પાયરસીને કારણે ફિલ્મ ઉદ્યોગને દર વર્ષે રૂ. 20,000 કરોડ સુધીનું નુકસાન સહન કરવું પડે છે, ત્યારે માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલયે દેશમાં ફિલ્મ પાયરસીને રોકવા માટે કડક પગલાં લીધાં છે. આ વર્ષના ચોમાસુ સત્ર દરમિયાન સંસદે સિનેમેટોગ્રાફ (સુધારા) અધિનિયમ, 1952 પસાર કર્યા પછી, માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલયે ચાંચિયાગીરી સામેની ફરિયાદો મેળવવા માટે નોડલ અધિકારીઓની એક સંસ્થાકીય વ્યવસ્થા સ્થાપિત કરી છે અને વચેટિયાઓને ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ પર પાઇરેટેડ સામગ્રીને નીચે ઉતારવા નિર્દેશ આપ્યો છે.

કોપીરાઇટ એક્ટ અને આઈપીસી હેઠળ કાનૂની કાર્યવાહી સિવાય પાઇરેટેડ ફિલ્મી સામગ્રી પર સીધી કાર્યવાહી કરવા માટે હજી સુધી કોઈ સંસ્થાકીય મિકેનિઝમ નથી. ઈન્ટરનેટના પ્રસાર અને લગભગ દરેક જણને ફિલ્મી કન્ટેન્ટ મફતમાં જોવામાં રસ હોવાથી પાયરસીમાં તેજી જોવા મળી છે. ઉપરોક્ત કાર્યવાહીથી ચાંચિયાગીરીના કિસ્સામાં માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલય દ્વારા ત્વરિત કાર્યવાહી કરવામાં આવશે અને ઉદ્યોગને રાહત મળશે.

સંસદમાં આ ખરડા વિશે બોલતાં કેન્દ્રીય મંત્રી શ્રી અનુરાગ ઠાકુરે જણાવ્યું હતું કે આ કાયદાનો ઉદ્દેશ ફિલ્મ પાઇરસી પર અંકુશ મૂકવાનો છે, આ એક એવું પગલું છે, જે ફિલ્મ ઉદ્યોગની લાંબા સમયથી ચાલી આવતી માંગ છે. 1984માં છેલ્લો નોંધપાત્ર સુધારો કરવામાં આવ્યા બાદ ડિજિટલ ચાંચિયાગીરી સહિતની ફિલ્મ ચાંચિયાગીરી સામેની જોગવાઈઓને સમાવવા માટે 40 વર્ષ પછી આ કાયદામાં સુધારો કરવામાં આવ્યો હતો. આ સુધારામાં ઓછામાં ઓછી 3 મહિનાની કેદ અને રૂ. 3 લાખના દંડની કડક સજા સામેલ છે, જેને 3 વર્ષ સુધીની કેદ અને દંડને ઓડિટેડ ગ્રોસ પ્રોડક્શન કોસ્ટના 5 ટકા સુધી વધારી શકાય છે.

કોણ કરી શકે છે અરજી? : મૂળ કોપીરાઇટ ધારક અથવા આ હેતુ માટે તેમના દ્વારા અધિકૃત કોઈ પણ વ્યક્તિ પાઇરેટેડ સામગ્રી ઉતારવા માટે નોડલ ઓફિસરને અરજી કરી શકે છે. જો ફરિયાદ એવી વ્યક્તિ દ્વારા ઉઠાવવામાં આવે છે જે કોપીરાઇટ ધરાવતી ન હોય અથવા કોપીરાઇટ ધારક દ્વારા અધિકૃત ન હોય, તો નોડલ અધિકારી નિર્દેશો જારી કરતા પહેલા ફરિયાદની અસલિયત નક્કી કરવા માટે કેસ-ટુ-કેસ આધારે સુનાવણી હાથ ધરી શકે છે.

કાયદા હેઠળ નોડલ ઓફિસર પાસેથી નિર્દેશો મળ્યા પછી, ડિજિટલ પ્લેટફોર્મને 48 કલાકના સમયગાળામાં પાઇરેટેડ સામગ્રીને હોસ્ટ કરતી આવી ઇન્ટરનેટ લિંક્સને દૂર કરવાની ફરજ પડશે.

2023ના ચોમાસુ સત્રમાં સંસદ દ્વારા પસાર કરવામાં આવેલા સિનેમેટોગ્રાફ (સુધારા) અધિનિયમ, 2023 (2023 ના 12) માં ફિલ્મ સર્ટિફિકેશન સાથે સંબંધિત મુદ્દાઓને ધ્યાનમાં લેવામાં આવ્યા હતા, જેમાં ઇન્ટરનેટ પર અનધિકૃત નકલોના પ્રસારણ દ્વારા અનધિકૃત રેકોર્ડિંગ અને ફિલ્મો અને ફિલ્મ પાઇરસીનું પ્રદર્શન અને ફિલ્મ પાઇરસીનો મુદ્દો સામેલ છે અને ચાંચિયાગીરી માટે કડક દંડ લાદવામાં આવ્યો છે. આ સુધારાઓ આમાં છે ફિલ્મ ચાંચિયાગીરીના મુદ્દાને ઉકેલતા હાલના કાયદાઓ સાથે સુમેળ સાધવો, જેમ કે કોપીરાઇટ એક્ટ, 1957 અને ઇન્ફર્મેશન ટેકનોલોજી એક્ટ (આઇટી) 2000.

સિનેમેટોગ્રાફ એક્ટ, 1952ની નવી દાખલ કરવામાં આવેલી કલમ 6એબીમાં જોગવાઈ કરવામાં આવી છે કે, કોઈ પણ વ્યક્તિ કોઈ પણ ફિલ્મની ઉલ્લંઘન કરતી નકલનો ઉપયોગ કરીને પ્રદર્શનના સ્થળે લાભ માટે લોકોને પ્રદર્શિત કરી શકશે નહીં, જેને આ કાયદા હેઠળ લાઇસન્સ આપવામાં આવ્યું નથી અથવા તે હેઠળ બનાવવામાં આવેલા નિયમો; અથવા એવી રીતે કે જે કોપીરાઇટ એક્ટ, 1957ની જોગવાઈઓ હેઠળ કોપીરાઇટના ઉલ્લંઘન અથવા તે સમય માટે અમલમાં હોય તેવા અન્ય કોઈ કાયદા માટે. વધુમાં, સિનેમેટોગ્રાફ કાયદામાં નવી દાખલ કરાયેલી કલમ 7 (1બી) (ii) માં જોગવાઈ કરવામાં આવી છે કે સરકાર ઉપરોક્ત ઉલ્લેખિત કલમ 6એબીનું ઉલ્લંઘન કરીને મધ્યસ્થી પ્લેટફોર્મ પર પ્રદર્શિત/હોસ્ટ કરેલી આ પ્રકારની ઉલ્લંઘનકારી નકલની પહોંચને દૂર કરવા/નિષ્ક્રિય કરવા માટે યોગ્ય પગલાં લઈ શકે છે.

CB/GP/JD

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com