ਮਾਨਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਨੇ ਅੱਜ ਹੁੱਡਾ ਸਿਟੀ ਸੈਂਟਰ ਤੋਂ ਸਾਇਬਰ ਸਿਟੀ, ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ ਲਈ ਮੈਟਰੋ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਦੇ ਨਾਲ ਦਵਾਰਕਾ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸਵੇਅ ਤੱਕ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 28.50 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਅਤੇ ਇਸ ਰੂਟ 'ਤੇ 27 ਸਟੇਸ਼ਨ ਹਨ।

ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ 'ਤੇ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ 5,452 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਆਵੇਗੀ। ਇਹ 1435 ਮਿਲੀਮੀਟਰ (5 ਫੁੱਟ 8.5 ਇੰਚ) ਦੀ ਇੱਕ ਮਿਆਰੀ ਗੇਜ ਲਾਈਨ ਹੋਵੇਗੀ। ਪੂਰੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ ਐਲੀਵੇਟ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਡਿਪੂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨ ਲਈ ਬਸਾਈ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੀ ਮਿਤੀ ਤੋਂ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਹਰਿਆਣਾ ਮਾਸ ਰੈਪਿਡ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਲਿਮਿਟੇਡ (ਐੱਚਐੱਮਆਰਟੀਸੀ) ਦੁਆਰਾ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਹੁਕਮ ਜਾਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ 50:50 ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਉਦੇਸ਼ ਵਾਹਨ (ਐੱਸਪੀਵੀ) ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਲਾਭ: 

ਅੱਜ ਤੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮੈਟਰੋ ਲਾਈਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਲਾਈਨ ਦੀ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਨਵੇਂ ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣੇ ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ ਨਾਲ ਜੋੜਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਨੈੱਟਵਰਕ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਨਾਲ ਜੁੜੇਗਾ। ਅਗਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਆਈਜੀਆਈ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਨੂੰ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਆਰਟੀਏ ਵਿੱਚ ਸਮੁੱਚਾ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ।

ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਕੌਰੀਡੋਰ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ: 

ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦਾ ਰੂਟ ਮੈਪ ਅਨੁਬੰਧ-1 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ।

ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਇਨਵੈਸਟਮੈਂਟ ਬੋਰਡ (ਈਆਈਬੀ) ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ (ਡਬਲਿਊਬੀ ) ਨਾਲ ਲੋਨ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ।

ਪਿਛੋਕੜ:

ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਮੈਟਰੋ ਲਾਈਨਾਂ:

a) ਡੀਐੱਮਆਰਸੀ ਦੀ ਪੀਲੀ ਲਾਈਨ (ਲਾਈਨ-2) - ਅਨੁਬੰਧ-1 ਵਿੱਚ ਪੀਲੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਗਈ ਹੈ

i) ਰੂਟ ਦੀ ਲੰਬਾਈ- 49.019 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (ਸਮੈਪੁਰ ਬਦਲੀ-ਹੁਡਾ ਸਿਟੀ ਸੈਂਟਰ; 37 ਸਟੇਸ਼ਨ)

ii) ਦਿੱਲੀ ਭਾਗ - 41.969 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (ਸਮੈਪੁਰ ਬਦਲੀ- ਅਰਜਨਗੜ੍ਹ; 32 ਸਟੇਸ਼ਨ)

iii) ਹਰਿਆਣਾ ਭਾਗ- 7.05 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (ਗੁਰੂ ਦਰੋਣਾਚਾਰੀਆ - ਹੁਡਾ ਸਿਟੀ ਸੈਂਟਰ; 5 ਸਟੇਸ਼ਨ)

iv) ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਵਾਰੀ- 12.56 ਲੱਖ

v) ਹੁੱਡਾ ਸਿਟੀ ਸੈਂਟਰ ਵਿਖੇ ਲਾਈਨ-2 ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਲਾਈਨ ਦੀ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ

vi) ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੀ ਮਿਤੀ

ਇਹ ਲਾਈਨ ਬਰਾਡ ਗੇਜ 1676 ਮਿਲੀਮੀਟਰ (5 ਫੁੱਟ 6 ਇੰਚ ਗੇਜ) ਹੈ।

b) ਰੈਪਿਡ ਮੈਟਰੋ ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ (ਅਨੁਸੂਚੀ -1 ਵਿੱਚ ਹਰੇ ਵਜੋਂ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ)

i) ਰੂਟ ਦੀ ਲੰਬਾਈ - 11.6 ਕਿਲੋਮੀਟਰ

ii) ਸਟੈਂਡਰਡ ਗੇਜ- 1435 ਮਿਲੀਮੀਟਰ (4 ਫੁੱਟ 8.5 ਇੰਚ)

ii) ਲਾਈਨ ਦੋ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਗਈ।

• • ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ ਸਿਕੰਦਰਪੁਰ ਤੋਂ ਸਾਈਬਰ ਹੱਬ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਲੂਪ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਕੁੱਲ ਰੂਟ ਲੰਬਾਈ 5.1 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡੀਐੱਲਐੱਫ ਦੇ ਕੰਸੋਰਟੀਅਮ ਅਤੇ ਆਈਐੱਲ ਐਂਡ ਐੱਫਐੱਸ ਸਮੂਹ ਦੀਆਂ ਦੋ ਕੰਪਨੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਈਈਆਰਐੱਸ (ਆਈਐੱਲ ਐਂਡ ਐੱਫਐੱਸ ਐਨਸੋ ਰੇਲ ਸਿਸਟਮ) ਅਤੇ ਆਈਟੀਐੱਨਐੱਲ (ਆਈਐੱਲ ਐਂਡ ਐੱਫਐੱਸ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਨੈੱਟਵਰਕ ਲਿਮਿਟੇਡ) ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ 14.11.2013 ਤੋਂ ਰੈਪਿਡ ਮੈਟਰੋ ਗੁੜਗਾਉਂ ਲਿਮਿਟਡ ਨਾਮਕ ਐੱਸਪੀਵੀ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

• ਦੂਜਾ ਪੜਾਅ ਸਿਕੰਦਰਪੁਰ ਤੋਂ ਸੈਕਟਰ-56 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ 6.5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਰੂਟ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਈਐੱਲ ਐਂਡ ਐੱਫਐੱਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਕੰਸੋਰਟੀਅਮ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਈਟੀਐੱਨਐੱਲ  (ਆਈਐੱਲ ਐਂਡ ਐੱਫਐੱਸ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਨੈੱਟਵਰਕ ਲਿਮਿਟੇਡ) ਅਤੇ ਆਈਆਰਐੱਲ (ਆਈਐੱਲ ਐਂਡ ਐੱਫਐੱਸ ਰੇਲ ਲਿਮਿਟਡ)। ਇਹ ਪੜਾਅ 31.03.2017 ਤੋਂ ਐੱਸਪੀਵੀ ਅਰਥਾਤ ਰੈਪਿਡ ਮੈਟਰੋ ਗੁੜਗਾਉਂ ਦੱਖਣੀ ਲਿਮਿਟਡ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ

• 22.10.2019 ਤੋਂ ਹਰਿਆਣਾ ਮਾਸ ਰੈਪਿਡ ਟਰਾਂਜ਼ਿਟ ਕੰਪਨੀ (ਐੱਚਐੱਮਆਰਟੀਸੀ) ਦੁਆਰਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜਦੋਂ ਰਿਆਇਤਕਰਤਾ ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਗਏ ਸਨ ਤਾਂ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

• ਇਸ ਲਾਈਨ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਐੱਚਐੱਮਆਰਟੀਸੀ ਦੁਆਰਾ ਡੀਐਮਆਰਸੀ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡੀਐਮਆਰਸੀ ਨੇ 16.09.2019 ਤੋਂ ਤੇਜ਼ ਮੈਟਰੋ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ।

• ਰੈਪਿਡ ਮੈਟਰੋ ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਔਸਤ ਸਵਾਰੀ ਲਗਭਗ 30,000 ਹੈ । ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਰਾਈਡਰਸ਼ਿਪ ਲਗਭਗ 48,000 ਹੈ।

• ਰੈਪਿਡ ਮੈਟਰੋ ਲਾਈਨ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਲਾਈਨ ਦੀ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਸਾਈਬਰ ਹੱਬ 'ਤੇ ਹੈ।

ਮਲਟੀ ਮਾਡਲ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ:

• ਸੈਕਟਰ-5 ਨੇੜੇ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ- 900 ਮੀ:

• ਦੇ ਨਾਲ ਸੈਕਟਰ-22 ਵਿਖੇ ਆਰਆਰਟੀਐਸ

• ਹੁੱਡਾ ਸਿਟੀ ਸੈਂਟਰ ਵਿਖੇ ਯੈਲੋ ਲਾਈਨ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ

ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ ਦਾ ਸੈਕਟਰ-ਵਾਰ ਨਕਸ਼ਾ ਅਨੁਬੰਧ-2 ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨੱਥੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੀ ਤਿਆਰੀ:

• 90% ਜ਼ਮੀਨ ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ 10% ਨਿੱਜੀ ਹੈ

• ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੀ ਸ਼ਿਫਟਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ

• ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਨਿਵੇਸ਼ ਬੈਂਕ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ

• ਜੀਸੀ ਟੈਂਡਰਿੰਗ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅਧੀਨ ਹੈ

                                                                                                        ਅਨੁਸੂਚੀ-1

ਅਨੁਸੂਚੀ-2

************

ਡੀਐੱਸ/ਐੱਸਕੇਐੱਸ