1975માં ભારતમાં કટોકટી લાદવાની 50મી વર્ષગાંઠ નિમિત્તે, કેન્દ્રીય સંસ્કૃતિ મંત્રાલય, દિલ્હી સરકાર સાથે મળીને 25 જૂન 2025ના રોજ નવી દિલ્હીના ત્યાગરાજ સ્ટેડિયમ ખાતે સંવિધાન હત્યા દિવસ ઉજવશે. આ દિવસ લોકશાહી મૂલ્યો અને બંધારણીય અધિકારોના રક્ષણના મહત્વની યાદ અપાવે છે.

25 જૂન 1975ના રોજ જાહેર કરાયેલ કટોકટી ભારતના સ્વતંત્રતા પછીના ઇતિહાસના સૌથી કાળા પ્રકરણોમાંનો એક છે. આ સમયગાળા દરમિયાન, મૂળભૂત અધિકારો સ્થગિત કરવામાં આવ્યા હતા. પ્રેસની સ્વતંત્રતા પર કાપ મૂકવામાં આવ્યો હતો અને લોકશાહી સંસ્થાઓને શાંત કરવામાં આવી હતી. વર્ષમાં 2024માં, ભારત સરકારે ભારતમાં કટોકટીની 50મી વર્ષગાંઠની ઉજવણી માટે 25 જૂનને સંવિધાન હત્યા દિવસ તરીકે સત્તાવાર રીતે જાહેર કર્યું. આ ઘટનાને ભૂલવી ન જોઈએ અને લોકશાહીની પવિત્રતાને જાળવી રાખવી જોઈએ.

દિલ્હીમાં યોજાનાર આ કાર્યક્રમમાં અનેક મહાનુભાવો ઉપસ્થિત રહેશે. જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

શ્રી અમિત શાહ, કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારિતા મંત્રી (મુખ્ય મહેમાન)

શ્રી અશ્વિની વૈષ્ણવ, કેન્દ્રીય રેલ્વે, માહિતી અને પ્રસારણ, અને ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને માહિતી ટેકનોલોજી મંત્રી

શ્રી ગજેન્દ્ર સિંહ શેખાવત, કેન્દ્રીય સંસ્કૃતિ અને પર્યટન મંત્રી

શ્રી વિનય કુમાર સક્સેના, લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર, દિલ્હી

શ્રીમતી રેખા ગુપ્તા, દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી

દિલ્હીમાં યોજાનાર કાર્યક્રમના મુખ્ય મુદ્દાઓ:

ભારતીય લોકશાહી પર વિશેષ પ્રદર્શન:

પ્રદર્શનને ત્રણ ક્યુરેટેડ વિભાગોમાં વિભાજિત કરવામાં આવશે

ભારત - લોકશાહીની માતા: ભારતની પ્રાચીન અને સહભાગી લોકશાહી પરંપરાઓનું પ્રદર્શન

લોકશાહીના શ્યામલ દિવસો: કટોકટીની ઘટનાઓ અને પરિણામોનો કાળક્રમ 1975

ભારતમાં લોકશાહીને મજબૂત બનાવવી: ચૂંટણી પારદર્શિતા, નારી શક્તિ વંદન કાયદો, ડાયરેક્ટ બેનિફિટ ટ્રાન્સફર (DBT) અને ડિજિટલ પબ્લિક ગ્રીવન્સ પ્લેટફોર્મ જેવા તાજેતરના લોકશાહી સુધારાઓનું પ્રદર્શન

નેશનલ સ્ટુડન્ટ્સ યુનિયન (NSD) દ્વારા નેશનલ સ્કૂલ ઓફ ડ્રામા: કટોકટી યુગનું એક શક્તિશાળી નાટકીકરણ, સામાન્ય નાગરિકો અને લોકશાહી સંસ્થાઓ પર તેની અસર.

કટોકટી પર એક ટૂંકી ફિલ્મનું સ્ક્રીનિંગ: કટોકટી લાદવાની અને તેના પરિણામોનું સિનેમેટિક ચિત્રણ રજૂ કરતી ખાસ કમિશન્ડ ફિલ્મ

સિગ્નેચર ટ્રિબ્યુટ વોલ: નાગરિકોને બંધારણીય મૂલ્યો પ્રત્યેની તેમની પ્રતિબદ્ધતાને પુષ્ટિ આપતા વ્યક્તિગત સંદેશાઓ લખવા માટે પ્રોત્સાહિત કરતી એક ઇન્ટરેક્ટિવ ઇન્સ્ટોલેશન

"#LongLiveDemocracy Yatra" નું લોન્ચિંગ

કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી અને સહકારિતા મંત્રી શ્રી અમિત શાહ MyBharat સ્વયંસેવકો દ્વારા કાઢવામાં આવેલી "#LongLiveDemocracy Yatra" ને લીલી ઝંડી આપશે. બંધારણીય મૂલ્યો, લોકશાહી અધિકારો અને કટોકટીમાંથી શીખેલા પાઠ વિશે જાગૃતિ ફેલાવવા માટે આ યાત્રા દેશભરમાં યોજવામાં આવશે.

રાષ્ટ્રીય કાર્યક્રમો

દિલ્હીમાં મુખ્ય કાર્યક્રમ ઉપરાંત, દેશભરના રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં સંબંધિત કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવશે. કાર્યક્રમોનું નેતૃત્વ મુખ્યમંત્રીઓ, રાજ્યપાલો અને ઉપરાજ્યપાલો કરશે. આ કાર્યક્રમોની વિગતો નીચે મુજબ છે:

કટોકટીનો વિરોધ કરનારા અને લોકશાહીની રક્ષા કરનારા વ્યક્તિઓનું સન્માન કરવામાં આવશે.

પ્રદર્શનો, જાહેર ચર્ચાઓ અને ફિલ્મ સ્ક્રીનીંગનો સમાવેશ કરવામાં આવશે.

લોકશાહી સંસ્થાઓની શક્તિઓ અને નબળાઈઓ પર આંતર-પેઢી સંવાદને પ્રોત્સાહન આપવું.

સંસ્કૃતિ મંત્રાલય દરેક રાજ્ય અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશમાં 50 અગ્રણી સ્થળોએ "લોકશાહી જીવો" પ્રદર્શનના લોન્ચનું પણ સંકલન કરી રહ્યું છે, જે આગામી અઠવાડિયામાં જાહેર જનતા માટે ખુલ્લું રહેશે.

પૃષ્ઠભૂમિ

ભારતમાં લોકશાહી એક રાજકીય વ્યવસ્થા કરતાં વધુ છે. તે ભારતના ઐતિહાસિક અને સાંસ્કૃતિક માળખામાં ઊંડે સુધી જડાયેલી સભ્યતાની નૈતિકતા છે. સંવિધાન હત્યા દિવસ આપણને ફક્ત અન્યાયની યાદ અપાવે છે. ભૂતકાળની વાત છે, પરંતુ લોકશાહી સિદ્ધાંતો, સંસ્થાઓની અખંડિતતા અને બંધારણીય મૂલ્યો પ્રત્યેની આપણી પ્રતિબદ્ધતાને મજબૂત રીતે પુનઃપુષ્ટિ કરે છે. ચાલો આપણે એક રાષ્ટ્ર તરીકે એક થઈએ અને આપણા લોકશાહીના પાયાનું રક્ષણ કરવા અને લોકશાહીના માર્ગ પર ચાલવાના આપણા સંકલ્પની પ્રતિજ્ઞા લઈએ.

AP/IJ/GP/JD