દૂરદર્શન ન્યૂઝને આપેલા એક ખાસ ઇન્ટરવ્યુમાં, કેન્દ્રીય મંત્રી ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે જણાવ્યું હતું કે પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં છેલ્લા 11 વર્ષોમાં યુવાનોની આકાંક્ષાઓની સાથે સિવિલ સર્વિસીસનું લોકશાહીકરણ થયું છે.

એક સમયે, IAS અને સિવિલ સર્વિસીસ ફક્ત બિહાર, તમિલનાડુ, કેરળ વગેરે જેવા મુઠ્ઠીભર રાજ્યો સુધી સીમિત હતા. આજે, ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે નિર્દેશ કર્યો હતો કે, આપણને એવા રાજ્યોમાંથી ટોપર્સ મળે છે જે અગાઉ સિવિલ સર્વિસીસ યાદીમાં ભાગ્યે જ સ્થાન ધરાવતા હતા. તેમણે J&K ના સરહદી જિલ્લા પૂંચની યુવતી પરસનજીત કૌરનો કિસ્સો ટાંક્યો, જેણે 2022ની સિવિલ સર્વિસીસ પરીક્ષામાં પહેલા જ પ્રયાસમાં ઓલ ઈન્ડિયા રેન્ક 11 મેળવ્યો હતો અથવા પંજાબનો છોકરો, અનમોલ શેર સિંહ બેદી જે 2016ની સિવિલ સર્વિસીસ પરીક્ષામાં ઓલ ઈન્ડિયા રેન્ક 2 હતો.

મંત્રીશ્રીએ કહ્યું કે, આનાથી સિસ્ટમ દ્વારા આપવામાં આવતી ઉદ્દેશ્યતા અને સમાન તકમાં વિશ્વાસ પુનઃસ્થાપિત થયો છે અને આ રીતે યુવા આકાંક્ષાઓનું લોકશાહીકરણ થયું છે.

“આ લોકશાહીનો સાચો સાર છે - જ્યાં દરેક માતા, તેની સામાજિક-આર્થિક સ્થિતિને ધ્યાનમાં લીધા વિના, વિશ્વાસ રાખે છે કે તેનું બાળક ટોચ પર પહોંચી શકે છે”, ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે કહ્યું હતું.

ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે કહ્યું કે, 11 વર્ષ ભારત માટે પરિવર્તનકારી રહ્યા છે. “પેઢીઓ દાયકાઓથી જે ઈચ્છતી હતી તે ફક્ત એક દાયકામાં શક્ય બન્યું છે,” તેમણે ઉમેર્યું, પીએમ મોદીએ ભૂતકાળના આંસુ લૂછી નાખ્યા છે અને તેમને આશા અને ભવિષ્યની આકાંક્ષાઓથી ભરેલી આંખોથી બદલી નાખ્યા છે.

મંત્રીએ કહ્યું કે, દરેક પસાર થતું વર્ષ એક નવુ સીમાચિહ્નરૂપ બની રહ્યું છે - પછી ભલે તે માળખાગત સુવિધા, શાસન, ટેકનોલોજી અથવા યુવા સશક્તિકરણમાં હોય - દરેક ભારતીય માટે અભૂતપૂર્વ તકોનું સર્જન કરે છે.

વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી માટે કેન્દ્રીય રાજ્ય મંત્રી (સ્વતંત્ર હવાલો); પૃથ્વી વિજ્ઞાન અને પીએમઓ, અણુ ઊર્જા વિભાગ, અવકાશ વિભાગ, કર્મચારી, જાહેર ફરિયાદ અને પેન્શન વિભાગના રાજ્ય મંત્રી, ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે જણાવ્યું હતું કે પીએમ મોદીના નેતૃત્વ હેઠળ, નાગરિકોનું આત્મસન્માન પુનઃસ્થાપિત થયું છે. પીએમના ઐતિહાસિક 2016નો ઉલ્લેખ કરતા "સ્ટાર્ટ-અપ ઇન્ડિયા, સ્ટેન્ડ-અપ ઇન્ડિયા" ના આહ્વાનથી તેમણે પરંપરાગત સરકારી નોકરીઓ ઉપરાંત રોજગારની ક્ષિતિજ કેવી રીતે વિસ્તૃત થઈ તે પર ભાર મૂક્યો હતો.

"તે સમયે જ લોકોને સમજાયું કે નોકરીનો અર્થ ફક્ત "સરકારી નોકરી" જ નથી, પરંતુ નવીનતા, સાહસ અને સ્ટાર્ટઅપ્સ પણ છે," મંત્રીએ જણાવ્યું હતું.

તેમણે ભાર મૂક્યો કે ભારતનું બાયોટેક ક્ષેત્ર એક ઉત્તમ ઉદાહરણ છે - 2014માં ફક્ત 50 સ્ટાર્ટઅપ્સથી વધીને 2024 માં 10,075 થી વધુ થયું, મૂલ્યાંકનમાં $10 બિલિયનથી લગભગ $170 બિલિયનનો ઉછાળો આવ્યો છે. તેમણે તેનો શ્રેય મજબૂત જાહેર-ખાનગી ભાગીદારી અને બાયો-E3 અને રાષ્ટ્રીય ક્વોન્ટમ મિશન જેવી ભવિષ્યલક્ષી નીતિઓને આપ્યો છે.

ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે ભારતના મુખ્ય પ્રવાહના વિકાસમાં ઉત્તરપૂર્વ અને જમ્મુ અને કાશ્મીરના એકીકરણની ઉજવણી કરી હતી.

તેમણે કહ્યું, "દશકોથી આ પ્રદેશો રેલ્વેની રાહ જોતા હતા, પરંતુ પ્રધાનમંત્રી મોદીના નેતૃત્વમાં, હવે તે ખીણોમાં પણ ટ્રેનો દોડી રહી છે જે એક સમયે અલગ પડેલા પ્રદેશો હતા."

મંત્રીશ્રીએ 1972માં જમ્મુ સ્ટેશનના પ્રથમ વખત શરૂ થવા અને તેના પછી અડધી સદી સુધી પ્રધાનમંત્રી મોદી દ્વારા આ સપનું પુરું કરવા તથા વંદે ભારત રેલગાડીઓને લીલી ઝંડી બતાવવા સુધીના લાંબા સમયને યાદ કર્યો.

ભાવનાત્મક ઉદાહરણો આપતા, ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે દુ:ખદ અમદાવાદ હવાઈ દુર્ઘટનામાં માર્યા ગયેલા મણિપુરની યુવાન ક્રૂ સ્ટાફ છોકરીઓનો ઉલ્લેખ કર્યો, જે દર્શાવે છે કે આ પ્રદેશ એકલતાથી આંતરરાષ્ટ્રીય ઉડ્ડયન અને આતિથ્ય ઉદ્યોગનો ભાગ બનવા સુધી કેટલો આગળ વધી ગયો છે.

ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે અવકાશ અને બાયોટેકનોલોજીના ક્ષેત્રોમાં ભારતના નેતૃત્વની પુનઃપુષ્ટિ આપી, વિજ્ઞાન અને નવીનતામાં રાષ્ટ્રના વધતા વૈશ્વિક કદને પ્રકાશિત કર્યું. તેમણે જાહેરાત કરી કે ભારતના અવકાશયાત્રી, ગ્રુપ કેપ્ટન શુભાંશુ શુક્લા, એક્સિઓમ-4 મિશન પર મિશન પાઇલટ તરીકે સેવા આપશે, જ્યાં તેઓ બાયોટેકનોલોજી વિભાગ (DBT) દ્વારા સ્વદેશી રીતે વિકસિત બાયોટેક કીટનો ઉપયોગ કરીને અત્યાધુનિક અવકાશ જીવવિજ્ઞાન પ્રયોગો કરશે. ડૉ. સિંહે વધુમાં જણાવ્યું કે ભારત 2035 સુધીમાં પોતાનું 'ભારત અંતરિક્ષ સ્ટેશન' સ્થાપિત કરવા તરફ સતત પ્રગતિ કરી રહ્યું છે, જે દેશની અવકાશ મહત્વાકાંક્ષાઓમાં એક મહત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્નરૂપ છે.

તેમણે ભાર મૂક્યો કે વિશ્વ હવે સક્રિયપણે ભારત સાથે સહયોગ અને તેની વૈજ્ઞાનિક ક્ષમતાઓને માન્યતા આપે છે, જે દેશના એક વિશ્વસનીય વૈશ્વિક વિજ્ઞાન ભાગીદાર તરીકે ઉદયનો પુરાવો છે.

ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે છેલ્લા દાયકામાં નાગરિક-કેન્દ્રિત સેવા વિતરણમાં પરિવર્તન લાવનારા અનેક સીમાચિહ્નરૂપ શાસન સુધારાઓ પર પ્રકાશ પાડ્યો. તેમણે નોંધ્યું કે ભારતની જાહેર ફરિયાદ નિવારણ પદ્ધતિ, CPGRAMS, એક વૈશ્વિક મોડેલમાં વિકસિત થઈ છે, જેણે 2014 માં ફક્ત 2 લાખની સરખામણીમાં 2024માં 26 લાખથી વધુ ફરિયાદોનું નિરાકરણ કર્યું હતું, જેનો નિકાલ દર પ્રભાવશાળી 96% છે.

મંત્રીશ્રીએ પેન્શનરો માટે ડિજિટલ લાઇફ સર્ટિફિકેટ (DLC) ની રજૂઆત વિશે પણ વાત કરી, જેણે ચહેરાની ઓળખ ટેકનોલોજી દ્વારા, વૃદ્ધ નાગરિકોને ચકાસણી માટે બેંકોમાં જવાની જરૂરિયાતને દૂર કરી છે - જે સરકારમાં તેના પ્રકારની પ્રથમ પહેલ છે. વધુમાં, તેમણે પ્રગતિશીલ પેન્શન સુધારાઓનો ઉલ્લેખ કર્યો, જેમાં વિધવા અને છૂટાછેડા લીધેલી પુત્રીઓ માટે કુટુંબ પેન્શનની જોગવાઈ અને મહિલા અધિકારીઓ માટે તેમના જીવનસાથીઓ સુધી મર્યાદિત રહેવાને બદલે માતાપિતા અથવા બાળકોને લાભાર્થી તરીકે નામાંકિત કરવાની સુગમતાનો સમાવેશ થાય છે - જે શાસન પ્રત્યે વધુ સમાવિષ્ટ અને કરુણાપૂર્ણ અભિગમ દર્શાવે છે.

મોદી સરકારના સ્વચ્છ રેકોર્ડ પર પ્રકાશ પાડતા, ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે ગર્વથી જણાવ્યું હતું કે, "છેલ્લા 11 વર્ષમાં, કેન્દ્રીય મંત્રી પરિષદના કોઈપણ સભ્ય સામે ભ્રષ્ટાચારનો એક પણ આરોપ સામે આવ્યો નથી. અગાઉના શાસન સાથે તેની તુલના કરો, જ્યાં કૌભાંડો સામાન્ય હતા, તેમણે કહ્યું હતું.

મંત્રીએ રાજકારણમાં સાંસ્કૃતિક પરિવર્તન તરફ પણ ધ્યાન દોર્યું, જ્યાં સરકાર હવે નાગરિકોને વોટ બેંકમાં વર્ગીકૃત કરતી નથી, જે બિન-પરંપરાગત મતદાર વિસ્તારોમાં પીએમ આવાસ યોજના ઘરો સહિત યોજનાઓની 1૦૦% સંતૃપ્તિ સુનિશ્ચિત કરે છે.

જમ્મુ અને કાશ્મીરની વર્તમાન પરિસ્થિતિ અંગે, ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે ખાતરી આપી કે પરિસ્થિતિ સામાન્ય થઈ ગઈ છે, અને પર્યટન ખીલી રહ્યું છે. "આજે પહેલગામની મુલાકાત લો, જ્યાં તાજેતરમાં એક દુ:ખદ ઘટના બની હતી - તમને તે લોકોથી ભરેલું જોવા મળશે," તેમણે કહ્યું.

ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં લિથિયમ ભંડારનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો, તેમને સંભવિત આર્થિક ગેમ-ચેન્જર ગણાવ્યા અને ભાર મૂક્યો કે પ્રદેશના યુવાનો મહત્વાકાંક્ષી છે અને બસ ચૂકી ન જવા માટે કટિબદ્ધ છે.

પોતાના સંબોધનનું સમાપન કરતાં, ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે કહ્યું, "આ પાછળની વાસ્તવિક પ્રેરક શક્તિ "વિકસિત ભારત 2047" ભારતના નાગરિકો હશે. તેમનો ટેકો, આકાંક્ષા અને ભાગીદારી જ ભારતની આગામી 25 વર્ષની સફરને આકાર આપશે."

AP/IJ/GP/JD