ਮੈਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਰ ਕੇ ਵਧੇਰੇ ਖੁਸ਼ ਹੁੰਦਾ, ਪਰ ਮਹਾਮਾਰੀ ਨੇ ਸਾਡੇ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਹਨ।

ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਦੀ 71ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਹੈ। 1979 ਤੋਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਬਾਰ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਸੱਦੇ 'ਤੇ ਹਰ ਸਾਲ 26 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ' 'ਕਾਨੂੰਨ ਦਿਵਸ' 'ਵਜੋਂ ਰਿਹਾ ਸੀ।। ਸਾਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੀ 125ਵੇਂ ਜਨਮ ਦਿਵਸ ਦੇ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 26 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।

ਮੇਰਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਮਹਾਨ ਦੂਰਅੰਦੇਸ਼ੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਾਡੇ ਬਾਨੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦਾ ਖਰੜਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਇਸ ਤੱਥ ਤੋਂ ਸੁਚੇਤ ਸਨ ਕਿ ਉਹ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਮੂਹਿਕ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਲਿਖ ਰਹੇ ਸਨ। ਸਿਰਫ਼ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕਤੰਤਰ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸੰਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵੀ ਖੁਦ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਦੀ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮਾਰਗ ਦਰਸ਼ਕ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਸੰਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀਆਂ ਜੀਵੰਤ ਬਹਿਸਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਾਫ਼ੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲਈ। ਰਿਕਾਰਡ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ 53,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਾਗਰਿਕ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦੀ ਗੈਲਰੀ ਵਿੱਚ ਬੈਠਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਬਹਿਸਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਸਨ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਜੋ ਹੈ - ਜੇ ਮੈਂ ਇਹ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਹਾਂ - ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ, ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸਹੀ ਮਾਅਨੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਹੈ। ਅਬਰਾਹਿਮ ਲਿੰਕਨ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਯਕੀਨ ਨਾਲ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦੀ ਭਾਰਤੀ  ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਅਤੇ ਸਰਲਤਾ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੈ ਜੋ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਖ਼ਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਏਗੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਨਾਗਰਿਕ ਇਸ ਉੱਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਾਇਮ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।

ਦੇਵੀਓ ਅਤੇ ਸੱਜਣੋ,

ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਹੈ। ਪਰ ਫਿਰ, ਸੰਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਰਾਜੇਨ ਬਾਬੂ ਨੇ ਸਹੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਹਾ, ਇਸ ਦਾ ਬਹੁਤਾ ਲੰਬਾ ਹੋਣਾ ਕੋਈ ਮੁੱਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੇ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਰਿਆ ਜਾਵੇ। ਸਾਡੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਮਹਾਕਾਵਿ ਦੀ ਇਹ ਸੂਝ, ਪਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਾਲਤਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਪੱਚਾਸੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੰਗਰਾਮੀ, ਸਾਡੇ ਬਾਨੀ ਦਾ ਦਰਸ਼ਨ, ਹਰ ਭਾਰਤੀ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਅਤੇ ਇੱਛਾਵਾਂ ਹਨ। 17 ਅਕਤੂਬਰ 1949 ਨੂੰ ਵਿਦਵਾਨ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਹਾਨ ਸ਼ਬਦਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।

ਪ੍ਰਸਤਾਵਨਾ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਮੂਲ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਹਨ। ਉਹ ਨਿਆਂ, ਅਜ਼ਾਦੀ, ਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਾ ਹਨ। ਇਹ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਸਾਡੀ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਨੈਤਿਕ ਧੁਰਾ ਹੈ। ਡਾ. ਅੰਬੇਡਕਰ, ਇੱਕ ਖਰੜਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਆਪਣੇ ਸਮਾਪਤੀ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਪ੍ਰਤੱਖ ਬੋਲੇ: [ਹਵਾਲਾ] “ਸਮਾਜਿਕ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ? ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇੱਕ ਢੰਗ ਹੈ ਜੋ ਅਜ਼ਾਦੀ, ਬਰਾਬਰੀ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਜ਼ਾਦੀ, ਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਤ੍ਰਿਮੂਰਤੀ ਵਿੱਚ ਵੱਖਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਉਹ ਇਸ ਅਰਥ ਵਿੱਚ ਤ੍ਰਿਮੂਰਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਗਠਨ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਅਲੱਗ ਕਰਨਾ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣਾ ਹੈ। ” [ਅਨਕੋਟ]

ਦੇਵੀਓ ਅਤੇ ਸੱਜਣੋ

ਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕੰਮ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤਮ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਢੰਗ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣਾ ਹੈ; ਅਰਥਾਤ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਢਾਲਣਾ ਹੈ। ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਲਈ ਇਸਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ? ਪ੍ਰਸਤਾਵਨਾ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ, ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਨਿਆਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਣ ਦੇ ਜੋਖਮ 'ਤੇ, ਮੈਂ ਦੁਹਰਾਉਂਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਨਿਆਂ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਨਿਆਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਆਂ ਸਿਰਫ਼ਇਸ ਹੱਦ ਤਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਨਿਆਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਨਿਰਸੰਦੇਹ ਕੰਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਦੇ ਸੁਭਾਅ ਦੁਆਰਾ ਹੋਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਆ ਰਹੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਬਹੁਤ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਰਚਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਪ੍ਰੋ-ਬੋਨੋ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੇ ਜਨੂੰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੋਲਿਆ  ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਹੈ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਨੂੰ ਮੁਫਤ ਸਲਾਹ ਦੇਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਵਕੀਲ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਕਰਦਾ ਸੀ।

ਇੱਕ ਹੋਰ ਰੁਕਾਵਟ ਭਾਸ਼ਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਪੱਖੋਂ ਮੈਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਹੈ ਕਿ ਉੱਚ ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਨੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖੇਤਰੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਨਿਰਣੇ ਦੇਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਹ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਰੂਪ ਨਾਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਲੂਪ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਦੀ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੇ ਕਰੀਬ ਲਿਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਹੱਲ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹਨ। ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰ ਰਹੀ ਹੈ - ਇਸ ਲਈ ਹੁਣ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੁਆਰਾ ਸਾਡੇ 'ਤੇ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।  ਮੈਂ ਇਹ ਵੇਖ ਕੇ ਖੁਸ਼ ਹਾਂ ਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਵੀਡੀਓ ਕਾਨਫਰੰਸਿੰਗ ਅਤੇ ਈ-ਫਾਈਲਿੰਗ ਵਰਗੇ ਤਕਨੀਕੀ ਹੱਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਨਿਆਂ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਮੈਂ ਬਾਰ, ਬੈਂਚ ਅਤੇ ਅਫਸਰਾਂ ਦੀ ਤਾਰੀਫ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਇਨਸਾਫ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਦੇ ਫਰਜ਼ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੇ ਰਾਹ 'ਤੇ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਆਉਣ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ। ਕੋਵਿਡ -19 ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਮਜਬੂਰੀ ਵਾਕਈ ਉਸ ਕਾਰਜ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਦੇਵੀਓ ਅਤੇ ਸੱਜਣੋ,

ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਮੌਕੇ ਆਓ ਆਪਾਂ ਨੇਕ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ  ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਕੰਮ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੀਏ। ਮੈਨੂੰ ਰਾਜੇਨ ਬਾਬੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਯਾਦ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਮੇਰੇ ਉੱਘੇ ਪੂਰਵਜਾਂ ਵਿਚੋਂ ਪਹਿਲੇ ਹਨ। 24 ਜਨਵਰੀ, 1950 ਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਆਖ਼ਰੀ ਵਾਰ ਮੀਟਿੰਗ ਹੋਈ। ਇਸ ਬੈਠਕ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਡਾ: ਰਾਜੇਂਦਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਐਲਾਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਸਾਥੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਵਧਾਈਆਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦਿਆਂ ਸਖਤ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਏ ਨੇ ਕਿਹਾ, [ਅਤੇ ਮੈਂ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ], "ਮੈਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਵਧਾਈਆਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਉਦੋਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਪਲ ਆਉਣ ਤੱਕ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰੋ ਜਦੋਂ ਮੈਨੂੰ ਉਹ ਦਫ਼ਤਰ ਸੌਂਪਣਾ ਪਏਗਾ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਇਹ ਦੇਖਣ ਲਈ ਕਿ ਕੀ ਮੈਂ ਉਸ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਸਦਭਾਵਨਾ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਹਾਂ ਜੋ ਸਾਰੇ ਪਾਸਿਓਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਆਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਦੋਸਤਾਂ ਦੁਆਰਾ। [ ਅਨਕੋਟ]

ਰਾਜੇਨ ਬਾਬੂ ਨੇ ਸ਼ਾਇਦ ਸੰਤ ਕਬੀਰ ਦੀਆਂ ਸਦੀਵੀ ਲਾਈਨਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਢਕਣ ਵਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਖਰਾਬ ਕੀਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ।

ਦਾਸ ਕਬੀਰ ਜਤਨ ਕਰਿ ਓੜੀ, ਜਿਓਂ ਕੀਂ ਤਿਯੋਂ ਧਰ ਦੀਨੀ ਚਦਰਿਯਾ॥ (दास कबीर जतन करि ओढी, ज्यों कीं त्यों धर दीनी चदरिया॥)

ਇਹ, ਮੇਰਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ, ਜਨਤਕ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਚਾਲ-ਚਲਣ ਨੂੰ ਸੇਧ ਦੇਣ ਲਈ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਇੱਕ ਉਚਿੱਤ ਤਸਵੀਰ ਹੈ। ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉੱਚ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਅਹੁਦਿਆਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ? ਸਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪੱਖਪਾਤ ਅਤੇ ਪੂਰਵ ਅਨੁਮਾਨ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਠਦਿਆਂ ਇੱਕ ਮਿਸਾਲ ਕਾਇਮ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਰਾਜੇਨ ਬਾਬੂ ਦੇ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ 'ਤੇ  ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਮੈਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਲਈ ਮਾਰਗ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਜੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਧਾਰਨ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਆਓ ਅਸੀਂ ਆਤਮ ਨਿਰੀਖਣ ਕਰੀਏ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸੰਸਥਾਪਕ ਪਿਤਾ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਜੀਅ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਮ ਰੂਪ ਨਾਲ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਤਾਵਨਾ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ।

ਦੇਵੀਓ ਅਤੇ ਸੱਜਣੋ,

ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਆਪਣੇ ਉੱਤਮ ਮਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਉੱਚੇ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਲਈ ਨਾਮਣਾ ਖੱਟਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਅਦਾਲਤ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਫੈਸਲਿਆਂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬੈਂਚ ਅਤੇ ਬਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੌਧਿਕ ਡੂੰਘਾਈ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮੈਨੂੰ ਪੂਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਦਾਲਤ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਿਆਂ ਦੀ ਪਹਿਰੇਦਾਰ ਰਹੇਗੀ। ਮੈਂ ਚੀਫ ਜਸਟਿਸ ਅਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਜੱਜਾਂ ਨੂੰ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਸ਼ੁੱਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਬਾਰ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ ਜਿਹੜੇ ਆਪਣੇ ਚੰਗੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦੇਣ ਲਈ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦਿਵਸ ਦੀ ਵਧਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ।

ਜੈ ਹਿੰਦ!

*****

ਡੀਐੱਸ/ਐੱਸਐੱਚ