ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆ 2020-21 ರಲ್ಲಿ ವಸತಿ, ನೀರು, ನೈರ್ಮಲ್ಯ, ವಿದ್ಯುತ್ ಮತ್ತು ಶುದ್ಧ ಅಡುಗೆ ಇಂಧನದ “ಕನಿಷ್ಟ ಅಗತ್ಯತೆಯ” ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳಲಾಗಿದೆ, ಇವುಗಳನ್ನು ಮನೆಯ ಎಲ್ಲ ಸದಸ್ಯರು ಸದುಪಯೋಗಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಜೀವನವನ್ನು ತಲುಪಿದೆ.

ಕೇಂದ್ರ ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವೆ ಶ್ರೀಮತಿ ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಅವರು ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಯನ್ನು 2020-21ರ ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಇಂದು ಮಂಡಿಸಿದರು.

ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆ 2020-21 ಗ್ರಾಮೀಣ, ನಗರ ಮತ್ತು ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ “ಕನಿಷ್ಟ ಅಗತ್ಯತೆಯ” ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ಸೂಚ್ಯಂಕವನ್ನು (ಬಿ.ಎನ್‌.ಐ) ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ನೀರು, ನೈರ್ಮಲ್ಯ, ವಸತಿ, ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಇತರ ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ಐದು ಆಯಾಮಗಳಲ್ಲಿ 26 ಸೂಚಕಗಳನ್ನು ಬಿ.ಎನ್‌.ಐ ನಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕುಡಿಯುವ ನೀರು, ನೈರ್ಮಲ್ಯ, ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಮತ್ತು ವಸತಿ ಸ್ಥಿತಿಯ ಕುರಿತು 69 ಮತ್ತು 76 ನೇ ಎರಡು ಎನ್‌.ಎಸ್‌.ಒ. ಸುತ್ತುಗಳ ಡೇಟಾವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು 2012 ಮತ್ತು 2018 ರ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಬಿ.ಎನ್‌.ಐ ಸೂಚಕ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ “ಮೂಲಭೂತ ಅಗತ್ಯಗಳ” ವಿಧಾನವು ಅನಾರೋಗ್ಯ, ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಪೋಷಣೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯವಾದ ಆಹಾರ, ಬಟ್ಟೆ, ಆಶ್ರಯ, ನೀರು ಮತ್ತು ನೈರ್ಮಲ್ಯದಂತಹ ಮೂಲಭೂತ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳ ಕನಿಷ್ಠ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಖ್ಯಿಕ ಕಚೇರಿ (ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಆಫೀಸ್ - ಎನ್‌.ಎಸ್‌.ಒ) ದ ಡೇಟಾವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನವೇ “ಕನಿಷ್ಟ ಅಗತ್ಯತೆಯ” ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ಸೂಚ್ಯಂಕ (ಬಿ.ಎನ್‌.ಐ). ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಡೇಟಾವನ್ನು ಬಳಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳು / ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಸೂಚ್ಯಂಕ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಭಾರತಕ್ಕೆ (ಗ್ರಾಮೀಣ + ನಗರ) 2012 ಮತ್ತು 2018 ರಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸಲಾದ ಬಿ.ಎನ್‌.ಐ.(ಸೂಚ್ಯಂಕ)ವನ್ನು ರಾಜ್ಯವಾರು ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಅಂಕಿ 1 ರಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೌಲ್ಯವು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿನ ಅಗತ್ಯತೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ನಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾದ ಹಸಿರು, ಹಳದಿ ಮತ್ತು ಕೆಂಪು ಎಂಬ ಮೂರು ಬಣ್ಣಗಳು ರಾಜ್ಯವು ತನ್ನ ಪ್ರಜೆಗಳ ಕುಟುಂಬ/ಮನೆಗಳಿಗೆ ಸೂಚ್ಯಂಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವಲ್ಲಿನ ಮಟ್ಟವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಹಸಿರು (0.70 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು) ‘ಉನ್ನತ’ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಅಪೇಕ್ಷಣೀಯವಾಗಿದೆ, ನಂತರ ಹಳದಿ (0.50 ರಿಂದ 0.70), ಇದು ‘ಮಧ್ಯಮ’ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ, ಕೆಂಪು (0.50 ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ) ಅತ್ಯಂತ ‘ಕಡಿಮೆ’ ಮಟ್ಟದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ನಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿನ ಬಣ್ಣಗಳಲ್ಲಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವು ಮನೆಗಳಿಗೆ “ಕನಿಷ್ಟ ಅಗತ್ಯತೆಯ” ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.

ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಮೇಲಿನ ಅಂಕಿ ಅಂಶದಿಂದ, ಹೆಚ್ಚಿನ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ 2012 ಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ 2018 ರಲ್ಲಿ ಮನೆಯವರಿಗೆ “ಕನಿಷ್ಟ ಅಗತ್ಯತೆಯ” ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆವು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ.

ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ್ ಮಿಷನ್, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗ್ರಾಮೀಣ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ, ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಆವಾಸ್ ಯೋಜನೆ, ಸೌಭಾಗ್ಯ ಮತ್ತು ಉಜ್ವಲ ಯೋಜನೆ ಮುಂತಾದ ಯೋಜನೆಗಳ ಜಾಲದ ಮೂಲಕ ಸರ್ಕಾರವು ತನ್ನ ನಿರಂತರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಂದಾಗಿ 2018 ರಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. 2012 ಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ದೇಶದ ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಶ್ರೀಮಂತ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಬಡ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಬರಿಯ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರ-ರಾಜ್ಯ ಅಸಮಾನತೆಗಳು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಬಡ ಕುಟುಂಬಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅಸಮಾನತೆಯ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕಡಿಮೆಮಾಡಿ ಜೀವನಮಟ್ಟವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಿದೆ.

ವಿವಿಧ ಆಯಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆಗಳು

ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ 2012 ಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಮನೆಗಳಿಗೆ ಕುಡಿಯುವ ಶುದ್ಧ ನೀರಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು 2018 ರಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಿಸಿದೆ.

2012 ಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ 2018 ರಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ನೈರ್ಮಲ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಸುಧಾರಿಸಿದೆ ಎಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ರಾಜ್ಯಗಳು ನೈರ್ಮಲ್ಯಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ ನೈರ್ಮಲ್ಯದ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅಸಮಾನತೆಯು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆ ಗಮನಿಸಿದೆ. 2012 ರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಗಳಿಸಿದೆ. ಸುರಕ್ಷಿತ ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಕಾಳಜಿ ಮಟ್ಟವು ಕಡಿಮೆ ಆದಾಯದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಇಂದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.

ವಸತಿ ಸೂಚ್ಯಂಕದಲ್ಲಿನ ಸುಧಾರಣೆಯನ್ನು ಕೂಡಾ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಗಮನಿಸಿದೆ, 2012 ಮತ್ತು 2018ರ ಅನುಪಾತದಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಕಡಿಮೆ ಆದಾಯದ ಗುಂಪಿಗೆ ಅಸಮರ್ಪಕ ಪ್ರಯೋಜನಗಳೊಂದಿಗೆ ವಸತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆ ಮತ್ತು ಅಂತರ-ರಾಜ್ಯಗಳ ಅಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದೆ

2012 ಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಅಸ್ಸಾಂ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಒಡಿಶಾ ಹಾಗೂ ಅಸ್ಸಾಂ ಗಳ ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ 2018 ರಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಸುಧಾರಣೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆ ತಿಳಿಸಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಹ ಸುಧಾರಣೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಆದಾಯದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿದೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣಬಹುದು.

ಅದೇ ರೀತಿ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಅಡುಗೆಕೋಣೆ, ನೀರಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಹೊಂದಿರುವ ಅಡುಗೆಕೋಣೆ, ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಗಾಳಿ ಚಲನೆಯ ವಾತಾಯನ, ಸ್ನಾನಗೃಹದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ವಿದ್ಯುತ್ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಅಡುಗೆಗೆ ಬಳಸುವ ಇಂಧನದ ಪ್ರಕಾರವನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿಯುವ ಇತರ ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದೆ.

ಸುಧಾರಿತ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣದ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು

ಸಮೀಕ್ಷೆಯು “ಕನಿಷ್ಟ ಅಗತ್ಯತೆಯ” ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣದ ಫಲಿತಾಂಶಗಳ ನಡುವಿನ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಮಕ್ಕಳ ಬದುಕು-ಜೀವನ-ಉಳಿಯುವಿಕೆಯ ಸುಧಾರಣೆ, ಇನ್ನೂ ಜನನಗಳ ಕುಸಿತ, ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆ ಮತ್ತು ಶಿಶು ಮರಣವನ್ನು ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಮತ್ತು ಶುದ್ಧ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನೊಂದಿಗೆ ಸುಧಾರಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಕೂಡಾ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಗಮನಿಸಿದೆ..

ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿದ್ಯುದೀಕರಣ ಮತ್ತು ಶೌಚಾಲಯಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಪೂರೈಕೆಯು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ ಎಂದು ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಹೇಳಿದೆ.