କେନ୍ଦ୍ର କୃଷି ଓ କୃଷକ କଲ୍ୟାଣ, ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ବିକାଶ ଓ ପଞ୍ଚାୟତି ରାଜ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ ତୋମର ଆଜି ଓଡିଶା ସମେତ ଦେଶର 9ଟି ରାଜ୍ୟ (ଗୁରଜାଟ, ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦେଶ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ଆସାମ, ନାଗାଲାଣ୍ଡ, ତ୍ରିପୁରା, ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ଓ କର୍ଣ୍ଣାଟକ)ରେ 22ଟି ବାଉଁଶ କ୍ଲଷ୍ଟରର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ଅବସରରେ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ତୋମର ଜାତୀୟ ବାଉଁଶ ମିଶନର ଲୋଗୋ ମଧ୍ୟ  ଉନ୍ମୋଚନ କରିଛନ୍ତି । ଭର୍ଚୁଆଲ ମୋଡ଼ରେ ଆୟୋଜିତ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ନିଜର ବକ୍ତବ୍ୟ ରଖି ସେ କହିଲେଯେ ଦେଶ ଏବେ ବାଉଁଶରୁ ନିର୍ମିତ ବିଭିନ୍ନ ସୌଖିନ ସାମଗ୍ରୀକୁ ବିଦେଶକୁ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣରେ ରପ୍ତାନୀ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଦିଗରେ ନିଜକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛି ।

ଏହି ଭିଡ଼ିଓ କନଫରେନ୍ସରେ ଉଦବୋଧନ ଦେଇ କେନ୍ଦ୍ର କୃଷି ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ତୋମର କହିଲେ ଯେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ସଦାବେଳେ ସ୍ଥାନୀୟ ଶିଳ୍ପମାନଙ୍କର ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରଗତିଶୀଳ କରିବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରିଆସିଛନ୍ତି । ଏହାଦ୍ୱାରା ସ୍ଥାନୀୟ ଶିଳ୍ପୀ ଓ କାରିଗରମାନଙ୍କର ଜୀବନ ଜୀବିକା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ ଏବଂ ସେମାନେ ଅଧିକ ରୋଜଗାରକ୍ଷମ ହୋଇପାରିବେ ବୋଲି ସେ ମତ ପୋଷଣ କରନ୍ତି । ବାଉଁଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସରକାର ଯେଉଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ତାହା ହାସଲ ହୋଇଛି ଏବଂ ଏଥିରେ ବାଉଁଶ ମିଶନରେ ସାମିଲ ସମସ୍ତ ହିତଧାରକଙ୍କର ନିଷ୍ଠାପର ସହଯୋଗ ରହିଛି । ବାଉଁଶର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ଉପଲବ୍ଧି କରି ଭାରତ ସରକାର ଭାରତୀୟ ଜଙ୍ଗଲ ଆଇନ 1927ରେ  2017 ମସିହାରେ ସଂଶୋଧନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ବାଉଁଶକୁ ବୃକ୍ଷ ବର୍ଗରୁ ବାଦ୍ ଦେଇଥିଲେ । ଫଳ ସ୍ୱରୂପ ଏବେ ଯେକୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ବାଉଁଶ ଚାଷ କରିପାରିବେ ଏବଂ ଏହାର ଅବାଧ ବ୍ୟବସାୟ ମଧ୍ୟ ସଂପାଦନ କରିପାରିବେ । ବାଉଁଶରୁ ବିଭିନ୍ନ ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ମଧ୍ୟ ଏହାର ବିପଣନ କରିପାରିବେ । ସେହିଭଳି ଦେଶର ଆବଦାନୀ ନୀତିରେ ମଧ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟାଯାଇଛି ଏବଂ ତାହା ଦ୍ୱାରା ଦେଶର ବାଉଁଶ ଶିଳ୍ପ କ୍ଷେତ୍ରର ଯଥେଷ୍ଟ ପ୍ରଗତି ସମ୍ଭବପର ହୋଇପାରିବ ବୋଲି ସେ ଆଶା ପୋଷଣ କରିଥିଲେ । ଶ୍ରୀ ତୋମର କହିଲେ ଯେ ବାଉଁଶର ବ୍ୟବହାର ଭାରତରେ ଏକ ପ୍ରାଚୀନ ପରମ୍ପରା ହୋଇ ରହିଆସିଛି ଏବଂ ଆଧୁନିକ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ଏବେ ଏହାକୁ ଆବଶ୍ୟକ ସହଯୋଗ ଯୋଗାଉଛି । ବାଉଁଶ ଶିଳ୍ପ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦେଶର ଯୁବକଯୁବତୀମାନଙ୍କୁ ଆବଶ୍ୟକ ତାଲିମ ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଉଛି ବୋଲି ସେ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ ।

ଏହି ମର୍ମରେ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ତୋମର ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଆହ୍ୱାନ ଜଣାଇ କହିଲେ ଯେ ସେମାନେ ବାଉଁଶ ମିଶନର ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ଆହୁରି ଆଗକୁ ଆଗେଇ ନେଇଯିବା ସକାଶେ ପ୍ରୟାସ ଜାରି ରଖିବା ଉଚିତ । ଏହାଦ୍ୱାରା ମିଶନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସଫଳ ହୋଇପାରିବ । ଏହା ଆତ୍ମନିର୍ଭର କୃଷି ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଆତ୍ମନିର୍ଭର ଭାରତ ସ୍ୱପ୍ନକୁ ସାକାର କରିପାରିବ । ବାଉଁଶ ମିଶନ ମାଧ୍ୟମରେ ସରକାର ସ୍ଥାନୀୟ ଶିଳ୍ପୀମାନଙ୍କୁ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ସହଯୋଗ ଯୋଗାଇ ଦେଉଛନ୍ତି । ସ୍ଥାନୀୟ ଭାବେ ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଉଥିବା ବାଉଁଶ କିଷମ ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନେ ‘ଭୋକାଲ ଫର୍ ଲୋକାଲ’ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିପାରିବେ । ଏହାଦ୍ୱାରା ସ୍ଥାନୀୟ ବାଉଁଶ କୃଷକମାନଙ୍କର ଉପାର୍ଜନ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ ଏବଂ ଏଥିସହ ସେମାନେ ବିଦେଶରୁ ଅନେକ କଞ୍ଚାମାଲ ଆମଦାନୀ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ନିର୍ଭରଶୀଳ ହେବେନାହିଁ । ଭାରତରେ ଥିବା ବାଉଁଶ ସଂପଦ ଏବଂ ବର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଣୁ ଶିଳ୍ପର ଉପଯୋଗ କରି ଭାରତ ବିଶ୍ୱ ବଜାରରେ ନିଜର ପ୍ରଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ତଥା ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ଉତ୍ପାଦର ପ୍ରଭାବ ବିସ୍ତାର କରିବା ସକାଶେ ସେ ଆହ୍ୱାନ ଜଣାଇଥିଲେ ।

2018-19ରେ ପୁନର୍ଗଠିତ ଜାତୀୟ ବାଉଁଶ ମିଶନର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଏଥିରେ ଏହି ସେକ୍ଟରରେ ଥିବା ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାଲ୍ୟୁ ଚେନର ସାମଗ୍ରିକ ବିକାଶ ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ମିଶନକୁ ଏକ ହବ୍ (ଶିଳ୍ପ) ଏବଂ ସ୍ପୋକ୍ ମଡ଼େଲ ଭାବେ ରୂପାନ୍ୱିତ କରାଯାଉଛି । ଏହାର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଲା କୃଷକମାନଙ୍କୁ ବଜାର ସହିତ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଭାବେ ସଂଯୋଗ କରିବା ଯଦ୍ୱାରା ବାଉଁଶ କୃଷିକାରୀ ଉତ୍ପାଦନକାରୀମାନେ ବଜାରରେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଭାବେ ପହଞ୍ଚିପାରିବେ । ଏହାଦ୍ୱାରା ଘରୋଇ ଶିଳ୍ପ ପାଇଁ ବାଉଁଶ ସଂପର୍କୀତ ଯାହାକିଛି କଞ୍ଚାମାଲ ଆବଶ୍ୟକ ହେଉଥିବ ତାହା ସ୍ଥାନୀୟ ଭାବେ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇପାରିବ । ଘରୋଇ ଚାହିଦା ମେଣ୍ଟି ପାରିବ । ଏହି ମିଶନକୁ ଏକ ପ୍ରାକୃତିକ ପରିଣାମ ଭାବେ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଐତିହାସିକ ଭାରତୀୟ ଜଙ୍ଗଲ ଆଇନକୁ 2017 ମସିହାରେ ସଂଶୋଧନ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହା ଫଳରେ ବାଉଁଶକୁ ବୃକ୍ଷ  ବୋଲି ପୂର୍ବରୁ ଯେଉଁଭଳି ଭାବେ ସଂଜ୍ଞା ନିରୂପଣ କରାଯାଉଥିଲା ତାହାକୁ ହଟାଯାଇ ଘାସ ବର୍ଗରେ ସ୍ଥାନୀତ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହାଦ୍ୱାରା ଏବେ ଜଙ୍ଗଲ ବାହାରେ ଚାଷ କରାଯାଉଥିବା ବାଉଁଶ  କାଟିବା ଏବଂ ଏହାର ଅନ୍ୟତ୍ର ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ନିମନ୍ତେ ଆଉ ସରକାରଙ୍କ ଅନୁମତି ଆବଶ୍ୟକ ପଡ଼ିବନାହିଁ ।

ବାଉଁଶ ଚାଷ ଦେଶର ପ୍ରାୟ 23ଟି ରାଜ୍ୟରେ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ସେଥି ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ପୂର୍ବାଞ୍ଚଳ କ୍ଷେତ୍ରର 8ଟି ରାଜ୍ୟ ରହିଛି । ଶିଳ୍ପ ସଂସ୍ଥା ପାଇଁ ଯେଉଁ 10ଟି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଜାତିର ବୃକ୍ଷ ଆବଶ୍ୟକ ପଡ଼େ ସେଥି ମଧ୍ୟରୁ ବାଉଁଶ ଅନ୍ୟତମ । ବାଉଁଶ ଚାଷ ନିମନ୍ତେ ଗୁଣାତ୍ମକ ରୋପଣ ସାଧନ ଏବଂ ଚାରା କୃଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ । ଆସାମ ବାଉଁଶ ଚାଷ ପାଇଁ ଏଫପିଓମାନଙ୍କୁ ନିୟୋଜିତ କରିସାରିଛି । ନୂଆ ନୂଆ ଏଫପିଓମାନଙ୍କୁ ସଦ୍ୟ ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ ଡିଏସିଏଫଡବ୍ଲୁ ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ ସାମିଲ କରାଯିବ । ଆଗାମୀ 5 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏଭଳି 10,000 ଏଫପିଓ ଗଠନ କରାଯିବାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି । ଅଧିକନ୍ତୁ ପ୍ରାଥମିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ପାଇଁ ସିଏଫସିମାନ ବାଉଁଶ ଚାଷ ହେଉଥିବା ସ୍ଥାନ ନିକଟରେ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଉଛି । ଏହାଦ୍ୱାରା ବାଉଁଶ ପରିବହନ ସକାଶେ ମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସ ଘଟିବ । ସ୍ଥାନୀୟ ଉଦ୍ୟୋଗୀମାନେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରିବେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ ଓ ଏହାଦ୍ୱାରା କୌଣସି ପ୍ରକାର ବର୍ଜ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ନହେବା ଭଳି କାର୍ଯ୍ୟପନ୍ଥା ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇପାରିବ ।

ଏହିସବୁ ସଂସ୍ଥାମାନେ ନର୍ସରୀ ଠାରୁ ବାଉଁଶ ଚାରା ରୋପଣ ଏବଂ/ କିମ୍ବା ଉତ୍ପାଦ ବିକାଶ ଯଥା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଉପକରଣ, ଅଗରବତୀ, ଭେନିସିଆନ ବ୍ଲାଇଣ୍ଡ୍, ଚୋପଷ୍ଟିକ୍, ଟୁଥବ୍ରଶ୍, ଲାଇଫ୍ ଷ୍ଟାଇଲ୍ ସାମଗ୍ରୀ, ଅଳଙ୍କାର, ବୋତଲ, ଯୋଗାସନ, ଅଙ୍ଗାର ଇତ୍ୟାଦି ଉତ୍ପାଦନ କରିପାରିବେ । ଏଭଳି ଶୈଳ୍ପିକ ଉତ୍ପାଦ ସହିତ, ଜାତୀୟ ବାଉଁଶ ମିଶନ ମଧ୍ୟ ପାରମ୍ପରିକ ବାଉଁଶ କାରିଗରମାନଙ୍କ କଳା କୌଶଳର ଉନ୍ନତି ସାଧନ କରିବା ନିମନ୍ତେ ତଥା ବର୍ତ୍ତମାନର ବଜାର ଚାହିଦାକୁ ଚାହିଁ ସେମାନଙ୍କୁ କୁଶଳୀ କରିବା ଲାଗି ପ୍ରୟାସ କରିବେ । ସେମାନଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ଉଦେ୍ଦ୍ୟାଗୀ ତଥା ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନମାନଙ୍କ ସହିତ ଅନୁବନ୍ଧିତ କରାଯିବ ଯଦ୍ୱାରା ଆମର ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ବଜାୟ ରଖାଯାଇପାରିବ ।  ଜାତୀୟ କୌଶଳ ବିକାଶ ଏଜେନ୍ସି ଅଧୀନରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ସେକ୍ଟର କୌଶଳ ପରିଷଦଗୁଡ଼ିକ କୌଶଳ ଆମଦାନୀ କରିବେ ଏବଂ ପାରମ୍ପରିକ ଶିଳ୍ପୀ ଓ କାରିଗରମାନଙ୍କ ଠାରୁ ପ୍ରାକ୍ ତାଲିମ ପାଇପାରିବ ଓ ଏହାକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ । ଏହା ଦ୍ୱାରା ଯୁବକଯୁବତୀମାନେ ସେମାନଙ୍କର ପରିବାରର କୌଳିକ ବୃତ୍ତିକୁ ଆଗକୁ ଆଗେଇ ନେବା ସକାଶେ ଅଧିକ ପ୍ରୟାସୀ ହେବେ ।

ଏଥି ପାଇଁ ଆୟୋଜିତ ଲୋଗୋ ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ତେଲଙ୍ଗାନାର ଶ୍ରୀ ସାଇ ରାମ ଗୌଡ଼ି ଇଡ଼ିଗି ବିଜୟୀ ହୋଇଛନ୍ତି । ଏଥିପାଇଁ ସାରା ଦେଶରୁ ସର୍ବମୋଟ 2033 ଜଣ ପ୍ରତିଯୋଗୀ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେମାନେ ନିଜ ନିଜର ଏଣ୍ଟ୍ରି ମାଇଁଗଭ୍ ପ୍ଲାଟଫର୍ମରୁ ହାସଲ କରିଥିଲେ । ବିଜୟୀ ଲୋଗୋରେ ଏକ ବାଉଁଶ କରଡ଼ି ଗୋଟିଏ ବୃତ୍ତର ମଝିରେ ଅଙ୍କାଯାଇଛି । ଏହି ବୃତ୍ତଟିର ଅର୍ଦ୍ଧେକ ଏକ ଶିଳ୍ପ ଚକ୍ର ଭାବେ ଅଙ୍କା ଯାଇଥିବା ବେଳେ  ଅନ୍ୟ ଅର୍ଦ୍ଧେକରେ କୃଷକମାନେ ରହିଛନ୍ତି ଯାହାକି ଏନବିଏମର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟକୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଭାବେ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଛି । ଲୋଗୋରେ ବ୍ୟବହୃତ ସବୁଜ ଓ ହଳଦିଆ ରଙ୍ଗ ବାଉଁଶକୁ ସୂଚାଉଛି ଯାହାକୁ କି ସବୁଜ ସୁନା ବୋଲି ଲୋକେ କହିଥାନ୍ତି ।

**********