"దేశవ్యాప్తంగా బహుళ స్థాయి ఆరోగ్య మౌలిక సదుపాయాల నెట్‌వర్క్‌ను సృష్టించడం, విస్తరించడం మరియు బలోపేతం చేయడానికి భారత ప్రభుత్వం రాష్ట్రాలు మరియు యూటీలతో సహకార మరియు సమాఖ్య స్ఫూర్తితో పని చేస్తోంది". జాతీయ ఆరోగ్య మిషన్ (ఎన్‌హెచ్‌ఎం), ఎమర్జెన్సీ కోవిడ్ రెస్పాన్స్ కింద వివిధ ప్రాజెక్టులతో పాటు ఫ్లాగ్‌షిప్ స్కీమ్‌ల అమలును సమీక్షించడానికి ఈ రోజు రాష్ట్రాలు/యుటిల ఆరోగ్య మంత్రులతో వీడియో కాన్ఫరెన్స్‌ నిర్వహించిన సందర్భంగా కేంద్ర ఆరోగ్య మరియు కుటుంబ సంక్షేమ శాఖ మంత్రి డాక్టర్ మన్సుఖ్ మాండవియా ఈ విషయాన్ని తెలిపారు. ప్యాకేజీ (ఈసిఆర్‌పి)-II, ప్రధాన మంత్రి ఆయుష్మాన్ భారత్ హెల్త్ ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్ మిషన్ (పిఎం-ఏబిహెచ్‌ఐఎం), 15వ ఆర్థిక సంఘం (XV ఎఫ్‌సి) గ్రాంట్లపై సమీక్షించారు. కోవిడ్ వ్యాక్సినేషన్ అమృత్ మహోత్సవ్ కింద ప్రికాషన్ డోసులపై నిర్దిష్ట దృష్టితో జాతీయ కొవిడ్19 టీకా కార్యక్రమ పురోగతిని కూడా ఆయన సమీక్షించారు. ఈ సమావేశంలో ఆరోగ్య, కుటుంబ సంక్షేమ శాఖ సహాయ మంత్రి డాక్టర్ భారతి ప్రవీణ్ పవార్ కూడా పాల్గొన్నారు. రాష్ట్రవ్యాప్తంగా క్రిటికల్ కేర్ ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్‌ను అప్‌గ్రేడ్ చేయడం మరియు బలోపేతం చేయడం కోసం వివిధ పథకాలు మరియుప్యాకేజీల కింద రాష్ట్రాలకు కేంద్ర నిధుల పురోగతి మరియు వినియోగాన్ని వేగవంతం చేయడానికి ఆరోగ్య మంత్రి అధ్యక్షతన జరిగిన సమావేశాల శ్రేణిలో ఇది భాగం.

ఈ సమావేశానికి త్రిపుర ముఖ్యమంత్రి శ్రీ మాణిక్ సాహా, ఢిల్లీ ఉప ముఖ్యమంత్రి, ఆరోగ్య మంత్రి శ్రీ మనీష్ సిసోడియా హాజరయ్యారు. ఈ సమావేశంలో పాల్గొన్న రాష్ట్ర ఆరోగ్య మంత్రులు డాక్టర్ రాజీవ్ సైజల్ (హిమాచల్ ప్రదేశ్), శ్రీమతి. వీణా జార్జ్ (కేరళ), డాక్టర్ కె సుధాకర్ (కర్ణాటక), డాక్టర్ ధన్ సింగ్ రావత్ (ఉత్తరాఖండ్), శ్రీమతి. విడదల రజనీ (ఆంధ్రప్రదేశ్), శ్రీ కేశబ్ మహంత (అస్సాం), శ్రీ అలో లిబాంగ్ (అరుణాచల్ ప్రదేశ్), శ్రీ అనిల్ విజ్ (హర్యానా), శ్రీ బన్నా గుప్తా (జార్ఖండ్), డాక్టర్ మణి కుమార్ శర్మ (సిక్కిం), శ్రీ తిరు మా సుబ్రమణియన్ (తమిళనాడు), శ్రీ టి హరీష్ రావు (తెలంగాణ), శ్రీ టి. సింగ్ డియో (ఛత్తీస్‌గఢ్), శ్రీ తిరు ఎన్ రంగసామి (పుదుచ్చేరి), శ్రీ ఎల్ జయంతకుమార్ సింగ్ (మణిపూర్), శ్రీ జేమ్స్ కె సంగ్మా (మేఘాలయ), శ్రీ పర్సాది లాల్ మీనా (రాజస్థాన్), శ్రీ బ్రిజేష్ పాఠక్ (ఉత్తరప్రదేశ్), డాక్టర్ ప్రభురామ్ చౌదరి ( మధ్యప్రదేశ్), శ్రీ రుషికేష్ పటేల్ (గుజరాత్) మరియు శ్రీమతి. నిమిషా సుతార్, ఎంఓఎస్‌ ఆరోగ్యం (గుజరాత్).

ప్రతి జిల్లా మరియు బ్లాక్‌లలో క్లిష్టమైన సంరక్షణ మౌలిక సదుపాయాలపై పెట్టుబడులు పెట్టడాన్ని మహమ్మారి మనకు నేర్పిందని డాక్టర్ మన్సుఖ్ మాండవియా తెలిపారు. ప్రతికూల పరిస్థితులను మన బలాల నుండి నేర్చుకునే అవకాశంగా చూడాలనే ప్రధాని మోదీ తత్వాన్ని పునరుద్ఘాటించారు. పౌరులకు అందుబాటులో సరసమైన, నాణ్యమైన మరియు సమానమైన ప్రజారోగ్య సంరక్షణ సేవలను అందించే దిశగా రాష్ట్రాలు/కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాల వారి ప్రయత్నాలకు మద్దతు ఇవ్వడానికి భారత ప్రభుత్వం కట్టుబడి ఉందని ఆయన హామీ ఇచ్చారు. కొన్ని రాష్ట్రాల్లో కేంద్ర నిధుల వినియోగం తక్కువగా ఉండటంపై ఆందోళన వ్యక్తం చేసిన ఆయన తక్కువ నిధుల వినియోగాన్ని కేంద్రం సమీక్షించే బదులు, రాష్ట్రాలు తమ పనితీరును మెరుగుపరచుకోవాలని మరియు ఆరోగ్య పథకాలను సత్వర అమలు కోసం కేంద్రం నుండి త్వరగా నిధులు కోరాలని పేర్కొన్నారు. ప్యాకేజీలు/ఫ్లాగ్‌షిప్ ప్రోగ్రామ్‌ల కింద నిధుల సకాలంలో వినియోగం మరియు ఆరోగ్య మౌలిక సదుపాయాల కల్పన కోసం రాష్ట్రాలకు వివిధ ఫ్లెక్సిబిలిటీలను విస్తరించామని ఆయన తెలిపారు. డిసెంబర్ 2022 వరకు ప్యాకేజీ అందుబాటులో ఉన్నందున ఈసిఆర్‌పి-II కింద ఉన్న నిధులను వెంటనే వినియోగించుకోవాల్సిన అవసరం ఉందని స్పష్టం చేశారు.

ఈ లక్ష్యం కోసం వారు ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్లను పంచుకోవాలని డాక్టర్ మాండవ్య రాష్ట్ర ఆరోగ్య మంత్రులను ఆహ్వానించారు మరియు నిధుల వినియోగాన్ని మరింత సులభతరం చేయడానికి వారి సూచనలను కోరారు. రాష్ట్ర ఆరోగ్య మంత్రులు కొన్ని సవాళ్లను గమనిస్తూనే కేంద్ర ఆరోగ్య శాఖ మంత్రి వ్యక్తిగత పర్యవేక్షణ మరియు సాధారణ సమీక్షా సమావేశాలు అట్టడుగు స్థాయిలో ఈ పథకాల పురోగతిని వేగవంతం చేసినందుకు కృతజ్ఞతలు తెలిపారు. నిధుల వినియోగాన్ని ఎప్పటికప్పుడు వ్యక్తిగతంగా సమీక్షించాలని మరియు నిధులు ఉపయోగించేలా చూసుకోవాలని డాక్టర్ మాండవ్య రాష్ట్ర ఆరోగ్య మంత్రులను కోరారు. ఆరోగ్య మౌలిక సదుపాయాల పథకాల భౌతిక మరియు ఆర్థిక పురోగతిని సూచించే కేంద్ర ఆరోగ్య మంత్రిత్వ శాఖ యొక్క పోర్టల్‌ను క్రమం తప్పకుండా నవీకరించాలని ఆయన రాష్ట్రాలను కోరారు.

కోవిడ్ వ్యాక్సినేషన్ విజయాలను హైలైట్ చేస్తూ, డాక్టర్ మాండవియ రాష్ట్రాలు/యుటిలు ప్రికాషన్‌ డోసుల కవరేజీని వేగవంతం చేయాలని గట్టిగా కోరారు. అమృత్ మహోత్సవం కింద 18 ఏళ్లు మరియు అంతకంటే ఎక్కువ వయస్సు ఉన్నవారికోసం 2022 సెప్టెంబర్ 30 వరకు 75 రోజుల పాటు కోవిడ్ వ్యాక్సినేషన్ కార్యక్రమాన్ని కేంద్ర ప్రభుత్వం చేపట్టింది. 2వ డోస్ ఇచ్చిన తేదీ నుండి 6 నెలలు లేదా 26 వారాలు పూర్తి చేసిన 18 ఏళ్లు పైబడిన వారందరూ దీనికి అర్హులు. ప్రభుత్వ టీకా కేంద్రాలలో ఉచితంగా ప్రీకాషన్‌ డోస్‌ను అందిస్తున్నారు.కార్బొవాక్స్‌కు చెందిన  హెటెరోలాగస్ ప్రికాషన్‌ డోస్‌ లభ్యతను విస్తృతంగా ప్రచారం చేయాలని మరియు బస్టాండ్‌లు, రైల్వే స్టేషన్లు, విమానాశ్రయాలు, పాఠశాలలు/కళాశాలలు, మతపరమైన యాత్రా మార్గాలు, మతపరమైన ప్రదేశాలు మొదలైన బహిరంగ ప్రదేశాలలో టీకా శిబిరాలను నిర్వహించాలని కూడా ఆయన వారికి సూచించారు. ఇప్పటి వరకూ 12.36 కోట్ల ప్రికాషన్‌  డోసులను అందించారు.

వ్యాక్సిన్‌ల గడువు ముగియకుండా ఉండేందుకు అన్ని టీకా మోతాదులు ఎఫ్‌ఈఎఫ్‌ఓ (ఫస్ట్ ఎక్స్‌పైరీ ఫస్ట్ అవుట్) సూత్రం ఆధారంగా ఉపయోగించబడుతున్నాయని నిర్ధారించుకోవాలని రాష్ట్రాలు/యూటీలు సూచించబడ్డాయి. "వ్యాక్సిన్లు విలువైన జాతీయ వనరులు మరియు రాష్ట్రాలు ఖచ్చితమైన ప్రణాళిక మరియు క్రమ సమీక్ష ద్వారా ఒక్క డోస్ కూడా గడువు ముగియకుండా చూసుకోవాలి" అని కేంద్ర ఆరోగ్య మంత్రి నొక్కి చెప్పారు.

"ప్రత్యేక శిబిరాలను నిర్వహించడం ద్వారా మిగిలిన లబ్ధిదారులకు పిఎంజెఏవై కార్డ్‌లను అందించడం ద్వారా పిఎంజెఏవై కింద ఆరోగ్య సేవల కోసం అర్హులైన లబ్ధిదారులందరికీ త్వరగా కవర్ చేద్దాం" అని పిఎంజెఏవై పురోగతిని సమీక్షించినప్పుడు డాక్టర్ మాండవ్య రాష్ట్రాలను కోరారు.

ప్రధానమంత్రి ఆయుష్మాన్ భారత్ హెల్త్ ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్ మిషన్ (పిఎం-ఏబిహెచ్‌ఐఎం) ఆరోగ్య సంరక్షణ మౌలిక సదుపాయాలను బలోపేతం చేయడానికి దేశవ్యాప్త పథకాలలో ఒకటి. ఈ పథకం కింద ఆరు సంవత్సరాలలో (ఎఫ్‌వై 25-26 వరకు) సుమారు రూ.64,180 కోట్ల వ్యయంతో అన్ని స్థాయిలలో  ఆరోగ్య వ్యవస్థలు మరియు ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ల సామర్థ్యాలను అభివృద్ధి చేయడంపై దృష్టి సారించాయి. ప్రాథమిక, ద్వితీయ మరియు తృతీయ మరియు ప్రస్తుత మరియు భవిష్యత్తు మహమ్మారి/విపత్తులకు సమర్థవంతంగా ప్రతిస్పందించడంలో ఆరోగ్య వ్యవస్థలను సిద్ధం చేయడం, బ్లాక్, జిల్లా, ప్రాంతీయ మరియు జాతీయ స్థాయిలలో, మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతాలలో నిఘా ప్రయోగశాలల నెట్‌వర్క్‌ను అభివృద్ధి చేయడం మరియు పాయింట్ల వద్ద ఆరోగ్య విభాగాలను బలోపేతం చేయడం, సమర్థవంతంగా గుర్తించడం, పరిశోధించడం, నిరోధించడం ప్రజారోగ్య అత్యవసర పరిస్థితులు మరియు వ్యాధుల వ్యాప్తిని ఎదుర్కోవడం మరియు ఐటీ ఎనేబుల్డ్ డిసీజ్ సర్వైలెన్స్ సిస్టమ్‌ను రూపొందించాలని మిషన్ లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.

2020-25 ఆర్థిక సంవత్సరానికి రాష్ట్రాల కన్సాలిడేటెడ్ ఫండ్స్‌ను పెంపొందించే చర్యలను సిఫార్సు చేసేందుకు 15వ ఆర్థిక సంఘం నవంబర్ 2017లో ఏర్పాటైంది. 2022 నాటికి రాష్ట్రాలు ఆరోగ్య వ్యయాన్ని తమ బడ్జెట్‌లో 8 శాతానికి పైగా పెంచాలని 2022 నాటికి ప్రాథమిక ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యయం మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయంలో మూడింట రెండు వంతులు ఉండాలని మరియు ఆరోగ్యంలో కేంద్ర ప్రాయోజిత పథకాలు (సిఎస్‌ఎస్‌) అనువైనవిగా ఉండాలని కమిషన్ సిఫార్సు చేసింది. ఇన్‌పుట్‌ల నుండి ఫలితాల వైపు దృష్టి సారించడంతో రాష్ట్రాలు స్వీకరించడానికి మరియు ఆవిష్కరణలను అనుమతించడానికి సరిపోతుంది. కేంద్ర ప్రభుత్వం 15వ ఎఫ్‌సి గ్రాంట్ అర్బన్ హెల్త్ కోసం కేటాయించిన మొత్తం రూ.70,051 కోట్ల నిధులలో స్థానిక ప్రభుత్వాలకు 37% (రూ. 26,123 కోట్లు) మరియు గ్రామీణ ఆరోగ్యానికి 63% (రూ. 43,928 కోట్లు) కేటాయించబడ్డాయి.

ఇండియా కోవిడ్-19 ఎమర్జెన్సీ రెస్పాన్స్ & హెల్త్ సిస్టమ్ ప్రిపేర్డ్‌నెస్ ప్యాకేజీ: ఫేజ్-II (ఈసిఆర్‌పి-II ప్యాకేజీ) మొత్తం రూ. 23,123 కోట్లను 8 జూలై 2021న కేంద్ర మంత్రివర్గం ఆమోదించింది. పీడియాట్రిక్ కేర్ మరియు కొలవగల ఫలితాలతో సహా ఆరోగ్య మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధిపై ఇది దృష్టి సారిస్తుంది. ముందస్తు నివారణ, గుర్తింపు మరియు నిర్వహణ కోసం తక్షణ ప్రతిస్పందన కోసం ఆరోగ్య వ్యవస్థ సంసిద్ధతను వేగవంతం చేయడం దీని లక్ష్యం.

     

****