గోవా గవర్నర్ శ్రీ పి.ఎస్.శ్రీధరన్ పిళ్లై జీ, ప్రముఖ యువ ముఖ్యమంత్రి వైద్య ప్రమోద్ సావంత్ జీ, కేంద్ర మంత్రులు సర్బానంద సోనోవాల్ జీ, శ్రీపాద్ నాయక్ జీ, డాక్టర్ మహేంద్రభాయ్ ముంజపరా జీ, శ్రీ శేఖర్ జీ, ఆయుష్ రంగానికి చెందిన మేధావులు, నిపుణులు అందరూ హాజరయ్యారు. ప్రపంచం నలుమూలల నుండి ప్రపంచ ఆయుర్వేద కాంగ్రెస్, ఇతర ప్రముఖులు, మహిళలు మరియు పెద్దమనుషులు!

అందమైన గోవాలో జరిగే ప్రపంచ ఆయుర్వేద కాంగ్రెస్‌కు భారతదేశం మరియు విదేశాల నుండి తరలివచ్చిన స్నేహితులందరికీ నేను స్వాగతం పలుకుతున్నాను. ప్రపంచ ఆయుర్వేద కాంగ్రెస్ విజయవంతం అయినందుకు మీ అందరినీ హృదయపూర్వకంగా అభినందిస్తున్నాను. భారతదేశం స్వాతంత్ర్య 'అమృత్ కాల్' (స్వర్ణయుగం)కి ప్రయాణం ప్రారంభించిన తరుణంలో ఈ సంఘటన జరుగుతోంది. మన జ్ఞానం, సైన్స్ మరియు సాంస్కృతిక అనుభవం ద్వారా ప్రపంచ సంక్షేమం కోసం సంకల్పం 'అమృత్ కాల్' యొక్క పెద్ద లక్ష్యం. మరియు, ఆయుర్వేదం దీనికి బలమైన మరియు సమర్థవంతమైన మాధ్యమం. ఈ సంవత్సరం G-20 గ్రూప్‌కు భారతదేశం ఆతిథ్యం ఇస్తోంది మరియు అధ్యక్షత వహిస్తోంది. G-20 సమ్మిట్ యొక్క థీమ్ - "ఒక భూమి, ఒక కుటుంబం, ఒక భవిష్యత్తు"! మీరందరూ ప్రపంచ ఆయుర్వేద కాంగ్రెస్‌లో ప్రపంచం మొత్తం ఆరోగ్యంతో పాటు ఇలాంటి అంశాలపై చర్చిస్తారు. ప్రపంచంలోని 30కి పైగా దేశాలు ఆయుర్వేదాన్ని సాంప్రదాయ వైద్య విధానంగా గుర్తించినందుకు నేను సంతోషిస్తున్నాను. మనందరం కలిసి ఆయుర్వేద గుర్తింపు కోసం దీన్ని మరిన్ని దేశాలకు తీసుకెళ్లాలి.

స్నేహితులారా,

ఈరోజు ఆయుష్‌కు సంబంధించిన మూడు ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లను అంకితం చేసే అవకాశం కూడా నాకు లభించింది. ఆల్ ఇండియా ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఆయుర్వేద-గోవా, నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ యునాని మెడిసిన్-ఘజియాబాద్ మరియు నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ హోమియోపతి-ఢిల్లీ ఆయుష్ ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యవస్థకు కొత్త ఊపునిస్తాయని నేను నమ్ముతున్నాను.

స్నేహితులారా,

ఆయుర్వేదం అటువంటి శాస్త్రం, దాని సిద్ధాంతం ఏమిటంటే - सर्वे भवन्तु सुखिनः, सर्वे सन्तु निरामयः. మరో మాటలో చెప్పాలంటే, ఒక వ్యాధి సంభవించినప్పుడు, దానికి చికిత్స చేయడం తప్పనిసరి కాదు, కానీ జీవితం వ్యాధులు లేకుండా ఉండాలి. స్పష్టమైన వ్యాధి లేకపోతే మనం ఆరోగ్యంగా ఉన్నామని సాధారణ భావన. కానీ ఆయుర్వేదం ప్రకారం ఆరోగ్యంగా ఉండటం యొక్క నిర్వచనం చాలా విస్తృతమైనది. ఆయుర్వేదం सम दोष समाग्निश्च, सम धातु मल क्रियाः। प्रसन्न आत्मेन्द्रिय मनाः, स्वस्थ इति अभिधीयते ఎవరైతే శరీరమంతా సమతుల్యంగా ఉంటారో, అన్ని కార్యకలాపాలు సంతులనం చెందుతాయో, మనస్సు సంతోషంగా ఉంటుందో ఆ వ్యక్తి ఆరోగ్యంగా ఉంటాడు. అందుకే ఆయుర్వేదం చికిత్సకు మించి ఆరోగ్యం గురించి మాట్లాడుతుంది మరియు ఆరోగ్యాన్ని ప్రోత్సహిస్తుంది. ప్రపంచం కూడా ఇప్పుడు అన్ని మార్పులు మరియు ధోరణుల నుండి బయటపడి ఈ పురాతన జీవన తత్వానికి తిరిగి వస్తోంది. భారతదేశం దీనిపై చాలా ముందుగానే పనిచేయడం ప్రారంభించినందుకు నేను చాలా సంతోషంగా ఉన్నాను. నేను గుజరాత్ ముఖ్యమంత్రిగా పనిచేసినప్పుడు, ఆయుర్వేదాన్ని ప్రోత్సహించడానికి మేము అనేక ప్రయత్నాలు ప్రారంభించాము. మేము ఆయుర్వేదానికి సంబంధించిన సంస్థలను ప్రోత్సహించాము మరియు గుజరాత్ ఆయుర్వేద విశ్వవిద్యాలయాన్ని ఆధునీకరించాము. దీని ఫలితమేమిటంటే నేడు ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ జామ్ నగర్ లో సాంప్రదాయ వైద్యానికి సంబంధించిన మొదటి మరియు ఏకైక ప్రపంచ కేంద్రాన్ని ప్రారంభించింది. మేము ప్రభుత్వంలో ప్రత్యేక ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖను కూడా స్థాపించాము, ఇది ఆయుర్వేదంపై ఉత్సాహాన్ని మరియు నమ్మకాన్ని పెంచింది. నేడు ఎయిమ్స్ తరహాలో 'ఆల్ ఇండియా ఇన్ స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఆయుర్వేద' కూడా తెరవబడుతోంది. గ్లోబల్ ఆయుష్ ఇన్నోవేషన్ అండ్ ఇన్వెస్ట్ మెంట్ సమ్మిట్ కూడా ఈ సంవత్సరం విజయవంతంగా నిర్వహించబడింది మరియు ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ కూడా భారతదేశ ప్రయత్నాలను ప్రశంసించింది. ప్రపంచం మొత్తం ఇప్పుడు అంతర్జాతీయ యోగా దినోత్సవాన్ని ఆరోగ్యం మరియు స్వస్థత యొక్క ప్రపంచ పండుగగా జరుపుకుంటుంది. మరో మాటలో చెప్పాలంటే, ఇంతకు ముందు విస్మరించబడిన యోగా మరియు ఆయుర్వేదం నేడు మొత్తం మానవాళికి కొత్త ఆశగా మారాయి.

స్నేహితులారా,

ఆయుర్వేదానికి సంబంధించి మరొక అంశం ఉంది, నేను ఖచ్చితంగా ప్రపంచ ఆయుర్వేద కాంగ్రెస్‌లో ప్రస్తావించాలనుకుంటున్నాను. రాబోయే శతాబ్దాలలో ఆయుర్వేదం యొక్క ఉజ్వల భవిష్యత్తుకు ఇది సమానంగా అవసరం.

స్నేహితులారా,

ఆయుర్వేదానికి సంబంధించి ప్రపంచ ఏకాభిప్రాయం మరియు అంగీకారం కోసం చాలా సమయం పట్టింది ఎందుకంటే ఆధునిక శాస్త్రంలో ఆధారాలు ప్రాతిపదికగా పరిగణించబడుతున్నాయి. ఆయుర్వేదానికి సంబంధించినంత వరకు మాకు ఫలితాలతో పాటు ప్రభావాలు ఉన్నాయి, కాని మేము సాక్ష్యాల పరంగా వెనుకబడి ఉన్నాము. అందువల్ల, ఈ రోజు మనం 'డేటా ఆధారిత సాక్ష్యం' యొక్క డాక్యుమెంటేషన్ చేయడం అత్యవసరం. ఈ విషయంలో మనం చాలా కాలం పాటు నిరంతరం పనిచేయాలి. మేము మా వైద్య డేటా, పరిశోధన మరియు జర్నల్స్ ను ఒకచోట చేర్చాలి మరియు ఆధునిక శాస్త్రీయ పరామితులపై ప్రతి దావాను ధృవీకరించాలి. ఈ దిశగా గత కొన్నేళ్లుగా భారతదేశంలో పెద్ద ఎత్తున ప్రయత్నాలు జరిగాయి. సాక్ష్యాధారిత పరిశోధన డేటా కోసం ఆయుష్ రీసెర్చ్ పోర్టల్ ను కూడా మేం సృష్టించాం. ఇది సుమారు 40,000 పరిశోధన అధ్యయనాల డేటాను కలిగి ఉంది. కరోనా కాలంలో కూడా ఆయుష్కు సంబంధించి 150 నిర్దిష్ట పరిశోధన అధ్యయనాలు జరిగాయి. ఆ అనుభవాన్ని ముందుకు తీసుకెళ్లి ఇప్పుడు 'నేషనల్ ఆయుష్ రీసెర్చ్ కన్సార్టియం' ఏర్పాటు దిశగా ముందుకు సాగుతున్నాం. ఎయిమ్స్ లోని సెంటర్ ఫర్ ఇంటిగ్రేటెడ్ మెడిసిన్ వంటి సంస్థలలో యోగా మరియు ఆయుర్వేదానికి సంబంధించిన ముఖ్యమైన పరిశోధనలు కూడా జరుగుతున్నాయి. ఇక్కడి నుండి ఆయుర్వేదం మరియు యోగాకు సంబంధించిన పరిశోధనా పత్రాలు ప్రతిష్టాత్మక అంతర్జాతీయ జర్నల్స్ లో ప్రచురించబడటం నాకు సంతోషంగా ఉంది. ఇటీవల, జర్నల్ ఆఫ్ ది అమెరికన్ కాలేజ్ ఆఫ్ కార్డియాలజీ మరియు న్యూరాలజీ జర్నల్ వంటి గౌరవప్రదమైన జర్నల్స్ లో అనేక పరిశోధనా పత్రాలు ప్రచురించబడ్డాయి. ప్రపంచ ఆయుర్వేద కాంగ్రెస్ లో పాలుపంచుకొన్న వారందరూ భారతదేశానికి వచ్చి, సహకరించి, ఆయుర్వేదానికి ప్రపంచ హోదాను నిర్ధారించడానికి సహకరించాలని నేను కోరుకుంటున్నాను.

సోదర సోదరీమణులారా,

ఆయుర్వేదం యొక్క మరొక లక్షణం చాలా అరుదుగా చర్చించబడుతోంది. ఆయుర్వేదం కేవలం చికిత్స కోసం మాత్రమే అని కొందరు అనుకుంటారు, అయితే దాని పుణ్యమేమిటంటే ఆయుర్వేదం మనకు జీవితాన్ని ఎలా జీవించాలో నేర్పుతుంది. నేను ఆధునిక పరిభాషను ఉపయోగించి దీనిని వివరించవలసి వస్తే మీకు ఒక ఉదాహరణ ఇస్తాను. మీరు ప్రపంచంలోని అత్యుత్తమ కంపెనీ నుండి ఉత్తమమైన కారును కొనుగోలు చేస్తారు. ఆ కారుతో పాటు మాన్యువల్ పుస్తకం కూడా ఉంది. అందులో ఏ ఇంధనాన్ని వేయాలి, ఎప్పుడు, ఎలా సర్వీస్‌ చేయాలి, ఎలా మెయింటెయిన్‌ చేయాలి అనే విషయాలను మనం గుర్తుంచుకోవాలి. డీజిల్ ఇంజన్ కారులో పెట్రోలు పెడితే ఇబ్బంది ఖాయం. అదేవిధంగా, మీరు కంప్యూటర్‌ను నడుపుతున్నట్లయితే, దాని హార్డ్‌వేర్ మరియు సాఫ్ట్‌వేర్ అన్నీ సరిగ్గా పని చేయాలి. మనం మన యంత్రాలను జాగ్రత్తగా చూసుకుంటున్నప్పుడు, మనం ఎలాంటి ఆహారం తినాలి, ఎలాంటి దినచర్యను నిర్వహించాలి మరియు దేనికి దూరంగా ఉండాలి అనే విషయాలపై మన శరీరంపై శ్రద్ధ చూపము. హార్డ్‌వేర్ మరియు సాఫ్ట్‌వేర్ లాగా, శరీరం మరియు మనస్సు కలిసి ఆరోగ్యంగా ఉండాలని మరియు అవి సామరస్యంగా ఉండాలని ఆయుర్వేదం మనకు బోధిస్తుంది. ఉదాహరణకు, నేడు సరైన నిద్ర అనేది వైద్య శాస్త్రానికి పెద్ద అంశం. కానీ మీకు తెలుసా, మహర్షి చరక్ వంటి ఆచార్యులు శతాబ్దాల క్రితమే దీని గురించి వివరంగా రాశారు. ఇది ఆయుర్వేద ధర్మం.

స్నేహితులారా,

మన దేశంలో ఒక సామెత ఉంది: 'స్వాస్థ్యం పరమార్థ సాధనం' అంటే, ఆరోగ్యమే ఉద్దేశ్యం మరియు పురోగతికి సాధనం. ఈ మంత్రం మన వ్యక్తిగత జీవితానికి ఎంత అర్థవంతంగా ఉంటుందో, ఆర్థిక పరంగా కూడా అంతే సంబంధితంగా ఉంటుంది. నేడు, ఆయుష్ రంగంలో అపరిమితమైన కొత్త అవకాశాలు ఉన్నాయి. ఆయుర్వేద మూలికల పెంపకం, ఆయుష్ ఔషధాల తయారీ మరియు సరఫరా లేదా డిజిటల్ సేవలు, ఆయుష్ స్టార్ట్-అప్‌లకు భారీ అవకాశం ఉంది.

సోదరులు మరియు సోదరీమణులు,

ఆయుష్ పరిశ్రమ యొక్క అతిపెద్ద బలం ఏమిటంటే ప్రతి ఒక్కరికీ వివిధ రకాల అవకాశాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఉదాహరణకు, సుమారు 40,000 MSMEలు, చిన్న తరహా పరిశ్రమలు, అనేక విభిన్న ఉత్పత్తులను అందిస్తున్నాయి మరియు భారతదేశంలో ఆయుష్ రంగంలో అనేక కార్యక్రమాలు తీసుకుంటున్నాయి. ఇది స్థానిక ఆర్థిక వ్యవస్థకు ఊతం ఇస్తోంది. ఎనిమిదేళ్ల క్రితం దేశంలో ఆయుష్ పరిశ్రమ రూ.20,000 కోట్లు మాత్రమే. నేడు ఆయుష్ పరిశ్రమ దాదాపు రూ.1.5 లక్షల కోట్లు. అంటే 7-8 సంవత్సరాలలో దాదాపు 7 రెట్లు వృద్ధి. ఆయుష్ స్వతహాగా పెద్ద పరిశ్రమగా, పెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థగా ఎదుగుతోందని మీరు ఊహించవచ్చు. ఇది సమీప భవిష్యత్తులో గ్లోబల్ మార్కెట్‌లో మరింత విస్తరించే అవకాశం ఉంది. గ్లోబల్ హెర్బల్ మెడిసిన్ మరియు సుగంధ ద్రవ్యాల మార్కెట్ దాదాపు 120 బిలియన్ డాలర్లు అంటే దాదాపు 10 లక్షల కోట్ల రూపాయలు అని మీకు కూడా తెలుసు. సాంప్రదాయ ఔషధం యొక్క ఈ రంగం నిరంతరం విస్తరిస్తోంది మరియు మేము ప్రతి అవకాశాన్ని పూర్తిగా ఉపయోగించుకోవాలి. వ్యవసాయంలో సరికొత్త రంగం గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థకు, మన రైతులకు అందుబాటులోకి వస్తుంది మరియు వారు చాలా మంచి ధరలను పొందవచ్చు. ఈ రంగంలో యువతకు లక్షల్లో కొత్త ఉద్యోగాలు రానున్నాయి.

స్నేహితులారా,

ఆయుర్వేదానికి పెరుగుతున్న ప్రజాదరణలో మరొక ముఖ్యమైన అంశం ఆయుర్వేదం మరియు యోగా పర్యాటకం. పర్యాటక కేంద్రంగా ఉన్న గోవా లాంటి రాష్ట్రంలో ఆయుర్వేదం, ప్రకృతివైద్యాన్ని ప్రోత్సహించడం ద్వారా పర్యాటక రంగానికి కొత్త పుంతలు తొక్కవచ్చు. ఆల్ ఇండియా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఆయుర్వేద-గోవా ఈ దిశలో ఒక ముఖ్యమైన ప్రారంభం అని నిరూపించవచ్చు.

స్నేహితులారా,

నేడు, భారతదేశం కూడా 'ఒకే భూమి, ఒకే ఆరోగ్యం' యొక్క భవిష్యత్తు దృష్టిని ప్రపంచం ముందు ఉంచింది. 'వన్ ఎర్త్, వన్ హెల్త్' అంటే ఆరోగ్యం కోసం విశ్వవ్యాప్త దృష్టి. నీటిలో నివసించే జంతువులు, అడవి జంతువులు, మానవులు లేదా మొక్కల ఆరోగ్యం పరస్పరం అనుసంధానించబడి ఉంటుంది. వారిని ఒంటరిగా చూడకుండా, సంపూర్ణంగా చూడాలి. ఆయుర్వేదం యొక్క ఈ సమగ్ర దృష్టి భారతదేశ సంప్రదాయం మరియు జీవనశైలిలో ఒక భాగం. గోవాలో జరుగుతున్న ఈ ప్రపంచ ఆయుర్వేద కాంగ్రెస్‌లో ఇలాంటి అంశాలన్నీ వివరంగా చర్చించబడాలని కోరుకుంటున్నాను. ఆయుర్వేదం మరియు ఆయుష్‌ని సమగ్రంగా ఎలా ముందుకు తీసుకెళ్లాలనే దానిపై రోడ్‌మ్యాప్‌ను సిద్ధం చేయాలి. ఈ దిశలో మీ ప్రయత్నాలు ఖచ్చితంగా ప్రభావవంతంగా ఉంటాయని నేను ఖచ్చితంగా అనుకుంటున్నాను. ఈ నమ్మకంతో, మీ అందరికీ చాలా ధన్యవాదాలు! ఆయుష్ మరియు ఆయుర్వేదానికి అనేక శుభాకాంక్షలు.