દેશમાં નર્સિંગ વર્કફોર્સને મજબૂત બનાવવાની દિશામાં નોંધપાત્ર પગલારૂપે, પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં આર્થિક બાબતોની કેબિનેટ સમિતિએ 2014થી સ્થપાયેલી હાલની મેડિકલ કોલેજો સાથે સહ-સ્થાન પર 157 નવી નર્સિંગ કોલેજોની સ્થાપનાને મંજૂરી આપી છે. આ પગલું દર વર્ષે અંદાજે 15,700 નર્સિંગ સ્નાતકો ઉમેરશે. આ ભારતમાં ગુણવત્તાયુક્ત, સસ્તું અને ન્યાયપૂર્ણ નર્સિંગ શિક્ષણને વધુ સુનિશ્ચિત કરશે, ખાસ કરીને ઓછા સેવા ધરાવતા જિલ્લાઓ અને રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં. કુલ નાણાકીય અસર રૂ. 1,570 કરોડ થશે.

આ પહેલનો હેતુ હેલ્થકેર સેક્ટરમાં ભૌગોલિક અને ગ્રામીણ-શહેરી અસંતુલનને દૂર કરવાનો છે, જેના કારણે નર્સિંગ પ્રોફેશનલ્સની ઉપલબ્ધતા ઓછી થઈ છે અને ઓછી સેવા ધરાવતા વિસ્તારોમાં આરોગ્યસંભાળ સેવાઓને અસર થઈ છે. આ નર્સિંગ કોલેજોની સ્થાપના આરોગ્યસંભાળમાં લાયક માનવ સંસાધનોની ઉપલબ્ધતાને નોંધપાત્ર પ્રોત્સાહન આપશે. આ યુનિવર્સલ હેલ્થ કેર (UHC) માટેના રાષ્ટ્રીય આદેશના ભાગ રૂપે પણ કરવામાં આવી રહ્યું છે અને તે ટકાઉ વિકાસ લક્ષ્યો (SDG) પ્રાપ્ત કરવામાં મદદ કરશે. ક્ષેત્રની ઉભરતી જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા નર્સિંગ શિક્ષણ માટેના નિયમનકારી માળખામાં સુધારાઓ પણ વિચારણા હેઠળ છે.

નેશનલ સ્કિલ ડેવલપમેન્ટ કોર્પોરેશન (NSDC) કૌશલ્ય વિકાસ અને વિદેશી હોદ્દા માટે લાયક નર્સોની નિમણૂક માટે અગ્રણી આંતરરાષ્ટ્રીય અને રાષ્ટ્રીય એજન્સીઓ સાથે પણ સહયોગ કરે છે.

હાલની મેડિકલ કોલેજો સાથે આ નર્સિંગ કોલેજોનું સહ-સ્થાન હાલના ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, કૌશલ્ય પ્રયોગશાળાઓ, ક્લિનિકલ સુવિધાઓ અને ફેકલ્ટીનો શ્રેષ્ઠ ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી આપશે. આ પહેલથી નર્સિંગ વિદ્યાર્થીઓને બહેતર ક્લિનિકલ એક્સપોઝર મળવાની અપેક્ષા છે અને મેડિકલ કોલેજોમાં દર્દીઓ માટે સારી સંભાળ અને સેવાની જોગવાઈ પણ થશે. આ નર્સિંગ કોલેજોમાં ગ્રીન ટેક્નોલોજીના ઉપયોગની પણ શોધ કરવામાં આવશે અને ઊર્જા કાર્યક્ષમતા અને કાર્બન ફૂટપ્રિન્ટમાં ઘટાડો સુનિશ્ચિત કરવા માટે સુસંગતતા અનુસાર અપનાવવામાં આવશે.

સરકાર આગામી બે વર્ષમાં પ્રોજેક્ટ પૂર્ણ કરવાની યોજના ધરાવે છે અને આયોજનના દરેક તબક્કા તેમજ પ્રોજેક્ટના અમલીકરણ માટે વિગતવાર સમયરેખા નિર્ધારિત કરી છે. કેન્દ્રમાં કેન્દ્રીય આરોગ્ય સચિવ અને રાજ્યોમાં અગ્ર સચિવ, આરોગ્ય/મેડિકલ એજ્યુકેશનની આગેવાની હેઠળની સત્તા પ્રાપ્ત સમિતિ કામની પ્રગતિ પર નજર રાખશે. રાજ્ય સરકાર/ કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશો નિયમિત ધોરણે MoHFW ને, યોજના હેઠળ નવી નર્સિંગ કોલેજોની સ્થાપના માટે કરવામાં આવી રહેલા કાર્યોની ભૌતિક પ્રગતિની જાણ કરશે.

પૃષ્ઠભૂમિ:

ગુણવત્તાયુક્ત આરોગ્યસંભાળ કર્મચારીઓની સંખ્યામાં નોંધપાત્ર વધારા સાથે તેની ખાતરી કરવા માટે આ સરકારનું જબરદસ્ત ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું છે. સરકારે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં મેડિકલ કોલેજોની સંખ્યામાં વધારો કર્યો છે અને ત્યારબાદ એમબીબીએસ સીટોમાં વધારો કર્યો છે. મેડિકલ કોલેજોમાં 2014 પહેલા 387 થી અત્યાર સુધીમાં 660 સુધી નોંધપાત્ર વધારો થયો છે.

વધુમાં, MBBS બેઠકોની સંખ્યા લગભગ બમણી થઈ ગઈ છે અને અનુસ્નાતકની બેઠકો 2013-14 થી બમણી થઈ ગઈ છે.

ભારતીય નર્સોની સેવાઓને વિદેશોમાં નોંધપાત્ર રીતે ઓળખવામાં આવે છે, તેથી તેમની ગતિશીલતા અને રોજગારની વધુ સારી તકો ઉપલબ્ધ કરાવવા માટે ભારતીય નર્સિંગ શિક્ષણને વૈશ્વિક ધોરણો સાથે સમકક્ષ લાવવું મહત્વપૂર્ણ છે. તેઓ અત્યંત કુશળ વ્યાવસાયિકો તરીકે ઓળખાય છે અને હેલ્થકેર ડિલિવરી સિસ્ટમ ચલાવે છે, પરંતુ તેમની સંખ્યાત્મક તાકાત વૈશ્વિક ધોરણોથી નીચે છે અને તેને પર્યાપ્ત રીતે વધારવાની જરૂર છે.

YP/GP/JD