ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶିକ୍ଷା ଓ କୌଶଳ ବିକାଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବଜେଟ-୨୦୨୨ର ସକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ସମ୍ପର୍କୀତ ୱେବିନାରରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ ରଖିଛନ୍ତି । ଏଥିସହ ଯୋଡି ରହିଥିବା କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀଗଣ, ଶିକ୍ଷା, କୌଶଳ ବିକାଶ, ବିଜ୍ଞାନ, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଓ ଗବେଷଣା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଂଶୀଦାର ଏଥିରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ । ବଜେଟ ଉପସ୍ଥାପନ ପୂର୍ବରୁ ଓ ପରେ ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶୀଦାର ବା ତୃତୀୟପକ୍ଷ ସହ ଆଲୋଚନା ସଂକ୍ରାନ୍ତ ନୂତନ ଚଳଣି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଏହି ୱେବିନାର ଆୟୋଜିତ ହୋଇଛି । 

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଆମ ଦେଶ ଗଠନର ଯୁବପୀଢିର ଭୂମିକା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରି ତାଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ ରଖିଥିଲେ । ଆମ ଭବିଷ୍ୟତ “ଦେଶ ଗଠନକାରୀ ଯୁବଶକ୍ତିର ସଶକ୍ତିକରଣ ଦ୍ୱାରା ଭାରତ ଭବିଷ୍ୟତର ସଶକ୍ତିକରଣ” ସମ୍ଭବ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ । 

୨୦୨୨ ବଜେଟ୍‌ରେ ଆଲୋକପାତ କରାଯାଇଥିବା ପାଞ୍ଚଟି ବିଷୟ ଉପରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ । ପ୍ରଥମ ଗୁଣାତ୍ମକ ଶିକ୍ଷାକୁ ସାର୍ବଜନୀନ କରିବାକୁ ଯେପିରକି ଗୁଣାତ୍ମକ ଶିକ୍ଷାର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ କରି ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରକୁ ଅଧିକ ସାମର୍ଥ୍ୟ କରାଇବା । ଦ୍ୱିତୀୟରେ କୌଶଳ ବିକାଶ ଦିଗରେ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଉଛି । ଶିଳ୍ପର ଚାହିଦା ଓ ଉନ୍ନତ ମାନର ଶିଳ୍ପ ସଂଯୋଗୀକରଣ ନିମନ୍ତେ ଡିଜିଟାଲ କୌଶଳ ବିକାଶ ବାତବରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ପ୍ରୟାସ ହେଉଛି । ତୃତୀୟରେ ନଗର ଯୋଜନାରେ ଭାରତୀୟ ପ୍ରାଚୀନ ଅଭିଜ୍ଞତା ଓ ଜ୍ଞାନକୁ ଶିକ୍ଷାରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବା। ଚତୁର୍ଥରେ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟକରଣ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱଆରୋପ କରାଯାଇଛି । ଏଥିରେ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ବିଦେଶୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ଉନ୍ନତ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ । ପଞ୍ଚମରେ ଆନିମେସନ ଭିଜୁଆଲ ଇଫେକ୍ଟ ଗେମିଂ କମିକ (ଏଭିଜିଏନ) ଯେଉଁଠି ବ୍ୟାପକ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ଓ ବିଶାଳ ବୈଶ୍ୱିକ ବଜାର ରହିଛି । ଏହି ବଜେଟ ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷାନୀତିକୁ ସାକାର କରିବା ଦିଗରେ ଅନେକ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ । 

 ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ବୈଶ୍ୱିକ ମହାମାରୀ କାଳରେ ଡିଜିଟାଲ ସଂଯୋଗୀକରଣ ହିଁ ଭାରତୀୟ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିଥିଲା । ଦେଶରେ ଡିଜିଟାଲ ବିଚ୍ଛିନ୍ନତା ହ୍ରାସ ପାଉଛି । “ଅଭିନବୀକରଣ ଦେଶରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହେବାରେ ଲାଗିଛି । ଏହା ଆହୁରି ଆଗକୁ ଯାଇ ଦେଶକୁ ସଂହତି ପଥରେ ଅଗ୍ରସର କରାଉଛି ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି । ଇ-ବିଦ୍ୟା, ଗୋଟିଏ ଶ୍ରେଣୀ, ଗୋଟିଏ ଚ୍ୟାନେଲ, ଡିଜିଟାଲ ଲ୍ୟାବ, ଡିଜିଟାଲ ବିଶ୍ୱ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଦ୍ୱାରା ଯେଉଁ ଶିକ୍ଷା ଭିତ୍ତିଭୂମି ନିର୍ମିତ ହେଉଛି ତାହା ଶେଷରେ ଆମ ଦେଶର ଯୁବଗୋଷ୍ଠୀ ନିମନ୍ତେ ବିଶେଷ ସହାୟକ ହେବ । “ଦେଶର ସାମାଜିକ -ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଗ୍ରାମ,ଗରିବ, ଦଳିତ, ଅନଗ୍ରସର ଓ ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କ ବିକାଶ ନିମନ୍ତେ ଶିକ୍ଷାଗତ ସମାଧାନର ପନ୍ଥା ବାହାର କରାଯାଉଛି” ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ। ନିକଟରେ ଘୋଷିତ ଜାତୀୟ ଡିଜିଟାଲ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଯୋଗୁଁ ଏକ ଅଭିନବ ଓ ଅସାଧାରଣ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇଛି । ଯେଉଁଥିପାଇଁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଭର୍ତ୍ତି ହେବା ସମସ୍ୟା ରହିବ ନାହିଁ । ସେ ଶିକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ, ୟୁଜିସି, ଏଆଇସିଟି ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଡିଜିଆଲ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ସମସ୍ତ ଭାଗିଦାରଙ୍କୁ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ଗତି ଦେବାକୁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଥିଲେ । ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ଗଠନ ପୂର୍ବରୁ ଏହାର ଆନ୍ତର୍ଜାତିକମାନ ବଜାୟ ରଖିବା ଉପରେ ସେ ଗୁରୁତ୍ୱଆରୋପ କରିଥିଲେ ।

ଆଜି ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମାତୃଭାଷା ଦିବସରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମାତୃଭାଷା ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷା ଓ ପିଲାମାନଙ୍କ ମାନସିକ ବିକାଶର ସଂଯୋଗ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଆଜି ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ମେଡିକାଲ ଓ ବୈଷୟିକ ଶିକ୍ଷା ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷା ଜରିଆରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଛି । ସ୍ଥାନୀୟ ଭାରତୀୟ ଭାଷାର ଡିଜିଟାଲ ଫର୍ମାଟରେ ଉନ୍ନତ ବିଷୟ ରଖିବାକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବ ଉପରେ ସେ ଜୋର ଦେଇଥିଲେ । ସେସବୁ ଯେପରି ଇଂଟରନେଟ,ମୋବାଇଲ ଫୋନ,ଟିଭି ଓ ରେଡିଓ ଜରିଆରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେବ ତାହା ଉପରେ ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାଆରୋପ କରିଥିଲେ । ବିଷୟବସ୍ତୁ ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷାର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ପାଇବା ଉପରେ ସେ ଦୃଢୋକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । 

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ “ଆତ୍ମନିର୍ଭର ଭାରତ ପାଇଁ ବୈଶ୍ୱିକ ମେଧାବୀ ସୃଷ୍ଟି ଲାଗି ଗତିଶୀଳ କୌଶଳର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।” ନିଯୁକ୍ତି ଭୂମିକା ପରିବର୍ତ୍ତତ ହେଉଥିବାବେଳେ, ଆମକୁ ଦେଶର ଜନସଂଖ୍ୟା ଲାଭାଂଶ ସେଥିସହ ତାଳ ଦେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାକୁ ହେବ । ଏହାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି କୌଶଳ, ଜୀବନଜୀବିକା ଓ ଇ-କୌଶଳ ଲ୍ୟାବ ଇତ୍ୟାଦି ପାଇଁ ଡିଜିଟାଲ ବାତାବରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ବଜେଟ୍‌ରେ ବ୍ୟବସ୍ଥା ହୋଇଛି । 

ନିକଟରେ ବଜେଟ୍‌ରେ ହୋଇଥିବା ପରିବର୍ତ୍ତନ ଯୋଗୁଁ ବଜେଟ୍ କିପରି ଅବସ୍ଥାନ୍ତର ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦେଇ ଗତି କରିଛି ଶେଷରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ତାହା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ । ତୃତୀୟପକ୍ଷ ଅଂଶୀଦାରମାନଙ୍କୁ ସେ ବଜେଟ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ସିମଲେସ ଢଙ୍ଗରେ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବାକୁ କହିଥିଲେ । ନିକଟରେ ବଜେଟ୍‌କୁ ମାସକ ଆଗରୁ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯିବା ଯୋଗୁଁ ଏପ୍ରିଲ ପହିଲା ବେଳକୁ ଏହାକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କଲାବେଳେ ଏହା ଉପରେ ସମସ୍ତ ଆଲୋଚନା ଓ ପର୍ଯ୍ୟାଲୋଚନା ହୋଇସାରିଥିବ । ବଜେଟରୁ ଯେପରି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଲାଭ ଉଠାଇହୁଏ ତାହା ଦେଖିବାକୁ ସେ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ । “ଆଜାଦୀ କା ଅମ୍ରିତ ମହୋତ୍ସବ ଓ ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷା ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଏହା ହେଉଛି ପ୍ରଥମ ବଜେଟ୍ । ସେ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଅମୃତକାଳର ମୂଳଭିତ୍ତି ସ୍ଥାପନ ନିମନ୍ତେ ଆମକୁ ବଜେଟ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥାଗୁଡିକୁ ଶୀଘ୍ର ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବାକୁ ହେବ । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ବଜେଟ୍ କେବଳ ଏକ ପରିସଂଖ୍ୟନଜନିତ ଲେଖା ନୁହେଁ । ବଜେଟ୍ ଯଦି ଠିକ୍ ଢଙ୍ଗରେ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ ହୁଏ, ସୀମିତ ସମ୍ବଳ ମଧ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ବିରାଟ ଅବସ୍ଥାନ୍ତର ଆସିପାରିବ” ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ ।

****

SM / SLP