ਪਰਸੋਨਲ,ਲੋਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਤੇ ਪੈਨਸ਼ਨ ਮੰਤਰਾਲਾ
ਐੱਨਸੀਜੀਜੀ ਨੇ ਮਾਲਦੀਵ ਦੇ ਸਿਵਲ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ 24ਵੇਂ ਬੈਚ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ
ਹੁਣ ਤੱਕ ਮਾਲਦੀਵ ਦੇ 685 ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ
ਡੀਜੀ ਸ਼੍ਰੀ ਭਰਤ ਲਾਲ ਨੇ ਸਿਵਲ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ ਤੱਕ ਬਰਾਬਰ ਪਹੁੰਚ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ
ਡੀਜੀ, ਐੱਨਸੀਜੀਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨਾਲ ਸਸ਼ਕਤ ਕਰਨਾ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਉਤਪ੍ਰੇਰਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ
Posted On:
25 JUN 2023 1:35PM by PIB Chandigarh
ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ (ਐੱਮਈਏ) ਦੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਨਾਲ ਆਯੋਜਿਤ ਮਾਲਦੀਵ ਦੇ ਸਿਵਲ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਲਈ 2-ਹਫਤੇ ਦਾ ਸਮਰੱਥਾ ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (ਸੀਬੀਪੀ) 23 ਜੂਨ, 2023 ਨੂੰ ਸਮਾਪਤ ਹੋਇਆ। ਐੱਨਸੀਜੀਜੀ ਨੇ 2024 ਤੱਕ ਜਨਤਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 1,000 ਸਿਵਲ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਹੁਨਰ ਅਤੇ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਮਾਲਦੀਵ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਐੱਨਸੀਜੀਜੀ ਨੇ ਮਾਲਦੀਵ ਦੇ 685 ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਮਾਲਦੀਵ ਦੇ ਸਿਵਲ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਲਈ ਸਮਰੱਥਾ ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਸਮਾਪਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ 'ਨੇਬਰ ਫਸਟ' ਪਹੁੰਚ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਾਂਝੇ ਮੁੱਲਾਂ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਸਮਾਪਤੀ ਸੈਸ਼ਨ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਗੁੱਡ ਗਵਰਨੈਂਸ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਸ਼੍ਰੀ ਭਰਤ ਲਾਲ ਨੇ ਕੀਤੀ। ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ 'ਤੇ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਨਾਲ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਸ਼੍ਰੀ ਭਰਤ ਲਾਲ ਨੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਉਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਠੋਸ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ, ਜੋ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਸੰਪੂਰਨ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਪਹੁੰਚ ਅਪਣਾ ਕੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਬਕ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਕੇ, ਅਧਿਕਾਰੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਹ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਸਾਰੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ ਆਵਾਸ, ਰਸੋਈ ਗੈਸ, ਸਿੱਖਿਆ, ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ, ਵਿੱਤੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਵਰਗੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਅਟੁੱਟ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੌਖ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ। ਡੀਜੀ ਨੇ ਗਤੀ ਅਤੇ ਪੈਮਾਨੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨੂੰ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕਸਰ ਬਾਕੀ ਨਾ ਛੱਡੀ ਜਾਵੇ।
ਇੱਕ ਚੰਗੇ-ਸਿੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਲ ਕਰਮਚਾਰੀ ਇੱਕ ਸੰਪੰਨ ਅਰਥਚਾਰੇ ਦੀ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਬਣਦੇ ਹਨ, ਵਿਸ਼ਵ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਵੀਨਤਾ, ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਅਤੇ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸ਼੍ਰੀ ਭਰਤ ਲਾਲ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸਿਵਲ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਸਥਿਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਿੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖਿਆ ਤੱਕ ਬਰਾਬਰ ਪਹੁੰਚ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ, ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਮੌਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾੜੇ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ।
ਡੀਜੀ ਨੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਹੂਲਤਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ 24 ਘੰਟੇ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਅਤੇ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਸੈਨੀਟੇਸ਼ਨ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਾਲ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਯੋਗ ਵਾਤਾਵਰਣ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਰਾਹੀਂ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਣ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਰਥਿਕ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਜੇਂਡਰ ਸਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਰਥਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾ ਕੇ, ਸਮਾਜ ਆਪਣੀ ਮਨੁੱਖੀ ਪੂੰਜੀ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਡਿਜੀਟਲ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਵਰਤਣ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਗਵਰਨੈਂਸ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਸਾਧਨ ਵਜੋਂ ਨਵੀਨਤਮ ਆਈਟੀ ਕਾਢਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਸਿਵਲ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਲੋੜ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਡਿਜੀਟਲ ਟੂਲਸ ਅਤੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਨਾਲ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ, ਬਿਹਤਰ ਡਾਟਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਵਧਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰਿਵਰਤਨ ਏਜੰਟ ਵਜੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਸੰਦਰਭਾਂ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਸਮਝ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧਤ ਡੋਮੇਨ ਵਿੱਚ ਅਨੁਕੂਲ ਨਤੀਜੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ।
ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕੋਰਸ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਡਾ. ਬੀ ਐੱਸ ਬਿਸ਼ਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 24ਵੇਂ ਸਮਰੱਥਾ ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ, ਐੱਨਸੀਜੀਜੀ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਪੈਰਾਡਾਈਮ ਤਬਾਦਲਾ, ਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਜਨਤਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਿਵਾਰਣ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਭਾਰਤ ਮਾਲਦੀਵ ਸਬੰਧ, ਆਧਾਰ: ਚੰਗੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਇੱਕ ਸਾਧਨ, ਜਨਤਕ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ, ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ, ਜਨਤਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਨਵੀਨਤਾ, ਡਿਜੀਟਲ ਗਵਰਨੈਂਸ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ, ਸਮਾਰਟ ਸਿਟੀ ਵਿਕਾਸ, ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਘਰ, ਡਿਜੀਟਲ ਟੈਕਨੋਲੌਜੀ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਉਣਾ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਕਾਸ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੇ ਬਿਹਤਰੀਨ ਅਭਿਆਸ, ਸ਼ਹਿਰੀ ਸ਼ਾਸਨ, ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਲਈ ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਵਾਲੇ ਖਾਦ ਪਦਾਰਥ, ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ, ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ, ਜਲ ਜੀਵਨ ਮਿਸ਼ਨ, ਈ-ਗਵਰਨੈਂਸ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਇੰਡੀਆ ਉਮੰਗ, ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ, ਤਾਲਮੇਲ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ, ਮੁਦਰਾ ਯੋਜਨਾ, ਗਰੀਬੀ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ, ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ, ਸਵੱਛਤਾ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਵਿਵਹਾਰ, ਸਰਕੂਲਰ ਆਰਥਿਕਤਾ, ਹੁਨਰ ਭਾਰਤ, ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਰਣਨੀਤੀਆਂ, ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਖੇਤਰ ਪ੍ਰਤੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੀਤੀ ਆਦਿ।
ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੌਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਵਿਭਿੰਨ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਸਮਝ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਦੌਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਵਿੱਚ ਸਮਾਰਟ ਸਿਟੀ, ਕੇਂਦਰੀ ਸੂਚਨਾ ਕਮਿਸ਼ਨ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸੰਗ੍ਰਾਲਯ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ ਜਿਸ ਨੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਵਿਹਾਰਕ ਪਹਿਲੂਆਂ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਵਧਾਇਆ।
24ਵੇਂ ਸੀਬੀਪੀ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਮਾਲਦੀਵਜ਼ ਦੇ ਕੋਰਸ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਡਾ.ਬੀ ਐੱਸ ਬਿਸ਼ਟ, ਡਾ. ਸੰਜੀਵ ਸ਼ਰਮਾ, ਸਹਿ-ਕੋਰਸ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਅਤੇ ਐੱਨਸੀਜੀਜੀ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸੀਬੀਪੀ ਟੀਮ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਵਿਕਾਸ, ਸੈਸ਼ਨ ਤਾਲਮੇਲ, ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੇ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸਿੱਖਣ ਦਾ ਤਜਰਬਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।
*********
ਐੱਸਐੱਨਸੀ/ਪੀਕੇ
(Release ID: 1935309)
Visitor Counter : 112