કેન્દ્રીય વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રી શ્રી પીયૂષ ગોયલે આજે લોકસભામાં જન વિશ્વાસ (જોગવાઈઓમાં સંશોધન) બિલ, 2025 રજૂ કર્યું હતું. આ બિલને કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે અગાઉ મંજૂરી આપી હતી. માનનીય મંત્રીશ્રીએ માનનીય સ્પીકરને બિલને સિલેક્ટ કમિટીને મોકલવા વિનંતી પણ કરી છે. સમિતિના સભ્યોની પસંદગી માનનીય સ્પીકર દ્વારા કરવામાં આવશે અને સમિતિ આગામી સત્રના પહેલા દિવસ સુધીમાં અહેવાલ રજૂ કરશે.

વિશ્વાસ (જોગવાઈઓમાં સુધારો) અધિનિયમ, 2023ની સફળતા પર આધારિત છે - જે બહુવિધ કાયદાઓમાં નાના ગુનાઓને વ્યવસ્થિત રીતે ગુનાહિત જાહેર કરવા માટેનો પ્રથમ સંકલિત કાયદો છે. 11 ઓગસ્ટ 2023ના રોજ સૂચિત કરાયેલ 2023 કાયદાએ 19 મંત્રાલયો/વિભાગો દ્વારા સંચાલિત 42 કેન્દ્રીય કાયદાઓમાં 183 જોગવાઈઓને ગુનાહિત જાહેર કરી છે.

2025નું બિલ આ સુધારાના કાર્યસૂચિને 10 મંત્રાલયો/વિભાગો દ્વારા સંચાલિત 16 કેન્દ્રીય કાયદાઓને આવરી લેવા માટે વિસ્તૃત કરે છે. કુલ 355 જોગવાઈઓમાં સુધારો કરવાનો પ્રસ્તાવ છે - વ્યવસાય કરવાની સરળતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે 288 જોગવાઈઓને અપરાધની શ્રેણીમાંથી બહાર કાઢવાનો પ્રસ્તાવ છે અને જીવનની સરળતા માટે 67 જોગવાઈઓમાં સુધારો કરવાનો પ્રસ્તાવ છે.

જન વિશ્વાસ (જોગવાઈઓમાં સુધારો) બિલ, 2025 નવી દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કાઉન્સિલ એક્ટ, 1994 (NDMC એક્ટ) અને મોટર વાહન એક્ટ, 1988 હેઠળ જીવનની સરળતા માટે 67 સુધારાઓનો પણ પ્રસ્તાવ મૂકે છે.

બિલની મુખ્ય વિશેષતાઓ:

• પહેલી વાર ઉલ્લંઘન: 10 કાયદા હેઠળ 76 ગુનાઓ માટે સલાહ અથવા ચેતવણી.
• ગુનાહિતકરણ : નાના, ટેકનિકલ અથવા પ્રક્રિયાગત ભૂલો માટે કેદની કલમોને નાણાકીય દંડ અથવા ચેતવણીઓથી બદલવામાં આવી.
• તર્કસંગતકરણ : વારંવાર ગુનાઓ માટે ક્રમિક દંડ સાથે, દંડને પ્રમાણસર બનાવવામાં આવ્યો.
• નિર્ણય લેવાની પદ્ધતિઓ: નિયુક્ત અધિકારીઓને વહીવટી પ્રક્રિયાઓ દ્વારા દંડ લાદવાની સત્તા આપવામાં આવે છે, જેનાથી ન્યાયિક ભારણ ઓછું થાય છે.
• દંડ અને સજામાં સુધારો: કાયદાકીય સુધારા વિના પ્રતિબંધ જાળવવા માટે દર ત્રણ વર્ષે આપમેળે 10% વધારો.

ચાર કાયદા - ટી એક્ટ, 1953, લીગલ મેટ્રોલોજી એક્ટ, 2009, મોટર વ્હીકલ એક્ટ, 1988, અને ડ્રગ્સ અને કોસ્મેટિક્સ એક્ટ, 1940 - જન વિશ્વાસ કાયદો, 2023નો ભાગ હતા અને વર્તમાન બિલ હેઠળ વધુ અપરાધમુક્તિ માટે પ્રસ્તાવિત છે.

જન વિશ્વાસ (જોગવાઈઓમાં સુધારો) બિલ, 2025 ભારતની નિયમનકારી સુધારા યાત્રામાં એક મહત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્નરૂપ છે. તે "લઘુત્તમ સરકાર, મહત્તમ શાસન" પ્રત્યે સરકારની પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે અને ટકાઉ આર્થિક વિકાસ અને વ્યવસાય કરવાની સરળતામાં સુધારો લાવશે.

SM/IJ/GP/JD