ગૃહ મંત્રાલય
કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી શ્રી અમિત શાહની અધ્યક્ષતામાં એક ઉચ્ચ સ્તરીય સમિતિએ 20 રાજ્યો માટે પંચાયતી રાજ સંસ્થાઓમાં સમુદાય આધારિત આપત્તિ જોખમ નિવારણની પહેલને મજબૂત બનાવવા માટેના રાષ્ટ્રીય પ્રોજેક્ટ માટે રૂ. 507.37 કરોડને મંજૂરી આપી
મોદી સરકારે 2021 માં સમાજને કોઈપણ આપત્તિનો સામનો કરવા માટે સશસ્ત્ર બનાવવા માટે રાષ્ટ્રીય આપત્તિ નિવારણ ભંડોળ શરૂ કર્યું હતું, અને આજે આ પહેલને પંચાયત સ્તર સુધી વિસ્તારવામાં આવી છે
મોદી સરકાર કોઈપણ આફતનો આત્મવિશ્વાસ સાથે સામનો કરવા માટે રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને સશક્ત બનાવવા માટે દ્રઢપણે પ્રતિબદ્ધ છે
વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના આપત્તિ-સ્થિતિસ્થાપક ભારતના વિઝનને સાકાર કરવા માટે, ગૃહ મંત્રાલય રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને તમામ જરૂરી સહાય પૂરી પાડી રહ્યું છે
આ પહેલનો ઉદ્દેશ્ય આપત્તિ વ્યવસ્થાપન માટે નીચેથી ઉપરના અભિગમ દ્વારા આપત્તિ જોખમ નિવારણ(DRR) પ્રથાઓને શાસન માળખામાં એકીકૃત કરવાનો છે
આ કાર્યક્રમ 20 રાજ્યોના 81 આપત્તિ-સંભવિત જિલ્લાઓને આવરી લેશે અને વધુમાં મુખ્ય જોખમો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરતી 20 ગ્રામ પંચાયતોને પ્રતિકૃતિ મોડેલ તરીકે વિકસાવવામાં આવશે
નાણાકીય વર્ષ 2025-26 દરમિયાન, કેન્દ્ર સરકારે SDRF હેઠળ 28 રાજ્યોને રૂ. 16,118.00 કરોડ અને 28 રાજ્યોને રૂ. NDRF હેઠળ 18 રાજ્યોને 2854.18 કરોડ રૂપિયા રિલીઝ કર્યા
વધુમાં, કેન્દ્ર સરકારે 21 રાજ્યોને રાજ્ય આપત્તિ નિવારણ ભંડોળ (SDMF)માંથી રૂ. 5273.60 કરોડ અને રાષ્ટ્રીય આપત્તિ નિવારણ ભંડોળ (NDMF)માંથી રૂ. 1423.06 કરોડ જાહેર કર્યા
प्रविष्टि तिथि:
16 DEC 2025 7:12PM by PIB Ahmedabad
કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અને સહકારિતા મંત્રી, શ્રી અમિત શાહની અધ્યક્ષતામાં એક ઉચ્ચ-સ્તરીય સમિતિ (HLC)એ 20 રાજ્યો માટે પંચાયતી રાજ સંસ્થાઓમાં સમુદાય આધારિત આપત્તિ જોખમ નિવારણના પ્રયાસોને મજબૂત કરવાના રાષ્ટ્રીય પ્રોજેક્ટ માટે ₹507.37 કરોડ મંજૂર કર્યા છે. આ પહેલ પંચાયતી રાજ મંત્રાલય અને રાષ્ટ્રીય આપત્તિ વ્યવસ્થાપન સત્તામંડળ (NDMA) ના સહયોગથી કરવામાં આવી છે.
મોદી સરકારે સમાજને કોઈપણ આપત્તિનો સામનો કરવા સક્ષમ બનાવવા માટે 2021માં રાષ્ટ્રીય આપત્તિ શમન ફંડ (National Disaster Mitigation Fund)ની શરૂઆત કરી હતી, અને આજે આ પહેલને પંચાયત સ્તર સુધી લંબાવવામાં આવી છે. મોદી સરકાર કોઈપણ આફતનો આત્મવિશ્વાસ સાથે સામનો કરવા માટે રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને સશક્ત બનાવવા માટે મક્કમતાથી પ્રતિબદ્ધ છે.
આ પહેલનો ઉદ્દેશ આપત્તિ વ્યવસ્થાપન માટે નીચેથી ઉપરના (bottom-up) અભિગમ દ્વારા શાસન માળખામાં આપત્તિ જોખમ નિવારણની (DRR) પદ્ધતિઓ ને એકીકૃત કરવાનો છે. પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના આપત્તિ-પ્રતિરોધક ભારતના વિઝનને સાકાર કરવા માટે, ગૃહ મંત્રાલય રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને તમામ જરૂરી સહાય પૂરી પાડી રહ્યું છે. આ કાર્યક્રમ 20 રાજ્યોના 81 આપત્તિ-સંભવિત જિલ્લાઓને આવરી લેશે અને વધારામાં મુખ્ય જોખમો પર કેન્દ્રિત 20 ગ્રામ પંચાયતો ને સ્થાનિક DRR માટે અનુકરણીય મોડેલો તરીકે વિકસાવશે. આ કાર્યક્રમ DRR માં PRI સશક્તિકરણ પહેલોમાં પંચાયતી રાજ મંત્રાલય તેમજ રાજ્યોના પ્રયાસોને પૂરક બનાવશે.
મંજૂર કરાયેલા કુલ પ્રોજેક્ટ ખર્ચ ₹507.37 કરોડમાંથી, ₹273.38 કરોડ રાષ્ટ્રીય આપત્તિ શમન ફંડ (NDMF) હેઠળ કેન્દ્રનો હિસ્સો હશે, જેમાં રાજ્યો ₹30.37 કરોડનો અનુરૂપ હિસ્સો આપશે. વધુમાં, ₹151.47 કરોડ પંચાયતી રાજ મંત્રાલય તરફથી પૂરા પાડવામાં આવશે, જેમાં રાજ્યોનો અનુરૂપ હિસ્સો ₹52.15 કરોડ હશે.
આ પ્રોજેક્ટ હેઠળ સમાવિષ્ટ પ્રવૃત્તિઓમાં DRR વિકાસ આયોજનમાં PRIs દ્વારા સંસ્થાકીય મજબૂતીકરણ અને નીતિ એકીકરણ, IEC દ્વારા SDMAs, DDMAs અને PRI સભ્યો માટે ક્ષમતા નિર્માણ અને જાગૃતિ ઉત્પન્ન કરવી અને સ્થાનિક આપત્તિ નિવારણ માટે અસરકારક સંકલન માટે સહયોગને પ્રોત્સાહન આપવાનો સમાવેશ થાય છે.
આ વધારાની સહાય રાજ્યોને રાજ્ય આપત્તિ પ્રતિભાવ ફંડ (SDRF)માં કેન્દ્ર દ્વારા પહેલાથી જ રાજ્યોના નિકાલ પર મુક્ત કરાયેલા ભંડોળ ઉપરાંત છે. નાણાકીય વર્ષ 2025-26 દરમિયાન, કેન્દ્ર સરકારે SDRF હેઠળ 28 રાજ્યોને ₹16,118.00 કરોડ અને NDRF હેઠળ 18 રાજ્યોને ₹2854.18 કરોડ જાહેર કર્યા છે.
વધુમાં, કેન્દ્ર સરકારે રાજ્ય આપત્તિ નિવારણ ફંડ (SDMF)માંથી 21 રાજ્યોને ₹5273.60 કરોડ અને રાષ્ટ્રીય આપત્તિ નિવારણ ફંડ (NDMF)માંથી 14 રાજ્યો માટે ₹1423.06 કરોડ જાહેર કર્યા છે.
SM/DK/GP/JD
(रिलीज़ आईडी: 2204906)
आगंतुक पटल : 18