ਵਿਗਿਆਨ ਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਮੰਤਰਾਲਾ
ਆਈਆਈਐੱਸਸੀ ਬੰਗਲੌਰ ਵਿਖੇ ਸਥਾਪਤ ਇੰਸਟ੍ਰੂਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਸੁਵਿਧਾ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੱਟ ਕੰਸਨਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਵੀ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀਆਂ ਧਾਤਾਂ ਦਾ ਬਿਲਕੁਲ ਸਹੀ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ
Posted On:
10 JUN 2021 3:07PM by PIB Chandigarh
ਆਈਆਈਐੱਸਸੀ, ਬੰਗਲੌਰ ਵਿਖੇ ਸਥਾਪਿਤ ਇੱਕ ਬਹੁ-ਯੰਤਰ ਦੀ ਸੁਵਿਧਾ ਵਿੱਚ ≥100 ਪੀਪੀਐੱਮ ਤੋਂ 10 ਪੀਪੀਟੀ (ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ 9 ਆਰਡਰ) ਦੀ ਇਕਾਗਰਤਾ ਸੀਮਾ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਧਾਤ ਅਤੇ ਮੈਟਲਾਇਡਾਂ ਦੀ ਕੰਸਨਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜਲ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਸੁਵਿਧਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ, ਜ਼ਹਿਰੀਲੀਆਂ ਧਾਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰਿਆਸ਼ੀਲ-ਆਵਾਜਾਈ ਮਾਰਗਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ, ਅਤੇ ਉਪਚਾਰ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਦਕਸ਼ਤਾ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੋਵੇਗੀ।
ਮਿਆਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਭੂ-ਰਸਾਇਣਕ ਖੋਜ ਲਈ ਕੁਦਰਤੀ ਪਾਣੀ ਦੇ ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ, ਲਘੁ ਅਤੇ ਟਰੇਸ ਤੱਤ ਗਾੜ੍ਹੇਪਣ ਦਾ ਸਹੀ ਅਤੇ ਸਟੀਕ ਨਿਰਧਾਰਣ ਲਈ ਇਹ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਇਹ ਬਹੁ-ਉਪਭੋਗਤਾ ਸੁਵਿਧਾ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਜੀਓਕੈਮੀਕਲ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਲਈ ਘੁਲੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਧਾਤਾਂ ਅਤੇ ਮੈਟਲਾਈਡਾਂ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਵਰਨਣ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਐਕਸੈੱਸ ਸੈਂਟਰ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ।
ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਸਾਇੰਸ (ਆਈਆਈਐੱਸਸੀ), ਬੰਗਲੌਰ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਬਹੁ-ਸੰਸਥਾਗਤ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਤਹਿਤ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇਸ ਸੁਵਿਧਾ ਵਿੱਚ ਦੋ ਯੰਤਰਾਂ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਹੈ ਜੋ ਧਾਤੂਆਂ ਅਤੇ ਮੈਟਲਾਇਡਾਂ ਲਈ ਇਕਾਗਰਤਾ ਦੇ ਸਹੀ ਅਤੇ ਸਟੀਕ ਨਿਰਧਾਰਣ ਲਈ ਮਾਪ ਦੇ 100 ਪੀਪੀਐੱਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 10 ਪੀਪੀਟੀ (ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ 9 ਆਰਡਰ) ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ (ਡੀਐੱਸਟੀ) ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਆਈਆਈਟੀ ਖੜਗਪੁਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ, ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ (ਆਈਆਈਟੀ ਬੰਬੇ, ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਸੋਸ਼ਲ ਸਾਇੰਸਜ਼, ਅਮ੍ਰਿਤਾ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਦਿਆਪੀਠਮ, ਅਤੇ ਆਈਆਈਐੱਸਸੀ) ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ, ‘ਫਾਸਟ ਫਾਰਵਰਡ ਟੂ ਐੱਸਜੀਡੀ 6: ਆਪਣੇ ਅਰਬਨ ਵਾਟਰ ਸਿਸਟਮਜ਼ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤਹਿਤ ਸੈਕੰਡਰੀ ਇੰਡੀਅਨ ਸ਼ਹਿਰਾਂ (4WARD) ਵਿੱਚ ਸਵੀਕਾਰਯੋਗ ਅਤੇ ਕਿਫਾਇਤੀ ਜਲ’ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਧਿਆਨ, ਟੀਅਰ -2 ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਪੇਸ਼ ਪਾਣੀ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਮਾਤਰਾ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖ਼ਾਤਮੇ ਉੱਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਹੈ।
ਇੰਸਟ੍ਰੂਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਵਾਡ੍ਰੋਪੋਲ ਇੰਡਕਟਿਵਲੀ ਕਪਲ ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਮਾਸ ਸਪੈਕਟ੍ਰੋਮੀਟਰ ਟਕਰਾਅ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਸੈੱਲ (ਕਿਊਕਿਊਕਿਊ -ਆਈਸੀਪੀ-ਐੱਮਐੱਸ) ਅਤੇ ਇੱਕ ਇੰਡਕਟਿਵਲੀ ਕਪਲ ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਓਪਟੀਕਲ ਐਮੀਸ਼ਨ ਸਪੈਕਟ੍ਰੋਮੀਟਰ, ਡਿਊਲ ਡਿਟੇਕਸ਼ਨ ਸਮਰੱਥਾ (ਆਈਸੀਪੀ-ਓਈਐੱਸ) ਨਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਇਸ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਸੁਵਿਧਾ ਵਿੱਚ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਪਦਾਰਥਾਂ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ Cr, Fe, Ni, Cu, As, Se, Pb) ਲਈ ਖੋਜ ਸੀਮਾ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ 5 ਪੀਪੀਟੀ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਆਈਸੀਪੀ-ਓਈਐੱਸ 100 ਪੀਪੀਐੱਮ (ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ / ਲੀਟਰ) ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 100 ਪੀਪੀਬੀ (µg / ਲੀਟਰ) ਤੋਂ ਘੱਟ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਦਕਸ਼ ਹੈ। ਕਿਊਕਿਊਕਿਊ-ਆਈਸੀਪੀ-ਐੱਮਐੱਸ, ਮਲਟੀਪਲ ਰਿਐਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਟਕਰਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ, ਕੰਸਨਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵੈਲਿਊ ਦੇ ਛੇ ਆਰਡਰਜ਼ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਹੈ ਜੋ 10 ਪੀਪੀਟੀ (ਐੱਨਜੀ/ਐੱਲ) ਤੋਂ ਘੱਟਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
***********
ਐੱਸਐੱਸ / ਆਰਪੀ (ਡੀਐੱਸਟੀ ਮੀਡੀਆ ਸੈੱਲ)
(Release ID: 1726199)
Visitor Counter : 155