દેશમાં પહેલેથી જ સમૃદ્ધ સહકારી વારસો અને મજબૂત સહકારી ક્ષેત્ર છે. દેશમાં બે પ્રકારના સહકારી માળખાં છે એટલે કે રાજ્ય સહકારી મંડળીઓ અને બહુ-રાજ્ય સહકારી મંડળીઓ. માત્ર એક રાજ્યમાં કાર્યરત સહકારી મંડળીઓ સંબંધિત રાજ્ય સરકારના કાયદા દ્વારા સંચાલિત થાય છે અને એક કરતાં વધુ રાજ્યમાં કાર્યરત સહકારી મંડળીઓ કેન્દ્રીય કાયદા દ્વારા સંચાલિત થાય છે, એટલે કે, 'બહુ-રાજ્ય સહકારી મંડળીઓ અધિનિયમ, 2002 ( એક્ટ 39 ઓફ 2002)'. તેમના વહીવટ સંબંધિત કોઈપણ મુદ્દાઓ સંબંધિત સ્તરે વ્યવહાર કરવામાં આવે છે. જો કે, નવા આયામો આપવા અને નીતિ અને અન્ય હસ્તક્ષેપ દ્વારા દેશમાં સહકારી ક્ષેત્રને વધુ મજબૂત બનાવવા માટે, સરકારે દેશમાં સહકારી ચળવળને મજબૂત કરવા માટે એક અલગ વહીવટી, કાનૂની અને નીતિ માળખું પ્રદાન કરવા માટે નવા સહકારિતા મંત્રાલયની રચના કરી છે.

નેશનલ કોઓપરેટિવ યુનિયન ઓફ ઈન્ડિયા (NCUI) 2018ના આંકડાકીય રૂપરેખા મુજબ, દેશમાં 8.54 લાખ સહકારી એકમો છે. સહકારી સંસ્થાઓના ઝડપી અને સમાન વિકાસને અસર કરતા કેટલાક મુદ્દાઓ, અન્ય બાબતોની સાથે, સહકારી એકમોમાં અસરકારક શાસન, નેતૃત્વ અને વ્યાવસાયિક સંચાલનનો અભાવ, ટેક્નોલોજી અપનાવવાનું નીચું સ્તર છે.

 નવી રાષ્ટ્રીય સહકારી નીતિ અને યોજનાઓનો મુસદ્દો તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યો છે, જેના ઉદ્દેશ્યથી સહકારી સંસ્થાઓને સાચા લોકો-આધારિત ચળવળ તરીકે વધુ ઊંડી બનાવવા અને 'મેક ઇન ઇન્ડિયા' પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા સહિત સહકારી આધારિત અર્થતંત્ર મોડલ વિકસાવવામાં આવી રહી છે. આ સહકારી સંસ્થાઓના તમામ વિકાસલક્ષી મુદ્દાઓને સંબોધશે. કેન્દ્ર સરકારના મંત્રાલયો સહિત હિતધારકોના ઇનપુટ્સ/સૂચનો માંગવામાં આવ્યા છે.

 સહકારી સંસ્થાઓને વધુ પારદર્શક અને કાર્યક્ષમ બનાવવા માટે, મંત્રાલયે સંબંધિત હસ્તક્ષેપો પર જેમ કે. સહકારી સંસ્થાઓના રાષ્ટ્રીય ડેટાબેઝની રચના, લગભગ 63000 સક્રિય પ્રાથમિક કૃષિ ધિરાણ મંડળીઓ (PACS)નું ડિજિટલાઇઝેશન અંગે હિતધારકોની સાથે પરામર્શ શરૂ કર્યો છે .

 સહકારિતા મંત્રી શ્રી અમિત શાહે આજે રાજ્યસભામાં એક પ્રશ્નના લેખિત જવાબમાં આ વાત કહી હતી.

SD/GP/MR

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com