క్షీణిస్తున్న ప్రచార ప్రసంగాల స్థాయిలను పరిష్కరించడానికి మరియు వైకల్యాలున్న వ్యక్తుల (పిడబ్ల్యుడి) పట్ల గౌరవప్రదమైన ప్రవర్తన కొనసాగించాలని పార్టీలు మరియు అభ్యర్థులకు గతంలో ఇచ్చిన ఆదేశాలకు కొనసాగింపుగా, ఎన్నికలకు సంబంధించిన ఏదైనా కార్యకలాపాల్లో పిల్లలను ఉపయోగించుకునే విషయంలో భారత ఎన్నికల సంఘం కఠినమైన ఆదేశాలను జారీ చేసింది. పార్టీలు మరియు అభ్యర్థుల ద్వారా ఎన్నికల ప్రక్రియలో ఏ విధమైన ప్రచార కార్యక్రమాలలో పోస్టర్లు/కరపత్రాలు పంపిణీ చేయడం లేదా నినాదాలు చేయడం, ప్రచార ర్యాలీలు, ఎన్నికల సమావేశాలు మొదలైన వాటితో సహా ఏ రూపంలోనైనా ఎన్నికల ప్రచారంలో పిల్లలను ఉపయోగించవద్దని రాజకీయ పార్టీలకు సూచిస్తూ పిల్లలను ఉపయోగించడం పట్ల కమిషన్  'పూర్తి అసహనాన్ని' తెలియజేసింది.

సూచనలలో కిందివి నొక్కి చెప్పబడ్డాయి:

ఎన్నికల సంబంధిత కార్యకలాపాల్లో పిల్లల భాగస్వామ్యంపై నిషేధం: ర్యాలీలు, నినాదాలు చేయడం, పోస్టర్లు లేదా కరపత్రాల పంపిణీ లేదా ఎన్నికల సంబంధిత కార్యకలాపాలతో సహా ఏ విధమైన ఎన్నికల ప్రచారంలో పిల్లలను నిమగ్నం చేయవద్దని రాజకీయ పార్టీలు స్పష్టంగా నిర్దేశించబడ్డాయి. రాజకీయ నాయకులు మరియు అభ్యర్థులు పిల్లలను తమ చేతుల్లో పట్టుకోవడం, వాహనంలో లేదా ర్యాలీలలో పిల్లలను తీసుకెళ్లడం వంటి వాటిలోనూ ఎట్టి పరిస్థితుల్లోనూ పిల్లలను ప్రచార కార్యక్రమాలకు ఉపయోగించకూడదు.

పద్యం, పాటలు, మాట్లాడే పదాలు, రాజకీయ పార్టీ/అభ్యర్థి యొక్క చిహ్నాల ప్రదర్శన, రాజకీయ పార్టీ సిద్ధాంతాలను ప్రదర్శించడం, రాజకీయ పార్టీ విజయాలను ప్రోత్సహించడం, ప్రత్యర్థి రాజకీయ పార్టీలు/అభ్యర్థులను విమర్శించడం, వంటి ఏ పద్ధతిలోనైనా రాజకీయ ప్రచారం కోసం పిల్లలను ఉపయోగించడంపై ఈ నిషేధం వర్తిస్తుంది.   ఒక రాజకీయ నాయకుడికి సమీపంలో వారి తల్లిదండ్రులు లేదా సంరక్షకుడితో కలిసి ఉండటం వారు రాజకీయ పార్టీ  ఎన్నికల ప్రచార కార్యకలాపాల్లో పాల్గొనకుంటే మార్గదర్శకాల ఉల్లంఘనగా పరిగణించబడదు.

చట్టపరమైన సమ్మతి:అన్ని రాజకీయ పార్టీలు మరియు అభ్యర్థులు బాల కార్మిక (నిషేధం మరియు నియంత్రణ) చట్టం, 1986 బాల కార్మిక (నిషేధం మరియు నియంత్రణ) సవరణ చట్టం, 2016 ద్వారా సవరించబడిన చట్టంకి ఖచ్చితంగా కట్టుబడి ఉండేలా చూసుకోవాలి. కమిషన్ ఆదేశాలు గౌరవనీయులైన బొంబాయిహైకోర్టు 2012 ఆగస్టు 4, 2014 నాటి పిల్ నెం. 127 (చేతన్ రాంలాల్ భూతదా వర్సెస్ మహారాష్ట్ర మరియు ఇతరులు)లో జారీ చేసిన ఉత్తర్వులు  రాజకీయ పార్టీలు మైనర్ పిల్లలను ఎన్నికలకు సంబంధించిన ఏ ఎన్నికలలో పాల్గొననివ్వకుండా చూసుకోవాల్సిన అవసరాన్ని నొక్కి చెప్పిందని కూడా కమిషన్ హైలైట్ చేసింది.  ఎన్నికలకు సంబంధించిన పని లేదా కార్యకలాపాల సమయంలో పిల్లలను ఏ విధంగానూ అనుమతించవద్దని  ఎన్నికల అధికారులు మరియు యంత్రాంగాన్ని కమిషన్ నిర్ద్వంద్వంగా ఆదేశించింది. బాల కార్మికులకు సంబంధించిన అన్ని సంబంధిత చట్టాలకు అనుగుణంగా ఉండేలా జిల్లా ఎన్నికల అధికారులు మరియు రిటర్నింగ్ అధికారులు వ్యక్తిగత బాధ్యత వహించాలి. తమ పరిధిలోని ఎన్నికల యంత్రాంగం ఈ నిబంధనలను ఉల్లంఘిస్తే కఠిన క్రమశిక్షణా చర్యలు తీసుకోబడతాయి. 

***