આવાસ અને શહેરી બાબતોના મંત્રાલય (MoHUA) એ ગઈકાલે આયોજિત એક એવોર્ડ સમારંભમાં સ્વચ્છતા સ્ટાર્ટ-અપ ચેલેન્જના વિજેતાઓને સન્માનિત કર્યા. આ પ્રસંગે શ્રી કૌશલ કિશોર, આવાસ અને શહેરી બાબતોના રાજ્ય મંત્રી, મહામહિમ ઈમેન્યુઅલ લેનેન, ભારતમાં ફ્રાન્સના રાજદૂત શ્રી મનોજ જોશી, MoHUAના સચિવ અને મંત્રાલયના વરિષ્ઠ અધિકારીઓ તેમજ સ્વચ્છતા અને કચરાના વ્યવસ્થાપન ક્ષેત્રમાં કામ કરતા અનેક સ્ટાર્ટ-અપ્સના પ્રતિનિધિઓ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

આ કાર્યક્રમમાં બોલતા, શ્રી કૌશલ કિશોરે જણાવ્યું હતું કે સ્વચ્છ ભારત બનાવવાના પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના સ્વપ્ને સ્વચ્છ ભારત મિશન- અર્બન (SBM)ની શરૂઆત સાથે જન આંદોલનનું સ્વરૂપ લીધું છે. આ મિશન હેઠળ કચરાને રિસાયક્લિંગ અને ઉપયોગી ઉત્પાદનોમાં ફેરવવાથી માત્ર કચરા મુક્ત શહેરોની દિશામાં આગળ વધવામાં મદદ મળશે નહીં પણ મોટા પાયે રોજગારીનું સર્જન કરવામાં પણ મદદ મળશે.

મંત્રીએ માહિતી આપી હતી કે સ્વચ્છતા સ્ટાર્ટ-અપ ચેલેન્જ હેઠળ શોર્ટલિસ્ટ કરાયેલા 30 સ્ટાર્ટ-અપ્સમાંથી ટોચના 10માંથી પ્રત્યેકને ફ્રેન્ચ ટેક તરફથી 25 લાખ રૂપિયાની નાણાકીય સહાય મળશે, જે સ્ટાર્ટ-અપ્સને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ફ્રેન્ચ સરકારની પહેલ છે. બાકીના 20 સ્ટાર્ટ-અપ્સમાંથી દરેકને ભારત સરકાર તરફથી 20 લાખ રૂપિયાની નાણાકીય સહાય મળશે, એમ તેમણે જાહેરાત કરી હતી.

શ્રી કૌશલ કિશોરે જણાવ્યું હતું કે આ ચેલેન્જ દ્વારા સ્ટાર્ટ-અપ્સને પ્રોત્સાહન આપવું એ ‘મેક ઇન ઇન્ડિયા’ તરફની એક પહેલ છે.

રિસાયકલ કરેલ ઉત્પાદનોના માર્કેટિંગ તરફ ધ્યાન દોરતા, તેમણે કહ્યું કે સ્ટાર્ટ-અપ્સને વધુ આગળ વધારવા માટે આ ઉત્પાદનો વિશે માર્કેટિંગ અને જાગરૂકતાનું નિર્માણ ખૂબ મહત્વનું છે. તેમણે સ્ટાર્ટ-અપ્સને સ્થાનિક ભાષાઓનો ઉપયોગ કરીને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં તેમના ઉત્પાદનો વિશે જાગૃતિ લાવવાની સલાહ આપી.

MoHUA દ્વારા અમલમાં મુકવામાં આવેલ સ્વચ્છ ભારત મિશન - અર્બન, સ્થાનિક રીતે નવીન, અમલીકરણ કરી શકાય તેવા સોલ્યુશન્સ અને બિઝનેસ મોડલ અપનાવવા અને કચરાના વ્યવસ્થાપનમાં પરિપત્રને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સ્ટાર્ટઅપ્સ માટે નવીનતા અને પ્રોત્સાહન પર વિશેષ ધ્યાન આપે છે. આ લાંબા ગાળાના અભિગમ સાથે સંરેખણમાં, MoHUA એ એજન્સી Française de Developpement (AFD) અને DPIIT (ડિપાર્ટમેન્ટ ઑફ પ્રમોશનના ઉદ્યોગ અને આંતરિક વેપાર)) સાથે ભાગીદારીમાં, જાન્યુઆરી 2022 થી, સ્વચ્છ ભારત મિશન-અર્બન હેઠળ સ્વચ્છતા સ્ટાર્ટઅપ ચેલેન્જ શરૂ કરી હતી. ચેલેન્જનો ઉદ્દેશ્ય ભારતમાં વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ સેક્ટરની ઉદ્યોગસાહસિક ક્ષમતાનો ઉપયોગ કરવાનો અને એન્ટરપ્રાઇઝ ડેવલપમેન્ટ માટે સક્ષમ વાતાવરણને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે, ડિસેમ્બર 2021 માં રજૂ કરાયેલ સ્વચ્છ ટેક્નોલોજી ચેલેન્જ દ્વારા MoHUA દ્વારા બોટમ્સ-અપ અભિગમ અપનાવવામાં આવ્યો હતો. ટેક્નોલોજી ચેલેન્જે NGO, CSO, શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ અને સ્ટાર્ટઅપ્સ સહિત સ્વચ્છતા ક્ષેત્રમાં કામ કરતા તમામ હિસ્સેદારો પાસેથી એન્ટ્રીઓ અને ઉકેલો આમંત્રિત કર્યા હતા. ટેક્નોલોજી ચેલેન્જમાં સ્ટાર્ટઅપ્સ તરફથી મળેલી વિજેતા એન્ટ્રીઓને જાન્યુઆરી 2022માં અનુગામી સ્વચ્છતા સ્ટાર્ટઅપ ચેલેન્જમાં ભાગ લેવાની મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.

સ્ટાર્ટઅપ ચેલેન્જે સેનિટેશન અને વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ સેક્ટરની ચાર શ્રેણીઓમાં સંસ્થાઓ પાસેથી એન્ટ્રીઓ માંગી હતી. (i) સામાજિક સમાવેશ, (ii) શૂન્ય ડમ્પ, (iii) પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ અને (iv) ડિજિટલ સક્ષમતા દ્વારા પારદર્શિતા. મહત્વાકાંક્ષી સ્ટાર્ટઅપ્સ તરફથી કુલ 244 એન્ટ્રીઓ પ્રાપ્ત થઈ હતી, જેમાંથી 30 સ્ટાર્ટઅપ્સને અગ્રણી શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ અને ઇન્ક્યુબેટર્સ, ઉદ્યોગ અને સરકારી સંસ્થાઓમાંથી 20 સભ્યોના જ્યુરી પૂલ દ્વારા શોર્ટલિસ્ટ કરવામાં આવ્યા હતા. આ 30 સ્ટાર્ટઅપ કચરાના સંગ્રહ માટે સ્વચાલિત સોલ્યુશનથી શરૂ કરીને વિવિધ ક્ષેત્રો (MSW, કાપડ કચરો, કૃષિ અને ખાદ્ય કચરો, બાંધકામ અને ડિમોલિશન વેસ્ટ)માં ફેલાયેલા અલગીકરણ, પરિવહન અને મૂલ્યવર્ધન સુધીના કચરાના મૂલ્યની સાંકળના સંપૂર્ણ સ્પેક્ટ્રમને આવરી લે છે. આ બિઝનેસ મોડલ વૈશ્વિક સ્તરે ભારતની રિસાયક્લિંગ/અપસાયક્લિંગ ક્ષમતામાં સુધારો કરીને ક્ષેત્રને સંગઠિત કરીને મોટા પાયે પ્રતિષ્ઠિત આજીવિકા પેદા કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે.

30માંથી, કુલ ટોચના 10 વિજેતાઓની ઓળખ કરવામાં આવી છે, જેમાંથી દરેકને સ્ટાર્ટ-અપ્સને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ફ્રેન્ચ સરકારની પહેલ, ફ્રેન્ચ ટેક તરફથી બીજ ભંડોળ અને સમર્પિત ઇન્ક્યુબેશન સપોર્ટ પ્રાપ્ત થશે.

YP/GP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com