ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਵੀਡੀਓ ਕਾਨਫਰੰਸਿੰਗ ਰਾਹੀਂ 7 ਸਤੰਬਰ, 2021 ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਪਰਵ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨੀ ਸੰਮੇਲਨ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ। ਉਦਘਾਟਨੀ ਸੰਮੇਲਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੌਜੂਦਾ ਸਾਲ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ  "ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਸਥਾਈ ਸਕੂਲ: ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲਾਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ" ਤੇ ਇੱਕ ਟੈਕਨੀਕਲ ਸੈਸ਼ਨ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਸਿੱਖਿਆ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਅੰਨਪੂਰਣਾ ਦੇਵੀ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਸਨ। ਸੈਸ਼ਨ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਡਾ. ਕੇ. ਕਸਤੂਰੀਰੰਗਨ ਨੇ ਕੀਤੀ। ਪ੍ਰੋ: ਜੇ.ਐਸ. ਰਾਜਪੂਤ ਸਾਬਕਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਐਨਸੀਈਆਰਟੀ ਅਤੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਇਸ ਮੌਕੇ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।

ਇਸ ਮੌਕੇ ਬੋਲਦਿਆਂ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਅੰਨਪੂਰਣਾ ਦੇਵੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਿੱਖਿਆ ਰਾਸ਼ਟਰ ਚਰਿੱਤਰ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਧਨ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਸਮਰੱਥਾ ਨਿਰਮਾਣ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਇਕੱਠੇ ਸਿੱਖਣ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਹੁਨਰ ਵੀ ਸਿੱਖਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਅਧਾਰਤ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਢੁਕਵਾਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।  ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਸਥਿਰਤਾ ਇੱਕੋ ਸਿੱਕੇ ਦੇ ਦੋ ਪਹਿਲੂ ਹਨ। ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਅੰਨਪੂਰਣਾ ਦੇਵੀ ਨੇ ਉਮੀਦ ਜਤਾਈ ਕਿ ਇਸ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਜੋ ਵਿਚਾਰ -ਵਟਾਂਦਰੇ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣਗੇ ਉਹ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦੇ ਸਾਡੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ  ਦੇ  ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਗੇ।

 ਸ਼੍ਰੀ ਕਸਤੂਰੀਰੰਗਨ ਨੇ ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੰਮੇਲਨ ਦੇ ਆਯੋਜਨ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਵਿਚਾਰ -ਵਟਾਂਦਰੇ ਦੀ ਸੁਰ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਐਨਈਪੀ 2020 ਦੇ ਵਿਜ਼ਨ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਵੀ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਿਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਧਰਮੇਂਦਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵੱਲੋਂ ਇੰਨੇ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਐਨਈਪੀ ਦੇ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਕਦਮਾਂ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਵੀ ਕੀਤੀ।  ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੋਵਿਡ -19 ਦੇ ਪ੍ਰਕੋਪ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਨਾਲ -ਨਾਲ ਕੁਝ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਵੀ ਆਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਅਤੇ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨ' ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ: ਪਹਿਲਾ ਇਹ ਕਿ, ਐਨਈਪੀ 2020 ਵਿੱਚ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਾਖਰਤਾ ਅਤੇ ਅੰਕਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਹਿਲੂ ਹੈ।  ਦੂਜਾ,  ਸਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸਮਾਜਕ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਅਤੇ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਤੀਜਾ ਬਿੰਦੂ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਐਨਈਪੀ ਬੋਝ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਹੋਰ ਰੂਪਾਂ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਗੁੰਜਾਇਸ਼ ਹੋਵੇ। ਚੌਥਾ ਮੁੱਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ ਜੋ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਹਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਪਾੜੇ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਹਾਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਦਰਪੇਸ਼ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਮਿਆਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸਥਿਰਤਾ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣਾ ਦੋ ਵੱਡੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਹਨ। 

ਪ੍ਰੋ: ਜੇ.ਐਸ. ਰਾਜਪੂਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ, ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਬੱਚੇ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਿਖਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਪਰ ਸਿੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਿੱਖਣਾ ਅੰਦਰੂਨੀ ਖਜ਼ਾਨਾ ਹੈ, ਅਧਿਆਪਕ ਹੀ ਸਿਖਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰਲੇ ਖਜ਼ਾਨੇ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। 

ਪ੍ਰੋ: ਰਾਜਪੂਤ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ ਕਿ ਸਕੂਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਆਪਣੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ ਮਾਪਿਆਂ, ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲਾਂ, ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਹਾਮਾਰੀ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਲਈ ਪਹੁੰਚ, ਸੁਰੱਖਿਆ, ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ, ਅਧਿਆਪਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਨੁਪਾਤ ਆਦਿ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੌਕਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।  ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਮੀਰ ਵਿਦਿਅਕ ਵਿਰਾਸਤ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿੰਨ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ: ਜੀਵਨ ਭਰ ਸਿੱਖਣਾ, ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਸਿੱਖਣਾ ਅਤੇ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿ ਕੇ ਜਿਉਣਾ ਸਿੱਖਣਾ। 

ਐਨਸੀਈਆਰਟੀ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਪ੍ਰੋ. ਸ਼੍ਰੀਧਰ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਨੇ ਸੰਮੇਲਨ ਦੇ ਸਮਾਪਤੀ ਸੈਸ਼ਨ ਦੇ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ।  ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਐਨਸੀਈਆਰਟੀ ਵੱਲੋਂ  ਆਨਲਾਈਨ ਮੋਡ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ, ਅਧਿਆਪਨ-ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿਕਲਪਕ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕੈਲੰਡਰ, ਪ੍ਰਗਿਆ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਨਿਸ਼ਠਾ 2.0 ਆਨਲਾਈਨ ਸਿਖਲਾਈ ਮਾਡਿਊਲ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਨਿਭਾਈ ਗਈ ਸਰਗਰਮ ਭੂਮਿਕਾ ਉੱਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਦਾ ਸਿੱਖਿਆ ਪਰਵ "ਸਮੁੱਚੇ ਸਕੂਲ" ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਅਪਣਾਉਂਦਾ ਹੈ; ਇੱਕ ਜੋ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਤੋਂ ਪਰੇ ਹੈ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦੀ ਸਾਰੀ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ, ਸੰਚਾਲਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦਾ ਹਲ ਕੱਢਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਿੱਖਿਆ ਪਰਵ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਆਉਣ ਵਾਲੇ 9 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵੈਬਿਨਾਰ ਵੱਖ -ਵੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨਗੇ ਜੋ ਪਰਵ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਨਸੀਈਆਰਟੀ ਸਕੂਲਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਦੇ ਢਾਂਚੇ (ਐਨਸੀਐਫ) ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੇਗੀ, ਜੋ ਇਸ ਸਮੇਂ ਵਿਕਾਸ ਅਧੀਨ ਹੈ।

ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਅਨੀਤਾ ਕਰਵਲ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਅੰਨਪੂਰਣਾ ਦੇਵੀ, ਡਾ. ਕੇ. ਕਸਤੂਰੀਰੰਗਨ, ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਜੇ.ਐਸ. ਰਾਜਪੂਤ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਕੁਝ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਖੋਲ੍ਹਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗ੍ਰੇਡ 1 ਲਈ ਉੱਦਮਤਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨੀ, ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਆਦਿ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਅਸਲ ਜੀਵਨ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦੇ ਉੱਤਮ  ਉਦਾਹਰਣ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਥਿਰਤਾ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਸਕੂਲ, ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਹੋ ਕੇ ਸਮਰੱਥਾਂ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। 

---------------

ਐੱਮ ਜੇ ਪੀ ਐਸ/ਏ ਕੇ