దక్షిణాసియా ప్రాంతంలో ఆహార నష్టం, వృథా ల నివారణపై అంతర్జాతీయ వర్క్ షాప్ ను కేంద్ర వ్యవసాయ, రైతు సంక్షేమ శాఖ సహాయ మంత్రి సుశ్రీ శోభా కరంద్లాజే ఈ రోజు ఢిల్లీ లో ప్రారంభించారు. దక్షిణాసియా ప్రాంతంలో ఆహార నష్టం, వృథా ల నివారణపై ఇండియన్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ అగ్రికల్చర్ రీసెర్చ్, జర్మనీలోని థునెన్  ఇన్స్టిట్యూట్ సంయుక్తంగా ఈ అంతర్జాతీయ వర్క్ షాప్ ను నిర్వహించాయి. ఐ సి ఎఆర్ డిప్యూటీ డైరెక్టర్ జనరల్ (ఎన్ఆర్ఎం), జర్మనీలోని థునెన్  ఇన్స్టిట్యూట్ రీసెర్చ్ డైరెక్టర్ డాక్టర్ ఎస్ కె  చౌదరి, ఐ సి ఎ ఆర్ డిప్యూటీ డైరెక్టర్ జనరల్ (ఎన్ ఆర్ఎం) - ఐ సి ఎ ఆర్  డాక్టర్ ఎస్ కె  చౌదరి, రీసెర్చ్ డైరెక్టర్  తునెన్ ఇన్స్టిట్యూట్, జర్మనీ, డాక్టర్ స్టీఫెన్ లాంగే, డిప్యూటీ డైరెక్టర్ జనరల్ (ఏజీ.  ఇంజినీరింగ్) -  ఐ సి ఎ ఆర్  డాక్టర్ ఎస్ఎన్ ఝా, ఇంకా భారత్, బంగ్లాదేశ్, భూటాన్, ఫ్రాన్స్, జర్మనీ, ఇండోనేషియా, నేపాల్, శ్రీలంకకు చెందిన సుమారు 120 మంది ప్రతినిధులు ఈ కార్యక్రమంలో పాల్గొన్నారు.

రైతులు, వినియోగదారులకు సంబంధించిన ఒక ముఖ్యమైన సామాజిక, ఆర్థిక సమస్యను పరిష్కరించడానికి ఐసిఎఆర్ , జర్మనీలోని థునెన్ ఇన్స్టిట్యూట్ చేసిన ప్రయత్నాలను సహాయ మంత్రి సుశ్రీ శోభా కరంద్లాజే తన ప్రసంగంలో ప్రశంసించారు. ప్రపంచవ్యాప్తంగా సుమారు 3 బిలియన్ టన్నుల ఆహారం వృథా అవు తోందని ఆమె ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. ఆహార నష్టం , వృథా  సమస్య స్థాయిని ఆమె వివరించారు. సమాజానికి ఆమోదయోగ్యమైన పద్ధతులను ఉపయోగించి ప్రపంచవ్యాప్తంగా నష్టాలు, వృథాను తగ్గించడానికి అభివృద్ధి చెందిన, అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాల నిరూపితమైన సాంకేతిక పరిజ్ఞానం ,పద్ధతులను ముందుకు తీసుకురావాలని ఆమె అభిప్రాయపడ్డారు. వివిధ భాగస్వాములకు అవగాహన కల్పించడంలో సామాజిక సంస్థలు కీలక పాత్ర పోషించాల్సిన అవసరం ఉందని, ఆహార వ్యర్థాలను తగ్గించే పద్ధతులను కూడా పాటించాలని ఆమె నొక్కి చెప్పారు. ఆహారాన్ని కోల్పోవడం వినియోగదారులకు ప్రత్యక్ష నష్టం మాత్రమే కాదని, పర్యావరణం , మద్దతు ఆర్థిక వ్యవస్థలపై కూడా ప్రభావం చూపుతుందని ఆమె అన్నారు.

దక్షిణాసియా ప్రధాన ఆహార ఉత్పత్తిదారు, వినియోగదారు కూడా అని, ఆహార నష్టం, వ్యర్థాలను తగ్గించడం మన నైతిక బాధ్యతతో పాటు ఆర్థిక అవసరం కూడా అని సుశ్రీ శోభా కరంద్లాజే అన్నారు. ఆహార నష్టం , వృథాల ప్రాధమిక కారణాలను గుర్తించాలని ఆమె పిలుపునిచ్చారు; భాగస్వాములందరికీ సమర్థవంతమైన కోత , నిల్వ; స్మార్ట్ డిస్ట్రిబ్యూషన్; పరిశ్రమ ప్రమేయం; విరాళం , ఆహార బ్యాంకులు; ఆహార ప్యాకేజింగ్ లో సృజనాత్మకత; వినియోగదారు బాధ్యత మొదలైన వాటిపై విద్య అవగాహన కల్పించాలని పిలుపు ఇచ్చారు. ఆహారాన్ని వృథా చేయడం నేరమని, ఆహారాన్ని వృథా చేయకుండా ఉండాల్సిన ప్రాముఖ్యతను మన పిల్లలకు అందరూ నేర్పించాలని ఆమె ఉద్బోధించారు. ఏదైనా అర్థవంతమైన విధానాన్ని రూపొందించడానికి , కలిసి పనిచేయడానికి ఈ మూడు రోజుల వర్క్ షాప్ సహాయపడుతుందని ఆమె ఆశాభావం వ్యక్తం చేశారు.

ఆహార నష్టం ,  ఆహార వృథా ను తగ్గించడం,  నివారించడం అవసరమైనవారికి ఆహారం చేరేలా చూడటానికి అతిపెద్ద , అత్యంత ప్రభావవంతమైన సవాల్ అని  అని డాక్టర్ స్టీఫెన్ లాంగే పేర్కొన్నారు. ఆహార నష్టాలు ,  ఆహార వృథాల పై  సహకార కార్యక్రమం ప్రపంచవ్యాప్త పరిశోధన ఫలితాల మార్పిడిని,  ఆహార నష్టాలు , వ్యర్థాలపై పోరాటంలో ఆచరణాత్మక అనుభవాన్ని ప్రోత్సహించడానికి పని చేస్తుందని ఆయన తెలియజేసారు. ఆహార నష్టం , వృథా ను  అరికట్టడానికి వ్యక్తిగత , సమిష్టి  ప్రయత్నాలను ప్రారంభించడంలో భారత ప్రభుత్వం అన్ని పొరుగు దేశాలను ప్రభావితం చేయడంలో కీలక పాత్ర  పోషిస్తోంది.

ఫ్రాన్స్ లోని యునైటెడ్ నేషన్స్ ఎన్విరాన్ మెంట్ ప్రోగ్రామ్ కు చెందిన శ్రీమతి క్లెమెంటైన్ ఓ'కానర్ ఆహార నష్టాలు , వృథా గణాంకాలు, వ్యవసాయం , పర్యావరణ సుస్థిరతపై దాని ప్రభావం గురించి వివరించారు. మహమ్మారి, వాతావరణ మార్పులు , యుద్ధాలు కూడా ఆహార నష్టం , వృథా పై తీవ్రమైన ప్రభావాన్ని చూపుతాయని ఆమె అభిప్రాయపడ్డారు. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉత్తమ పద్ధతులను నేర్చుకోవడం , భాగస్వామ్యం చేయడం,  వినియోగదారులలో అవగాహన కల్పించడానికి విధాన అవసరాన్ని ఆమె నొక్కి చెప్పారు. 2030 నాటికి ఆహార నష్టాలను సగానికి తగ్గించాలన్న సుస్థిర అభివృద్ధి లక్ష్యం 12.3 ను సాధించడానికి కొన్ని సంవత్సరాలు మాత్రమే మిగిలి ఉన్నాయని ఆమె గుర్తు చేశారు.

ఐసిఎఆర్ ఎడిజి (పిఇ) డాక్టర్ కె నర్సయ్య ఆహార నష్టాల చారిత్రక దృక్పథంపై పరిచయ వివరణ  ఇచ్చారు. ఆహార నష్టాన్ని నివారించడానికి ప్రపంచవ్యాప్తంగా వివిధ సమాజాలు అనుసరిస్తున్న ఆహార నష్టం వృధాల దేశీయ నివారణ పద్ధతులను ఉదాహరణలుగా ఇచ్చారు. కుటుంబాలు, కార్యాలయాలు, పరిశ్రమలు, సమాజం,  కమ్యూనిటీలలో ఆహార నష్టం , వృథాలను నివారిస్తామని ప్రతినిధులందరూ ఈ సెషన్ లో ప్రతిజ్ఞ చేశారు.

డి డి జి  (ఎన్ఆర్ఎం), డాక్టర్ ఎస్ కె చౌదరి, ఐ సి ఏఆర్ డిప్యూటీ డైరెక్టర్ జనరల్ (ఏజీ) డాక్టర్ ఎస్ఎన్ ఝా అతిథులు, ప్రతినిధులకు స్వాగతం పలికారు. పంట కోత అనంతర నష్టాలు, ఆహార వృథాలు  ప్రపంచంలోని భౌగోళిక ప్రాంతాల మధ్య భిన్నంగా ఉన్నాయని వారు తెలియజేశారు. ఇది ఎక్కువగా పంటలు,  సరుకులు, నిల్వ చేసే వ్యవధి, వాతావరణం, సాంకేతిక జోక్యాలు, మానవ ప్రవర్తన, సంప్రదాయాలు మొదలైన వాటిపై ఆధారపడి ఉంటుంది. 2023 ఏప్రిల్ లో వారణాసిలో జరిగిన  జి 20- ఎం ఎ సి ఎస్ సందర్భంగా.. భారతదేశం - జర్మనీల మధ్య ఒక ద్వైపాక్షిక సమావేశం జరిగింది, దీనిలో ఆహార నష్టం, వృథా కు సంబంధించిన సవాళ్లను పరిష్కరించడానికి ఒక ప్రాంతీయ వర్క్ షాప్ నిర్వహించాలని ఇరు దేశాలు నిర్ణయించాయి, పుష్కలంగా వ్యవసాయ ఉత్పత్తి ఉన్నప్పటికీ, ఉత్పత్తి నుండి వినియోగం వరకు ఆహార సరఫరా గొలుసు అంతటా గణనీయమైన మొత్తంలో ఆహారం కోల్పోవడం లేదా వృథా కావడం  ఆహార భద్రత లభ్యతపై ప్రభావం చూపుతుంది.  పర్యావరణం, ఆర్థిక వ్యవస్థ,  సమాజం; ఇది ప్రధాన ఆహార ఉత్పత్తిదారు ఆహార వినియోగదారు అయిన దక్షిణాసియా ప్రాంతానికి అధిక ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉంది.భారతదేశంలో ప్రతి సంవత్సరం సుమారు 74 మిలియన్ టన్నుల ఆహారం వృథా గా పోతోందని ,  దీనిని పొదుపు చేస్తే, చాలా మంది ధనవంతులు అవుతారని ఆయన అన్నారు.

***