કેન્દ્રીય જળ શક્તિ મંત્રી શ્રી ગજેન્દ્રસિંહ શેખાવત વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી મંત્રાલયના રાજ્ય કક્ષાના મંત્રી (સ્વતંત્ર હવાલો); પૃથ્વી વિજ્ઞાન મંત્રાલયના રાજ્ય કક્ષાના મંત્રી (સ્વતંત્ર હવાલો); પ્રધાનમંત્રી કાર્યાલયમાં રાજ્ય કક્ષાના મંત્રી; કર્મચારી, જન ફરિયાદ અને પેન્શન મંત્રાલયમાં રાજ્ય કક્ષાના મંત્રી; પરમાણુ ઊર્જા વિભાગમાં રાજ્ય કક્ષાના મંત્રી; અને અંતરિક્ષ વિભાગમાં રાજ્ય કક્ષાના મંત્રી ડૉ. જીતેન્દ્ર સિંહ સાથે શુક્રવાર 5 ઓક્ટોબર, 2021ના રોજ સવારે 11 વાગ્યે રાજસ્થાનના જોધપુર ખાતે શુષ્ક પ્રદેશોમાં ભૂગર્ભ જળ વ્યવસ્થાપન માટે હેલી-બોર્ન સર્વેનું ઉદ્ઘાટન કરશે.

કેન્દ્રીય ભૂગર્ભ જળ બોર્ડ, જળ શક્તિ મંત્રાલય અને CSIR-NGRI (નેશનલ જીઓફિઝિકલ રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ), હૈદરાબાદે રાજસ્થાન, ગુજરાત, હરિયાણા, પંજાબ અને હિમાચલ પ્રદેશ રાજ્યોના ભાગોમાં અદ્યતન હેલી-બોર્ન ભૂ-ભૌતિક સર્વેક્ષણ અને અન્ય વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસોના ઉપયોગ માટે એક્વિફર મેપિંગ પ્રોગ્રામ હેઠળ 3.88 લાખ ચોરસ કિલોમીટર વિસ્તારને આવરી કરાર કર્યા છે.  

હેલી-બોર્ન સર્વેનો હેતુ હેલિબોર્ન જિયોફિઝિકલ સ્ટડીઝનો ઉપયોગ કરીને હાઇ રિઝોલ્યુશન એક્વિફર મેપિંગ કરવાનો છે, જેમાં કૃત્રિમ રિચાર્જ માટેની સાઇટ્સની ઓળખ, 3D જીઓફિઝિકલ મોડેલ, આડા અને ઉભા વિમાનો પર જીઓફિઝિકલ નકશા, ડી-સેચ્યુરેટેડ અને સેચ્યુરેટેડ એક્વિફર્સના સીમાંકન સાથે મુખ્ય જળચરનું એક્વિફર ભૂમિતિ, પ્રમાણમાં તાજા અને ખારા ઝોન સાથે એક્વિફર સિસ્ટમનો સમાવેશ થાય છે. સર્વેનો ઉદ્દેશ્ય પેલેઓચેનલ નેટવર્કના અવકાશી અને ઊંડાણ મુજબ વિતરણ અને જો જળચર સિસ્ટમ સાથેના તેના જોડાણનો નકશો બનાવવાનો છે. અપેક્ષિત પરિણામમાં કૃત્રિમ અથવા વ્યવસ્થાપિત જળચર રિચાર્જ દ્વારા ભૂગર્ભજળ નિષ્કર્ષણ અને જળ સંરક્ષણ માટે યોગ્ય સ્થળોની પસંદગીનો સમાવેશ થાય છે.

પ્રથમ તબક્કાનું કામ 10.08.2020ના રોજ 1.01 લાખ ચોરસ કિલોમીટર માટે 45.8 કરોડ રૂપિયા જીએસટીના ખર્ચે મંજૂર કરવામાં આવ્યું છે. ડિસેમ્બર, 2020માં એમઓએ પર હસ્તાક્ષર કર્યા અને માર્ચ 2021માં પ્રથમ હપ્તો 4.58 કરોડનો બહાર પાડવામાં આવ્યો હતો. પ્રથમ તબક્કો પ્રથમ ચુકવણીની રજૂઆતના 1 વર્ષમાં એટલે કે માર્ચ 2022 સુધીમાં પૂર્ણ થવાનો છે. 2.87 લાખ ચોરસ કિલોમીટરનો વિસ્તાર ફેઝ 2 હેઠળ આવરી લેવામાં આવશે.

કવરેજની વિગતો:

રાજસ્થાન - કુલ વિસ્તાર 66810 ચો.કિમી છે, જેમાંથી સીકર, જેસલમેર અને જોધપુર જિલ્લાઓમાં પ્રાધાન્ય વિસ્તાર 16738 ચો.કિમી હશે અને ગંગાનગર, બિકાનેર, ચુરુ, પાલી અને જાલોર જિલ્લાઓમાં સામાન્ય વિસ્તાર 50072 ચો.કિમી હશે.

હરિયાણા - કુરુક્ષેત્ર અને યમુનાનગર જિલ્લાઓમાં 2642 ચો.કિમી અગ્રતા રહેશે

ગુજરાત - રાજકોટ, જામનગર, મોરબી, સુરેન્દ્રનગર અને દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લાઓમાં 31907 ચો.કિમી (સામાન્ય) હશે.

SD/GP/BT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com