ਕੋਲਾ ਖਾਣਾਂ ਬੰਦ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਾਮਗਾਰ ਨੂੰ ਕੋਲਾ ਕੰਪਨੀਆਂ (ਕੋਲ ਇੰਡਿਆ ਲਿਮਿਟਿਡ/ਸਿੰਗਾਰੇਨੀ ਕੋਲਿਅਰੀਜ਼ ਕੰਪਨੀ ਲਿਮਿਟਿਡ) ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਹਟਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।  ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ,  ਉਨ੍ਹਾਂ  ਦੇ  ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਉਪਯੋਗ ਲਈ ਹੋਰ ਇਕਾਈਆਂ/ਪ੍ਰਤਿਸ਼ਠਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਲੇ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਉਤਪਾਦਨ/ਸਪਲਾਈ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।  ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਧਿਆਨ ਕੋਲੇ ਦਾ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦਨ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਲੇ ਦੇ ਗ਼ੈਰ - ਜ਼ਰੂਰੀ ਆਯਾਤ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਹੈ। ਸਾਲ 2022 - 23 ਵਿੱਚ ਕੋਲਾ ਉਤਪਾਦਨ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਤੁਲਣਾ ਵਿੱਚ 14.77 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਚਾਲੂ ਵਰ੍ਹੇ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਜੂਨ, 2023 ਤੱਕ ਕੋਲੇ ਦਾ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦਨ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਸਮਾਨ ਮਿਆਦ ਦੀ ਤੁਲਣਾ ਵਿੱਚ 8.51 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਕੋਲਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਕਦਮ ਨਿਮਨਲਿਖਿਤ ਹਨ -

1.    ਕੋਲਾ ਬਲਾਕਾਂ  ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕੋਲਾ ਮੰਤਰਾਲੇ  ਦੁਆਰਾ ਨਿਯਮਿਤ ਸਮੀਖਿਆ ।

2.    ਖਾਣ ਅਤੇ ਖਣਿਜ (ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਰੈਗੂਲੇਸ਼ਨ) ਸੰਸ਼ੋਧਨ ਐਕਟ, 2021 ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਕੈਪਟਿਵ ਖਾਣ ਮਾਲਿਕਾਂ (ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਖਣਿਜਾਂ ਦੇ ਇਲਾਵਾ) ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਲਾਨਾ ਖਣਿਜ (ਕੋਲਾ ਸਹਿਤ) ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਖੁੱਲੇ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਵੇਚਣ ਵਿੱਚ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਅੰਤਿਮ ਉਪਯੋਗ ਪਲਾਂਟ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਖਦਾਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਅਜਿਹੀ ਅਤਿਰਿਕਤ ਰਾਸ਼ੀ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

3.    ਕੋਲਾ ਖਦਾਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਚਾਲਨ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕੋਲਾ ਖੇਤਰ ਲਈ ਸਿੰਗਲ ਵਿੰਡੋ ਕਲੀਅਰੈਂਸ ਪੋਰਟਲ।

4.    ਕੋਲਾ ਖਦਾਨਾਂ ਦੇ ਜਲਦੀ ਪਰਿਚਾਲਨ ਲਈ ਵਿਭਿੰਨ ਅਨੁਮੋਦਨ/ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਲਾ ਬਲਾਕ ਅਲਾਟੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨਿਗਰਾਨੀ ਇਕਾਈ।

5.    ਮਾਮਲਾ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ ਸੀਆਈਐੱਲ ਦੀਆਂ ਬੰਦ ਪਈਆਂ ਖਦਾਨਾਂ ਨੂੰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਖੋਲ੍ਹਣਾ ਅਤੇ ਐੱਮਡੀਓ  ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਰਾਹੀਂ ਸੀਆਈਐੱਲ ਦੀਆਂ ਖਦਾਨਾਂ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ।

6.    ਕੋਲ ਇੰਡਿਆ ਲਿਮਿਟਿਡ ਆਪਣੀ ਭੂਮੀਗਤ (ਯੂਜੀ) ਖਦਾਨਾਂ,  ਮੁੱਖ ਰੂਪ ਨਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਖਣਿਜਾਂ  (ਸੀਐੱਮ) ਵਿੱਚ,  ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ,  ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ‘ਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀਆਂ (ਐੱਮਪੀਟੀ) ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੋਲ ਇੰਡੀਆ ਲਿਮਿਟਿਡ ਨੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਗਈਆਂ ਜਾਂ ਬੰਦ ਖਦਾਨਾਂ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਹਾਈਵਾਲ  (ਐੱਚਡਬਲਿਊ) ਖਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਪਰਿਕਲਪਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਕੋਲ ਇੰਡਿਆ ਲਿਮਿਟਿਡ ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਸੰਭਵ ਹੋ ਵੱਡੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲੀ ਭੂਮੀਗਤ ਖਦਾਨਾਂ ਦੀ ਵੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ ।

7.    ਆਪਣੀ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਕਟਾਈ ਵਾਲੀਆਂ ਖਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚ,  ਕੋਲ ਇੰਡੀਆ ਲਿਮਿਟਿਡ ਦੇ ਕੋਲ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਉੱਚ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲੀ ਖੁਦਾਈ,  ਡੰਪਰ ਅਤੇ ਸਤ੍ਹਾ ਖਣਿਜਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤਿਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ।

8.    ਸੀਆਈਐੱਲ ਦੀਆਂ 7 ਵੱਡੀਆਂ ਖਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਯੋਗਿਕ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਡਿਜੀਟਲੀਕਰਨ ਦਾ ਲਾਗੂਕਰਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵੀ ਦੁਹਰਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ।

9.    ਐੱਸਸੀਸੀਐੱਲ ਨੇ 2023-24 ਤੱਕ 67 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਦੇ ਵਰਤਮਾਨ ਪੱਧਰ ਨਾਲ 75 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਨਵੇਂ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਧਰਾਤਲ ‘ਤੇ ਉਤਾਰਣ ਲਈ ਨਿਯਮਿਤ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ, ਨਵੇਂ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਦੀ ਨਿਯਮਿਤ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ।

ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰੀ ਕੋਲਾ, ਖਾਣ ਅਤੇ ਸੰਸਦੀ ਕਾਰਜ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਪ੍ਰਲਹਾਦ ਜੋਸ਼ੀ ਨੇ ਅੱਜ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਿਖਤੀ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ।

****

ਬੀਵਾਈ/ਆਰਕੇਪੀ