ವಸತಿ ಮತ್ತು ನಗರ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯದ (ಎಂಒಎಚ್ಯುಎ) ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿ ಉಪಕ್ರಮವಾದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಬೀದಿ ಬದಿ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳ ಆತ್ಮನಿರ್ಭರ ನಿಧಿ (ಪಿಎಂ ಸ್ವನಿಧಿ) ಯೋಜನೆಯು ದೇಶಾದ್ಯಂತ 50 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಬೀದಿ ಬದಿ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ತನ್ನ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮಹತ್ವದ ಮೈಲಿಗಲ್ಲನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದೆ. ಬೀದಿ ಬದಿ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ದೀರ್ಘಕಾಲದಿಂದ ನಗರ ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ, ನಗರ ನಿವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯ ಸರಕುಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಪಿಎಂ ಸ್ವನಿಧಿ ಯೋಜನೆಯು ಅವರನ್ನು ಔಪಚಾರಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ತರುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ, ಮೇಲ್ಮುಖ ಚಲನಶೀಲತೆಗೆ ಹೊಸ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಯೋಜನೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು ಅದರ ವಿಸ್ತರಣೆಯತ್ತ ಸಂಘಟಿತ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿದೆ. ಜುಲೈ 1, 2023 ರಿಂದ, ವಸತಿ ಮತ್ತು ನಗರ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯ (ಎಂಒಎಚ್ಯುಎ) ಯೋಜನೆಯಡಿ ಸಾಧಿಸಬೇಕಾದ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸುವ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಪರಿಶೀಲನೆ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಯಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವರಿಂದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ ಪರಿಶೀಲನೆ, ವಿವಿಧ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ವಲಯ ರಾಜ್ಯ ವಿಮರ್ಶೆಗಳು ಡಾ .  ಭಗವತ್ ಕಿಶನ್ ರಾವ್ ಕರದ್, ಡಾ. ಹಣಕಾಸು ಖಾತೆ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವರು ಮತ್ತು ಎಂ.ಓ.ಎಚ್.ಯು.ಎ. ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಶ್ರೀ ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ ಮತ್ತು  ಡಿ.ಎಫ್.ಎಸ್. ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಶ್ರೀ ವಿವೇಕ್ ಜೋಶಿ ಅವರು ರಾಜ್ಯ/ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳ  ಪರಿಶೀಲನಾ ಸಭೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದರು.

ಈ ಸಾಮೂಹಿಕ ಪ್ರಯತ್ನದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ 65.75 ಲಕ್ಷ ಸಾಲಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು 50 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಬೀದಿ ಬದಿ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ನೀಡಿದೆ, ಒಟ್ಟು ಮೌಲ್ಯ  8600 ಕೋಟಿ ರೂ. ನಗರ ಬಡ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ವಿಭಾಗಕ್ಕಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾದ ಮೊದಲ ಕಿರು ಸಾಲ ಯೋಜನೆಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಈ ಮಹತ್ವದ ಮೈಲಿಗಲ್ಲನ್ನು ಸಾಧಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿವೆ ಎಂಬುದು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ. ಪಿಎಂ ಸ್ವನಿಧಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರವರ್ತಕ ಉಪಕ್ರಮವಾಗಿದ್ದು, ಬೀದಿ ಬದಿ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳನ್ನು ಔಪಚಾರಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸುವ ಮತ್ತು ಔಪಚಾರಿಕ ಸಾಲದ ಮಾರ್ಗಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ರಾಜ್ಯಗಳು ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣ ಹೃದಯದಿಂದ ಸ್ವೀಕರಿಸಿವೆ, ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಭಿಯಾನವು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಕಳೆದ ಮೂರು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ, ರಾಜ್ಯಗಳು 12 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಹೊಸ ಮಾರಾಟಗಾರರನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಆನ್ಬೋರ್ಡ್ ಮಾಡಿವೆ, ಇದು ಹಿಂದೆಂದಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನದಾಗಿದೆ, ಇನ್ನೂ ಅನೇಕರು ನೋಂದಣಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ಫಲಾನುಭವಿಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಾಲ ವಿತರಣೆಗಾಗಿ ಸಚಿವಾಲಯವು ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಗುರಿಗಳನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದೆ. 2023 ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 31 ರೊಳಗೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ರಾಜ್ಯಗಳು ಆಯಾ ನಗರಗಳಿಗೆ ಗುರಿಗಳನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ, ಅಸ್ಸಾಂ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿದ್ದರೆ, ಅಹಮದಾಬಾದ್, ಲಕ್ನೋ, ಕಾನ್ಪುರ, ಇಂದೋರ್ ಮತ್ತು ಮುಂಬೈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅನುಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳಾಗಿವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಬೀದಿ ಬದಿ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳು ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿವೆ.

ಮೈಕ್ರೋ ಕ್ರೆಡಿಟ್ಗಳನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುವುದರ ಹೊರತಾಗಿ, ಪಿಎಂ ಸ್ವನಿಧಿ ಯೋಜನೆಯು ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಬೀದಿ ಬದಿ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳನ್ನು ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಡಿಜಿಟಲ್ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು, ಭಾಗವಹಿಸುವ ಸಾಲ ನೀಡುವ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು / ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿ ಅಗ್ರಿಗೇಟರ್ಗಳು (ಡಿಪಿಎಗಳು) ಡಿಜಿಟಲ್ ಆನ್ಬೋರ್ಡಿಂಗ್ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿಯನ್ನು ನೀಡಿವೆ. ಈ ಸಹಯೋಗಗಳು 1,33,003 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳ ಮೌಲ್ಯದ 113.2 ಕೋಟಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದು, ಫಲಾನುಭವಿಗಳಿಗೆ 58.2 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳ ಕ್ಯಾಶ್ಬ್ಯಾಕ್ ವಿತರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಯೋಜನೆಯ ಪರಿಣಾಮವು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸಾಲಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದನ್ನು ಮೀರಿ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ; ಇದು ಮಾರಾಟಗಾರರ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಕಲ್ಯಾಣ ಯೋಜನೆಗಳ ಸುರಕ್ಷತಾ ಜಾಲವನ್ನು ರಚಿಸಲು ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಹಾಕಿದೆ. ಜನವರಿ 4, 2021 ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾದ "ಸ್ವನಿಧಿ ಸೆ ಸಮೃದ್ಧಿ" ಉಪಕ್ರಮವು ಫಲಾನುಭವಿಗಳ ಕುಟುಂಬಗಳನ್ನು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಎಂಟು ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಕಲ್ಯಾಣ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಸಮಗ್ರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ, ಫಲಾನುಭವಿ ಬೀದಿ ಬದಿ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳ ಕುಟುಂಬಗಳ ಉನ್ನತಿಗಾಗಿ ಈ ಯೋಜನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ 51 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಂಜೂರಾತಿಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

50 ಲಕ್ಷ ಬೀದಿ ಬದಿ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸುವ ಸಾಧನೆಯು ಭಾರತದ ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ಭರವಸೆಯ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ವಸತಿ ಮತ್ತು ನಗರ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯವು ಭಾರತೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಈ ನಿರ್ಣಾಯಕ ವಿಭಾಗಕ್ಕೆ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆ, ಮಾನ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಬದ್ಧತೆಯಲ್ಲಿ ದೃಢವಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ.

"ಪಿಎಂ ಸ್ವನಿಧಿ ಯೋಜನೆ ಕೇವಲ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ 50 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಫಲಾನುಭವಿಗಳನ್ನು ತಲುಪುವ ಮೂಲಕ ನಮ್ಮ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಮೀರಿದೆ. ಈ ಸಾಧನೆಯು ಬೀದಿ ಬದಿ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳನ್ನು ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸುವ ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ಔಪಚಾರಿಕ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸುವ ನಮ್ಮ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ.

                             ಶ್ರೀ ಹರ್ದೀಪ್ ಸಿಂಗ್ ಪುರಿ, ಗೌರವಾನ್ವಿತ ವಸತಿ ಮತ್ತು ನಗರ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವರು

 
ಪಿಎಂ ಸ್ವನಿಧಿ ಯೋಜನೆಯ ಬಗ್ಗೆ:

ಜೂನ್ 1, 2020 ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾದ ಪಿಎಂ ಬೀದಿ ಬದಿ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳ ಆತ್ಮನಿರ್ಭರ ನಿಧಿ (ಪಿಎಂ ಸ್ವನಿಧಿ) ಯೋಜನೆಯು ನಗರ ಬೀದಿ ಬದಿ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸಾಲ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು 50,000 ರೂ.ಗಳವರೆಗೆ ಮೇಲಾಧಾರ ರಹಿತ ದುಡಿಯುವ ಬಂಡವಾಳ ಸಾಲವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿಯಮಿತ ಮರುಪಾವತಿಗೆ 7% ಬಡ್ಡಿ ಸಬ್ಸಿಡಿಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗೆ ವರ್ಷಕ್ಕೆ 1,200 ರೂ.ಗಳವರೆಗೆ ಕ್ಯಾಶ್ಬ್ಯಾಕ್ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯು ಆಧಾರ್ ಆಧಾರಿತ ಇ-ಕೆವೈಸಿಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ, ಎಂಡ್-ಟು-ಎಂಡ್ ಐಟಿ ಪ್ಲಾಟ್ಫಾರ್ಮ್ ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಸ್ಥಿತಿ ನವೀಕರಣಗಳಿಗಾಗಿ ಎಸ್ಎಂಎಸ್ ಆಧಾರಿತ ಅಧಿಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಎನ್ಬಿಎಫ್ಸಿಗಳು / ಎಂಎಫ್ಐಗಳು ಮತ್ತು ಡಿಪಿಎಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಲ ನೀಡುವ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನಗರ ಬಡತನವನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ ಹೊಂದಿವೆ.

*****