీజు మరియు కాంపోజిట్ లైసెన్స్‌ను కేంద్ర ప్రభుత్వం వేలం వేయాలని సవరణ చేసింది.

రాయల్టీ రేటు నిర్దేశానికి కేంద్ర మంత్రివర్గం ఈరోజు ఆమోదం తెలపడం వల్ల దేశంలోనే తొలిసారిగా ఈ 12 ఖనిజాల బ్లాకులను వేలం వేయడానికి కేంద్ర ప్రభుత్వం వీలు కల్పిస్తుంది. ఖనిజాలపై రాయల్టీ రేటు అనేది బ్లాకుల వేలంలో బిడ్డర్లకు ముఖ్యమైన ఆర్థికపరమైన అంశం. ఇంకా ఈ ఖనిజాల సగటు అమ్మకపు ధర ( ఏ ఎస్ పీ) లెక్కింపు పద్ధతిని కూడా గనుల మంత్రిత్వ శాఖ తయారు చేసింది. ఇది బిడ్ పారామితులను నిర్ణయించడానికి వీలు కల్పిస్తుంది.

ఎం ఎం డీ ఆర్ చట్టం యొక్క రెండవ షెడ్యూల్ వివిధ ఖనిజాలకు రాయల్టీ రేట్లను అందిస్తుంది. రెండవ షెడ్యూల్‌లోని అంశం  55 ప్రకారం, రాయల్టీ రేటు ప్రత్యేకంగా అందించబడని ఖనిజాలకు రాయల్టీ రేటు సగటు అమ్మకపు ధర (ఏ ఎస్ పీ)లో 12% ఉండాలి. అందువల్ల  రాయల్టీ రేటు ప్రత్యేకంగా లేకపోతే వీటికి డిఫాల్ట్ రాయల్టీ రేటు ఏ ఎస్ పీ లో 12% ఉంటుంది. ఇది ఇతర క్లిష్టమైన మరియు వ్యూహాత్మక ఖనిజాలతో పోలిస్తే చాలా ఎక్కువ. అలాగే ఈ 12% రాయల్టీ రేటు  ఇతర ఖనిజాలను ఉత్పత్తి చేసే దేశాలతో పోల్చదగినది గా లేదు అందువల్ల  సహేతుకమైన రాయల్టీ రేటును కింది విధంగా పేర్కొనాలని నిర్ణయించబడింది:

దేశంలో ఆర్థికాభివృద్ధికి, జాతీయ భద్రతకు కీలకమైన ఖనిజాలు తప్పనిసరి అయ్యాయి. కాడ్మియం, కోబాల్ట్, గాలియం, ఇండియం, సెలీనియం మరియు వనాడియం వంటి క్లిష్టమైన ఖనిజాలు మరియు బ్యాటరీలు, సెమీకండక్టర్లు, సోలార్ ప్యానెల్‌లు మొదలైన వాటిలో ఉపయోగాలు ఉన్నాయి. ఈ ఖనిజాలు 2070 నాటికి శక్తి పరివర్తన మరియు నికర-సున్నా ఉద్గారాలను సాధించడంలో భారతదేశం యొక్క నిబద్ధత దృష్ట్యా ప్రాముఖ్యతను పొందాయి. బెరీలియం, టైటానియం, టంగ్‌స్టన్, టాంటాలమ్ మొదలైన ఖనిజాలు కొత్త సాంకేతికతలు, ఎలక్ట్రానిక్స్ మరియు రక్షణ పరికరాలలో వినియోగాన్ని కలిగి ఉన్నాయి. స్వదేశీ మైనింగ్‌ను ప్రోత్సహించడం వల్ల దిగుమతులు తగ్గుతాయి మరియు సంబంధిత పరిశ్రమలు మరియు మౌలిక సదుపాయాల ప్రాజెక్టుల స్థాపన జరుగుతుంది. ఈ ప్రతిపాదన మైనింగ్ రంగంలో ఉపాధి కల్పనను కూడా పెంచుతుందని భావిస్తున్నారు.

జియోలాజికల్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా (జీ ఎస్ ఐ) మరియు మినరల్ ఎక్స్‌ప్లోరేషన్ & కన్సల్టెన్సీ లిమిటెడ్. (ఎం ఈ సీ ఎల్) ఇటీవల కోబాల్ట్, టైటానియం, గాలియం, వెనాడియం మరియు టంగ్‌స్టన్ వంటి క్లిష్టమైన ఖనిజాలలో ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ ఉన్న 13 బ్లాక్‌ల అన్వేషణ నివేదికను అందజేశాయి. ఇంకా, ఈ ఏజెన్సీలు దేశంలోని ఈ క్లిష్టమైన మరియు వ్యూహాత్మక ఖనిజాల కోసం అన్వేషణను నిర్వహిస్తున్నాయి.

లిథియం, ఆర్ ఈ ఈ , నికెల్, ప్లాటినం గ్రూప్ ఆఫ్ ఎలిమెంట్స్, పొటాష్, గ్లాకోనైట్, ఫాస్ఫోరైట్, గ్రాఫైట్, మాలిబ్డినం మొదలైన ఖనిజాల కోసం 2023 నవంబర్‌లో కీలకమైన మరియు వ్యూహాత్మక ఖనిజ బ్లాకుల వేలం యొక్క మొదటి విడతను కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రారంభించింది. పరిశ్రమ నుంచి సానుకూల స్పందన వస్తోంది. మొదటి విడతలో మొత్తం 20 మినరల్ బ్లాక్‌లను వేలం వేస్తున్నారు. వేలం యొక్క మొదటి విడత కోసం బిడ్ల సమర్పణ చివరి తేదీ (బిడ్ గడువు తేదీ) 26 ఫిబ్రవరి, 2024.

***