तामिळनाडू आणि काशी यांच्यातील सांस्कृतिक  आणि कालातीत बंध साजरे करणारा काशी तमिळ संगमम या उपक्रमाची चौथी आवृत्ती 2 ते 15 डिसेंबर 2025 दरम्यान वाराणसीमध्ये आयोजित करण्यात येत आहे.

काशी तमिळ संगमम (केटीएस ) 4.0 ची पहिली गाडी  आज (29 नोव्हेंबर 2025) कन्याकुमारी येथून 45 प्रतिनिधींसह प्रवासाला सुरुवात करत आहे.  तिरुचिरापल्ली येथून  86 प्रतिनिधी आणि चेन्नई येथून  87 प्रतिनिधी यात सामील होतील, ज्यामुळे या पहिल्या तुकडीत एकूण 216 प्रतिनिधी सहभागी होतील. या गटात 50 तमिळ साहित्यिक तज्ञ,54 सांस्कृतिक विद्वान, तसेच विद्यार्थी, शिक्षक, कारागीर, शास्त्रीय गायक आणि आध्यात्मिक ग्रंथांचे प्रशिक्षक आणि विद्यार्थी यांचा समावेश आहे.

कन्याकुमारी रेल्वे स्थानकावर, आज सकाळी स्थानिक आमदार  एम. आर. गांधी यांनी सामान्य जनतेसह प्रतिनिधींना निरोप दिला.

काशी तमिळ संगमम  4.0 ची औपचारिक सुरुवात 2 डिसेंबर 20 रोजी वाराणसीतील नमो घाट येथे उद्घाटन समारंभाने होईल.

4 डिसेंबर रोजी साजऱ्या होणाऱ्या तामिळनाडूच्या सर्वात शुभ उत्सवांपैकी एक असलेल्या कार्तिगाई दीपमच्या निमित्ताने हे आयोजन होत असल्यामुळे त्याचे महत्त्व आणखी वाढले आहे. भारताच्या विविध सांस्कृतिक परंपरांबद्दल सखोल आकलन वाढवण्याच्या उद्देशाने ज्ञान-सामायिकीकरण  सत्रांच्या मालिकेत  1,500 हून अधिक प्रतिनिधी सहभागी होतील. आठ दिवसांच्या या प्रवासादरम्यान, विविध क्षेत्रातील लोकांचे प्रतिनिधित्व करणारे तामिळनाडूतील सहभागी वाराणसी आणि प्रयागराज तसेच अयोध्येसह आसपासच्या प्रदेशांना भेट देतील आणि या सांस्कृतिक केंद्रांमध्ये जीवनाच्या विविध पैलूंबद्दल जाणून घेतील. प्रतिनिधी काशी विश्वनाथ मंदिर, नमो घाट, हनुमान घाट, बनारस हिंदू विद्यापीठ, सारनाथ आणि अयोध्या मंदिर यासारख्या धार्मिक आणि ऐतिहासिक महत्त्वाच्या ठिकाणांना देखील भेट देतील.

“एक भारत श्रेष्ठ भारत” या संकल्पनेअंतर्गत जागरूकता कार्यक्रमांचा भाग म्हणून, केटीएस 4.0 च्या बरोबरीने चार प्रमुख संबंधित कार्यक्रम देखील नियोजित आहेत.

या वर्षीच्या संगममची संकल्पना - "चला आपण तमिळ शिकूया - तमिळ करकलम" - ही, सर्व भारतीय भाषा एकाच कुटुंबाचा भाग आहेत, हा संदेश अधोरेखित करते. या उपक्रमाचा उद्देश तमिळ भाषा आणि संस्कृती देशाच्या इतर भागात पोहोचवणे, ऐक्याचे प्रतीक दर्शविणे आणि इतर भारतीय भाषांमध्ये त्यांचा प्रसार करून प्राचीन तमिळ ग्रंथांची व्याप्ती वाढवणे हा आहे.

2 डिसेंबर रोजी तमिळनाडूतील तेनकासी येथून ऋषी अगस्त्य वाहन मोहीम सुरू होईल आणि 12 डिसेंबर रोजी उत्तर प्रदेशातील वाराणसी /काशीमध्ये ती संपेल. ही रॅली पांडिया शासक आदि वीर पराक्रम पंडियन यांचे स्मरणार्थ आहे ज्यांनी तमिळनाडू ते काशी या ऐतिहासिक प्रवासात सांस्कृतिक एकतेचा संदेश दिला आणि भगवान शिव यांना समर्पित मंदिराची स्थापना केली, ऐक्याची भावना प्रतिबिंबित करण्यासाठी शहराचे नाव तेनकासी (दक्षिण काशी) असे ठेवले. रॅलीमध्ये चेर, चोल, पांड्य, पल्लव आणि चालुक्य राजवंशांनी विस्तारलेल्या तमिळनाडू आणि काशीमधील ऐतिहासिक संबंधांवर प्रकाश टाकणारे शैक्षणिक साहित्य प्रदर्शित केले जाईल.

केटीएस 4.0 दरम्यान सुरू होणारा आणखी एक महत्त्वाचा उपक्रम म्हणजे "चला आपण तमिळ शिकू - कार्पोम तमिळ" या मोहिमेअंतर्गत उत्तर प्रदेशातील विद्यार्थ्यांना तमिळ शिकवणे" हा कार्यक्रम ". या उपक्रमांतर्गत तमिळनाडूला भेट देणाऱ्या उत्तर प्रदेशातील विद्यार्थ्यांना तमिळ भाषेच्या समृद्धतेची ओळख करून दिली जाईल. उत्तर प्रदेशातील प्रत्येकी 30 महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांच्या दहा तुकड्या तमिळनाडूतील नियुक्त महाविद्यालयांना भेट देतील. चेन्नईतील सेंट्रल इन्स्टिट्यूट ऑफ क्लासिकल तमिळ (सीआयसीटी) मधील प्राध्यापक शिक्षकांना अभिमुखता प्रशिक्षण देतील आणि त्या बदल्यात ते उत्तर प्रदेशातील सहभागी विद्यार्थ्यांना तमिळ शिकवतील.

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचा एक दूरदर्शी उपक्रम असलेला काशी तमिळ संगमम हा वार्षिक कार्यक्रम म्हणून सुरू आहे, जो तमिळनाडू आणि काशी यांच्यातील शाश्वत सांस्कृतिक आणि लोकांमधील संबंध मजबूत करण्यासाठी समर्पित आहे, त्याचबरोबर या सरकारी कार्यक्रमात सहभागी होण्याच्या वाढत्या उत्साहाचे स्वागत करतो.

***

शैलेश पाटील/सुषमा काणे/नंदिनी मथुरे/परशुराम कोर

सोशल मिडियावर आम्हाला फॉलो करा: @PIBMumbai    /PIBMumbai    /pibmumbai  pibmumbai[at]gmail[dot]com