ਪੰਚਕੂਲਾ ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਆ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਾਇੰਸ ਫੈਸਟੀਵਲ (ਆਈਆਈਐੱਸਐੱਫ) 2025 ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਗੋਲਮੇਜ਼ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ, ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਮੰਤਰੀ ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਉਦਯੋਗ, ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਖੋਜ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਆਕਾਰ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਸਰਗਰਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਰਕਾਰ 1 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਖੋਜ, ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ (ਆਰਡੀਆਈ) ਫੰਡ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। 

ਅਕਾਦਮਿਕ, ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਗਿਆਨ ਨੀਤੀ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਅਸਲ-ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ, ਨੌਕਰੀਆਂ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਦੁਆਰਾ ਮਾਪਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਨਤਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਵੀਨਤਾ ਦਾ ਭਾਰ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕ ਸਕਦੀਆਂ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿ ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਹੁਣ ਸਰਹੱਦੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।

ਆਊਟਰੀਚ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਆਰਡੀਆਈ ਫੰਡ ਦੀਆਂ ਰੂਪ-ਰੇਖਾਵਾਂ ਨਾਲ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਣ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਕੈਬਨਿਟ ਦੁਆਰਾ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੁਆਰਾ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਿਜੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਖੋਜ ਨੂੰ ਉਤਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਇਹ ਫੰਡ ਸਵੱਛ ਊਰਜਾ, ਆਰਟੀਫਿਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ, ਬਾਇਓ-ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ, ਡੀਪ-ਟੈੱਕ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ, ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰਸ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਰਗੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ-ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਨੇੜੇ-ਵਪਾਰਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ।

ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਫੰਡ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੀਆਂ ਗ੍ਰਾਂਟਾਂ ਦੇਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ, ਪੱਧਰੀ ਢਾਂਚੇ ਰਾਹੀਂ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ। ਅਨੁਸੰਧਾਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਸਰਚ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ (ANRF) ਪਹਿਲੇ-ਪੱਧਰ ਦੇ ਰਖਵਾਲੇ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ, ਜਦਕਿ ਤੈਨਾਤੀ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਦੂਜੇ-ਪੱਧਰ ਦੇ ਫੰਡ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿਕਲਪਿਕ ਨਿਵੇਸ਼ ਫੰਡ, ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਤ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਕਾਸ ਬੋਰਡ (TDB) ਅਤੇ ਬੀਆਈਆਰਏਸੀ (BIRAC) ਵਰਗੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਏਜੰਸੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਵਿੱਤ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ, ਘੱਟ-ਵਿਆਜ ਵਾਲੇ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਜਾਂ ਇਕੁਇਟੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਜੋ ਮਾਰਕਿਟ ਤਿਆਰੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹਨ।

ਹਾਲੀਆ ਪ੍ਰਗਤੀ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜ ਅਤੇ ਪੇਟੈਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਮੋਹਰੀ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਭਰਿਆ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਇਸ ਦਾ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਾਭਾਂ ਨੂੰ ਤਕਨੀਕੀ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯਤਨ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਆਰਡੀਆਈ ਫੰਡ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਲੈਬ ਰਿਸਰਚ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਤੈਨਾਤੀ ਵਿਚਕਾਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੇ ਪਾੜੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਆਰਡੀਆਈ ਫੰਡ ਏਐੱਨਆਰਐੱਫ (ANRF) ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪੂਰਾ ਕਰੇਗਾ, ਜੋ ਕਿ ਬੁਨਿਆਦੀ ਅਤੇ ਸਰਹੱਦੀ ਖੋਜ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਨੌਜਵਾਨ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਮਰਪਿਤ ਗ੍ਰਾਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਅਤੇ ਕਨਵਰਜੈਂਸ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਅਕਾਦਮਿਕ-ਉਦਯੋਗ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸਕੀਮ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰਨ 'ਤੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਫੀਡਬੈਕ ਮੰਗਿਆ, ਫੰਡ ਦੇ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕੋਰਸ ਸੁਧਾਰ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹੇਪਣ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ "ਇਹ ਇੱਕ ਸਾਂਝਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਹੈ।" ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਖੋਜ ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਮਹੱਤਵਾਕਾਂਖੀ ਅਤੇ ਜੋਖਮ ਭੁੱਖ (risk appetite) ਵਜੋਂ ਦੱਸੇ ਗਏ ਕਦਮਾਂ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ।

ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਆਪਣੇ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ @2047 ਟੀਚਿਆਂ ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ RDI ਫੰਡ ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਤੇ ਹੋਰ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਵਿੱਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਬਦੀਲੀ ਆਵੇਗੀ।

**************

NKR/AK

(रिलीज़ आईडी: 2199898) आगंतुक पटल : 4