ભારત સરકારના સ્પેશિયલ ઝુંબેશ 5.0 હેઠળ કાર્યક્ષમતા, પારદર્શિતા અને ડિજિટલ ગવર્નન્સ પર કેન્દ્રિત પ્રયાસોને અનુરૂપ, કાયદા અને ન્યાય મંત્રાલયનો કાનૂની બાબતોનો વિભાગ (DLA) કાનૂની માહિતી વ્યવસ્થાપન અને બ્રીફિંગ સિસ્ટમ (LIMBS)ને જાહેર નાણાકીય વ્યવસ્થાપન સિસ્ટમ (PFMS) સાથે સંકલિત કરીને પ્રક્રિયાગત સરળીકરણમાં એક મુખ્ય સીમાચિહ્નરૂપ સિદ્ધિ હાંસલ કરી રહ્યો છે. આ સુધારો વકીલ ફી વિતરણની સમગ્ર પ્રક્રિયાના ડિજિટાઇઝેશનને સક્ષમ બનાવી રહ્યો છે અને સરકારની વ્યાપક પહેલ, જેમ કે ઇઝ ઓફ ડુઇંગ બિઝનેસ અને ડિજિટલ ઇન્ડિયાનો મુખ્ય ઘટક છે.

અગાઉ, વકીલોને ફી ચુકવણીમાં ભૌતિક પ્રક્રિયા, મેન્યુઅલ ચકાસણી અને પે એન્ડ એકાઉન્ટ્સ ઓફિસમાં હાર્ડ કોપી સબમિટ કરવાનો સમાવેશ થતો હતો, જેના પરિણામે ઘણીવાર વિલંબ અને વધુ પડતું કાગળકામ થતું હતું. અદ્યતન ઇ-બિલ મોડ્યુલ હવે કાયદા અધિકારીઓ અને પેનલ એડવોકેટ્સને ફી વિતરણની સંપૂર્ણ ઇલેક્ટ્રોનિક પ્રક્રિયાને સક્ષમ બનાવે છે, જે મેન્યુઅલ કાગળકામ અને અગાઉ સિસ્ટમની લાક્ષણિકતા ધરાવતા વિલંબને દૂર કરે છે. આ પહેલ એકરૂપતા, સમયસર પ્રક્રિયા અને ચુકવણીઓનું વિતરણ સુનિશ્ચિત કરે છે, જ્યારે મંત્રાલયો અને વિભાગોમાં ડિજિટલ રેકોર્ડ-કીપિંગને પણ મજબૂત બનાવે છે.

ઈ-બિલ મોડ્યુલમાં વધુ સુધારા સાથે LIMBS પ્લેટફોર્મ પર કાયદા અધિકારીઓ અને પેનલ એડવોકેટ્સ દ્વારા જનરેટ કરાયેલા બિલ હવે ડિજિટલ વેરિફિકેશન, મંજૂરી અને ચુકવણી માટે PFMSમાં સીમલેસ રીતે ટ્રાન્સમિટ કરવામાં આવે છે. આ એકીકરણથી સમગ્ર પ્રક્રિયા પેપરલેસ બની છે - પ્રક્રિયા સમય ઘટાડીને, રીઅલ-ટાઇમ બિલ ટ્રેકિંગને સક્ષમ બનાવે છે અને માનવ ભૂલ દૂર કરે છે. દરેક દાવા માટે એક ક્લેમ રેફરન્સ નંબર (CRN) જનરેટ થાય છે, જે વહીવટી એકમોને રીઅલ ટાઇમમાં પ્રગતિનું નિરીક્ષણ કરવાની મંજૂરી આપે છે. એકવાર ડ્રોઇંગ અને ડિસ્બર્સિંગ ઓફિસર (DDO) દ્વારા ચકાસાયેલ અને ડિજિટલી સહી કર્યા પછી, ચુકવણીઓ PFMS દ્વારા સીધા લાભાર્થીના બેંક ખાતામાં કોઈપણ ભૌતિક ફાઇલ ટ્રાન્સફર વિના જારી કરવામાં આવે છે.

કાનૂની બાબતોના વિભાગના સેન્ટ્રલ એજન્સી વિભાગ (CAS) એ ફેબ્રુઆરી 2025માં LIMBS દ્વારા પેનલ એડવોકેટ ચુકવણીઓ માટે ઇ-બિલ મોડ્યુલ અમલમાં મૂક્યો હતો, અને વિભાગ હવે આ સિસ્ટમને દિલ્હી હાઇકોર્ટ સહિત અન્ય મુકદ્દમા એકમોમાં વિસ્તૃત કરવાની તૈયારી કરી રહ્યો છે. કાયદા અધિકારીઓને સમયાંતરે ચૂકવણીને આવરી લેવા માટે LIMBSમાં રીટેનર ફી મોડ્યુલ બનાવવાની દરખાસ્ત પર પણ અમલીકરણ માટે વિચારણા કરવામાં આવી રહી છે.

આ એકીકરણ ડિજિટલ ગવર્નન્સને મજબૂત બનાવે છે, ગતિ અને કાર્યક્ષમતામાં વધારો કરે છે, પારદર્શિતા અને જવાબદારી સુનિશ્ચિત કરે છે અને પર્યાવરણીય ટકાઉપણાને પ્રોત્સાહન આપે છે. પ્લેટફોર્મની એકરૂપતા કાનૂની ફી ચુકવણી પ્રક્રિયાઓના માનકીકરણને પણ સરળ બનાવે છે. આ પહેલ આંતરિક સરકારી પ્રક્રિયાઓને સરળ બનાવીને, ડિજિટલ પરિવર્તનને પ્રોત્સાહન આપીને અને વધુ કાર્યક્ષમતા દ્વારા નાગરિક-કેન્દ્રિત સેવા વિતરણમાં સુધારો કરીને ખાસ ઝુંબેશ 5.0 ના ઉદ્દેશ્યોમાં સીધો ફાળો આપે છે.

મેન્યુઅલ પ્રક્રિયાઓને દૂર કરીને અને કાર્યપ્રવાહને માનક બનાવીને, કાનૂની બાબતોનો વિભાગ આ સુધારાને કાનૂની ફી ચુકવણીની અન્ય શ્રેણીઓમાં વિસ્તૃત કરવાનું ચાલુ રાખી રહ્યો છે, જેનાથી વિકસિત ભારતના 2047ના વિઝન સાથે સંરેખિત થાય છે.

SM/IJ/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com