ମୁଖ୍ୟାଂଶ:

• ଡଲବର୍ଜିଆ ସିସୁ (ଶିଶମ) ଭିତ୍ତିକ ଉତ୍ପାଦ ରପ୍ତାନି ପାଇଁ ନିୟମ କୋହଳ, ରପ୍ତାନିକୁ ମିଳିବ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ
• ଭାରତର ଆଗ୍ରହକ୍ରମେ ରପ୍ତାନି ପାଇଁ ନିୟମ ସହଜ ହୋଇଛି

କନ୍‌ଭେନସନ ଅନ୍ ଇଣ୍ଟରନାସନାଲ୍ ଟ୍ରେଡ୍ ଇନ୍ ଏନଡେଞ୍ଜର୍‌ଡ ସ୍ପେସିସ୍ ଅଫ୍‌ ୱାଇଲ୍‌ ଫୌନା ଆଣ୍ଡ ଫ୍ଲୋରା (ସିଆଇଟିଇଏସ୍‌)ର ପକ୍ଷମାନଙ୍କର ସମ୍ମିଳନୀର ଉନବିଂଶତମ ବୈଠକ ପାନାମା ଠାରେ 14 ରୁ 25 ନଭେମ୍ବର 2022 ମଧ୍ୟରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଛି।

ଶିଶମ ବା ଡାଲବର୍ଜିଆ ସିସୁ ସମ୍ମିଳନୀର ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସ II ରେ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ହୋଇଛି, ଯାହା ଦ୍ବାରା ଏହି ପ୍ରଜାତିର ବ୍ୟବସାୟିକ କାରବାର ପାଇଁ ସିଆଇଟିଇଏସ୍ ନିୟମାବଳୀ ଅନୁସରଣ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ। ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା 10 କିଲୋଗ୍ରାମରୁ ଅଧିକ ଓଜନର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସାମଗ୍ରୀ ସିଆଇଟିଇଏସ୍ ଅନୁମତି ଆବଶ୍ୟକ କରେ। ଏହି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଯୋଗୁଁ ଭାରତରୁ ଡାଲବର୍ଜିଆ ସିସୁରୁ ନିର୍ମିତ ଆସବାବପତ୍ର ଏବଂ ହସ୍ତତନ୍ତ ରପ୍ତାନି ତାଲିକା ପୂର୍ବରୁ ବାର୍ଷିକ ପ୍ରାୟ 1000 କୋଟି ଭାରତୀୟ ଟଙ୍କା (~ 129 ମିଲିୟନ ଡ଼ଲାର) ରୁ 500-600 କୋଟି ଭାରତୀୟ ଟଙ୍କା (~ 64 ରୁ 77) କୁ ହ୍ରାସ ପାଉଛି। ଡାଲବର୍ଜିଆ ସିସୁ ଉତ୍ପାଦର ରପ୍ତାନିରେ ହ୍ରାସ ଏହି ପ୍ରଜାତି ସହିତ କାମ କରୁଥିବା ପ୍ରାୟ 50,000 କାରିଗରଙ୍କ ଜୀବିକା ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଛି |

ତେବେ ଭାରତର ଉଦ୍ୟମରେ ବର୍ତ୍ତମାନର ବୈଠକରେ ଫର୍ଣ୍ଣିଚର ଏବଂ ହସ୍ତତନ୍ତ ସାମଗ୍ରୀ ପରି ଶିଶମ (ଡାଲବର୍ଜିଆ ସିସୁ) ସାମଗ୍ରୀର ପରିମାଣ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିବାକୁ ଏକ ପ୍ରସ୍ତାବ ଉପରେ ବିଚାର କରାଯାଇଥିଲା। ଭାରତୀୟ ପ୍ରତିନିଧୀଙ୍କ ଦ୍ବାରା ନିରନ୍ତର ବିଚାର ବିମର୍ଶ ପରେ, ଏଥିରେ ସହମତ ହେଲା ଯେକୌଣସି ସଂଖ୍ୟକ ଡାଲବର୍ଜିଆ ସିସୁ କାଠ-ଆଧାରିତ ଆଇଟମ୍ ସିଆଇଟିଇଏସ୍ ଅନୁମତି ବିନା ସିଙ୍ଗିଲ୍ କନସାଇନମେଣ୍ଟ ଭାବରେ ରପ୍ତାନି ହୋଇପାରିବ ଯଦି ଏହି ସାମଗ୍ରୀର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭିନ୍ନ ସାମଗ୍ରୀର ଓଜନ 10 କିଲୋଗ୍ରାମରୁ କମ୍ ଥାଏ। ଅଧିକନ୍ତୁ, ଏହା ସହମତ ହୋଇଥିଲା ଯେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଆଇଟମର ଶୁଦ୍ଧ ଓଜନ ପାଇଁ କେବଳ କାଠକୁ ବିଚାର କରାଯିବ ଏବଂ ଉତ୍ପାଦରେ ଧାତୁ ଇତ୍ୟାଦିରେ ବ୍ୟବହୃତ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ବସ୍ତୁକୁ ଅଣଦେଖା କରାଯିବ। ଭାରତୀୟ କାରିଗର ଏବଂ ଆସବାବପତ୍ର ଶିଳ୍ପ ପାଇଁ ଏହା ଏକ ବଡ଼ ପଦକ୍ଷେପ।

ପୃଷ୍ଠଭୂମି:

ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ 2016 ରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ଜୋହାନ୍ସବର୍ଗରେ ହୋଇଥିବା କନଫରେନ୍ସ ଅଫ୍ ପାର୍ଟିସ୍ (ସିଓପି) ର 17ତମ ବୈଠକରେ ସମସ୍ତ ପ୍ରଜାତିର ଜେନସ୍ ଡାଲବର୍ଜିଆକୁ ସମ୍ମିଳନୀର ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସ II ରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଦ୍ବାରା ପ୍ରଜାତିର ବାଣିଜ୍ୟ ପାଇଁ ସିଆଇଟିଇଏସ୍ ନିୟମାବଳୀ ଅନୁସରଣ କରିବାକୁ ପଡିବ। ଭାରତରେ ଡାଲବର୍ଜିଆ ସିସୁ (ଉତ୍ତର ଭାରତୀୟ ରୋଜୱୁଡ୍ କିମ୍ବା ଶିଶାମ) ପ୍ରଜାତି ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣରେ ମିଳିଥାଏ ଏବଂ ଏହା ବିଲୁପ୍ତପ୍ରାୟ ପ୍ରଜାତି ଭାବରେ ପରିଗଣିତ ହୁଏ ନାହିଁ | ଆଲୋଚନା ସମୟରେ ଏହା ଦଳଗୁଡିକ ଦ୍ବାରା ସ୍ବୀକାର କରାଯାଇଥିଲା ଯେ ଡାଲବର୍ଜିଆ ସିସୁ ଆଦି ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଜାତି ନୁହନ୍ତି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଡାଲବର୍ଜିଆର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଜାତିର ସମାପ୍ତ ରୂପରେ ପୃଥକ କରିବାରେ ଆହ୍ବାନ ଗୁଡିକ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା ପ୍ରକଟ କରାଯାଇଥିଲା। ବିଶେଷକରି କଷ୍ଟମ୍ସ ପଏଣ୍ଟରେ ଡାଲବର୍ଜିଆର ସମାପ୍ତ କାଠକୁ ପୃଥକ କରିବା ପାଇଁ ଉନ୍ନତ ବୈଷୟିକ ଉପକରଣର ବିକାଶ ପାଇଁ ଏକ ଜରୁରୀ ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ବୋଲି ଦେଶଗୁଡିକ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଦିଗକୁ ବିଚାର କରି ଏବଂ ସମାପ୍ତ କାଠକୁ ପୃଥକ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ସ୍ପଷ୍ଟ ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ, ସିଓପି ସିଆଇଟିଇଏସ୍ ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସ: II ରୁ ପ୍ରଜାତିଗୁଡିକ ଅଣତାଲିକାଭୁକ୍ତ କରିବାକୁ ରାଜି ହେଲେ ନାହିଁ। ତଥାପି, ପ୍ରତ୍ୟେକ ବସ୍ତୁର ଓଜନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ଆଶ୍ବସ୍ତି ଭାରତୀୟ କାରିଗର ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସମସ୍ୟାକୁ ବହୁ ପରିମାଣରେ ସମାଧାନ କରିବ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଉତ୍ପାଦିତ ସାମଗ୍ରୀର ରପ୍ତାନିରେ ଏକ ବଡ଼ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିବ।  

BS/ PS