ਕੋਲਾ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖਾਣ ਕੋਲ ਇੰਡੀਆ ਲਿਮਟਿਡ (ਸੀਆਈਐੱਲ) ਨੇ ਕਾਰਬਨ ਫੁੱਟਪ੍ਰਿੰਟ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਦਿਆਂ ਆਪਣੇ ਡੰਪਰਾਂ (ਖਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਲੇ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਵੱਡੇ ਟਰੱਕ) ਵਿੱਚ ਤਰਲ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ (ਐੱਲਐੱਨਜੀ) ਕਿੱਟਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕੋਲਾ ਖਣਿਜ ਹਰ ਸਾਲ 4 ਲੱਖ ਕਿਲੋਲੀਟਰ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਖਰਚ 3,500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।

ਗੇਲ (ਇੰਡੀਆ) ਲਿਮਟਿਡ ਅਤੇ ਬੀਈਐੱਮਐੱਲ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਸਹਾਇਕ ਕੰਪਨੀ ਮਹਾਨਦੀ ਕੋਲਫੀਲਡਸ ਲਿਮਟਿਡ (ਐੱਮਸੀਐੱਲ) ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਆਪਣੇ ਦੋ 100 ਟਨ ਡੰਪਰਾਂ ਵਿੱਚ ਐੱਲਐੱਨਜੀ ਕਿੱਟਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪਾਇਲਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਪਾਇਲਟ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸੀਆਈਐੱਲ ਨੇ ਗੇਲ ਅਤੇ ਬੀਈਐੱਮਐੱਲ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਐੱਲਐੱਨਜੀ ਕਿੱਟ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਰੀਟਰੋਫਿਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਟੈਸਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਡੰਪਰ ਦੋਹਰੀ ਬਾਲਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐੱਲਐੱਨਜੀ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਦੋਵਾਂ 'ਤੇ ਚੱਲਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਐੱਲਐੱਨਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮਕਾਜ ਕਾਫ਼ੀ ਸਸਤੇ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਹੋਣਗੇ।

“ਇਹ ਗੇਮ ਚੇਂਜਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਕੋਲ ਆਪਣੀ ਓਪਨਕਾਸਟ ਕੋਲਾ ਖਾਣਾਂ ਵਿੱਚ 2,500 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਡੰਪਰ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਡੰਪਰ ਫਲੀਟ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਖਪਤ ਕੀਤੇ ਕੁੱਲ ਡੀਜ਼ਲ ਦਾ ਲਗਭਗ 65% ਤੋਂ 75% ਦੀ ਖਪਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਐੱਲਐੱਨਜੀ, ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 30% ਤੋਂ 40% ਤੱਕ ਬਦਲ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਬਾਲਣ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 15% ਘਟਾ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਸ ਕਦਮ ਨਾਲ ਕਾਰਬਨ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਕਮੀ ਆਵੇਗੀ ਅਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਬਚਤ ਵੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਜੇ ਡੰਪਰਾਂ ਸਮੇਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮੌਜੂਦਾ ਹੈਵੀ ਅਰਥ ਮੂਵਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨਾਂ (ਐੱਚਈਐੱਮਐੱਮਜ਼) ਨੂੰ ਐੱਲਐੱਨਜੀ ਕਿੱਟ ਨਾਲ ਦੁਬਾਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੀਆਈਐੱਲ ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਡੀਜ਼ਲ ਚੋਰੀ ਅਤੇ ਮਿਲਾਵਟ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਸਣੇ ਹੋਰ ਲਾਭ ਹਨ।

ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਇਲਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਮੁੱਖ ਟੀਚਾ ਵੱਖ -ਵੱਖ ਲੋਡ ਅਤੇ ਸੰਚਾਲਨ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਐੱਲਐੱਨਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਡੀਜ਼ਲ ਦੇ ਬਦਲ ਦੀ ਦਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਡੰਪਰ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਬਦੀਲੀ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੱਕਰ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਇੰਜਨ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਦੋਹਰੀ ਈਂਧਨ (ਐੱਲਐੱਨਜੀ-ਡੀਜ਼ਲ) ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਡੰਪਰਾਂ ਦਾ ਟ੍ਰਾਇਲ 90 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਲੋਡ ਅਤੇ ਸੰਚਾਲਨ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਸੀਆਈਐੱਲ ਮਾਈਨਿੰਗ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਵਿਵਹਾਰਕਤਾ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਟੈਕਨੋ-ਆਰਥਿਕ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਾਇਲਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ, ਸੀਆਈਐੱਲ ਆਪਣੇ ਐੱਚਈਐੱਮਐੱਮਜ਼, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਡੰਪਰ ਵਿੱਚ ਐੱਲਐੱਨਜੀ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰੇਗੀ। ਜੇ ਇਹ ਚੱਲ ਰਹੇ ਪਾਇਲਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਸਿਰਫ ਐੱਲਐੱਨਜੀ ਇੰਜਣਾਂ ਨਾਲ ਐੱਚਈਐੱਮਐੱਮਜ਼ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਇਹ ਕਦਮ ਸੀਆਈਐੱਲ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਾਰਬਨ ਫੁੱਟਪ੍ਰਿੰਟ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਥਾਈ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੇਗਾ।

ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਵੱਡੇ ਮਾਈਨਿੰਗ ਡੰਪਰ ਨਿਰਮਾਤਾ ਹੁਣ ਦੋਹਰੇ ਬਾਲਣ (ਐੱਲਐੱਨਜੀ-ਡੀਜ਼ਲ) ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਾਲੇ ਇੰਜਣਾਂ ਵਾਲੇ ਡੰਪਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵੱਲ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਸੀਆਈਐੱਲ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਕੋਲੇ ਦੀਆਂ ਖਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀ ਗ੍ਰੀਨ ਅਤੇ ਲਾਗਤ-ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਕਰਨ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਹੈ।

****

ਐੱਸਐੱਸ/ਆਰਕੇਪੀ