કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી અને સહકારિતા મંત્રી શ્રી અમિત શાહે આજે નવી દિલ્હીમાં નેશનલ કોઓપરેટિવ એક્સપોર્ટ્સ લિમિટેડ (એનસીઇએલ) દ્વારા આયોજિત 'નેશનલ સિમ્પોઝિયમ ઓન કોઓપરેટિવ એક્સપોર્ટ્સ'ને સંબોધન કર્યું હતું.

શ્રી શાહે એનસીઈએલનો લોગો, વેબસાઈટ અને પુસ્તિકા પણ પ્રસિદ્ધ કરી હતી તથા એનસીએઈએલનાં સભ્યોને સભ્યપદનાં પ્રમાણપત્રોનું વિતરણ કર્યું હતું.

આ પ્રસંગે કેન્દ્રીય વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રી શ્રી પિયુષ ગોયલ અને કેન્દ્રીય સહકાર રાજ્યમંત્રી શ્રી બી.એલ.વર્મા સહિત અનેક મહાનુભાવો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

શ્રી અમિત શાહે પોતાનાં સંબોધનમાં જણાવ્યું હતું કે, આજે મહાનવમીનાં શુભ દિને નેશનલ કો-ઓપરેટિવ એક્સપોર્ટ લિમિટેડનો વિધિવત શુભારંભ થઈ રહ્યો છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, આજે આપણે આનાં વિઝનને સાકાર કરવાનાં માર્ગે અતિ મહત્ત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્નને પાર કરી રહ્યાં છીએ. સહકારિતા સે સમૃદ્ધિ જેના માટે પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આઝાદી પછી પ્રથમ વખત સહકાર મંત્રાલયની સ્થાપના કરી હતી. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, નેશનલ કોઓપરેટિવ એક્સપોર્ટ લિમિટેડ (એનએસઇએલ)ની સ્થાપના વિવિધ ઉદ્દેશોને ધ્યાનમાં રાખીને ઘણાં વિચાર-વિમર્શ પછી કરવામાં આવી હતી. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, એનસીઈએલની સ્થાપના કરવા પાછળ આપણાં લક્ષ્યાંકોમાં નિકાસમાં વધારો, ખાસ કરીને કૃષિ નિકાસ, ખેડૂતોને સમૃદ્ધ બનાવવા, પાકની પેટર્નમાં ફેરફાર અને વર્ષ 2027 સુધીમાં દેશનાં 2 કરોડ ખેડૂતોને તેમની જમીનને કુદરતી જાહેર કરવા સક્ષમ બનાવવાનો સમાવેશ થાય છે. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી મોદીએ દેશમાં કુદરતી ખેતીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે અનેક પહેલો હાથ ધરી છે. તેમણે કહ્યું કે મોદીજીએ મલ્ટીસ્ટેટ કોઓપરેટિવ સોસાયટીની રચના કરી છે, જે વૈશ્વિક બજારમાં પ્રાકૃતિક ખેતી કરતા ભારતના 2 કરોડથી વધુ ખેડૂતોના ઓર્ગેનિક ઉત્પાદનોને સારા પેકેજિંગ, વિશ્વસનીય બ્રાન્ડિંગ અને ઉચ્ચ-ગુણવત્તાવાળા પ્રમાણપત્રો સાથે વેચશે. આ સાથે ખેડૂતોને હાલમાં જે ભાવ મળી રહ્યા છે તેની સરખામણીએ તેમના ઓર્ગેનિક ઉત્પાદનોના લગભગ દોઢથી બે ગણા ભાવ સીધા જ મળશે અને તેનાથી ખેડૂતો માટે સમૃદ્ધિનો માર્ગ ખુલ્લો થશે.

કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી અને સહકારિતા મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ જૈવિક બળતણ જોડાણની જાહેરાત કરી છે. તેમણે કહ્યું કે ભારત એકમાત્ર એવો દેશ છે જ્યાં એક સાથે 4 પાક ઉગાડવામાં આવી શકે છે અને જો તેમાંથી એક પણ પાકનો ઉપયોગ જૈવિક બળતણ માટે થઈ શકે છે, તો આપણે ભારતની જૈવઇંધણની જરૂરિયાતોને પહોંચી વળી શકીએ છીએ અને તેની નિકાસ પણ કરી શકીએ છીએ. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, એનસીઈએલની સ્થાપનાનો અન્ય એક ઉદ્દેશ દેશમાં ગ્રામીણ વિસ્તારો અને કૃષિ પર નિર્ભર વસતિ સહિત સહકારી ક્ષેત્રને મજબૂત કરવાનો છે. તેમણે કહ્યું કે દેશના જીડીપીમાં ગ્રામીણ ક્ષેત્રોના કૃષિ ઉત્પાદનો અને ઉત્પાદનોનો ફાળો 15 ટકા છે જ્યારે કુલ વસ્તીના 60 ટકા લોકો તેના પર નિર્ભર છે. કોઈ પણ દેશ પોતાની ૬૦ ટકા વસ્તીને અવગણીને પોતાની અર્થવ્યવસ્થાને મજબૂત કરી શકતો નથી અને જે અર્થતંત્ર પાસે દેશની ૬૦ ટકા વસ્તી માટે સ્થાન નથી તે ક્યારેય સફળ થઈ શકતું નથી. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, આ 60 ટકા લોકોને રોજગારી પ્રદાન કરીને તેમની સમૃદ્ધિ સુનિશ્ચિત કરવાની સાથે-સાથે મોદી સરકાર જીડીપીમાં વધારો કરવા આતુર છે અને આ માટેનો એકમાત્ર માર્ગ સહકારી ક્ષેત્રને મજબૂત કરવાનો છે. તેમણે કહ્યું કે નેશનલ કો-ઓપરેટિવ એક્સપોર્ટ લિમિટેડ દેશમાં સંપૂર્ણ સહકારી માળખાને મજબૂત કરવા માટે પણ કામ કરશે.

શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, નિકાસ વધારવા, ખેડૂતોને સમૃદ્ધ કરવા, પાકની પેટર્નમાં ફેરફાર કરવા, ઓર્ગેનિક ઉત્પાદનો માટે વૈશ્વિક બજાર પ્રદાન કરવા, જૈવિક ઉત્પાદનો માટે વૈશ્વિક બજારમાં ભારતને સ્થાન પ્રાપ્ત કરવા અને સહકારી ક્ષેત્રને મજબૂત કરવાનાં 6 ઉદ્દેશો સાથે એનએસઇએલની શરૂઆત સહકારી ક્ષેત્રમાં કરવામાં આવી છે. આ નવી શરૂઆત સાથે, સહકારી મંડળી ખેડૂતો અને દૂધના ઉત્પાદનોની વૈશ્વિક માંગ વચ્ચે કડી તરીકે કામ કરશે, ઈસાબગોલ (સાયલિયમ), જીરું, ઇથેનોલ અને વિવિધ પ્રકારના કાર્બનિક ઉત્પાદનો. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, અત્યાર સુધીમાં આશરે 1500 સહકારી મંડળીઓ એનસીએલના સભ્યો બની ચૂકી છે અને આગામી દિવસોમાં દરેક તાલુકો તેમાં જોડાશે અને ખેડૂતોનો અવાજ બનશે તેવી અપેક્ષા છે. અત્યાર સુધી એનસીઈએલને 7,000 કરોડ રૂપિયાના ઓર્ડર મળ્યા છે અને 15,000 કરોડ રૂપિયાના ઓર્ડર પર વાતચીત થઈ રહી છે. સહકાર મંત્રીએ વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે, આગામી દિવસોમાં ઇફ્કો, ક્રિભકો અને અમૂલની જેમ નેશનલ કો-ઓપરેટિવ એક્સપોર્ટ લિમિટેડ પણ ખૂબ મોટું અને સફળ સહકારી સાહસ સાબિત થશે.

કેન્દ્રીય સહકાર મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે આપણા દેશના કુલ ખાદ્ય ઉત્પાદનમાં સહકારી મંડળીઓનો હિસ્સો 30 ટકા, ખાંડના ઉત્પાદનમાં 30 ટકા અને દૂધ ઉત્પાદનમાં આશરે 17 ટકા હિસ્સો છે. તેમણે કહ્યું કે દેશના ખેડૂતોને આપવામાં આવતા કુલ નાણાંનો લગભગ ૪૨ ટકા હિસ્સો સહકારી મંડળીઓ દ્વારા કરવામાં આવે છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, ખાંડનાં ઉત્પાદનમાં સહકારી મંડળીઓનું પ્રદાન 30 ટકા છે, પણ ખાંડની નિકાસમાં તેમનું યોગદાન ફક્ત એક ટકા છે; દૂધ ઉત્પાદનમાં સહકારી મંડળીઓનું યોગદાન 17 ટકા છે, જ્યારે દૂધના ઉત્પાદનોની નિકાસમાં તે 2 ટકાથી ઓછું છે. આનો અર્થ એ થયો કે સહકારી ક્ષેત્રમાં પુષ્કળ તકો રહેલી છે અને તેનો લાભ ઉઠાવવા માટે, ખેડૂત, સહકારી મંડળીઓ અને વૈશ્વિક બજાર વચ્ચે કડી તરીકે સેવા આપવા માટે એક સાધનની જરૂર હતી અને નેશનલ કોઓપરેટિવ એક્સપોર્ટ લિમિટેડ તે કડી તરીકે સેવા આપશે. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, નેશનલ કોઓપરેટિવ એક્સપોર્ટ લિમિટેડ નાની સોસાયટીઓને જરૂરી નાણાં અને માહિતી પ્રદાન કરશે, નિકાસ કરતી વખતે તેમાં સામેલ જટિલતાઓ વિશે માહિતી પ્રદાન કરશે અને જરૂરી સાવચેતી રાખશે તથા નિકાસને અનુકૂળ સામગ્રીનાં ઉત્પાદન માટે પણ કામ કરશે. આ ઉપરાંત એનસીઈએલ બ્રાન્ડ અવેરનેસ, ક્વોલિટી અવેરનેસ, જરૂરી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને નાના ખેડૂતો માટે નજીવી ફી પર પ્રોડક્ટના સ્ટાન્ડર્ડાઈઝેશન માટે માપદંડો નક્કી કરવા જેવી કામગીરી પણ કરશે.

શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, આજે નિકાસમાંથી નફો ખેડૂતો સુધી પહોંચતો નથી, પણ નેશનલ કો-ઓપરેટિવ એક્સપોર્ટ લિમિટેડ મારફતે ઓછામાં ઓછો 50 ટકા નિકાસ નફો ખેડૂતોને સીધો મળશે. તેમણે કહ્યું હતું કે, લઘુતમ ટેકાનાં ભાવ (એમએસપી) પર ખેડૂત પાસેથી ખરીદી કરવામાં આવશે અને પછી 6 મહિનાની બેલેન્સશીટ તૈયાર થયા પછી એમએસપી મુજબ કરવામાં આવેલી ચુકવણી ઉપરાંત નફાનો 50 ટકા હિસ્સો સીધો જ ખેડૂતનાં બેંક ખાતામાં જશે. આનાથી નિકાસ યોગ્ય ઉત્પાદન વધારવા પ્રત્યે ખેડૂતોનો ઉત્સાહ પણ વધશે. તેમણે કહ્યું હતું કે, નેશનલ કો-ઓપરેટિવ એક્સપોર્ટ લિમિટેડ માત્ર નફા પર જ ધ્યાન કેન્દ્રિત નહીં કરે, પણ ખેડૂતો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું એ તેનું પ્રાથમિક લક્ષ્ય હશે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, નિકાસ વધારવા માટે ખેડૂતોમાં નિકાસલક્ષી માનસિકતાનું જતન કરવું પડશે, પાકની પેટર્ન બદલવી પડશે અને ખેડૂતોમાં જાગૃતિ ફેલાવીને બ્રાન્ડિંગ, પેકેજિંગ અને માર્કેટિંગની સંપૂર્ણ વ્યવસ્થા ઊભી કરવી પડશે. નેશનલ કોઓપરેટિવ એક્સપોર્ટ લિમિટેડે આ સિસ્ટમ ઉભી કરવી પડશે, તો જ આપણે 6 ઉદ્દેશ્યોને પ્રાપ્ત કરવાની દિશામાં સફળતાપૂર્વક આગળ વધી શકીશું.

કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી અને સહકારિતા મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, એનસીએલ સમગ્ર સહકારી ક્ષેત્રનું પ્રતિનિધિત્વ કરતી સંસ્થા બનશે અને આગામી દિવસોમાં તેને સંપૂર્ણ નિકાસ ઇકોસિસ્ટમ તરીકે વિકસાવવાના પ્રયાસો કરવામાં આવશે, જેમાં ખરીદી, સ્ટોરેજ, પ્રોસેસિંગ, માર્કેટિંગ, બ્રાન્ડિંગ, લેબલિંગ, પેકેજિંગ, સર્ટિફિકેશન અને સંશોધન અને વિકાસ જેવા તમામ પાસાઓને આવરી લેવામાં આવશે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, એનસીઈએલ વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રાલય, વિદેશ મંત્રાલય અને વિદેશમાં આપણાં દૂતાવાસો સાથે બજાર સાથે જોડાણ માટે સંપૂર્ણ સરકારી અભિગમ સાથે જોડાણ કરવા પર પણ કામ કરશે. આ સિવાય ખેડૂત ઉત્પાદક સંગઠનો (એફપીઓ) અને પ્રાઇમરી એગ્રીકલ્ચર કોઓપરેટિવ ક્રેડિટ સોસાયટીઝ (પીએસીએસ)ને સાથે રાખીને એક ડિઝાઇન તૈયાર કરવામાં આવશે, જેથી ઉત્પાદન બજારની માંગ મુજબ થાય.

શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, મોદી સરકાર નિકાસ વધારવાની સાથે-સાથે ખેડૂતો સુધી તેનો લાભ પહોંચાડવા માટે સુગમ વ્યવસ્થા ઊભી કરવાની દિશામાં કામ કરી રહી છે. તેમણે કહ્યું કે પ્રધાનમંત્રી મોદીએ ત્રણ બહુ-રાજ્ય સહકારી મંડળીઓની રચના કરી છે - એક રાષ્ટ્રીય સ્તરે બીજના ઉત્પાદન માટે, એક જૈવિક ઉત્પાદનોના પ્રમાણપત્ર અને બ્રાન્ડિંગ માટે અને ત્રીજી નિકાસ માટે સહકારી.

CB/GP/JD