ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని తిరుపతిలో 2024 జనవరి 18వ తేదీన ఆరోగ్యవంతమైన రేపటి దిశగా ఆరోగ్యకరమైన గ్రామంపై మూడు రోజుల జాతీయ వర్క్‌షాప్‌ను పంచాయితీ రాజ్ శాఖ సహాయ మంత్రి శ్రీ కపిల్ మోరేశ్వర్ పాటిల్ ప్రారంభించనున్నారు. ఈ కార్యక్రమంలో ఉప ముఖ్యమంత్రి మరియు పంచాయతీ రాజ్ మరియు గ్రామీణాభివృద్ధి శాఖ మంత్రి, ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం శ్రీ బూడి ముత్యాల నాయుడు, పంచాయతీరాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ కార్యదర్శి శ్రీ వివేక్ భరద్వాజ్ మరియు ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వ ప్రధాన కార్యదర్శి డాక్టర్ కె.ఎస్. జవహర్ రెడ్డి కూడా పాల్గొంటారు.

పంచాయితీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వ పంచాయితీ రాజ్ మరియు గ్రామీణాభివృద్ధి శాఖతో సన్నిహిత సహకారంతో 2024, జనవరి,18వ తేదీ నుండి 20వ తేదీ వరకు ఆరోగ్యకరమైన గ్రామం అనే థీమ్ 2పై నేపథ్య విధానాలను అనుసరించడం ద్వారా గ్రామ పంచాయతీలలో స్థిరమైన అభివృద్ధి లక్ష్యాల స్థానికీకరణపై ఈ జాతీయ వర్క్‌షాప్‌ను నిర్వహిస్తోంది. 

శ్రేష్ఠమైన వ్యూహాలు, విధానాలు, కన్వర్జెంట్ చర్యలు మరియు వినూత్న నమూనాలను అభిసరణ చర్యల ప్రదర్శన; ఉత్తమ పద్ధతులు; ఆరోగ్య ప్రమాణాలను పర్యవేక్షించడంలో పంచాయతీల పాత్ర, అంటువ్యాధులు , అంటని వ్యాధుల నివారణ చర్యలు మరియు గ్రామ పంచాయతీ అభివృద్ధి ప్రణాళిక లో గ్రామ ఆరోగ్య ప్రణాళికను ఏకీకృతం చేయడం వర్క్‌షాప్ యొక్క ప్రధాన లక్ష్యం.

ఆరోగ్యకరమైన గ్రామం యొక్క విభిన్న అంశాలపై పరస్పర  చర్చల కోసం పాల్గొనే రాష్ట్రాలు/యుటిలతో విభిన్న వర్కింగ్ గ్రూపులు ఏర్పాటు చేయబడతాయి. పోషకాహార లోపం, జీవనశైలి వ్యాధులు, వెక్టార్ జనన వ్యాధులు, ముఖ్యమైన ఆరోగ్య సూచికలు మరియు నాణ్యమైన ఆరోగ్య సేవలను అందుబాటులోకి తీసుకురావడంలో పీ ఆర్ ఐ ల పాత్ర వంటి వివిధ ప్రోత్సాహక, నివారణ చర్యల ద్వారా ఆరోగ్యకరమైన గ్రామాన్ని రూపొందించడానికి వ్యూహాలు, విధానాలు మరియు రోడ్ మ్యాప్‌పై ప్రదర్శన అంతర్దృష్టులను అందిస్తుంది.

అంటువ్యాధులు , అంటని వ్యాధుల నివారణ చర్యలలో గ్రామ పంచాయతీ పాత్ర వంటి అంశాలు; నాణ్యమైన ఆరోగ్య సంరక్షణ సేవల లభ్యత మరియు ప్రాప్యత; మహిళలు, పిల్లలు మరియు కౌమారదశలో ఉన్నవారిలో పోషకాహార లోపం సమస్యలను పరిష్కరించడం; వృద్ధులు మరియు ప్రత్యేక అవసరాలు ఉన్న వ్యక్తుల కోసం ఉపశమన సంరక్షణ; జీవనశైలి వ్యాధుల (హైపర్ టెన్షన్/ డయాబెటిస్/ ఆస్తమా మొదలైనవి); మత్తు పదార్థాల దుర్వినియోగం, సారాయి , మద్యం మరియు పొగాకు యొక్క హానికరమైన వినియోగం మరియు లైంగిక మరియు పునరుత్పత్తి ఆరోగ్య సంరక్షణ సేవలు మరియు కుటుంబ నియంత్రణతో సహా మాదకద్రవ్య దుర్వినియోగం యొక్క నివారణ మరియు చికిత్స వంటి వాటిలో గ్రామ పంచాయతీల పాత్ర కార్యక్రమం సందర్భంగా చర్చించబడుతుంది.

ఈ వర్క్‌షాప్ సహకారం, విజ్ఞానాన్ని పంచుకోవడం మరియు ఆరోగ్యకరమైన రేపటిని నిర్మించడానికి వ్యూహరచన కోసం ఒక ప్రత్యేకమైన వేదికను అందిస్తుంది. సుస్థిర అభివృద్ధి లక్ష్యాలు (ఎల్‌ఎస్‌డిజి)  స్థానికీకరించడం మరియు అట్టడుగు స్థాయిలో నిర్దిష్ట సవాళ్లు మరియు అవకాశాలను పరిష్కరించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.  ఎల్ ఎస్ డీ జీ ల థీమ్ 2 అంటే ఆరోగ్యకరమైన గ్రామఆరోగ్యం మరియు శ్రేయస్సుకు ప్రాధాన్యతనిస్తూ గ్రామాల సమగ్ర అభివృద్ధిపై దృష్టి పెడుతుంది.

పంచాయతీరాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ అదనపు కార్యదర్శి డాక్టర్ చంద్ర శేఖర్ కుమార్, ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం పంచాయతీరాజ్ మరియు గ్రామీణాభివృద్ధి శాఖ ప్రత్యేక ప్రధాన కార్యదర్శి శ్రీ బుడితి రాజశేఖర్, జాయింట్ సెక్రటరీ, ఎం ఓ పీ ఆర్ శ్రీ వికాస్ ఆనంద్, ఆర్ డీ & పీ ఆర్ శాఖ కమిషనర్, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వం శ్రీమతి ఎ. సూర్య కుమారి మరియు ఇతర ప్రముఖులు మరియు పంచాయతీ ప్రతినిధులు కూడా జాతీయ వర్క్‌షాప్‌లో పాల్గొంటారు. భారత ప్రభుత్వం మరియు రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల లైన్ డిపార్ట్‌మెంట్‌ల సీనియర్ అధికారులు, ఎన్ ఐ ఆర్ డీ & పీ ఆర్, ఎస్ ఐ ఆర్ డీ & పీ ఆర్ లు జన్ పంచాయితీ రాజ్ శిక్షణా సంస్థలు, ఐక్యరాజ్యసమితి/జాతీయ ఎన్ జీ ఓ ల ప్రతినిధులు మరియు దేశవ్యాప్తంగా 800 మంది పంచాయతీరాజ్ సంస్థలకు ఎన్నికైన ప్రజాప్రతినిధులు కూడా కార్యక్రమానికి రానున్నారు. తిరుపతిలో జరిగే జాతీయ వర్క్‌షాప్ విధాన నిర్ణేతలు, ప్రభుత్వ అధికారులు, నిపుణులు, పంచాయతీ ప్రతినిధులు మరియు వాటాదారులతో కలిసి సానుకూల వాతావరణాన్ని సృష్టించడం, స్థానిక చర్యలను ప్రోత్సహించడం, వనరులను సమీకరించడం మరియు ఆరోగ్యకరమైన గ్రామీణ సమాజాలను పెంపొందించడం లక్ష్యంగా వ్యూహాలు మరియు కార్యక్రమాలపై చర్చిస్తుంది.

జాతీయ వర్క్‌షాప్‌కు ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం నుండి ఎన్నికైన ప్రజాప్రతినిధులు మరియు పంచాయతీరాజ్ సంస్థల కార్యనిర్వాహకులు, వివిధ లైన్ డిపార్ట్‌మెంట్‌ల అధికారులు కూడా హాజరవుతారు. థీమ్ 2: ఆరోగ్యకర గ్రామం పై ప్రతిష్టాత్మకమైన జాతీయ పంచాయతీ అవార్డులు పొందిన పంచాయతీలు కూడా ఆరోగ్యకరమైన గ్రామాలను రూపొందించే లక్ష్యాన్ని సాధించడంపై దృష్టి సారించిన మూడు రోజుల జాతీయ వర్క్‌షాప్‌లో చురుకుగా పాల్గొనడానికి ఆహ్వానించబడ్డాయి. అవార్డు పొందిన/ మంచి పనితీరు కనబరిచిన గ్రామ పంచాయతీలు ఆరోగ్యకరమైన గ్రామం యొక్క వివిధ అంశాలలో వారి అనుభవాలను పంచుకుంటాయి మరియు చిన్న వీడియో ఫిల్మ్ ప్రెజెంటేషన్ ద్వారా ఆరోగ్యకర భవిత కోసం ఉత్తమ అభ్యాసాల గురించి తెలుసుకుంటారు.

పంచాయితీలు, యూ ఎన్ ఏజెన్సీలు మరియు జాతీయ సంస్థలు విభిన్న వినూత్న నమూనాల ద్వారా  అన్ని వయసుల వారికీ ఆరోగ్యకరమైన జీవితాలను మరియు శ్రేయస్సును అందించడానికి  జాతీయ వర్క్‌షాప్‌లో తమ వాణిని చాటుతాయి. యూ ఎన్ ఏజెన్సీలు, జేపియగో, నేషనల్ హెల్త్ అథారిటీ, నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ హెల్త్ & ఫ్యామిలీ వెల్ఫేర్, నింహాన్స్  మరియు జాతీయ ప్రభుత్వేతర సంస్థలు (ఎన్ జీ ఓ లు) ప్రతినిధులు. ట్రాన్స్‌ఫార్మ్ రూరల్ ఇండియా ఫౌండేషన్ కూడా చురుగ్గా సహకరిస్తుంది మరియు ఆరోగ్యకరమైన గ్రామం పట్ల సమిష్టి చర్యలకు అనుబంధంగా వారి నైపుణ్యాన్ని పంచుకుంటుంది.

నేపథ్య సమాచారం 

ఐక్యరాజ్యసమితి ఆమోదించిన సుస్థిర అభివృద్ధి లక్ష్యాలు జనవరి 1, 2016 నుండి అమలులోకి వచ్చాయి. పంచాయత్ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ ఎస్ డీ జీలకు నేపథ్య విధానాన్ని అవలంబించింది - ఇది ' ప్రపంచ ప్రణాళిక' ను సాధించడానికి 'స్థానిక చర్య'ని నిర్ధారించడానికి ఒక చొరవ. పీ ఆర్ ఐ ల ద్వారా గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో ఎస్ డీ జీ లను స్థానికీకరించడం, ముఖ్యంగా గ్రామ పంచాయతీల ద్వారా 17 'లక్ష్యాలను' '9 థీమ్‌లు'గా చేర్చడం ద్వారా ఈ విధానం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. రాష్ట్రీయ గ్రామ స్వరాజ్ అభియాన్ మరియు గ్రామ పంచాయతీ అభివృద్ధి ప్రణాళిక యొక్క పునరుద్ధరణకు తగిన విధాన నిర్ణయాలు మరియు సవరణలు అనుసరించబడ్డాయి. పునరుద్ధరించబడిన ఆర్ జీ ఎస్ ఏ పథకం కింద, పంచాయతీల యొక్క ఎన్నికైన ప్రజాప్రతినిధులు, కార్యనిర్వాహకులు మరియు ఇతర వాటాదారులు ఎస్ డీ జీ ల స్థానికీకరణను ప్రధానంగా తొమ్మిది ఇతివృత్తాలపై, పంచాయితీ అభివృద్ధి ప్రణాళికలలో కలుస్తూ బట్వాడా చేయగలరు. ఆర్థికాభివృద్ధి మరియు సామాజిక న్యాయం కోసం గ్రామీణ ప్రణాళికల రూపకల్పన గ్రామ పంచాయతీలకు అప్పగించారు. గ్రామసభలో, గ్రామ పంచాయతీలు సంఘం మరియు ఇతర వాటాదారుల చురుకైన భాగస్వామ్యం ద్వారా సమగ్ర ప్రణాళిక కోసం స్థానిక లక్ష్యాలు మరియు కార్యాచరణ అంశాలను యోచిస్తాయి. గ్రామీణ ప్రాంతాలలో ఎస్ డీ జీ లను సాధించేందుకు గ్రామ పంచాయితీలు గ్రామసభలో ఎల్ ఎస్ డీ జీ ల యొక్క విభిన్న థీమ్‌లపై సంకల్పం తీసుకోవాలి.

పంచాయితీలలో సుస్థిర అభివృద్ధి లక్ష్యాలను స్థానికీకరించే అజెండాకు అనుగుణంగా, పంచాయితీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ, పంచాయితీ రాజ్ సంస్థలు (పీ ఆర్ ఐ హులు) సంతృప్తపరచవలసిన తొమ్మిది అంశాల ఆధారంగా స్థిరమైన అభివృద్ధి లక్ష్యాల ( ఎల్ ఎస్ డీ జీ లు) స్థానికీకరణపై థీమాటిక్ వర్క్‌షాప్‌లు/కాన్ఫరెన్స్‌ల శ్రేణిని నిర్వహిస్తోంది. వివిధ ప్రదేశాలలో పంచాయితీ రాజ్, స్టేట్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ రూరల్ డెవలప్‌మెంట్ మరియు పంచాయితీ రాజ్, లైన్ మినిస్ట్రీలు/డిపార్ట్‌మెంట్‌లు మరియు ఇతర వాటాదారులతో రాష్ట్ర/యూ టి డిపార్ట్‌మెంట్‌లతో సన్నిహిత సహకారంతో. ఎల్‌ఎస్‌డిజిల యొక్క ప్రభావవంతమైన అమలు భావన మరియు దాని ప్రక్రియను సరిగ్గా అర్థం చేసుకున్నప్పుడు, మూడంచెల పంచాయితీ రాజ్ సంస్థలు (పిఆర్‌ఐలు) ఎవరూ వెనుకబడి ఉండకూడదని నిర్ధారించడానికి వాటిని సరిగ్గా అర్థం చేసుకున్నప్పుడు మాత్రమే జరుగుతుంది.

ఆరోగ్యకరమైన గ్రామ దృష్టి గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో సమగ్ర ప్రాథమిక ఆరోగ్య సంరక్షణ సేవలను బలోపేతం చేయడం మరియు అందించడంపై శ్రద్ధతో అన్ని వయసుల వారికి ఆరోగ్యకరమైన జీవితాలను మరియు శ్రేయస్సును నిర్ధారించడం. ఆరోగ్యం మరియు శ్రేయస్సుకు సంబంధించిన అన్ని అంశాలను మెరుగుపరచడంలో గ్రామ పంచాయతీలకు చాలా ముఖ్యమైన స్థానం ఉంది. గ్రామ పంచాయతీలకు క్రియాత్మక బాధ్యతగా 29 సబ్జెక్టులలో ఆరోగ్యం ఒకటి,  అందించాల్సిన ప్రాథమిక సేవలు మరియు మరికొన్ని సబ్జెక్టులు కూడా గ్రామ పంచాయతీలలోని ప్రజల ఆరోగ్య స్థితికి దోహదం చేస్తాయి.

గ్రామ పంచాయితీలలో ఆరోగ్య ఉపకేంద్రాలు/ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ఆరోగ్యం మరియు వెల్నెస్ కేంద్రాలు, టెలి-మెడిసిన్ సౌకర్యాలు మరియు సరఫరా వంటి నివారణ చర్యలు వంటి నివారణ సౌకర్యాలలో సమర్థవంతమైన పని ద్వారా ఆరోగ్యకరమైన గ్రామంగా రూపాంతరం చెందాలని  పంచాయతీలు కృషి చేయాలి. సురక్షితమైన తాగునీరు, దోమల నియంత్రణ, ఘన ద్రవ వ్యర్థాలను సమర్థవంతంగా సేకరించడం పారవేయడం, పిల్లలు, గర్భిణీ స్త్రీలు మరియు పాలిచ్చే తల్లులు మరియు యుక్తవయస్సులోని పోషకాహార లోపాన్ని పరిష్కరించడం మరియు యోగా, వ్యాయామ కార్యకలాపాల ద్వారా జీవనశైలి వ్యాధుల నియంత్రణకు చర్యల ద్వారా కృషి చెయ్యాలి. ఇంకా, గ్రామ పంచాయతీ గ్రామస్తులు, పిల్లలు, మహిళలు మరియు వృద్ధులందరికీ సరైన ఆహారం మరియు పోషణ అందేలా చూస్తుంది.

ఆరోగ్యం, ఆయుష్, స్త్రీలు శిశు సంక్షేమం అభివృద్ధి, తాగునీరు మరియు పారిశుద్ధ్యం, యువజన వ్యవహారాలు, పాఠశాల విద్య మొదలైన శాఖల కార్యదర్శుల క్రియాశీల సహకారంతో గ్రామ పంచాయతీలు గ్రామ ఆరోగ్య ప్రణాళిక తయారీపై దృష్టి పెట్టాలి.

***