શિક્ષણ મંત્રાલય પાયાના શિક્ષણના તબક્કે (ગ્રેડ 3 ના અંતે) વિદ્યાર્થીઓના શીખવાના સ્તરની પ્રથમ હાથે સમજણ મેળવવા માટે 'પાયાના શિક્ષણ અભ્યાસ' હાથ ધરશે. આ અભ્યાસ વિશ્વમાં તેના પ્રકારનો પ્રથમ છે કારણ કે તેનો હેતુ 22 ભારતીય ભાષાઓમાં સમજણ સાથે વાંચન માટે બેન્ચમાર્ક સેટ કરવાનો છે. NCERT દ્વારા તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં ચાર દિવસની વિન્ડો પર એટલે કે 23મીથી 26મી માર્ચ, 2022 સુધી નમૂના લેવામાં આવેલી શાળાઓમાં ફાઉન્ડેશનલ લર્નિંગ સ્ટડી હાથ ધરવામાં આવશે. અંદાજે 10000 શાળાઓ અને 1 લાખ વિદ્યાર્થીઓ આ અભ્યાસમાં ભાગ લે તેવી અપેક્ષા છે. પાયાના શિક્ષણના અભ્યાસના વિશિષ્ટ ઉદ્દેશ્યો નીચે મુજબ છે:

• NIPUN ભારત મિશન માટે આધારરેખા સ્થાપિત કરવા માટે ગ્રેડ 3ના વિદ્યાર્થીઓના પાયાના શિક્ષણનું મોટા પાયે મૂલ્યાંકન કરવું

• અભ્યાસ હેઠળ મૂલ્યાંકન કરવામાં આવી રહેલી દરેક ભાષાઓ માટે સમજણ સાથે વાંચન પ્રાવીણ્યના માપદંડો સ્થાપિત કરવા

• SDG 4.1.1 માટે ડેટા પ્રદાન કરવા. (મૂળભૂત સાક્ષરતા અને સંખ્યાના પાસાઓને આવરી લે છે)

નેશનલ એજ્યુકેશન પોલિસી 2020 એ હાઇલાઇટ કરે છે કે "વાંચવા અને લખવાની અને સંખ્યાઓ સાથે મૂળભૂત કામગીરી કરવાની ક્ષમતા એ તમામ ભાવિ શાળાકીય શિક્ષણ અને જીવનભરના શિક્ષણ માટે જરૂરી પાયો અને અનિવાર્ય પૂર્વશરત છે". પાયાના વર્ષોમાં 'શિક્ષણ સિદ્ધિ' પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું એ શીખનારાઓને તેમના અનુગામી શીખવાના અનુભવોને વધુ અર્થપૂર્ણ અને શોષક બનાવવા માટે ક્ષમતાઓ પ્રદાન કરવા માટે સુસંગત છે. જ્યારે શીખવાના પરિમાણો અનેકગણો હોઈ શકે છે, ત્યારે સમજણ, લેખન અને મૂળભૂત આંકડાકીય ખ્યાલો (જેમ કે સંખ્યાઓ, પેટર્ન વગેરે) ની સમજ સાથે વાંચવાની મૂળભૂત ક્ષમતા પાયાના તબક્કે મુખ્ય શિક્ષણ લક્ષ્યો સાથે સંબંધિત છે. શિક્ષણ મંત્રાલય (MoE), રાષ્ટ્રીય સ્તરે પાયાના શિક્ષણના ડોમેનને મજબૂત કરવા માટે રોડમેપ પૂરો પાડવા માટે ‘નેશનલ ઇનિશિયેટિવ ફોર પ્રોફિશિયન્સી ઇન રીડિંગ વિથ અંડરસ્ટેન્ડિંગ એન્ડ ન્યુમરસી’ (NIPUN-BHARAT) મિશન શરૂ કર્યું છે.

ફાઉન્ડેશનલ લર્નિંગ અભ્યાસ ગ્રેડ 3 સ્તરના બાળકો માટે વિવિધ ભારતીય ભાષાઓમાં સમજણ સાથે વાંચનમાં માપદંડ સ્થાપિત કરવામાં સક્ષમ બનાવશે. તે વય-યોગ્ય જાણીતા તેમજ અજાણ્યા લખાણને ચોક્કસ ગતિએ, સચોટ રીતે, અને સમજણ સાથે વાંચવાની ક્ષમતાનું મૂલ્યાંકન કરશે અને પાયાના આંકડાકીય કૌશલ્યોનું પણ મૂલ્યાંકન કરશે અને NIPUN ભારત લક્ષ્યો માટે આધારરેખા બનાવશે.

SD/GP/MR

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com