గుజరాత్ ప్రముఖ ముఖ్యమంత్రి శ్రీ భూపేంద్ర భాయ్ పటేల్ గారు, కేంద్ర మంత్రివర్గంలో నా సహచరులు, డాక్టర్ జితేంద్ర సింగ్ గారు, వివిధ రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల మంత్రులు, స్టార్టప్‌ల ప్రపంచానికి చెందిన అందరు సహచరులు, విద్యార్థులు, ఇతర ప్రముఖులు, మహిళలు మరియు పెద్దమనుషులు!

కేంద్ర -రాష్ట్ర సైన్స్ సదస్సు' అనే ఈ ముఖ్యమైన కార్యక్రమానికి మీ అందరికీ నేను స్వాగతం పలుకుతూ, అభినందిస్తున్నాను. నేటి నవ భారతదేశంలో 'సబ్ కా ప్రయాస్' (ప్రతి ఒక్కరి కృషి) స్ఫూర్తికి ఈ సంఘటన సజీవ ఉదాహరణ.

స్నేహితులారా,

21వ శతాబ్దపు భారతదేశ అభివృద్ధిలో సైన్స్ శక్తి లాంటిది, ఇది ప్రతి ప్రాంతం మరియు ప్రతి రాష్ట్రం అభివృద్ధిని వేగవంతం చేయగల సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంది. భారతదేశం నాల్గవ పారిశ్రామిక విప్లవానికి నాయకత్వం వహిస్తున్న తరుణంలో, భారతదేశం యొక్క సైన్స్ మరియు ఈ రంగానికి సంబంధించిన వ్యక్తుల పాత్ర చాలా ముఖ్యమైనది. అటువంటి పరిస్థితిలో, విధాన నిర్ణేతలు మరియు మనలాంటి పాలన మరియు పరిపాలనతో సంబంధం ఉన్న వారి బాధ్యత పెరుగుతుంది. అహ్మదాబాద్‌లోని సైన్స్ సిటీలో జరిగే ఈ మేధోమథనం సెషన్ మీకు కొత్త స్ఫూర్తిని ఇస్తుందని మరియు సైన్స్‌ని ప్రోత్సహించేందుకు మీలో ఉత్సాహాన్ని నింపుతుందని ఆశిస్తున్నాను.

స్నేహితులారా,

ఇది మన గ్రంధాలలో ప్రస్తావించబడింది - జ్ఞానమ్ జ్ఞాన సహితం యత్ జ్ఞానత్వ మోక్ష్యసే అశుభాత్ । అంటే, విజ్ఞానం మరియు విజ్ఞాన సమ్మేళనం ఉన్నప్పుడు, మనకు జ్ఞానం మరియు సైన్స్ పరిచయం అయినప్పుడు, అది ప్రపంచంలోని అన్ని సమస్యలకు స్వయంచాలకంగా పరిష్కారాలకు దారి తీస్తుంది. పరిష్కారం, పరిణామం మరియు ఆవిష్కరణలకు సైన్స్ ఆధారం. ఈ స్ఫూర్తితో నేటి నవ భారతం జై జవాన్, జై కిసాన్, జై విజ్ఞాన్, జై అనుసంధాన్ అనే పిలుపుతో ముందుకు సాగుతోంది.

స్నేహితులారా,

గతానికి సంబంధించిన ఒక ముఖ్యమైన అంశం మీ దృష్టిని ఆకర్షించాలనుకుంటున్నాను. చరిత్ర నుండి ఆ పాఠం కేంద్రం మరియు రాష్ట్రాల భవిష్యత్తును రూపొందించడంలో చాలా దోహదపడుతుంది. గత శతాబ్దపు తొలి దశాబ్దాలను మనం గుర్తుంచుకుంటే, ప్రపంచం వినాశనం మరియు విషాదం యొక్క కాలాన్ని ఎలా అనుభవిస్తుందో మనం కనుగొంటాము. కానీ ఆ సమయంలో కూడా, శాస్త్రవేత్తలు ప్రతిచోటా, తూర్పు లేదా పశ్చిమంలో అయినా, వారి ముఖ్యమైన ఆవిష్కరణలలో నిమగ్నమై ఉన్నారు. పాశ్చాత్య దేశాలలో, ఐన్‌స్టీన్, ఫెర్మీ, మాక్స్ ప్లాంక్, నీల్స్ బోర్ మరియు టెస్లా వంటి చాలా మంది శాస్త్రవేత్తలు తమ ప్రయోగాలతో ప్రపంచాన్ని ఆశ్చర్యపరిచారు. అదే కాలంలో, సివి రామన్, జగదీష్ చంద్రబోస్, సత్యేంద్ర నాథ్ బోస్, మేఘనాద్ సాహా, ఎస్. చంద్రశేఖర్ వంటి అసంఖ్యాక భారతీయ శాస్త్రవేత్తలు తమ కొత్త ఆవిష్కరణలతో ముందుకు వస్తున్నారు. ఈ శాస్త్రవేత్తలందరూ భవిష్యత్తును మెరుగుపరచడానికి అనేక మార్గాలను తెరిచారు. కానీ తూర్పు మరియు పశ్చిమాల మధ్య ప్రధాన వ్యత్యాసం ఏమిటంటే, మన శాస్త్రవేత్తల పనిని మనం జరుపుకోవాల్సినంతగా జరుపుకోలేదు. తత్ఫలితంగా, సైన్స్ పట్ల మన సమాజంలో చాలా మందిలో ఉదాసీనత భావం ఏర్పడింది.

మనం గుర్తుంచుకోవాల్సిన విషయం ఏమిటంటే, మనం కళను జరుపుకునేటప్పుడు, మనం మరింత కొత్త కళాకారులను ప్రేరేపించి, సృష్టిస్తాము. మేము క్రీడలను జరుపుకున్నప్పుడు, మేము కొత్త ఆటగాళ్లను కూడా ప్రేరేపిస్తాము మరియు సృష్టిస్తాము. అదేవిధంగా, మన శాస్త్రవేత్తల విజయాలను మనం జరుపుకున్నప్పుడు, సైన్స్ మన సమాజంలో సహజంగా మారుతుంది మరియు అది సంస్కృతిలో భాగం అవుతుంది. కావున, ఈరోజు అన్ని రాష్ట్రాల నుండి వచ్చిన ప్రజలందరూ మన దేశ శాస్త్రవేత్తల విజయాలను జరుపుకోవాలని మరియు కీర్తించాలని నేను కోరుతున్నాను. అడుగడుగునా మన దేశ శాస్త్రవేత్తలు కూడా తమ ఆవిష్కరణల ద్వారా ఈ అవకాశాన్ని కల్పిస్తున్నారు. భారతదేశం కరోనాకు వ్యాక్సిన్‌లను అభివృద్ధి చేయగలిగితే మరియు 200 కోట్లకు పైగా వ్యాక్సిన్ మోతాదులను ఇవ్వగలిగితే, దాని వెనుక మన శాస్త్రవేత్తల గొప్ప సామర్థ్యం ఉంది. అదేవిధంగా, నేడు భారతదేశ శాస్త్రవేత్తలు ప్రతి రంగంలో అద్భుతాలు చేస్తున్నారు.

స్నేహితులారా,

మన ప్రభుత్వం సైన్స్ ఆధారిత అభివృద్ధి విధానంతో ముందుకు సాగుతున్నందుకు నేను సంతోషిస్తున్నాను. 2014 నుండి, సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ రంగంలో పెట్టుబడులలో గణనీయమైన పెరుగుదల ఉంది. ప్రభుత్వ కృషి వల్ల ఈ రోజు గ్లోబల్ ఇన్నోవేషన్ ఇండెక్స్‌లో భారతదేశం 46వ స్థానంలో ఉంది, అయితే 2015లో భారతదేశం 81 స్థానంలో ఉంది. మేము ఇంత తక్కువ సమయంలో 81 నుండి 46 వరకు దూరాన్ని అధిగమించాము, కానీ మనం ఆపాల్సిన అవసరం లేదు ఇక్కడ, మనం ఇప్పుడు ఉన్నత లక్ష్యం పెట్టుకోవాలి. నేడు భారతదేశంలో రికార్డు స్థాయిలో పేటెంట్లు మంజూరు చేయబడుతున్నాయి మరియు కొత్త ఆవిష్కరణలు జరుగుతున్నాయి. ఈ రోజు సైన్స్ రంగానికి చెందిన అనేక స్టార్టప్‌లు ఈ సమ్మేళనానికి హాజరవుతున్నట్లు మీరు చూడవచ్చు. దేశంలో స్టార్టప్‌ల వేవ్, మార్పు ఎంత వేగంగా వస్తున్నదో చెబుతోంది.

స్నేహితులారా,

సైన్స్, టెక్నాలజీ మరియు ఇన్నోవేషన్ నేటి యువ తరం యొక్క DNA లో ఉన్నాయి. అతను చాలా వేగంగా సాంకేతికతకు అనుగుణంగా ఉంటాడు. ఈ యువ తరాన్ని మన శక్తితో ఆదుకోవాలి. నేటి నవ భారతదేశంలో, యువ తరానికి పరిశోధన మరియు ఆవిష్కరణల రంగంలో కొత్త రంగాలు తెరవబడుతున్నాయి. స్పేస్ మిషన్, డీప్ ఓషన్ మిషన్, నేషనల్ సూపర్ కంప్యూటింగ్ మిషన్, సెమీకండక్టర్ మిషన్, మిషన్ హైడ్రోజన్, డ్రోన్ టెక్నాలజీ ఇలా ఎన్నో మిషన్లలో శరవేగంగా పనులు జరుగుతున్నాయి. కొత్త జాతీయ విద్యా విధానంలో కూడా ప్రత్యేక ప్రాధాన్యత ఇవ్వబడింది, తద్వారా శాస్త్ర సాంకేతిక విద్య విద్యార్థికి అతని మాతృభాషలో అందుబాటులో ఉంటుంది.

స్నేహితులారా,

భారతదేశాన్ని పరిశోధన మరియు ఆవిష్కరణల ప్రపంచ కేంద్రంగా మార్చడానికి ఈ 'అమృత్ కాల్'లో మనమందరం కలిసి పని చేయాలి. సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీకి సంబంధించి మన పరిశోధనలను స్థానిక స్థాయికి తీసుకెళ్లాలి. ప్రతి రాష్ట్రం వారి స్థానిక సమస్యలకు అనుగుణంగా స్థానిక పరిష్కారాలను రూపొందించడానికి ఆవిష్కరణలపై దృష్టి సారించడం సమయం యొక్క అవసరం. ఇప్పుడు నిర్మాణ ఉదాహరణ తీసుకోండి. హిమాలయ ప్రాంతాలలో అనుకూలమైన సాంకేతికత పశ్చిమ కనుమలలో సమానంగా ప్రభావవంతంగా ఉండకపోవచ్చు. ఎడారులకు వాటి స్వంత సవాళ్లు ఉన్నాయి మరియు తీర ప్రాంతాలకు వాటి స్వంత సమస్యలు ఉన్నాయి. అందువల్ల, నేడు మేము సరసమైన గృహాల కోసం లైట్హౌస్ ప్రాజెక్టులపై పని చేస్తున్నాము, ఇందులో అనేక సాంకేతికతలు ఉపయోగించబడుతున్నాయి. అదేవిధంగా, మేము వాతావరణాన్ని తట్టుకునే పంటలను స్థానికీకరిస్తే, మనకు మంచి పరిష్కారాలు లభిస్తాయి. వృత్తాకార ఆర్థిక వ్యవస్థలో సైన్స్ కూడా పెద్ద పాత్ర పోషిస్తుంది, మన నగరాల వ్యర్థ ఉత్పత్తులను రీసైక్లింగ్ చేయడంలో. ఇలాంటి ప్రతి సవాలును ఎదుర్కోవడానికి, ప్రతి రాష్ట్రం సైన్స్, ఇన్నోవేషన్ మరియు టెక్నాలజీకి సంబంధించిన ఆధునిక విధానాన్ని రూపొందించి అమలు చేయడం అవసరం.

స్నేహితులారా,

ప్రభుత్వంగా, మన శాస్త్రవేత్తలతో మరింత ఎక్కువగా సహకరించాలి మరియు సహకరించాలి. ఇది దేశంలో శాస్త్రీయ ఆధునికత వాతావరణాన్ని మెరుగుపరుస్తుంది. ఆవిష్కరణలను ప్రోత్సహించడానికి, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు మరిన్ని ఎక్కువ శాస్త్రీయ సంస్థల ఏర్పాటుపై మరియు ప్రక్రియలను సరళీకృతం చేయడంపై ప్రత్యేక దృష్టి పెట్టాలి. రాష్ట్రంలోని ఉన్నత విద్యా సంస్థల్లో కూడా ఇన్నోవేషన్ ల్యాబ్‌ల సంఖ్యను పెంచాలి. నేడు హైపర్ స్పెషలైజేషన్ యుగం. రాష్ట్రాలలో అంతర్జాతీయ స్థాయి స్పెషలిస్ట్ లేబొరేటరీలను ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. ఇలాంటి ప్రయోగశాలల అవసరం ఎంతో ఉంది. జాతీయ సంస్థల నైపుణ్యం ద్వారా ఈ విషయంలో కేంద్ర స్థాయిలో ప్రతి రాష్ట్రానికి సహాయం చేయడానికి మా ప్రభుత్వం సిద్ధంగా ఉంది. పాఠశాలల్లో ఆధునిక సైన్స్‌ ల్యాబ్‌లతో పాటు అటల్‌ టింకరింగ్‌ ల్యాబ్‌లను నిర్మించే ప్రచారాన్ని కూడా వేగవంతం చేయాలి.

స్నేహితులారా,

రాష్ట్రాలలో అనేక జాతీయ స్థాయి శాస్త్రీయ సంస్థలు మరియు ప్రయోగశాలలు ఉన్నాయి. రాష్ట్రాలు తమ సామర్థ్యాన్ని, నైపుణ్యాన్ని పూర్తిగా వినియోగించుకోవాలి. మనం మన సైన్స్ సంబంధిత సంస్థలను కూడా గోతుల స్థితి నుండి బయటకు తీసుకురావాలి. రాష్ట్ర సంభావ్యత మరియు వనరులను మెరుగ్గా వినియోగించుకోవడానికి అన్ని శాస్త్రీయ సంస్థల యొక్క సరైన వినియోగం సమానంగా అవసరం. మీరు మీ రాష్ట్రాల్లో సైన్స్ మరియు టెక్నాలజీని అట్టడుగు స్థాయిలో ముందుకు తీసుకెళ్లే అటువంటి కార్యక్రమాల సంఖ్యను కూడా పెంచాలి. అయితే మనం కూడా ఒక విషయం గుర్తుంచుకోవాలి. ఉదాహరణకు అనేక రాష్ట్రాల్లో సైన్స్ ఫెస్టివల్స్ నిర్వహిస్తున్నారు కానీ చాలా పాఠశాలలు అందులో పాల్గొనడం లేదనేది కూడా నిజం. కారణాలను కనుగొని మరిన్ని పాఠశాలలను ఇలాంటి సైన్స్ ఫెస్టివల్స్‌లో భాగం చేయాలి. మంత్రులందరూ 'సైన్స్ కరిక్యులమ్'పై ఒక కన్నేసి ఉంచాలని నేను సూచిస్తున్నాను. మీ రాష్ట్రం మరియు ఇతర రాష్ట్రాలు. మీరు ఇతర రాష్ట్రాల్లో మంచిని మీ రాష్ట్రంలో పునరావృతం చేయవచ్చు. దేశంలో సైన్స్‌ని ప్రోత్సహించాలంటే ప్రతి రాష్ట్రంలో సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీకి సంబంధించిన మౌలిక సదుపాయాలను నిర్మించడం కూడా అంతే అవసరం.

స్నేహితులారా,

ఈ 'అమృత్ కాల్'లో, భారతదేశ పరిశోధన మరియు ఆవిష్కరణ పర్యావరణ వ్యవస్థ ప్రపంచంలోనే అత్యుత్తమంగా మారడానికి మనం హృదయపూర్వకంగా పని చేయాలి. ఈ దిశలో అర్థవంతమైన మరియు సమయానుకూల పరిష్కారాలతో ఈ సమ్మేళనం వెలువడాలని ఆకాంక్షిస్తూ, మీ అందరికీ అభినందనలు తెలియజేస్తున్నాను. ఈ మేధోమథనం సమయంలో సైన్స్ పురోగతిలో కొత్త కోణాలు మరియు తీర్మానాలు జోడించబడతాయని నేను ఖచ్చితంగా అనుకుంటున్నాను. భవిష్యత్తులో లభించే అవకాశాన్ని కోల్పోము. మాకు చాలా విలువైన 25 ఏళ్లు ఉన్నాయి. ఈ 25 సంవత్సరాలు భారతదేశాన్ని కొత్త గుర్తింపు, బలం మరియు సామర్థ్యంతో ప్రపంచంలోనే నిలబెడతాయి. కావున మిత్రులారా, ఈ సారి మీ రాష్ట్రంలో సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ రంగంలో ఒక శక్తిగా మారాలి. ఈ మేధోమథనం సెషన్ నుండి మీరు ఆ అమృతాన్ని వెలికితీస్తారని నేను ఖచ్చితంగా అనుకుంటున్నాను, ఇది మీ సంబంధిత రాష్ట్రాల్లో పరిశోధనతో పాటు దేశ పురోగతికి తోడ్పడుతుంది.

చాలా అభినందనలు! చాలా ధన్యవాదాలు!