'વિકસિત કૃષિ સંકલ્પ અભિયાન'ના પ્રથમ તબક્કાની અપાર સફળતા પછી, અભિયાનનો બીજો તબક્કો કેન્દ્રીય કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ અને ગ્રામીણ વિકાસ મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણના નેતૃત્વ હેઠળ શરૂ થવા જઈ રહ્યો છે. ગયા વખતે ખરીફ પાક માટે અભિયાન શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું અને હવે રવિ પાક માટે, દેશભરના કૃષિ વૈજ્ઞાનિકો આ અભિયાન દ્વારા ગામડે ગામડે જશે અને ખેડૂતોને મળશે, જરૂરી માહિતી આપશે, તેમની સમસ્યાઓ સાંભળશે અને પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના 'લેબ ટુ લેન્ડ' મંત્રને સાકાર કરવામાં ભૂમિકા ભજવશે. અભિયાનની તૈયારીઓના ક્રમમાં, 15 સપ્ટેમ્બરથી નવી દિલ્હીના પુસામાં બે દિવસીય 'રાષ્ટ્રીય કૃષિ પરિષદ-રવી અભિયાન 2025'નું આયોજન કરવામાં આવી રહ્યું છે.

રવિ પાક માટે બે દિવસીય રાષ્ટ્રીય પરિષદ દેશભરના કૃષિ નિષ્ણાતો, વૈજ્ઞાનિકો, નીતિ નિર્માતાઓ અને રાજ્ય સરકારોના વરિષ્ઠ પ્રતિનિધિઓ માટે એક સામાન્ય પ્લેટફોર્મ પૂરું પાડશે, જ્યાં 2025-26 રવિ વાવણી ઋતુ સંબંધિત તૈયારીઓ, ઉત્પાદન લક્ષ્યો અને વ્યૂહરચના પર ઊંડાણપૂર્વક ચર્ચા થશે. આ પરિષદની અધ્યક્ષતા કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણ કરશે. આ પ્રસંગે, ઘણા રાજ્યોના કૃષિ મંત્રીઓ, કેન્દ્રીય કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ સચિવ, ICAR ના મહાનિર્દેશક અને અન્ય સંબંધિત કેન્દ્રીય મંત્રાલયો અને રાજ્યોના વરિષ્ઠ અધિકારીઓ હાજર રહેશે.

કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહના નિર્દેશ પર, પ્રથમ વખત બે દિવસ માટે રવિ સંમેલન યોજાઈ રહ્યું છે જેમાં કૃષિ સંબંધિત પડકારો અને રવિ ઋતુના પાક માટે ખેડૂતોને લાભ આપવાના હેતુથી વિવિધ વિષયો પર ચર્ચા કરવામાં આવશે.

પ્રથમ દિવસે, કેન્દ્ર અને રાજ્યોના અધિકારીઓ વચ્ચે મહત્વપૂર્ણ વિષયો પર ચર્ચા કરવામાં આવશે. 16 સપ્ટેમ્બરના રોજ, તમામ રાજ્યોના કૃષિ મંત્રીઓ અને કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રી અને રાજ્ય મંત્રી વિગતવાર ચર્ચા કરશે, જેમાં ખેડૂતો સુધી નવીનતમ ટેકનોલોજી અને બિયારણ અસરકારક રીતે કેવી રીતે પહોંચાડી શકાય તે માટે ઊંડાણપૂર્વક ચિંતન અને સમીક્ષા કરવામાં આવશે. તમામ રાજ્યોના અધિકારીઓ તેમની ટીમો સાથે તેમાં ભાગ લેશે, પ્રથમ વખત કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રના વૈજ્ઞાનિકોને પણ આમંત્રિત કરવામાં આવ્યા છે, જેઓ પ્રાદેશિક અનુભવો અને પડકારો શેર કરશે અને ભવિષ્યની રણનીતિ નક્કી કરશે.

કાર્યક્રમ હેઠળ, વિવિધ વિષયો પર સમાંતર તકનીકી સત્રોનું આયોજન કરવામાં આવશે. આમાં, નિષ્ણાતો, વૈજ્ઞાનિકો અને રાજ્યોના પ્રતિનિધિઓ દ્વારા પ્રેઝન્ટેશન આપવામાં આવશે અને ખુલ્લી ચર્ચા દ્વારા વ્યવહારુ ઉકેલો આગળ લાવવામાં આવશે. ખાસ કરીને, નીચેના વિષયો પર ચર્ચા કરવામાં આવશે -

• આબોહવા સહિષ્ણુતા, માટીનું સ્વાસ્થ્ય અને સંતુલિત ખાતરનો ઉપયોગ - વધુ સારું ભૂમિ વ્યવસ્થાપન અને સંતુલિત પોષણ પર ભાર.

• ગુણવત્તાયુક્ત બીજ, ખાતર, જંતુનાશકો અને ખેતરની ટ્રેસેબિલિટી - સચોટ કૃષિ ઇનપુટ્સ અને ડિજિટલ દેખરેખ.

• બાગાયતનું વૈવિધ્યકરણ - આવક વધારવા અને નિકાસ ક્ષમતા પર કેન્દ્રિત વ્યૂહરચનાઓ.

• અસરકારક વિસ્તરણ સેવાઓ અને કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રો (KVK)ની ભૂમિકા - ખેડૂતો સુધી નવીનતમ ટેકનોલોજી અને જ્ઞાન પહોંચાડવા.

• કેન્દ્રિય પ્રાયોજિત યોજનાઓનું સંકલન - યોજનાઓનો વધુ સારો તાલમેલ અને રાજ્યોના અનુભવોનું આદાનપ્રદાન.

• પ્રાકૃતિક કૃષિ - ઓછી કિંમત અને પર્યાવરણને અનુકૂળ ખેતી પદ્ધતિઓ.

• કઠોળ અને તેલીબિયાં પર વિશેષ ભાર મૂકીને પાકનું વૈવિધ્યકરણ અને રવિ પાક દરમિયાન કઠોળ અને તેલીબિયાંનો વિસ્તાર અને ઉત્પાદન વધારવા માટેની વ્યૂહરચનાઓ - આત્મનિર્ભરતા અને પોષણ સુરક્ષાને પ્રોત્સાહન આપવું.

• રવિ પાક દરમિયાન ખાતરની ઉપલબ્ધતાની સ્થિતિ - સમયસર પુરવઠા અને વિતરણ પ્રણાલીની સમીક્ષા.

• સંકલિત ખેતી પ્રણાલીઓ

વિવિધ રાજ્યોની સફળતાઓ અને શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓ પરિષદમાં શેર કરવામાં આવશે જેથી તેનો અમલ અન્ય રાજ્યોમાં પણ થઈ શકે. આ સાથે, નિષ્ણાતો હવામાન આગાહી, ખાતર વ્યવસ્થાપન, કૃષિ સંશોધન અને તકનીકી હસ્તક્ષેપ સંબંધિત વિષયો પર પણ પોતાના મંતવ્યો રજૂ કરશે.

આ પરિષદ માત્ર રવિ 2025-26 સીઝન માટે કાર્ય યોજના અને ઉત્પાદન વ્યૂહરચનાને દિશા આપશે નહીં, પરંતુ તે ખેડૂતોની આવક વધારવા, ટકાઉ કૃષિ વ્યવસ્થા અને રાષ્ટ્રીય ખાદ્ય સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવા તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું પણ સાબિત થશે.

કેન્દ્ર સરકાર ખેડૂતોની સમૃદ્ધિ માટે સતત પગલાં લઈ રહી છે. સરકાર ખેડૂત ભાઈઓ અને બહેનોની આવક વધારવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહે પ્રધાનમંત્રીના 'લેબ ટુ લેન્ડ' ના વિઝન સાથે ખરીફ પાક માટે 'વિકસિત કૃષિ સંકલ્પ અભિયાન' શરૂ કર્યું હતું, જેમાં તેમણે પોતે 29 મે થી 12 જૂન 2025 દરમિયાન વિવિધ રાજ્યોની મુલાકાત દરમિયાન ખેડૂતો સાથે સીધો સંવાદ કરીને તેમની સમસ્યાઓનું નિરાકરણ લાવવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. પ્રથમ તબક્કામાં, વૈજ્ઞાનિકોની 2,170 ટીમો ગામડે ગામડે ગઈ હતી, જ્યાં ખેડૂતોએ ઉત્સાહપૂર્વક વૈજ્ઞાનિકો સાથે વાતચીત કરી હતી અને ખેતી સંબંધિત જરૂરી માહિતી મેળવી હતી. પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ પણ આ અભિયાનના મહત્વ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો અને આ અભિયાનને ઐતિહાસિક પગલું ગણાવ્યું હતું.

ગયા વખતની જેમ, આ વખતે પણ દેશના ખેડૂત ભાઈ-બહેનો આ અભિયાનને લઈને ખૂબ જ ઉત્સાહિત અને આશાવાદી છે, તેવી અપેક્ષા છે કે આ વખતે પણ આ ઝુંબેશ મોટી સંખ્યામાં ખેડૂતો સુધી પહોંચશે, ફક્ત સૈદ્ધાંતિક જ નહીં પરંતુ વ્યવહારુ ઉદ્દેશ્યો પ્રાપ્ત કરશે અને કૃષિને નવી દિશા આપશે.

SM/DK/GP/JD