ਬਾਇਓਮੈਡੀਕਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਯੰਤਰਾਂ ਨੂੰ ਜੰਗਾਲਣ ਅਤੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੇ ਵਾਧੇ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਈਕੋਫ੍ਰੈਂਡਲੀ ਸਵੈ-ਸਫਾਈ ਸਤਹਾਂ, ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਬਿਨਾ ਕੋਟਿੰਗ ਜਾਂ ਸਤਹ ਦੇ ਵਾਧੂ ਉਪਚਾਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੇ ਸਤਹ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਅਲਟਰਾਫਾਸਟ ਲੇਜ਼ਰ-ਅਧਾਰਿਤ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ, ਜਲਦੀ ਹੀ ਇੱਕ ਹਕੀਕਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ (ਡੀਐੱਸਟੀ) ਦੀ ਇੱਕ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਸੰਸਥਾ, ਪਾਊਡਰ ਮੈਟਾਲਰਜੀ ਐਂਡ ਨਿਊ ਮੈਟੀਰੀਅਲਜ਼ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਡਵਾਂਸਡ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ (ਏਆਰਸੀਆਈ) ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਅਪਣੇ, ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਲੇਜ਼ਰ ਪ੍ਰੋਸੈੱਸਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਵਿਖੇ ਸੁਪਰ-ਹਾਈਡ੍ਰੋਫੋਬਿਕ ਫੰਕਸ਼ਨਲ ਸਤਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ-ਪੜਾਅ ਵਿਧੀ ਤਿਆਰਕੀਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਦੂਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਤਹਾਂ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸੁਕੱਣ ਅਤੇ ਜੰਗਾਲ ਛੱਡਣ ਤੱਕ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂਲਈ ਚਿਪਕਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀਆਂ।

“ਮੈਟੀਰੀਅਲ ਪਰਫਾਰਮੈਂਸ ਐਂਡ ਕਰੈਕਟੇਰਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ” ਰਸਾਲੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇਸ ਦੇਸੀ ਲੇਜ਼ਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਰਾਹੀਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਉੱਤੇ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਲਚਕਦਾਰ ਸੁਪਰ-ਹਾਈਡ੍ਰੋਫੋਬਿਕ ਸਤਹਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।  ਇਸ ਢੰਗ ਨਾਲ, ਲੇਜ਼ਰ ਪ੍ਰੋਸੈੱਸਿੰਗ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਵਿਵਸਥਿਤ ਕਰਦਿਆਂ, ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਪੈਟਰਨ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਨਿਯੰਤਰਣ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਕੋਣਾਂ ਅਤੇ ਗਿੱਲੇ ਹੋਣ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ, ਸਧਾਰਣ, ਤੇਜ਼, ਸਟੀਕ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ-ਅਨੁਕੂਲ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੁਪਰ ਹਾਈਡ੍ਰੋਫੋਬਿਕ ਸਤਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।

ਇਸ ਵੇਲੇ ਸੁਪਰ-ਹਾਈਡ੍ਰੋਫੋਬਿਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਮੋਟੀਆਂ ਅਤੇ ਖੁਰਦਰੀਆਂ ਸਤਹਾਂ ਅਤੇ ਘੱਟ ਸਤਹ ਰਹਿਤ ਊਰਜਾ ਰਸਾਇਣਕ ਪਰਤਵਿਕਸਿਤ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੋ-ਪੜਾਅ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ ਭੌਤਿਕਜਾਂ ਰਸਾਇਣਕ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕਿਸੇ ਮੋਟੀ ਖੁਰਦਰੀ ਸਤਹ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਸਤਹਰਹਿਤ ਊਰਜਾ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਰਸਾਇਣਕ ਕੋਟਿੰਗ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੁਪਰ-ਹਾਈਡ੍ਰੋਫੋਬਿਕ ਕੋਟਿੰਗ ਸਤਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਮੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਫਲੋਰਿਨਾਈਡ ਰੀਜੈਂਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਮਾੜੀ ਮਕੈਨੀਕਲ ਸਥਿਰਤਾ।

ਇਸਦੇ ਉਲਟ, ਏਆਰਸੀਆਈ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਿਤ ਸਿੰਗਲ-ਸਟਾਪ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਫੈਮਟੋਸੇਕੈਂਡ ਲੇਜ਼ਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ (ਕੁਝ ਫੈਮਟੋਸੇਕੈਂਡਜ਼ ਅਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਫੈਮਟੋਸੇਕੈਂਡਜ਼ ਦੇ ਵਿੱਚਕਾਰ ਦੀ ਮਿਆਦ ਭਾਵ ਇਕ ਸਕਿੰਟ ਦਾ 10-15ਵਾਂ ਭਾਗਦੇ ਅੰਤਰ ਨਾਲ ਲਾਈਟਾਂ ਕੱਢਣਾ) ਗ਼ੈਰ-ਥਰਮਲ, ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ-ਮਿੱਤਰ ਸਤਹ ਸੰਸ਼ੋਧਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕੁਸ਼ਲ ਅਤੇ ਸਿੱਧੀਰਣਨੀਤੀ ਪ੍ਰੈਕਟੀਕਲ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਚੱਕਰ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਵਿਕਸਤ ਹਾਇਰਾਰਕਿਕਲ ਮਾਈਕਰੋ-ਸਕੇਲ ਅਤੇ ਨੈਨੋ-ਸਕੇਲਢਾਂਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖੋਰ, ਬੈਕਟਰੀਆ ਦੇ ਵਾਧੇ ਅਤੇ ਵਾਰ ਵਾਰ ਸਫਾਈ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਤੋਂ ਬਚਾਅ, ਦੋਹਾਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀਸਕੇਲੇਬਿਲਿਟੀ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੇਗੀ।

 [ਪੇਟੈਂਟ:

ਰਵੀ ਬਾਥ, ਕੇ. ਐੱਸ. ਸ਼੍ਰੀਨ, ਅਤੇ ਜੀ. ਪਦਮਨਾਭਮ, "ਅਲਟਰਾਫਾਸਟ ਲੇਜ਼ਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਬਹੁ-ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਅਤੇਆਈਸੋਟ੍ਰੋਪਿਕ, ਯੂਨੀ-ਦਿਸ਼ਾਵੀ ਸੁਪਰਹਾਈਡ੍ਰੋਫੋਬਿਕ ਸਰਫੇਸ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਢੰਗ" ਇੰਡੀਅਨ ਪੇਟੈਂਟ ਦਾਇਰ ਕੀਤਾ (24512/2020-DEL; ਮਿਤੀ 27/05/2020)

ਪਬਲੀਕੇਸ਼ਨ ਲਿੰਕ:

https://doi.org/10.1520/MPC20180090

ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਡਾ: ਰਵੀ ਐੱਨ ਬਾਠੇ (ravi@arci.res.in) ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ]

ਚਿੱਤਰ 1: ਲੇਜ਼ਰ ਸਤਹ ਵਿੱਚ ਸੋਧਿਆ ਹੋਇਆ ਸਟੀਲ ਸਤਹ ਦੇ 3ਡੀਆਪਟੀਕਲ ਅਤੇ ਐੱਸਈਐਮ ਚਿੱਤਰ ਮਾਈਕਰੋਗ੍ਰੋਵਸਅਤੇ ਮਾਈਕਰੋਸਪਾਈਕਸ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਉੱਤੇ ਨਿਯਮਿਤ ਨੈਨੋਸਟਰਕਚਰ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹੋਏ

ਚਿੱਤਰ 2: ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਚਿੱਤਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਤਹ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਤੇ ਦਿਸ਼ਾਤਮਕ ਸੁਪਰਹਾਈਡਰੋਫਬਿਸੀਟੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੋਇਆ। ਲੇਜ਼ਰ ਸੰਸ਼ੋਧਿਤ ਸਟੀਲ ਸਤਹ (ਸੰਪਰਕ ਕੋਣ 170 ਡਿਗਰੀ) ‘ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੂੰਦ ਦਾ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ

                                                             *****

ਐੱਨਬੀ / ਕੇਜੀਐੱਸ (ਡੀਐੱਸਟੀ ਮੀਡੀਆ ਸੈੱਲ)