ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਰੋਪੜ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਤਕਨੀਕੀ ਸੰਸਥਾਨ ਅਤੇ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਦੀ ਮੋਨਾਸ਼ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ‘ਫੇਕਬਸਟਰ’ ਨਾਮ ਦਾ ਵਿਲੱਖਣ ਡਿਟੈਕਟਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਕਿਸੇ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵਰਚੁਅਲ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਭਾਵੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਬਦਨਾਮ ਕਰਨ ਜਾਂ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾਉਣ ਲਈ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਕੀਤੇ ਚਿਹਰੇ ਵੀ ਲੱਭ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਮੌਜੂਦਾ ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅਧਿਕਾਰਤ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਅਤੇ ਕੰਮ ਔਨਲਾਈਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਇਕਲੌਤਾ ਹੱਲ ਇੱਕ ਉਪਭੋਗਤਾ (ਪ੍ਰਬੰਧਕ) ਨੂੰ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀਡਿਓ ਕਾਨਫਰੰਸਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਨਾਲ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਜਾਂ ਖ਼ਰਾਬੀ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਤਕਨੀਕ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਏਗੀ ਕਿ ਕੀ ਕੋਈ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਤੁਹਾਡੇ ਕਿਸੇ ਸਾਥੀ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਤਸਵੀਰ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਵੈਬਿਨਾਰ ਜਾਂ ਵਰਚੁਅਲ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।

“ਸੂਝਵਾਨ ਬਨਾਉਟੀ ਬੁੱਧੀ ਦੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਨੇ ਮੀਡੀਆ ਸਮੱਗਰੀ ਵਿੱਚ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਵਿੱਚ ਨਾਟਕੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਫੇਕ ਬਸਟਰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਚਾਰ ਮੈਂਬਰੀ ਟੀਮ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਡਾ ਅਭਿਨਵ ਢੱਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਅਜਿਹੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।" ਡਾ. ਢੱਲ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਿਵਾਇਆ ਕਿ ਇਸ ਯੰਤਰ ਨੇ 90 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹੋਰ ਤਿੰਨ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਐਸੋਸੀਏਟ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਰਮਨਾਥਨ ਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ ਅਤੇ ਦੋ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਿਨੀਤ ਮਹਿਤਾ ਅਤੇ ਪਾਰੂਲ ਗੁਪਤਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਡਾ ਅਭਿਨਵ ਢੱਲ ਦੀ ਬਾਈਟ

ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਪੇਪਰ - ਫੇਕ ਬਸਟਰ: ਵੀਡੀਓ ਕਾਨਫਰੰਸਿੰਗ ਸੀਨੇਰੀਓਸ ਲਈ ਇੱਕ ਡੀਪ ਫ਼ੇਕਸ ਡਿਟੈਕਸ਼ਨ ਟੂਲ - ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ, ਯੂਐਸਏ ਵਿੱਚ, ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਟ ਯੂਜਰ ਇੰਟਰਫੇਸ 'ਤੇ 26ਵੀਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਡਾ. ਢੱਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਾਅਲੀ ਖ਼ਬਰਾਂ, ਅਸ਼ਲੀਲ ਸਮੱਗਰੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਜਿਹੀ ਔਨਲਾਈਨ ਸਮੱਗਰੀ ਫੈਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਕੀਤੀ ਮੀਡੀਆ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿਆਪਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੇਖੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੇਰਾਫੇਰੀਆਂ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਸਮੀਕਰਨ ਦੇ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਸਪੂਫਿੰਗ ਟੂਲਸ ਦੁਆਰਾ ਵੀਡੀਓ ਕਾਲਿੰਗ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਨਕਲੀ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਅਕਸਰ ਮਨੁੱਖੀ ਅੱਖ ਲਈ ਅਸਲ ਵਾਂਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਅਸਲ ਸਮੇਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਵਿਜ਼ੂਅਲ (ਵਿਡੀਓਜ਼) ਨੂੰ 'ਡੀਪ ਫ਼ੇਕਸ' ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਇੰਟਰਵਿਊ  ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਸਾੱਫਟਵੇਅਰ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਵੀਡੀਓ ਕਾਨਫਰੰਸਿੰਗ ਹੱਲਾਂ ਤੋਂ ਸੁਤੰਤਰ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ੂਮ ਅਤੇ ਸਕਾਈਪ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਂਚਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਡੀਪ ਫੇਕਸ ਖੋਜਣ ਵਾਲਾ ਯੰਤਰ - ‘ਫੇਕ ਬਸਟਰ’ ਦੋਵੇਂ ਔਨਲਾਈਨ ਅਤੇ ਔਫਲਾਈਨ ਢੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਐਸੋਸੀਏਟ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਵੇਲੇ ਇਹ ਯੰਤਰ ਕੇਵਲ ਲੈਪਟਾਪ ਅਤੇ ਡੈਸਕਟਾਪ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ “ਸਾਡਾ ਟੀਚਾ ਹੈ ਕਿ ਨੈਟਵਰਕ ਨੂੰ ਛੋਟਾ ਅਤੇ ਹਲਕਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾਏ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ / ਉਪਕਰਣਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।' ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਟੀਮ ਜਾਅਲੀ ਆਡੀਓ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਯੰਤਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।

ਟੀਮ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ‘ਫੇਕ ਬਸਟਰ’ ਡੀਪਫੇਕਸ ਖੋਜ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਲਾਈਵ ਵੀਡੀਓ ਕਾਨਫਰੰਸਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਬਾਹਰੋਂ ਅਣਚਾਹੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਪਹਿਲੇ ਯੰਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਉਪਕਰਣ ਦੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਆਵੇਗਾ।

<><><><><><> 

ਡੀਐਸ / ਆਰਬੀ