ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ଦଶନ୍ଧିରେ ଦେଶରେ ଆର୍ଥିକ ଉଦାରୀକରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ, କୃଷି କ୍ଷେତ୍ର ଏଥିରୁ ବାଦ୍ ପଡ଼ିଥିଲା । ତେଣୁ ସରକାର ଏହାର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଉପଲବ୍ଧି କରି କୃଷକମାନଙ୍କ ହିତ ସାଧନ ନିମନ୍ତେ ସଂସ୍କାର ଘଟାଯିବା ଜରୁରି ବୋଲି ଜାଣିପାରିଥିଲେ । ତଦନୁସାରେ ଏହି କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ସଂସ୍କାର ଘଟାଇବା ଦିଗରେ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଫଳରେ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ର ଦିନକୁ ଦିନ ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହୋଇଚାଲିଛି ।

2020 ବର୍ଷରେ କୃଷି ଓ କୃଷକ କଲ୍ୟାଣ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିବା ପ୍ରମୁଖ ସଂସ୍କାର ସଂପର୍କରେ ନିମ୍ନରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି:

1.ବଜେଟ ପ୍ରାବଧାନରେ ଅଭୂତପୂର୍ବ ବୃଦ୍ଧି

• 2020-21 ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ, କୃଷି କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବଜେଟ ଅର୍ଥରେ ଛଅଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇ ଏହାକୁ 1,34,399.77 କୋଟି ଟଙ୍କା କରାଯାଇଛି । କୃଷି ବିଭାଗ ପାଇଁ 2013-14 ବର୍ଷ ମାତ୍ର 21933.50 କୋଟି ଟଙ୍କାର ପ୍ରାବଧାନ କରାଯାଇଥିଲା ।

2.ଦେଶରେ ରେକର୍ଡ ପରିମାଣର ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ

• 2015-16 ବର୍ଷରେ ଦେଶରେ 251.54 ନିୟୁତ ଟନ୍ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦିତ ହୋଇଥିବା ବେଳେ 2019-20 ବର୍ଷରେ ତାହା 296.65 ନିୟୁତ ଟନ୍ ଛୁଇଁଛି ଯାହାକି ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦେଶର ସର୍ବାଧିକ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ।
• ତୃତୀୟ ଆଗୁଆ ଆକଳନ ଅନୁସାରେ, 2019-20 ବର୍ଷରେ ଉଦ୍ଦ୍ୟାନ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରୁ 319.57 ଏମଏମଟି ଉତ୍ପାଦିତ ହେବାର ଆକଳନ କରାଯାଇଛି, ଯାହାକି ଭାରତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରର ସର୍ବାଧିକ ଉତ୍ପାଦନ ହେବ ।

3. ଉତ୍ପାଦନ ମୂଲ୍ୟ ଠାରୁ ଏମଏସପିରେ ଦେଢ଼ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ଘୋଷଣା-

• ସରକାର ସମସ୍ତ ସ୍ୱୀକୃତ ଖରିଫ, ରବି ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବ୍ୟବସାୟିକ ଫସଲର ସର୍ବନିମ୍ନ ସହାୟକ ମୂଲ୍ୟ (ଏମଏସପି)ରେ ବୃଦ୍ଧି ଘଟାଇଛନ୍ତି । 2018-19 କୃଷି ବର୍ଷ ଠାରୁ ସର୍ବ ଭାରତୀୟ ମୂଲ୍ୟାୟନ ହାରାହାରି ଉତ୍ପାଦନ ମୂଲ୍ୟରେ ଅନ୍ୟୂନ 50 ପ୍ରତିଶତ ରିଟର୍ଣ୍ଣ ସୁନିଶ୍ଚିତ ହୋଇଛି ।
• ଧାନର ଏମଏସପିକୁ କ୍ୱିଣ୍ଟାଲ ପିଛା 2020-21 ବର୍ଷରୁ 1868 ଟଙ୍କାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି, ଯାହା ପୂର୍ବରୁ 2013-14 ରେ କ୍ୱିଣ୍ଟାଲ ପିଛା 1310 ଟଙ୍କା ଥିଲା । ସରକାର ପୂର୍ବ ମୂଲ୍ୟ ତୁଳନାରେ ଏବେ ସେଥିରେ 43 ପ୍ରତିଶତ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଘଟାଇଛନ୍ତି ।
• ସେହିଭଳି 2013-14 ବର୍ଷରେ ଗହମର କ୍ୱିଣ୍ଟାଲ ପିଛା ଦର 1400 ଟଙ୍କା ଥିବା ବେଳେ 2020-21 ବର୍ଷରେ ତାହାକୁ କ୍ୱିଣ୍ଟାଲ ପିଛା 1975 ଟଙ୍କାକୁ ବଢ଼ାଇ ଦିଆଯାଇଛି ।

4. କୃଷକମାନଙ୍କ ଠାରୁ ଶସ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ପରିମାଣ ବୃଦ୍ଧି

• ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ଭିତରେ ପୂର୍ବର ଅର୍ଥାତ୍ 2009-10 ଠାରୁ 2013-14 ଅବଧି ତୁଳନାରେ କୃଷକମାନଙ୍କୁ ଧାନ ପାଇଁ ଏମଏସପି ମୂଲ୍ୟରେ 2.4 ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି । ଗତ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ କୃଷକମାନଙ୍କୁ ଏମଏସପି ବାବଦରେ 4.95 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଦିଆଯାଇଥିବା ବେଳେ ଇତି ପୂର୍ବର ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷରେ ତାହାର ମୋଟ ପରିମାଣ 2.06 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଥିଲା।
• ଗହମ ବାବଦକୁ ଏମଏସପି ମୂଲ୍ୟ ନିମନ୍ତେ ଗତ ପାଞ୍ଚବର୍ଷ ଭିତରେ କୃଷକମାନେ ଇତି ପୂର୍ବର ପାଞ୍ଚବର୍ଷ, ଅର୍ଥାତ୍ 2009-10 ଠାରୁ 2013-14 ଅବଧି ତୁଳନାରେ 1.77 ଗୁଣ ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟ ପାଇଛନ୍ତି । ଗତ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ଭିତରେ ଏଥିପାଇଁ ଏମଏସପି ବାବଦକୁ 2.97 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ବେଳେ 2009-10ରୁ 2013-14  ଅବଧି ମଧ୍ୟରେ ଏହି ମୂଲ୍ୟ ବାବଦକୁ 1.68 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଦିଆଯାଇଥିଲା ।
• ଡାଲିଜାତୀୟ ଶସ୍ୟର ଏମଏସପି ମୂଲ୍ୟରେ ଗତ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ସହିତ ଯଦି 2009-10ରୁ 2013-14  ଅବଧିର ତୁଳନା କରାଯାଏ ତେବେ ସେଥିରେ 75 ଗୁଣ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି ବୋଲି ଜଣାପଡ଼ିବ । 2009-10ରୁ 2013-14 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏମଏସପି ବାବଦକୁ ମାତ୍ର 645 କୋଟି ଟଙ୍କା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ବେଳେ ଗତ ପାଞ୍ଚବର୍ଷ ଭିତରେ ଏହି ବାବଦକୁ 49,000 କୋଟି ଟଙ୍କା କୃଷକମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ।
• ତୈଳବୀଜ ଏବଂ କୋପ୍ରା ବାବଦକୁ ଗତ ପାଞ୍ଚବର୍ଷର ଏମଏସପି ମୂଲ୍ୟ ସହ ଯଦି 2009-10 ଠାରୁ 2013-14  ବର୍ଷର ମୂଲ୍ୟକୁ ତୁଳନା କରାଯାଏ ତେବେ ସେଥିରେ 10 ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି । ଗତ ପାଞ୍ଚବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ତୈଳବୀଜ ଓ କୋପ୍ରା ବାବଦକୁ କୃଷକମାନଙ୍କୁ 25,000 କୋଟି ଟଙ୍କାର ଏମଏସପି ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ବେଳେ 2009-10 ରୁ 2013-14 ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ଅବଧିରେ ଏହାର ମୋଟ ପରିମାଣ 2,460 କୋଟି ଟଙ୍କା ଥିଲା ।
• 2020-21 ବର୍ଷର ଖରିଫ ଋତୁ ନିମନ୍ତେ ଧାନ ସଂଗ୍ରହ ଓ କ୍ରୟ (8.12.2020 ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ) କ୍ରମାଗତ ତଥା ସୁପରିଚାଳିତ ଭାବେ 356.18 ଲକ୍ଷ ମେଟ୍ରିକ୍ ଟନ ହୋଇପାରିଛି। ଯାହାକି ପୂର୍ବ ବର୍ଷର ଏହି ଅବଧିରେ 295.79 ଲକ୍ଷ ମେଟ୍ରିକ ଟନ୍ ଥିଲା । ତେଣୁ ଏଥିରେ ସିଧାସଳଖ 20% ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥିବା କୁହାଯାଇପାରିବ ।
• 30.11.2020 ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କେବଳ ପଞ୍ଜାବରୁ 202.77 ଲକ୍ଷ ମେଟ୍ରିକ ଟନ୍ ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇଛି ଯାହାକି ମୋଟ ଶସ୍ୟ ସଂଗ୍ରହର 56.93% ବୋଲି ହିସାବରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି ।
• ଖରିଫ ଶସ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ଋତୁରେ ଏମଏସପି ସହିତ କରାଯାଇଥିବା ଶସ୍ୟ ସଂଗ୍ରହରୁ 37.88 ଲକ୍ଷ କୃଷକ ଉପକୃତ ହୋଇପାରିଛନ୍ତି ଏବଂ  ଏଥିପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ 67,248.22 କୋଟି ଟଙ୍କା ଦିଆଯାଇଛି । ଏଥିପାଇଁ ଟନ୍ ପିଛା 18,880  ଟଙ୍କା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ।

5. ପିଏମ- କିଷାନ ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ ଉପାର୍ଜନ ସହାୟତା ରାଶି

• ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କିଷାନ ସମ୍ମାନ ନିଧି (ପିଏମ- କିଷାନ) କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର 2019  ମସିହା ଫେବୃଆରୀ ମାସରେ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହା ଅଧୀନରେ ସେହି ବର୍ଷ 6,000 କୋଟି ଟଙ୍କା ହିତାଧିକାରୀ କୃଷକମାନଙ୍କ ଜମାଖାତାକୁ ତିନି କିସ୍ତିରେ ହସ୍ତାନ୍ତର କରାଯାଇଥିଲା ।
• ଏହି ଯୋଜନା ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ହେବା ଦିନଠାରୁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ 1,10,000 କୋଟି ଟଙ୍କା ହସ୍ତାନ୍ତର କରାଯାଇସାରିଛି ଏବଂ ସେଥିରୁ ପ୍ରାୟ 10.59 କୋଟି କୃଷକ ପରିବାର ଉପକୃତ ହୋଇଛନ୍ତି।

6. ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଫସଲ ବୀମା ଯୋଜନା (ପିଏମଏଫବିୱାଇ)

• ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଫସଲ ବୀମା ଯୋଜନା (ପିଏମଏଫବିୱାଇ) ଏବେ ସୁଦ୍ଧା ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ହେବାର 4 ବର୍ଷ ପୂରଣ କରିଛି ଏବଂ ଏହା ଅଧୀନରେ 23 କୋଟିରୁ ଅଧିକ କୃଷକ ଏଥିପାଇଁ ଆବେଦନ କରିଥିବାବେଳେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ 7.2 କୋଟି ଆବେଦନକାରୀ ଉପକୃତ ହୋଇପାରିଛନ୍ତି। ଏହି ଅବଧି ମଧ୍ୟରେ କୃଷକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଅଂଶ ପ୍ରିମିୟମ୍ ବାବଦକୁ 17,450 କୋଟି ଟଙ୍କା ଦେବାକୁ ପଡ଼ିଛି ଏବଂ ସେମାନେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ପ୍ରାକୃତିକ ଆପଦା ଯୋଗୁ ସହ୍ୟ କରିଥିବା ଫସଲହାନି ବାବଦକୁ 87,000 କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଟଙ୍କାର କ୍ଷତିପୂରଣ ରାଶି ପାଇଛନ୍ତି । ଏହା ସୂଚୀତ କରେ ଯେ କୃଷକମାନେ ଦେଇଥିବା ପ୍ରତି 100 ଟଙ୍କାରେ ସେମାନଙ୍କୁ 532 ଟଙ୍କାର ବୀମା ରାଶି ମିଳିଛି ।

7. କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଋଣ ଯୋଗାଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା

• 2013-14 ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଏହାର ପରିମାଣ 7.3 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଥିବାବେଳେ 2019-20 ବର୍ଷରେ ତାହା 13.73 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଛୁଇଁଛି ଏବଂ 2020-21ରେ ଏହା 15 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଛୁଇଁବାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଛି ।
• କିଷାନ କ୍ରେଡ଼ିଟ୍ କାର୍ଡ଼ ମାଧ୍ୟମରେ 2.5 କୋଟି କୃଷକଙ୍କୁ ରିହାତି ହାରରେ 2 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାର ଋଣ ଯୋଗାଣ ନିମନ୍ତେ ପରିକଳ୍ପନା କରାଯାଇଛି ।
• 2020 ମସିହା ଫେବୃଆରୀ ମାସ ଠାରୁ ପିଏମ- କିଷାନ ହିତାଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ କିଷାନ କ୍ରେଡ଼ିଟ୍ କାର୍ଡ଼ ମାଧ୍ୟମରେ ରିହାତି ହାରରେ ଋଣ ଯୋଗାଣ ନିମନ୍ତେ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଡ୍ରାଇଭ୍ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଛି । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅନୁସାରେ 146.46 ଲକ୍ଷ କେସିସି ଆବେଦନକାରୀଙ୍କୁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ 1,57,815 କୋଟି ଟଙ୍କାର ଋଣ ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଇଛି।
• ସୁଧ ସହାୟତାର ସୁବିଧା କୃଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସଂପ୍ରସାରଣ କରାଯାଇଛି ଯାହା ସେମାନଙ୍କର ସ୍ୱଳ୍ପକାଳୀନ ଚଳନ୍ତି ପୁଂଜି ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ପୂରଣ କରିପାରିବ ଯାହାକି ସେମାନେ କୃଷି ସଂପର୍କୀତ କାର୍ଯ୍ୟ ଯଥା ପଶୁପାଳନ ଓ ମତ୍ସ୍ୟଚାଷ ଆଦି ପାଇଁ ବ୍ୟୟ କରିପାରିବେ ।

8. କୃଷକମାନଙ୍କୁ ମୃତ୍ତିକା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କାର୍ଡ଼ ପ୍ରଦାନ

• ଏକ ନୂତନ ମୃତ୍ତିକା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କାର୍ଡ଼ ଯୋଜନା 2014-15 ମସିହା ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଛି ଯଦ୍ୱାରା ମାଟିରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ପୋଷକ କ୍ଷମତାର ସର୍ବାଧିକ ଉପଯୋଗ କରାଯାଇପାରିବ ।
• ମାଗଣାରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଥିବା ଏହି ଦେଶବ୍ୟାପୀ ପରିଚାଳିତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମାଧ୍ୟମରେ  ଦେଶର 10.74 କୋଟି କୃଷକଙ୍କୁ ପ୍ରଥମ