પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં આર્થિક બાબતોની કેબિનેટ સમિતિએ ONGC/OIL ના નામાંકન ક્ષેત્રોમાંથી ઉત્પાદિત ગેસ માટે સંશોધિત સ્થાનિક કુદરતી ગેસના ભાવ નિર્ધારણ દિશાનિર્દેશોને મંજૂરી આપી છે, નવી સંશોધન લાયસન્સિંગ નીતિ (NELP) બ્લોક્સ અને પૂર્વ-NELP બ્લોક્સ, જ્યાં ઉત્પાદન શેરિંગ કોન્ટ્રાક્ટ (PSC) કિંમતોની સરકારની મંજૂરી માટે પ્રદાન કરે છે. આવા કુદરતી ગેસની કિંમત ભારતીય ક્રૂડ બાસ્કેટની માસિક સરેરાશના 10% હશે અને તેને માસિક ધોરણે સૂચિત કરવામાં આવશે. ONGC અને OIL દ્વારા તેમના નોમિનેશન બ્લોકમાંથી ઉત્પાદિત ગેસ માટે, એડમિનિસ્ટર્ડ પ્રાઇસ મિકેનિઝમ (APM) કિંમત ફ્લોર અને સીલિંગને આધીન રહેશે. ONGC અને OILના નોમિનેશન ક્ષેત્રોમાં નવા કુવાઓ અથવા કૂવાના હસ્તક્ષેપમાંથી ઉત્પાદિત ગેસને APM કિંમત પર 20% પ્રીમિયમની મંજૂરી આપવામાં આવશે. એક વિગતવાર સૂચના અલગથી જારી કરવામાં આવી રહી છે.

નવી માર્ગદર્શિકાનો હેતુ ઘરેલું ગેસ ગ્રાહકો માટે સ્થિર ભાવોની વ્યવસ્થા સુનિશ્ચિત કરવાનો છે જ્યારે તે જ સમયે ઉત્પાદકોને ઉત્પાદન વધારવા માટે પ્રોત્સાહનો સાથે બજારની પ્રતિકૂળ વધઘટથી પર્યાપ્ત સુરક્ષા પ્રદાન કરે છે.

સરકારે 2030 સુધીમાં ભારતમાં પ્રાથમિક ઉર્જા મિશ્રણમાં પ્રાકૃતિક ગેસનો હિસ્સો વર્તમાન 6.5% થી વધારીને 15% કરવાનો લક્ષ્યાંક રાખ્યો છે. સુધારા કુદરતી ગેસના વપરાશને વિસ્તૃત કરવામાં મદદ કરશે અને ઉત્સર્જન ઘટાડવા અને ચોખ્ખા શૂન્યના લક્ષ્યને પ્રાપ્ત કરવામાં ફાળો આપશે.

આ સુધારાઓ સિટી ગેસ ડિસ્ટ્રિબ્યુશન સેક્ટરમાં સ્થાનિક ગેસ ફાળવણીમાં નોંધપાત્ર વધારો કરીને ભારતમાં ગેસના ભાવો પર આંતરરાષ્ટ્રીય ગેસના ભાવમાં વધારાની અસરને ઘટાડીને ગ્રાહકોના હિતોનું રક્ષણ કરવા માટે ભારત સરકાર દ્વારા લેવામાં આવેલી વિવિધ પહેલોનો સિલસિલો છે.

આ સુધારાથી ઘરો માટે પાઇપ્ડ નેચરલ ગેસ (PNG) અને પરિવહન માટે કમ્પ્રેસ્ડ નેચરલ ગેસ (CNG)ના ભાવમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થશે. ઘટેલા ભાવથી ખાતર સબસિડીનો બોજ પણ ઘટશે અને સ્થાનિક વીજ ક્ષેત્રને મદદ મળશે. ગેસના ભાવમાં ફ્લોરની જોગવાઈ તેમજ નવા કુવાઓ માટે 20% પ્રીમિયમની જોગવાઈ સાથે, આ સુધારો ONGC અને OILને અપસ્ટ્રીમ સેક્ટરમાં વધારાના લાંબા ગાળાના રોકાણો કરવા પ્રોત્સાહિત કરશે જેનાથી કુદરતી ગેસનું વધુ ઉત્પાદન થશે અને પરિણામે આયાત અશ્મિભૂત ઇંધણની અવલંબનમાં ઘટાડો થશે. સુધારેલી કિંમત નિર્ધારણ માર્ગદર્શિકા ગેસ આધારિત અર્થતંત્રની વૃદ્ધિ દ્વારા નીચા કાર્બન ફૂટપ્રિન્ટને પણ પ્રોત્સાહન આપશે.

હાલમાં, ઘરેલું ગેસની કિંમતો નવી ઘરેલું ગેસ કિંમત નિર્ધારણ માર્ગદર્શિકા, 2014 મુજબ નક્કી કરવામાં આવે છે, જે 2014માં સરકાર દ્વારા મંજૂર કરવામાં આવી હતી. 2014ના ભાવ નિર્ધારણ માર્ગદર્શિકામાં પ્રવર્તમાન વોલ્યુમ વેઇટેડ ભાવોના આધારે 6 મહિનાના સમયગાળા માટે ઘરેલું ગેસના ભાવની ઘોષણા ચાર ગેસ ટ્રેડિંગ હબ - હેનરી હબ, અલ્બેના, નેશનલ બેલેન્સિંગ પોઈન્ટ (યુકે), અને રશિયા 12 મહિનાના સમયગાળા માટે અને એક ક્વાર્ટરનો સમય લેગ માટે પ્રદાન કરવામાં આવી હતી.

4 ગેસ હબ પર આધારિત અગાઉની માર્ગદર્શિકામાં નોંધપાત્ર સમય વિરામ અને ખૂબ જ ઊંચી અસ્થિરતા હોવાથી, આ તર્કસંગતીકરણ અને સુધારાની જરૂરિયાત અનુભવાઈ હતી. સુધારેલી માર્ગદર્શિકા કિંમતોને ક્રૂડ સાથે જોડે છે, જે હવે મોટા ભાગના ઉદ્યોગ કરારોમાં અનુસરવામાં આવતી પ્રથા છે, તે આપણા વપરાશ બાસ્કેટ માટે વધુ સુસંગત છે અને વૈશ્વિક ટ્રેડિંગ બજારોમાં વાસ્તવિક સમયના આધારે ઊંડી તરલતા ધરાવે છે. હવે મંજૂર થયેલા ફેરફારો સાથે, પાછલા મહિનાના ભારતીય ક્રૂડ બાસ્કેટના ભાવનો ડેટા APM ગેસના ભાવ નિર્ધારણ માટેનો આધાર બનશે.

YP/GP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com