ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ ଉପରେ ଜି-୨୦ ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ ସମ୍ମିଳନୀ ଅଗଷ୍ଟ ୨ରୁ ୪ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗୁଜରାଟର ଗାନ୍ଧୀନଗରଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଜି-୨୦ ଏବଂ ଅତିଥି ଦେଶର ମହିଳା ଓ ଲିଙ୍ଗଗତ ସମାନତା ମନ୍ତ୍ରୀମାନେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।

ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିକାଶ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ, ଜି-୨୦ ସଶକ୍ତିକରଣ ଏବଂ ଡବ୍ଲ୍ୟୁ୨୦ ର ନୋଡାଲ ଅଫିସର ଭାବରେ ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ ପାଇଁ ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ ସମ୍ମିଳନୀ ସମେତ ସାତଟି ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବୈଠକ ଆୟୋଜନ କରିଥିଲା । ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ ଆର୍ଜେଣ୍ଟିନା, ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ, ବ୍ରାଜିଲ, କାନାଡା, ୟୁରୋପୀୟ ସଂଘ, ଜର୍ମାନୀ, ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ, ଇଟାଲୀ, ଜାପାନ, ମେକ୍ସିକୋ, କୋରିଆ ରିପବ୍ଲିକ, ସାଉଦି ଆରବ, ତୁର୍କିଏ, ବ୍ରିଟେନ ଓ ଆମେରିକା ଭଳି ୧୫ଟି ଜି-୨୦ ଦେଶର ମୋଟ ୧୩୮ରୁ ଅଧିକ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପ୍ରତିନିଧି ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ସମ୍ମିଳନୀରେ ୬୦ରୁ ଅଧିକ ବକ୍ତା ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। 

ସମ୍ମିଳନୀର ଉଦଘାଟନୀ ଅଧିବେଶନକୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରିଥିଲେ, ଭାରତର ମାନ୍ୟବର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ; ଭାରତର ଜି-୨୦ ସଭାପତିତ୍ୱର ମୁଖ୍ୟ ସଂଯୋଜକ ଶ୍ରୀ ହର୍ଷବର୍ଦ୍ଧନ ଶ୍ରୀଙ୍ଗଲା; ଭାରତର ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିକାଶ ଏବଂ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀମତୀ ସ୍ମୃତି ଜୁବିନ ଇରାନୀ; ଇଣ୍ଡୋନେସିଆର ମାନ୍ୟବର ମହିଳା ସଶକ୍ତୀକରଣ ଏବଂ ଶିଶୁ ସୁରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀମତୀ ଆଇ ଗୁସ୍ତି ଆୟୁ ବିନ୍ତାଙ୍ଗ ଦାର୍ମାବତୀ; ବ୍ରାଜିଲ୍ ସରକାରଙ୍କ ମାନ୍ୟବର ମହିଳା ଉପମନ୍ତ୍ରୀ ସୁଶ୍ରୀ ମାରିଆ ହେଲେନା ଗୁଆରେଜି; ଏବଂ ଭାରତର ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିକାଶ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ସଚିବ ଶ୍ରୀ ଇଣ୍ଡିବର ପାଣ୍ଡେ ।

ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଜି-୨୦ ସଦସ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରତିନିଧିମାନଙ୍କ ବିବୃତ୍ତି ଉପସ୍ଥାପନା କରାଯିବା ସହିତ ଏବଂ ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ ବିବୃତି ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ ଷ୍ଟେମ୍, ଡିଜିଟାଲ ଦକ୍ଷତା, ଉଦୀୟମାନ ପ୍ରଯୁକ୍ତିରେ ମହିଳା, ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରରେ ନେତୃତ୍ୱ କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଭାଗିଦାରୀ, ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ମହିଳା ଉଦ୍ୟୋଗ ଭଳି ବିଷୟ ଉପରେ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିଲା।

ଭାରତର ମାନ୍ୟବର ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିକାଶ ରାଷ୍ଟ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଡ. ମୁଞ୍ଜପାରା ମହେନ୍ଦ୍ରଭାଇଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ ଏବଂ ଭାରତର ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିକାଶ ଓ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀମତୀ ସ୍ମୃତି ଇରାନୀଙ୍କ ସମାପନୀ ବିବୃତିରେ ଏହି ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ ସମ୍ମିଳନୀ ଶେଷ ହୋଇଥିଲା। ଲିଙ୍ଗଗତ ସମାନତା ଏବଂ ଜି-୨୦ ସଦସ୍ୟ, ଅତିଥି ଦେଶର ମହିଳା ସଶକ୍ତୀକରଣ ପାଇଁ ଦାୟୀ ଜି-୨୦ ମନ୍ତ୍ରୀ ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସଂଗଠନର ପ୍ରତିନିଧିମାନଙ୍କ ମତାମତକୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରୁଥିବା ଅଧ୍ୟକ୍ଷୀୟ ବିବୃତି ଜାରି କରାଯାଇଥିଲା। ଏଥିରେ ସେମାନେ ଲିଙ୍ଗଗତ ସମାନତା ଏବଂ ମହିଳା ସଶକ୍ତୀକରଣ ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ଦୋହରାଇଥିଲେ।

ମହିଳା ସଶକ୍ତୀକରଣ ସମ୍ପର୍କିତ ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ ସମ୍ମିଳନୀରେ ମାନ୍ୟବର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ମହିଳାଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ବିକାଶ ପାଇଁ ଭାରତର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣକୁ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରି କହିଲେ: "ଯେତେବେଳେ ମହିଳାମାନେ ସମୃଦ୍ଧ ହୁଅନ୍ତି, ବିଶ୍ୱ ସମୃଦ୍ଧ ହୁଏ । ସେମାନଙ୍କର ଅର୍ଥନୈତିକ ସଶକ୍ତୀକରଣ ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ, ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସେମାନଙ୍କର ଉପଲବ୍ଧତା ବୈଶ୍ୱିକ ପ୍ରଗତିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ, ସେମାନଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତୀକରଣକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସ୍ୱର ସକାରାତ୍ମକ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥାଏ।

ଭାରତର ଜି-୨୦ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କାଳରେ ମହିଳାଙ୍କ ନେତୃତ୍ବାଧୀନ ବିକାଶ କେବଳ ମହିଳା ସଶକ୍ତୀକରଣ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଲାଇଫ୍ କୋର୍ସ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଭିତ୍ତିରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷେତ୍ର ଭାବେ ଉଭା ହୋଇଛି। ବିଶ୍ବସ୍ତରରେ ସହମତି ସୃଷ୍ଟି ମାଧ୍ୟମରେ ଭାରତ ୧୮ଟି ଜି-୨୦ ଦେଶ ଏବଂ ୭ଟି ଅତିଥି ଦେଶର ୩୦୦ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରତିନିଧି ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଭର୍ଚୁଆଲ୍ ବୈଠକ ସମେତ ୭ଟି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ମିଳନୀ ଏବଂ ୮୬ଟି ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ବୈଠକ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ମହିଳାଙ୍କ ଉନ୍ନତି ଦିଗରେ ଅଗ୍ରଗତି ପାଇଁ ଏକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛି। ଭାରତ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନୀୟ କିମ୍ବା ଗୋଷ୍ଠୀ ସ୍ତରରେ ମହିଳାଙ୍କ ସଶକ୍ତୀକରଣ ଏବଂ ସ୍ୱୀକୃତି ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଛି । ବାସ୍ତବରେ, ଭାରତର ମାନ୍ୟବର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଏହାକୁ ସ୍ୱୀକାର କରି କହିଥିଲେ ଯେ ମହିଳା ସଶକ୍ତୀକରଣ ହେଉଛି ଆମ ସମାଜର ବିକାଶର ମୂଳଦୁଆ ଏବଂ ବିଶେଷକରି ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରରେ ସେମାନଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱ ଆମର ସାମଗ୍ରିକ ଏବଂ ସ୍ଥାୟୀ ପ୍ରଗତି ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।

ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ ସମ୍ମିଳନୀ ର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ମାନ୍ୟବର ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିକାଶ ଏବଂ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀମତୀ ସ୍ମୃତି ଜୁବିନ ଇରାନୀ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନଙ୍କୁ ଭାରତର ଜି-୨୦ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାର ମୂଳ ଫୋକସ୍ କ୍ଷେତ୍ର ବିଷୟରେ ମନେ ପକାଇଥିଲେ। ସେଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଶିକ୍ଷା: ମହିଳା ସଶକ୍ତୀକରଣ ପାଇଁ ଏକ ପରିବର୍ତ୍ତନକାରୀ ପଥ, ମହିଳା ଉଦ୍ୟୋଗ: ସମାନତା ଏବଂ ଅର୍ଥନୀତି ପାଇଁ ଏକ ବିଜୟ ଏବଂ ତୃଣମୂଳ ସ୍ତର ସମେତ ସମସ୍ତ ସ୍ତରରେ ମହିଳା ନେତୃତ୍ୱକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଭାଗିଦାରୀ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଏହି ତିନୋଟି ପାଇଁ ଏକ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ମାଧ୍ୟମ ହେଉଛି ଡିଜିଟାଲ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତୀକରଣ । ମାନ୍ୟବର ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ଭାରତ ଅନେକ ଠୋସ୍ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଛି ଏବଂ ଏହାର ଅନେକ ଦିଗ ରହିଛି - ସ୍ଥାନୀୟ କିମ୍ବା ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରରେ ମହିଳାଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱ, ଜନଭାଗିଦାରୀ ବା ନାଗରିକଙ୍କ ସମ୍ପର୍କ ଏବଂ ମହିଳା ଏବଂ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହନଶୀଳତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ । ପ୍ରକୃତରେ ମାନ୍ୟବର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀମତୀ ସ୍ମୃତି ଜୁବିନ ଇରାନୀ ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରରେ ମହିଳାଙ୍କ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିବା ସହିତ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତର ସଫଳତା ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଥିଲା ଯେ ସମ୍ମିଳନୀରେ ବକ୍ତାମାନେ ମହିଳା ସଫଳତା ହାସଲକାରୀ ଏବଂ ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରରେ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଚାଳକମାନଙ୍କୁ ସାମିଲ କରିଥିଲେ । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମହିଳା ସଶକ୍ତୀକରଣ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ସାଧାରଣ ନାଗରିକଙ୍କ ପାଇଁ ଭାରତର ଚତୁର୍ଥ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ପୁରସ୍କାର ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ପ୍ରାପ୍ତ ହୀରାବାଇ ଇବ୍ରାହିମ ଲୋଦି ସାମିଲ ଥିଲେ। ଏଥିରେ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ଫରେଷ୍ଟଗାର୍ଡ ରସିଲା ବେନ୍ ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ସିଂହ ସଂରକ୍ଷଣ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉଥିବା ଗିର୍ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନର ଉଦ୍ଧାର ବିଭାଗର ମୁଖ୍ୟ ମଧ୍ୟ ସାମିଲ ଥିଲେ। ଏହି ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ ମହିଳାମାନେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଏକ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମ୍ମିଳନୀରେ ବକ୍ତବ୍ୟ ରଖିଥିଲେ।

ଷ୍ଟେମ୍ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇ ଭାରତ ଶିକ୍ଷା ଦିଗରେ ପ୍ରୟାସ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା ଏବଂ ଏହାର ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାର ଅନ୍ୟତମ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅବଦାନ ମଧ୍ୟରେ'ଟେକ୍ ଇକ୍ୟୁଟି' ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲା, ଯାହା ଏକ ଡିଜିଟାଲ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତୀକରଣ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ଝିଅ ଏବଂ ମହିଳାମାନେ ଡିଜିଟାଲ ସାକ୍ଷରତା, ଆର୍ଥିକ ସାକ୍ଷରତା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବୈଷୟିକ ବିଷୟରେ ନିଜକୁ ଦକ୍ଷ ଓ ଉନ୍ନତ କରିପାରିବେ । ଜି-୨୦ ସଦସ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକର ଅବଦାନ ସହିତ ଏହି ପ୍ଲାଟଫର୍ମରେ ୧୨୦ରୁ ଅଧିକ ଭାରତୀୟ ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଭାଷାର ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଉପଲବ୍ଧ ହେବ। ଏହି ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ୧ ନିୟୁତ ବାଳିକା ଏବଂ ମହିଳାଙ୍କ ଆଶାନୁରୂପ ଲିଙ୍ଗଗତ ଡିଜିଟାଲ ବିଭାଜନକୁ ଦୂର କରିବ । ବାସ୍ତବରେ ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆର ମାନ୍ୟବର ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ ଓ ଶିଶୁ ସୁରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀମତୀ ଆଇ ଗୁସ୍ତି ଆୟୁ ବିନ୍ତାଙ୍ଗ ଦାରମାବତୀ ଶିକ୍ଷାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିବା ସହ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଶିକ୍ଷାରେ ଝିଅ ଓ ମହିଳାମାନଙ୍କ ସମାନ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଶିକ୍ଷା ହେଉଛି ଭବିଷ୍ୟତର ଚାବିକାଠି ଯେଉଁଠାରେ ମହିଳା ନେତ୍ରୀମାନେ ବ୍ୟତିକ୍ରମ ନୁହଁନ୍ତି। ବ୍ରାଜିଲ୍ ସରକାରଙ୍କ ମାନ୍ୟବର ମହିଳା ଉପମନ୍ତ୍ରୀ ମାରିଆ ହେଲେନା ଗୁଆରେଜି ଲିଙ୍ଗଗତ ବେତନ ବ୍ୟବଧାନ ହ୍ରାସ କୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ।

ଭାରତର ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା ଅଧୀନରେ, ୧୯ଟି ଜି-୨୦ ଦେଶର ୧୪୯ଟି ମଡେଲ ପଦକ୍ଷେପକୁ ଜି-୨୦ ଏମପାୱାର ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଭ୍ୟାସ ପ୍ଲେବୁକରେ ଯୋଡାଯାଇଛି, ଯାହା ସରକାରୀ ଏବଂ ବେସରକାରୀ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉପଲବ୍ଧ ବିଭିନ୍ନ ଶିଳ୍ପ ଏବଂ ବ୍ୟାବସାୟିକ ବୁଦ୍ଧି ଏବଂ ସର୍ବୋତ୍ତମ ଅଭ୍ୟାସକୁ ଯଥେଷ୍ଟ ବୃଦ୍ଧି କରିଛି । ଏହାକୁ ସହଜରେ ଉପଲବ୍ଧ କରାଇବା ପାଇଁ ପ୍ଲେବୁକ୍ କୁ ଡିଜିଟାଇଜ୍ କରାଯାଇଛି। ପୂର୍ବରୁ, ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଭ୍ୟାସ ପ୍ଲେବୁକ୍ ରେ 3ଟି ଫୋକସ୍ କ୍ଷେତ୍ର ଥିଲା; ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରରେ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତ ଏସିସି ପ୍ଲେବୁକରେ ଏକ ନୂଆ ଅଧ୍ୟାୟ ଯୋଡ଼ିଛି।

ଭାରତର ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିକାଶ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ସଚିବ ଶ୍ରୀ ଇଣ୍ଡିବର ପାଣ୍ଡେ ସମସ୍ତ ସ୍ତରରେ ମହିଳାଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱର ଏଭଳି ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ଭାରତର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜଣେ ମହିଳା ହୋଇଥିବାରୁ ଭାରତରେ ଏଭଳି ନେତୃତ୍ୱ ସର୍ବଦା ପ୍ରଚଳିତ ଅଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଅଧିକାଂଶ ଆଗଧାଡ଼ିର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର୍ମୀ ଏବଂ ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀର ସଦସ୍ୟ ଅଛନ୍ତି ।

ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଜି-୨୦ ଏମପାୱାର ପାଇଁ କେପିଆଇ ଡ୍ୟାସବୋର୍ଡରେ କ୍ଷୁଦ୍ର ଓ ମଧ୍ୟମ ଉଦ୍ୟୋଗରେ ମହିଳାଙ୍କ ଭୂମିକା ଉପରେ ନଜର ରଖାଯିବ।

ମହିଳାଙ୍କ ଉନ୍ନତିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଥିବା ଜି-୨୦ ଏମପାୱାର ଆଡଭୋକେଟକୁ (ସିଇଓ, ଆସୋସିଏସନ୍ ମୁଖ୍ୟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ନେତାଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ) ରେ ଭାରତର ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା ଯଥେଷ୍ଟ ବୃଦ୍ଧି କରିଛି। ଏହା ୩୮୦ରୁ ୫୪୪କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ଏବଂ ୧୦୦ ଟି କେବଳ ଭାରତରୁ ଆସିଛି । ଲିଙ୍ଗଗତ ସମାନତା ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ଜି-୨୦ ଏମ୍ପାୱାର ଆଡଭୋକେସି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିକୁ ମଧ୍ୟ ଅପଡେଟ୍ କରାଯାଇଛି।

ଜି-୨୦ ଏମପାୱାର ୱେବସାଇଟରେ ୯ଟି ଜି-୨୦ ଦେଶର ୭୩ଟି ପ୍ରେରଣାଦାୟକ କାହାଣୀ ରଖାଯାଇଛି।

ଭାରତର ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ, ଉନ୍ନତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣ ପାଇଁ ସବିଶେଷ ଲିଙ୍ଗଗତ ତଥ୍ୟର ଆବଶ୍ୟକତା ଏବଂ ପ୍ରଭାବ ପାଇଁ ସରକାରୀ-ଘରୋଇ ଭାଗିଦାରୀର ଭୂମିକା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଛି ।

ଜନଭାଗିଦାରୀ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ବା ନାଗରିକ ସମ୍ପର୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ୩ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ନାଗରିକଙ୍କୁମହିଳାଙ୍କ ନେତୃତ୍ବରେ ବିକାଶ ପ୍ରଦର୍ଶନ ପାଇଁ ନିୟୋଜିତ କରାଯାଇଥିଲା। ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟର ମହିଳା ସମୁଦାୟ ନେତ୍ରୀ, କାରିଗର, ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ, ଏସଏମଇ, କର୍ପୋରେଟ ଏବଂ ବ୍ୟବସାୟିକ ସଂସ୍ଥା ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରି ଏହାକୁ ପ୍ରକୃତରେ ଏକ ଲୋକଙ୍କ ଜି-୨୦ ରେ ପରିଣତ କରିଥିଲେ । ଭାରତର ଜି-୨୦ ପ୍ରେସିଡେନ୍ସିର ମୁଖ୍ୟ ସଂଯୋଜକ ଶ୍ରୀ ହର୍ଷବର୍ଦ୍ଧନ ଶ୍ରୀଙ୍ଗଲା ୱାକାଥନ୍ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଫ୍ଲାସମୋବ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନାଗରିକଙ୍କ ସଂପୃକ୍ତି ଦିଗରେ ବ୍ୟାପକ ଅଭିନବତା ଏବଂ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ଓ କାହାଣୀ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ।

ମାନ୍ୟବର ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିକାଶ ରାଷ୍ଟ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଡ. ମୁଞ୍ଜପାରା ମହେନ୍ଦ୍ରଭାଇ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯେତେବେଳେ ଆମେ 'ଲିଙ୍ଗଗତ ସମାନତା' ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିଥାଉ, ସେତେବେଳେ ଏହା ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଥାଏ ଯେ ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବରେ ଆମେ କିପରି ସର୍ବଦା ମହିଳାଙ୍କ ଦକ୍ଷତା ଏବଂ ସାମର୍ଥ୍ୟକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିଛୁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସଶକ୍ତୀକରଣ ପାଇଁ ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସ କରୁଛୁ।

ଡବ୍ଲ୍ୟୁ-୨୦ ନିୟୋଜିତ ଗୋଷ୍ଠୀ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତନ ମୁକାବିଲାରେ ମହିଳାଙ୍କ ଭୂମିକା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିବା ସହ ଏ ଦିଗରେ ଏକ ପ୍ରଥମ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାକାରୀ ଢାଞ୍ଚା ବିକଶିତ କରାଯାଇଛି। ଏହା ଭାରତର ମିଶନ ଏଲଆଇଏଫଇ ବା ପରିବେଶ ପାଇଁ ଜୀବନଶୈଳୀ ସହ ସମାନ । ଭାରତର ମାନ୍ୟବର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଆଲୋକପାତ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ମହିଳାମାନେ ମିଶନ ଏଲଆଇଏଫଇ ବ୍ରାଣ୍ଡ ଆମ୍ବାସାଡର ଅଟନ୍ତି କାରଣ ସେମାନେ ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ପାରମ୍ପରିକ ଜ୍ଞାନ ଆଧାରରେ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ହ୍ରାସ, ପୁନଃବ୍ୟବହାର ଓ ପୁନଃପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ କରନ୍ତି ।

ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ ସମ୍ମିଳନୀର ଅଂଶ ଭାବରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ବୈଠକରେ, ଜି-୨୦ ଦେଶମାନେ ୧.୪ ନିୟୁତ ଅଙ୍ଗନବାଡ଼ି କେନ୍ଦ୍ରରେ ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳା, ସ୍ତନ୍ୟପାନ କରାଉଥିବା ମାଆ, ୬ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ବୟସର ଶିଶୁ ଏବଂ କିଶୋରୀ ମାନଙ୍କ ସମେତ ପାଖାପାଖି ୧୦୦ ନିୟୁତ ପଞ୍ଜୀକୃତ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ପୋଷଣ ସେବା ଏବଂ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଶୈଶବ ଯତ୍ନ ପ୍ରଦାନ ଉପରେ ନଜର ରଖିବା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରଶାସନିକ ଉପକରଣ ଭାବରେ ବିକଶିତ ଏକ ଅନନ୍ୟ ଆଇସିଟି ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ପୋଷଣ ଟ୍ରାକରକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ ।  ଏକ ଭବିଷ୍ୟତ, ଏକ ସୁସ୍ଥ ଭବିଷ୍ୟତ ର ବିକାଶ ପାଇଁ ପୋଷଣ ଏବଂ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଶୈଶବ ଯତ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପୋଷଣ ଏବଂ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଶିଶୁ ଯତ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପୋଷଣ ଟ୍ରାକରର ସ୍ଥାନୀୟ ପ୍ରୟୋଗ ବିକଶିତ କରିବାକୁ ଜି-୨୦ ଦେଶମାନଙ୍କୁ ସହାୟତା କରିବାକୁ ଭାରତ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରିଛି ।

ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଭାରତର ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ପୂର୍ବ ଜି-୨୦ ଏମପାୱାର ଏବଂ ଡବ୍ଲ୍ୟୁ-୨୦ ବୈଠକ ସହିତ ଭାରତର ସମୃଦ୍ଧ ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟ, ପରମ୍ପରା ଏବଂ ଇତିହାସକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିବା ପାଇଁ ସାଂସ୍କୃତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ଭ୍ରମଣ ଏବଂ ଖାଦ୍ୟକୁ ସତର୍କତାର ସହ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥିଲା। ମହିଳାଙ୍କ ନେତୃତ୍ବାଧୀନ ବିକାଶକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଥିଲା। ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟର ମହିଳା ନେତ୍ରୀ, କାରିଗର, ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଓ ଉଦ୍ୟୋଗୀମାନେ ବେଶ ଉତ୍ସାହର ସହ ସେମାନଙ୍କ ଉତ୍ପାଦ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ।

ମନ୍ତ୍ରିସ୍ତରୀୟ ସମ୍ମିଳନୀର ଏକ ଅଂଶ ଭାବରେ, ଭାରତୀୟ ଶିଳ୍ପ ମହାସଂଘ (ସିଆଇଆଇ) ସହ ଭାଗିଦାରୀରେ ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିକାଶ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦ୍ୱାରା ଆୟୋଜିତ ଏକ ପ୍ରଦର୍ଶନୀକୁ ମାନ୍ୟବର ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିକାଶ ଏବଂ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀମତୀ ସ୍ମୃତି ଜୁବିନ ଇରାନୀ ଏବଂ ମାନ୍ୟବର ଗୁଜରାଟ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଭୂପେନ୍ଦ୍ରଭାଇ ପଟେଲ ଉଦଘାଟନ କରିଥିଲେ । 'India@75: ମହିଳାଙ୍କ ଅବଦାନ' ଶୀର୍ଷକ ଏହି ପ୍ରଦର୍ଶନୀରେ କଳାକ୍ଷେତ୍ରରେ ମହିଳାଙ୍କୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରେ ମହିଳା; ବାଣିଜ୍ୟ ଓ ଅର୍ଥନୀତିରେ ମହିଳା; ଷ୍ଟେମ, ବିଜ୍ଞାନ ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାରେ ମହିଳା; ପୋଷଣ ଏବଂ ଖାଦ୍ୟରେ ମହିଳା; ଶିକ୍ଷା ଓ ଦକ୍ଷତା କ୍ଷେତ୍ରରେ ମହିଳା; କ୍ରୀଡ଼ାରେ ମହିଳା; ପ୍ରତିରକ୍ଷା ସେବାରେ ମହିଳା; ଏବଂ ପଦ୍ମ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତାଙ୍କ ପ୍ରଦର୍ଶନ । ଏହି ସବୁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମହିଳାଙ୍କ ସଫଳତା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିବା ପାଇଁ ଅଭିନବ ଆନାମୋର୍ଫିକ୍ ବିଷୟବସ୍ତୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ପ୍ରଦର୍ଶନୀରେ ଏଆଇ ଓ ରୋବୋଟିକ୍ସ ଭଳି ନୂତନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମହିଳାମାନଙ୍କ ଉଦ୍ଭାବନ ଏବଂ ଉତ୍ପାଦ ଏବଂ ୧୦୦% ମହିଳା କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ସହ କାରଖାନାରେ କାର ଉତ୍ପାଦନ ଉପରେ ସେମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଇଥିଲା ।

ମହିଳାଙ୍କ ନେତୃତ୍ବାଧୀନ ବିକାଶକୁ ମାର୍ଗଦର୍ଶକ ଭାବେ ନେଇ ଭାରତର ଜି-୨୦ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା ଶିକ୍ଷା, ଉଦ୍ୟୋଗ, ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନକୌଶଳ, ଅର୍ଥ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମହିଳାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ସମାଧାନର ରୂପରେଖ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛି। ଭାଗିଦାରୀ ସୁଦୃଢ଼ ହେଲା, ମାନସିକତା ବଦଳିଗଲା ଏବଂ ବନ୍ଧୁତ୍ୱ, ସହମତି ଏବଂ ଦଳଗତ କାର୍ଯ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ନୀତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଲା ।

ଲିଙ୍ଗଗତ ସମାନତାକୁ "ଆମ ସମୟର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ମାନବାଧିକାର ଆହ୍ୱାନ" ବୋଲି କୁହାଯାଏ ଏବଂ ଏହାର ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା ମାଧ୍ୟମରେ ଭାରତ ଏହି ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା କରିବାରେ ଜି-୨୦ର ଭୂମିକାକୁ ଉନ୍ନତ କରିଛି । କେବଳ ନାରୀ ନୁହେଁ ବରଂ ମାନବିକତାର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ 'ଗୋଟିଏ ପୃଥିବୀ, ଗୋଟିଏ ପରିବାର, ଗୋଟିଏ ଭବିଷ୍ୟତ' ପାଇଁ ତୀବ୍ର, ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ଏବଂ କ୍ରିୟାଶୀଳ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା ମାଧ୍ୟମରେ ଅର୍ଥନୀତି ଓ ସମାଜର ସବୁ ସ୍ତରରେ ମହିଳାଙ୍କ ଅବଦାନକୁ ସକ୍ଷମ କରିବାରେ ଏହାର ପରମ୍ପରା ରହିଛି।

ମହିଳାଙ୍କ ନେତୃତ୍ବାଧୀନ ବିକାଶକୁ ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ଏବେ ବ୍ରାଜିଲକୁ ଦାୟିତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଛି। ସର୍ବସମ୍ମତି ଓ ସହଯୋଗର ମୂଳରେ ଥିବା ଭାରତର ଲିଙ୍ଗଭିତ୍ତିକ ନୀତି ଏବଂ ଲକ୍ଷ୍ୟଭିତ୍ତିକ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଯାହା ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ବିକାଶର ଫଳର ନିଷ୍କ୍ରିୟ ଗ୍ରହଣକାରୀ ହେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ପ୍ରଗତି ଓ ବିକାଶର ସ୍ଥାପକ ଭାବରେ ପୁନଃକଳ୍ପନା କରିଛି ତାହା ସକାରାତ୍ମକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଜାରି ରଖିବ ।

***

NS/MB