ਕੇਂਦਰੀ ਸੜਕ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਅਤੇ ਰਾਜਮਾਰਗ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਿਤਿਨ ਗਡਕਰੀ ਨੇ ਅੱਜ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਉਪ ਰਾਜਪਾਲ ਸ਼੍ਰੀ ਮਨੋਜ ਸਿੰਨ੍ਹਾ ਅਤੇ ਸੜਕ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਅਤੇ ਰਾਜ ਮਾਰਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਮੈਂਬਰ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਉਪਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਲੱਦਾਖ ਦੇ ਲਈ ਹਰੇਕ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਸੜਕ ਸੰਪਰਕ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਬਣ ਰਹੀ ਏਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਸੁਰੰਗ ਜੋਜਿਲਾ ਟਨਲ ਅਤੇ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਾਣਧੀਨ ਇੱਕ ਅਤਿਅੰਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਕੀਤਾ।

ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ 25000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਖਰਚ ਦੇ ਨਾਲ 19 ਸੁਰੰਗਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ-ਕਾਰਜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਢਾਂਚਾਗਤ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਜੋਜਿਲਾ ਨਾਲ 6800 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ 13.14 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਸੁਰੰਗ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਉਪ-ਸੜਕ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਾਰਜ ਪ੍ਰਗਤੀ ‘ਤੇ ਹੈ। ਇਹ 7.57 ਮੀਟਰ ਉੱਚ ਘੋੜੇ ਦੀ ਨਾਲ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੀ ਸਿੰਗਲ-ਟਿਯੂਬ ਅਤੇ ਦੋ-ਦਿਸ਼ਾਤਮਕ ਸੁਰੰਗ ਹੈ, ਜੋ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਗਾਂਦਰਬਲ ਅਤੇ ਲੱਦਾਖ ਦੇ ਕਾਰਗਿਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਦ੍ਰਾਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਖੇਤਰ ਸਥਿਤ ਜੋਜਿਲਾ ਦਰੇ ਦੇ ਨਿਚੇ ਤੋ ਗੁਜਰੇਗੀ।  

ਇਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮਾਰਟ ਟਨਲ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸੁਰੰਗ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਨਿਊ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਮੇਥਡ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕਰਕੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਰੰਗ ਸੀਸੀਟੀਵੀ, ਰੇਡੀਓ ਕੰਟਰੋਲ, ਨਿਰਵਿਘਨ ਬਿਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਅਤੇ ਵਾਯੂ-ਸੰਚਾਰ ਜਿਵੇਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕ ਦੇ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ 5000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਅਧਿਕ ਦੀ ਬਚਤ ਹੋਈ ਹੈ।

ਜੋਜਿਲਾ ਸੁਰੰਗ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਬਨਣ ਵਾਲੀ ਮੁੱਖ ਜੋਜਿਲਾ ਟਨਲ 13,153 ਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਹੈ  ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ 810 ਮੀਟਰ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲੰਬਾਈ ਦੇ 4 ਪੁਲੀਆਂ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਹਨ, 4,821 ਮੀਟਰ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲੰਬਾਈ ਦੀ 4 ਨੀਲਗ੍ਰਾਰ ਸੁਰੰਗਾਂ, 8 ਕਟ ਜੋ 2,350 ਮੀਟਰ ਦੀ ਕੁਲ ਲੰਬਾਈ ਨੂੰ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਕਟ 500 ਮੀਟਰ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ 391 ਮੀਟਰ ਅਤੇ 220 ਮੀਟਰ ਦੇ ਵਰਟੀਕਲ ਵੇਂਟਿਲੇਸ਼ਨ ਸ਼ਾਫਟ ਲਗਾਇਆ ਜਾਣਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਹਨ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਜੋਜਿਲਾ ਸੁਰੰਗ ਦਾ 28% ਕਾਰਜ ਖਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ।

ਇਸ ਸੁਰੰਗ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਾਰਜ ਪੂਰਾ ਹੋ ਜਾਣ ਨਾਲ ਲੱਦਾਖ ਦੇ ਲਈ ਹਰ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਸੰਪਰਕ ਸੰਪਰਕ ਸੁਵਿਧਾ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਵਰਤਮਾਨ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਮੌਸਮ ਦੀ ਦੌਰਾ ਜੋਜਿਲਾ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਔਸਤ ਯਾਤਰਾ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਕਦੇ ਤਿੰਨ ਘੰਟੇ ਲਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਪੂਰਨ ਰੂਪ ਨਾਲ ਬਣ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਫਰ ਦਾ ਸਮਾਂ ਘਟ ਕੇ ਸਿਰਫ 20 ਮਿੰਟ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗਾ। ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸੰਦੇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਈਂਧਨ ਦੀ ਬਚਤ ਵੀ ਹੋਵੇਗੀ।

ਜੋਜਿਲਾ ਦਰ ਦੇ ਕੋਲ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਬਹੁਤ ਕਠਿਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ‘ਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਕਈ ਜਨਲੇਵਾ ਦੁਰਘਾਨਾਵਾਂ ਹੋ ਜਾਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੋਜਿਲਾ ਸੁਰੰਗ ਦਾ ਕਾਰਜ ਪੂਰਾ ਹੋ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਦ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਮਾਮੂਲੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਸੰਚਾਲਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸੁਰੰਗ ਕਸ਼ਮੀਰ ਘਾਟ ਅਤੇ ਲੱਦਾਖ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਹਰੇਕ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਸੜਕ ਸੰਪਰਕ ਸੁਵਿਧਾ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰੇਗੀ ਜੋ ਲੱਦਾਖ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣਾ, ਸਥਾਨਕ ਵਪਾਰ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਮੁਫਤ ਆਵਾਜਾਈ ਅਤੇ ਆਪਾਤ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸਸ਼ਕਤ ਬਲਾਂ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਲਈ ਅਤਿਅੰਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੋਵੇਗਾ।

 ****

ਐੱਮਜੇਪੀਐੱਸ