ਸੜਕ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ  ਦੇ ਪੈਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਸਾਲ 2019 ਦੀ ਤੁਲਣਾ ਵਿੱਚ ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।  ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ  ਦੇ ਔਸਤ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਕੁੱਲ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਔਸਤਨ 18.46 % ਅਤੇ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ 12.84 % ਦੀ ਕਮੀ ਦੇਖੀ ਗਈ ਹੈ।  ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਖ਼ਮੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ 22.84 % ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।  ਸਾਲ 2020  ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਕੁੱਲ 3,66,138 ਸੜਕ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ।  ਇਸ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ 1,31, 714 ਜਾਨਾਂ ਗਈਆ ਅਤੇ 3, 48, 279 ਲੋਕ ਜਖ਼ਮੀ ਹੋਏ।

ਸੜਕ ਆਵਾਜਾਈ ਅਤੇ ਰਾਜ ਮਾਰਗ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਰੀਸਰਚ ਵਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਰਿਪੋਰਟ ‘ਰੋਡ ਐਕਸੀਡੇਂਟਸ ਇਨ ਇੰਡੀਆ - 2020’  ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 2016 ਦੇ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਸੜਕ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ,  ਸਿਰਫ 2018 ਵਿੱਚ 0.46 % ਦਾ ਮਾਮੂਲੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਸੀ।  ਲਗਾਤਾਰ ਦੂਜੇ ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਸੜਕ ਦੁਰਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਮੌਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ।  ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ 2015  ਦੇ ਬਾਅਦ  ਜਖ਼ਮੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਲਗਾਤਾਰ ਤੀਜੇ ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ,  ਜਾਨਲੇਵਾ ਸੜਕ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਪੀੜੀਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਆਦਾਤਰ ਜਵਾਨ ਲੋਕ ਰਹੇ ਹਨ,  ਜੋ ਕੰਮਕਾਜੀ ਉਮਰਵਰਗ  ਦੇ ਸਨ ।  18 ਤੋਂ 45 ਉਮਰਵਰਗ  ਦੇ ਬਾਲਗਾਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ 2020 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪੀੜੀਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 69% ਰਹੀ ਹੈ।  ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੜਕ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਨ ਗਵਾਉਣ ਵਾਲੇ 87.4% ਲੋਕ ਕੰਮਕਾਜੀ ਸਮੂਹ  ਦੇ 18 ਤੋਂ 60 ਸਾਲ ਉਮਰਵਰਗ  ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।

 ‘ਰੋਡ ਐਕਸੀਡੈਂਟਸ ਇਨ ਇੰਡੀਆ-2020’  ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸੈਕਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਾਲ 2020  ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੜਕ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਕਈ ਪਹਿਲੂਆਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।  ਇਸ ਵਿੱਚ ਦਸ ਵਰਗ ਹਨ ਅਤੇ ਸੜਕ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਅਤੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਸੜਕ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ।  ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਜੋ ਅੰਕੜੇ/ਸੂਚਨਾ ਉਪਲਬਧ ਹਨ,  ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਜਾਂ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਪੁਲਿਸ ਵਿਭਾਗਾਂ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।  ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਲ - ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੇ ਅਧਾਰ ਉੱਤੇ ਮਾਣਕ ਪ੍ਰਾਰੂਪ  ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ।  ਇਸ ਮਾਣਕ ਪ੍ਰਾਰੂਪ ਨੂੰ ਏਸ਼ਿਆ ਪੈਸੇਫਿਕ ਰੋਡ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਡਾਟਾ  (ਏਪੀਆਰਏਡੀ)  ਬੁਨਿਆਦੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਯੂਨਾਇਟੇਡ ਨੇਸ਼ਨਸ ਇਕੋਨੌਮਿਕ ਐਂਡ ਸੋਸ਼ਲ ਕਮਿਸ਼ਨ ਫਾਰ ਏਸ਼ਿਆ ਐਂਡ ਦਿ ਪੈਸੇਫਿਕ  (ਯੂਐੱਨ- ਏਸਕੇਪ) ਨੇ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਇਆ ਹੈ । 

ਰਿਪੋਰਟ  ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ,  ਜਾਨਲੇਵਾ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ,  ਯਾਨੀ ਅਜਿਹੀ ਦੁਰਘਟਨਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਜਾਨ ਗਈ ਹੋਵੇ ,  ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ ।  ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 1,20,806 ਜਾਨਲੇਵਾ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ,  ਜੋ 2019  ਦੇ 1,37,806  ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਤੋਂ 12.23 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਘੱਟ ਹੈ ।  ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਤੁਲਣਾ ਵਿੱਚ ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਮਾਰਗਾਂ,  ਰਾਜ ਰਾਜਮਾਰਗਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੜਕਾਂ ਉੱਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ,  ਮੌਤ ਅਤੇ ਜਖ਼ਮੀ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ । 

ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸੜਕ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ,  ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕੇਰਲ ,  ਤਮਿਲ ਨਾਡੂ ,  ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ,  ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਕਰਨਾਟਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ।  ਅਤੇ ,  ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਸੜਕ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ ,  ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਤਮਿਲ ਨਾਡੂ ,  ਗੁਜਰਾਤ ,  ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼,  ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ।

**********

ਐੱਮਜੇਪੀਐੱਸ